Stefnir - 08.06.1895, Page 2

46
S T E P N I E.
1895
pantar fjel. eptir verðlagsskrám með myndum og hefir að
jafnaði heppnazt vel.* —
Utdráttur úr pessari frásögu minni verður pví: 1. að
vörur pær, sem K. f». hefir fengið, hafi verið vel imeðal-
lagi að gæðum yfirleitt, pegar horið er saman við pað,
sem menn pekkja hjer, og slæmar vörur verið aðeins hreiu
undantekning; 2. að fjelagsstjórnin hafi gert sjer talsvert
far um að panta vandaðar vörur og innleitt áður ókunnar
og góðar vörur, t. d. klofnar baunir í stað heilbauna, heil-
rís í stað hálfríss, og haframjöl, sem kemur í stað rúgs
eða bankabyggs í grauta. Sömuleiðis hefir hún aflað sjer
upplýsinga eptir fonguin um allar iðnaðarvörur, til pess
að geta pantað pær sem nákvæmast eptir eigin geðpótta
og kröfum fjelagsmarma, og alls ekki látið umboðsmennina
einráða í pessu. Má benda á ýmsar vörur, sem af pess-
um orsökum hafa komið hentugri og betri en áður, t. d.
eins og sápuna; 3. að umboðsmenn fjelagsins hafa einmitt
stutt, en ekki hindrað, fjelagsstjórnina í pessu; peir hafa
bæði hvatt til að kaupa góðar vörur, og varað við peim,
sem auðvelt væri að svíkja.
ISfú veit jeg ekki betur, en að hin pöntunarfjelögin,
sem skipta við pá Zöllner og Yídalín hafi fqngið að mestu
leyti hinar sömu vörur og Kaupfjelag pingeyinga og um
pöntunarfjelögin við Eyjafjörð pekki jeg að meginvörurnar
hafa komið pví nær eins til peirra. Jeg hefi pví leitt
fram reynzlu Kaupfjel.|>ingeyinga í pessu efni sem sýnis-
horn af pví, sem almennast á sjer stað um kaupfjelögin.
Hefði. herra Ármann sagt að pöntunarfjelögin væri
ekki komin nógu langt í pví, að vanda eða láta vanda að-
fluttu vörurnar, pá hefði jeg verið honum samdóma. En
að neita peim um viðleitni og alla sinnu í pá átt, er fjar-
stæða, og hana pykist jeg nú vera búinn að hrekja.
Gfeta mætti pess, að pöntunarfjel. hafa einmitt vakið
upp kröfur um betri vörur. Með pví að innleiða fjöl-
breytilegrí tegundir, með pví að gefa fjelagsmönnutn færi
á að hafa áhrif á vöru útvegurnar og með pví á margan
hátt að hrinda gömlum vana hafa pau vakið meðvitund
manna í pessu efni eins og fleiru.
Gautlöndum í apríl 1895.
I*ingnsálafuiHl
hjeldu Eyfirðingar á Akureyri 4. p. m. Á fundinum mættu
um 100 manns, karlar og konur, par á meðal nær 40
kjörnir menn úr flestum hreppum sýslunnar til að kjósa
tvo menn til að mæta á |>ingvelli 28. p. m. Alpm. Jón
Jónsson frá Múla mætti á fundinum, en hinn pingmaður
kjördæmisins, Kl.Jónsson sýslumaður, var fjærverandi. Hið
helzta sem rætt var á fundinum var petta.
Stjórnarskrármálið. Eundurinn skorar á pingið
að sampykkja úbreytt stjórnarskrárfrumvarp pað, sem sam-
pykkt var á aukapinginu 1894, og felur jaingvallafundar-
fulltrúum sínum að halda pessu fram.
Um háskólamálið, afnám hæstarjettar i Dan-
mörku sem æðsta dómstóls í íslenzkum málum, kjör-
gengi kvenna, hluttöku safnaða í veitingu
brauða og búsetu fastakaupman na, voru sampykkt-
ar í einu hljóði samhljóða tillögur um að skora á pingið
að halda peim málum eindregið fram nú eins og áður.
Um afnám eptirlauna var í einuhljóði sampykkt
svólátandi tillaga: Eundurinn skorar á alpingi að semja
*) Smíðaðar járnvörur befir fjelagið pantað í fleiri .ár f'rá At-
kinson Bros. Milton Worlcs í Shef'field (stundum frá Taylor
í Sheffield). Lampa, lampaglös og' pjáturvorur, tinaðar og
gleruðar, frá Carl Mörck í Km.höfn; ofna, eldstór, potta og
annað steypijárn frá Anker Heegaard í Km.höfn. Á þessa
menn og fleiri, sem keypt er hjá, vísar fjelagsstjórnin.
lög um algjört afnám eptirlauna, eða að færa pau niður
að minnsta kosti uin helming.
|>á lýsti fundurinn í einu hljóði óánægju sinni yfir
framkomu landshöfðingja, sjerstaklega viðvíkjandi tillögum
hans til stjórnarinnar um neitun lagafrumvarpanna frá síð-
asta pingi.
Eundurinn skoraði á pingið að afnema með lögum
allar gjafsóknir nema fyrir öreiga.
Samþykkt var í einu hljóði að skora á pingið að koma
á realkennslu við lærðaskólann í Reykjavík, pannig að
námstíminn í skólanum s j e a 1 Is s j ö á r, og inntöku-
skilyrðin hin sömu og eru við Möðruvallaskólann, 3 neðstu
bekkirnir sjeu realbekkir; og að á Norðurlandi sje priggja
ára realskóli, sem samsvari algjörlega realbekkjum Reykja-
víkurskóla, pannig að piltar útskrifaðir af norðlenzka real-
skólanum, geti gengið próflaust inn í 4. bekk Reykjav.skóla.
Eundurinn skoraði á alpingi að sampykkja ný lög um
breyting á gjöldum sem hvíla á jafuaðarsjóði.
Fundurinn skoraði á pingið að breyta lögum um flutning
purfamanna, pannig, að yfirvöldunum verði gjört að skyldu,
að senda purfamenn á framfærslu hrepp sinn á svo bein-
an og mannúðlegan hátt, sem hægt er, helzt með strand-
ferðaskipunum, og að kostnaðurinn við fiutninginn verði
greiddur úr landssjóði.
Eundurinn skoraði á alpingi að breyta lögnrn um
burðargjald með póstum innanlands undir blöð og bækur
í krossbandssendingum, pannig að borgaður sjeu 1 eyrir
undir hver 5 kvint.
í samgöngumálinu sampykkti fundurinn svolátandi til-
lögu: 1. að rjett er að verja sem mestu fje að landssjóði
er fært til góðra vegagjörða og_ brúa á landinu, 2. að
ferðir milli út.landa og Islands og sömuleiðis gufuskipa-
ferðir og gufubátaferðir með ströndum fram sjeu gjörðar
sem hagfeldastar og fje varið til pess, og 3. að pingið
stuðli að pví, svo sem með pingsályktunum og loforðum
um fjárframlag, að vjer komumst sem allra fyrst í frjetta-
práðasamband við útlönd. Lýsti fundurinn yfir pví, að
hann teldi hinni dönsku stjórn skylt að lcoma
slíku sambandi á og kosta pað.
Eundurinn skoraði á alpingi að veita fje í fjárlögun-
um til gufubátsferða um Eyjafjörð, eptir sömu reglum og
í sama hlutfalli, sem pað hefir áður veitt fje til peirra
sýslufjelaga, sem nú hafa komið gufubátsferðum á.
Eundurinn vildi að þingið veitti enn sem fyrri styrk
til búnaðarfjelaga og helzt að hann yrði aukinn um
10,000 kr. á fjárhagstimabilinu. Einnig skoraði hann á
alþingi að fullnægja nú pegar peirri grein bankalaganna
er heimilar að stofna útibú landsbankans á Akureyri.
Skúla-málið. Sampykkt var í einu hljóði svo-
látandi tillaga: Eundurinn lýsir megnri óánægju
yfir öllum málarekstrinum gegn sýslumanni Skúla
Thoroddsen á ísafirði, og mótmælir pví, að kostn-
aður sá, sem af málinu leiðir, falli á landssjóð. Jafnframt
skoraði fundurinn á pingið að krefjast pess af stjórninni
að setja Skúla sýslumann aptur tafarláust inn í embættj
sitt, og að hún gjaldi houum fullar skaðabætur fyrir
embættismissinn.
Að lokum voru kosnir þingvallafundarfulltrúar, lienn-
ari Stefán Stefánsson á Möðruvöllum og bóksali Friðbjöru
Steinsson á Akureyri, og til vara sýslunefndarmaður Páll
Hallgrímsson í Möðrufelli og Guðmundur Davíðsson bóndi
á Hofi.
Eleiri mál urðu ekki tekin til umræðu sökum tímaleysis.
Sýningarskýrslan frá Grund verður að bíða næsta blaðs.