Stefnir - 24.03.1896, Síða 2

14
Tollur
í Norður og Austuramtinu 1895.
Sýslur. i’iskitollur. Kr. Víntollur. Kr. Tóbakstollur Kr. Kaffitollur. Kr. Sykurtollur. Kr. Samtals. Kr.
Húnavntnssýsla . 77,40 5902, 95 1828, 80 1880, 30 2568, 05 12257', 14
Skagafjarðarsýsla 423, 60 8600,70 3878, 25 3504, 70 4749, 35 21156, 60
Eyjafjarðarsýsla . , 7546, 30 14855, 50 7499, 80 5873, io 9260,10 45034, 80
J>ingeyjarsýsla 365, 29 3138, 76 2327, 02 2350, 75 3282, 30 11464, 12
JSlorðurmúlasýsla 3396, 30 12955, 20 6880, 88 5210, 20 8874, 60 37317, 18
Suðurmúsássla . . 1551!. 70 6073, m 5102, 80 2858, 80 6648, 88 36196,04
Samtals |j 27320, 59 51526, 61 | 27517, 55 ! 21677, 85 35383, 28 163425,88
jþessir tollar í Norður og Austuramtinu eru uær 60 þúsurnl krónum hærri en árin
1892 og 1893 og liðugum 30 pús. kr. hærri en fyrra. J>essi hækkun liggur í því, að allir
tollarnir hafa hækkað nokkuð en einkum þó víntollur, fiskitollur og kaffitollur. Víntoll-
urinn var í Norður og Austuramtinu ár 1892 kr. 30222, ár 1893 kr. 30762.81, ár 1894
kr. 43160 og 1895 kr. 51626. P. Br.
Innflutningur búfjár lii Englands.
Vjer tökum lijor upp grein úr ensku
verzlunarblaði, „Mark Lane Express“, um
innflutning búfjár á Englandi, er lesendum
Stefnis mun pykja fróðlegt, og sem bendir
á, af hverju inidlutningsbannið á Englandi
muni einkum stafa, en greinin hljóíiar svo:
Vjer ætlum að fáum bændum á Eng-
landi sje ljóst, hversu innflutningur kvikfjár
(nantfjár, sauðfjár og hrossa) fer ákaflega
vaxandi frá útlöndum og nýlendunum. JBanda-
ríkjamenn og Kanadamenn tíytja einkum
inn nautfje, og styðja hverjir aðra eptir
mætti. Síðan bannað var, að flytja nautfje
til Englands, nema pví væri samstundis
slátrað, fita peir skepnurnar og senda pær
i stórhópum á feiknastórum gufuskipum-
Astralíumenn feta í peirra fótspor og pótt
erfitt sje, reyna peir að hafa sem mest upp
úr innflutningnum.
En pað er eigi nóg með petta. Amer-
ikumenn og Astralíumenn vinna af kappi
að innflutning sauðfjár og hrossa, enda hefir
innflutningur fPeirra aulcist mjög mikið síð-
ustu árin og fer stöðugt vaxandi.
Af hrossum var frá 1. jan. til október-
loka 1895 flutt inn 29,628 hross fyrir
787,465, pd. st. en um sama tíma 1894 var
flutt inn að eins 19,764 hross fyrir 462 999.
pd. st. Að vísu voru eigi öli pessi hross frá
Ameríku og Astralíu, en mestur hlutinn var
paðan. J>essi innflutningur hefur að vísu
eigi haft áhrif á verð innlendra hrossa, og
beztu hross hjer á landi hafa verið í háu
verði, en pegar menn athuga vel dugnað
og framtakssemi bænda í Baudaríkjunum og
K anada, pá er næsta líklegt, að peir geti
alið upp hross, sem megi haf'a til hvers kon-
ar parfa, og af pví hvað framleiðslukostnað-
ur er lítill,innfilutt hrossin og selt pau fyrir
svo iítið verð, að bændum hjer á lundi, seiu
er ailt nnklu dýrara, verði alveg ómögulegt
að keppa við pá, svo að pessi atvinnuvegur
vepði eyðilagður.
Menn iiafa pegar tekið eptir pví, að
innflutningur á sauðfje frá Bandaríkjunuiu
og Kanadafer mjög vaxandi. Ensku mark-
aðirnir eru fullir rneð góðar kindur paðan^
sem eru í töluverðum holdum, pó að pær j
sjeu eigi nægiiega feitar til slátrunar. Ef
eigi eru á peim nein sjúkdómsmerki, svo j
að samstundis purfi að slátra peim, pá er
sauðfjenu komið á haga í Englandi, sem
pykir borga sig.
En pó að enskir bændur megi pegar
óttast samkeppni frá Bandaríkjunum ogKan-
ada, pá er pó langtum varasamari innflutn-
ingurinrr frá Argentiníu. Arið 1895 hefur
innflutningur paðan farið ákoflega vaxandi.
Erá 1. jan. til októberloka 1895 hefur veríð
fluttinn paðan 31,263 nautgripir á móti 8476
nautgripum um sama tima 1894, og 6660
nautgripum um sama tíma 1893, og 271,389
sauðkindur um sama tíma 1895 á móti 63,250
kindum 1894 og 20,984 kindum 1893. A
pessum tíu mánuðum 1895 hafa einnig verið
fluttar inn 367,554 sauðkindur frá Banda-
ríkjunum og 142,869 sauðkiridur frá Kanada.
Sauðfjeð frá Argentiníu er mest Lincolnsfje,
og pað ríki er svo víðlent, að par er að öll-
um líkindum svo mikil saaðfjármergð, að áður
langt uin líður fyllist enski markaðurinu með
sauðakjöti paðan, svo að háski sje búinn.
P. Br.
DÖNSK LESTEAKBÓK'
eptir -þorleif Bjarnason ogBjarna
J ó n sso n er ný prentuð, og kostar 2 kr.
pað er nú 5. kennslubókin í dönsku, sem
alpýða á nú um að velja, en hin priðja hinna
yngri. Hin elzta (Svls. Hallgrímssonar) er
og óvíða orðin til, og keniislutíma kver eptir
|>orst. Egilsson pykir allt of stutt, pótt pað
sé mjöggott fyrir byrjendur. J>á er lestrar-
bók Stgr. Tiiorsteinsons. Hún hefur mest
verið notuð, en er of pung við barnaskóla.
Aptur likaði ölluin vel við kennslubók Elens-
borgarkennaranna, og vjer fáum ekki betur
sjeð en húu hefði mátt nægja —■ einungis
hefði verð hennar ruátt vera minna (fyrir
stvrk af landsfé). J>essi nýa bók virðist pví
ópörf út um sveitir og til að rugla fyrir og
auka kostnað, pví bezt er að sama kennslu-
bókin, ef brúkanleg er, sje lesin af öllum,
sem í sömu stofu eða á sama stað læra.
Að öðruleyti og í sjálfu sjer virðist bók pessi
vel af hendi leyst í flesta staði, einkum
finnst oss efnisvul og niðurskipun hafa tekist
vel og vera gjört með listasmekk. |>að pykir
oss helzt að, að málfræðiságripið cr of vís-
in da 1 e ga framsett fyrir almenning, eink- -
uin par sem pað nær svo skammt hvort sem
er og sleppir ýmsu, t.d. um forskot og af-
leiðslur (sem J.þor. bók hefur) og einkuni
pað, að orðasafnið vantar áherzl ume rki;
pað hefur hin bókin, en engar aðrar, og er
pað meinleg vöntun. Aptur hefur pessi bók
töluvert vísindalegt ágrip af danskrí hljóð.
fræði, framburð stafa o.fl. sein vjer ætlum
sunium sveitakennurum pyki hart undir tönn,
enda kennir pað ekki framburð og áherslu
o r ð a.
M.
Keanslubæknr hantla unglingum.
Langt um ríkara eptirlit pyrftu kennslu-
bækur alpýðu að hafa frá stjórnarinnav hendi,
eða pví mundi kennarafjelagið syðra
(ef vjer kunnum að nefna) ekki gjöra pað
mál að umtaísefni? urn pær kennslubækur,
sein nú eru notaðar má segja, að pær eru
bæði misjafnar og í flestum greinuin um
fátt að velja. Ágrip af sögu landsins fyrir
miglinga vantar alveg, eins ágrip af náttúru-
sögu (dýrafræði) með sjerstöku tilliti til Is-
lands. Að vísu eru til ýms fræði kver, svo
sem bókmenntasögu- ágrip Finns Jónssonar,
Stafrofskver vísinda o. fl., en pað eru kver,
sem hvorki eru satnin nje útgefin fyrir barna-
kennslu. í einni námsgrein eru aptur ofmörg
kver á boðstólum, sem eykur rugling og kostn-
að. |>að er í dönsku.
í petta sinn skulum vjer ekki fjölyrflu
um petta inál, pótt [>að sje eitthvert helzta
nytsemdarinál laudsins, en alvarfega viljuni
vjer vekja atliygli pings og stjórnar á )ivi,
enda liggúr pað beinlínis undir umsjón yiir-
valdanna. J>að fer og illa saman, að launa
umgangskenuui'um um allt land af allsherj-
arfje, en ábyrgjast peim ekki — sjálflærðuiu
eða ólærðum mönnuin — svo hentugar
bækur í hendur, sem kostur er á. Utgáíur
bóka handa sveitabörnum ætti og ekki síður
að styrkja af landsfje, en kennslubækur föstu
skólauua, ef ekki eru háar vísindabækur.
M.
Brjef til Stefnis.
Stefnir minn. J>að gladdi mig pegar
jeg með áramótunum sá pig vera farinn að
stækka dálítið, og að pú gerir pjer von um
að proskast frainvegis á eðlilegan hátt. J>ú
hefur verið svo pervisalegur að undanförnu
— enda er nú aldurinn ekki hár — að nærri
pví hefir verið raun að pví fyrir Norðlend-
inga, og peim jafiiframt til vansæmdar fyrir
viðurgjörninginn á pjer, hversu lítilmótlegur
pú hefir verið ásýndum, jafngóðir hæfileikar
sem hafa .gægst fram hjá þjer víð og við og
pú kunnað pig svo vel, að pú hefir alls ekki
gefið pig í stríð eða styrjöld við >bræður pina
og systur», heldur »sigit pitt strik* nokkurn-
veginn kurteislega, en pó með alvörugefni.
Ættu nú allir Norðlendingai' að taka höndum
saman og gera pig svo stóran og sterkan, að
þeir hefðu sóma ef pjer, og pá mundir pú
líka verða þeim til ómetanlegs gagns.