Austri - 25.10.1913, Page 1

Blaðið kemur út^r3—4
sinnum á mánuði hverjum,
42 arkir minnst til næsta
nýárs- Blaðið kostar um
árið hér á lancii aðeins h
krónur, erlendia 4 krönur.
Gjalddagi ]. júlí hér á
landi, erlenuis boigist hlað-
ið fjTrirfram.
ppsðgo skrifieg, bundin
við áramót, ógild nema
komin sé til ritstjóra fyrir
1. október og kaupandi
sé skuldlans fyrir blaðið.
Innlendar auglýsingar: 4t>
aurar hver centimetri dálks,
og priðjungi dýrara á í.
siðu.
XXIII. Ar.
Sejðisflrði 25. október 1913.
IÍK 43
UTAN ÚR HEIMI.
Uppnámið i Ulster.
f>að horfir til vandræða i
fylkinu Ulster á írlandi. A
öllum öðrum stöðum í landinu
ríkir almenn gleði yfir því að
Heimastjórn írlands verður von~
andi lögleidd í vor. En í Ulst-
er, þar sem ibúarnir eru flestir
Englendingar og mótmælenda-
trúar, er allt í uppnámi. iJlst-
erbúar hafa fyrir löngu lýst
þvi yfir, að þeir muni „mótmæla
Heimastjórninni í verki“, neita
að viðurkenna vald írska þings-
ins og írsku stjórnarinnar, og
ætli sér að verja „frelsi Uisters“
með vopnum. En nú fyrst virð-
ast uppreistarhótaidrnar vera
fullkomin alvara.
f>að er þingmaður úr íiokki
apturhaldsmanna, Sir Edward
Carson, sem stendur fyrir upp-
reistinni. Hann dregur engar
dulur á að hann sé að búa allt
undir borgarastríð. Ulsterbúar
viba að sér vopnum og skot-
færum, og æfa vopnaburðT Enn-
fremui segir Carson að þeir
hafi í hyggju að setja. á stoín
bráðabirgðastjórn, sem geti tek-
ið að sér vpldin og lagt í ó«
fiið upp á líf og dauða við
íra, undir eins og Heimastjórn-
arfrumvarpið yrði að lögum.
Síðast í fyrra mánuði haíði
Carson ferðast um fylkið og
kannað „liðið“. Á þeirri ferð
hafði hann við „liðs-könnun“ í
bænum Banbridge sýnt liðinu
hinn tilvonandi yfirforingja, og
var það Sir Gleorge Richardson,
íyrverandi hershöfðingi.
Englandsstjórn og írar hafa
ekki gefið mikinn gaum að því
þó Carson hafi haldið upp-
reisnarrœður og af miklum móð
hvatt Ulsterbúa til að vera
við öllu búnir, leggja allt í
sölurnar þegar til ófriðar komi.
En stjórnÍD getur vart látið það
afskiptalaust, að hann safnar
að sér reglulegu uppreistarliði.
J>að þykir og ískyggilegt, að
Carson segir að margir foringj-
ar úr enska hernum hafi boðið
liðveizlu sina, þegar uppreistin
yrði hafin. Frjálslynd Lund-
únablöð spyrja hvort stjórnin
ætli ekki að grennslast eptir
þvi, hvaða foringjar það séu,
sem ætli að ganga. í lið með
Carson og rjúfa skyldu sína
sem foriugjar i brezka herliö-
inu.
Asquith og ráðaneyti hans
hika þó enuþá við að taka í
taumana við Carson og íélaga
hans. ]þaö væri heldur ekki
hyggilegt að gefa honum, sem
í háði er nefndur „Cromvell
Ulsters", tœkifæri tií að sýnast
pólitískur píslarvottur. En apt-
ur á móti er það ekki alveg
hættulaust að láta hann halda
áfram að ucdirbúa uppreist-
ina.
Einn þjóðkuunur og reyndur
stjórnmálamaður Breta, Lore-
burn lávarður, hefir stungið upp
á því, að formenn þingflokk-
anna héldu fund til að ræða
Heimastjórn Ira, til að reyna
að ná samkomulagi. Hefir þeirri
uppástungu verið tekið fremur
líklega. En á meðan „Crom-
vell í Ulster“ hótar borgara-
striði, verður samkomulagi vart
á komið.
V erkfallsrósturnar
í Dublin halda áfram, og var
útlitið hið ískyggilegasta, er
siðast fréttist. Bjargarskortur
mikill var meðal verkfellenda,
en reynt hefir þó verið að
bæta úr honum. Einnig hefir
verið reynt að koma sáttum á
milli vinnuveitenda og verktell-
enda, en það hefir reynzt á-
rangurslaust. Er foringja verk-
fellenda, Larkin, kennt um það
að samkomulag náðist ekki.
Tengdasonur
I*ýzkalandskeisara,
prinz Ernst August af Cumber-
land, og hertoginn, faðir hans,
k7áðu nú báðir hafa. neitað að
afsala ser eríðaréttinum til
Hannoverríkis, en þess krafðist
sambandsráð þýzka ríkisins að
þeir gjörðu, áður en priczinum
yrði veitt hertogatign í Bruns-
vig. Hefir þetta tiltæki prinz-
ius komið mönnum mjög á ó-
vart, því aliir biuggust við, að
deilan um ríkiserfðirnar í Hann-
over vœri úr sögunni um leið
og prinzinn gekk að eiga dótt-
ur keisarans. Yeit nú eaginn
hverju fram vindur í þessu
máli. Eregn þessi er tekiu eptir
enska blaðinu „Daily Sketch"
4. þ. m,
Badinm læknar heyrnarleysi.
Læknir nokkur í Berlin, dr.
H u g e 1, hefir nýlega skýrt
frá því á læknaíundi, að sér
hafi tekizt að lækna heyrnar-
lcysi með Radium, og það jafn-
vel á mönnum, sem höfðu verið
heyrnarlausir frá tæðingu.
Kona settnr dómari.
í nyrztu borg heimsins, Ham-
merfest í Noregi hefir kona
verið sett til að gegna dóm-
arastörfum. |>að er ungfrú
Ruth Sörensen. Hún er hin
fyrsta norska kor.a, er gegnir
dómarastörfum. Kuth Söi en«
sen er fædd 1877, og er prests-
dóttir. Hún tók stúdentspróf
18 ára gömul, og 5 árum síðar
lögfrœðispröf við háskólann,
1907 settist hún að í Kristjaníu
og gegndi þar málafærslumanns-
störfum, en fluttist íyrir skömmu
til Hammerfest, þar sem hún
nú var sett til að gegna dóm-
arastörfum í fjarveru héraðs-
dómaran8.
„Donsk vika.“
Frá 24. til 31. f. m, var í
Kaupmpnnahöfn og öllum helztu
borgum Danmerkur haldin svo-
nefnd „dönsk vika“ til að hvetja
menn til að kaupa iunKndar
vörur. Yar víða mikið um
dýrðir. í Kaupmannaböfn riðu
kallarar um göturnar, klæddir
miðaldabúningi, og tilkynntu að
nú væri “danska vikan“ byrjuð.
Blömskrýddum vögnum var ek-
ið um göturnar, blásiö var i
lúðra, og allskonar viðhöfn var*
Búðir flestar prýddar danne-
brogslitum. Samkomur með
ræðuhöldum, söng og Ujöð-
færaslætti, voru víða haldnar,
-----$&&&-------
Simfregnir.
Um Húnavatnssýslu sækja
pessir lcgfræðingar: Ari Jónsson, Bogi
Brynjdlfsson, Björn pórðarson, Krist-
ján Linnet, Sigurjón Markússon og
Magnús Guðmundsson sýslumaður
Skagfirðinga. Er talið líklegt, að hiu-
um síðastnefnda veiði veitt sýslan.
— Gjaldkeramálið. Yfir-
iéttardómurinn í J>ví máli <?r sagt að
verði uppkveðinn á mánudaginn kem-
ur.
— Bátur fórst frá Súganda-
firði fyrir skömmu með 4 mönnum er
allir drukknuðu. Yoru peir á leið til
Cnundarfjarðar að vitja læknis. Menn^
imir ssm drukknuðu hétu: Ásgeir
Kristjánsson, Jón Friðriksson, Bened.
Guðmundsson og jHalldör Guðmunds>-
son.
— Húsbruni. Húsið þengilbakki
í Grenivík, eign Bjurns nokkurs Jó'*
hannssonar, hrann fyrra miðvikudag
til kaldra kol» ásamt mestu af innan-
sl okksmnnum. Hús og munir óvátryggt.
Kona bóndans hafði skaðazt eitthvað
við að reyna að bjarga búsmun-
um.
— Helgi magri, hinti nýi
botnvorpungur Ásgeirs Péturssonar
kanpmanns á Akureyri, er nýsigldur
til Noregs, par sem skipið ætlar að
stunda fiskiveiðar i vetur. Lr Helgi
magri fyrsta íslenzka skipið er í slík—
an leiðangur leggur. Skipstjóri Stefán
Jónasson, stýrimaður S’gtryggur Jó*«
hannsson.
— Kristján Jónasson, fyrr-