Stefnir - 31.05.1896, Qupperneq 2

30
Ký ekknaliirzla.
Síðastlibinn Uppstigningardag var
nv gjafaliirzla innvígb á Oddeyri og af-
hent forslöbunefnd hins eyfirzka «styrkt-
arsjóðs fyrir ekkjur og munaðarlaus börn».
Hirzluna, sem stendur við landsuburhorn
gestgjafahúss Ó. Jónssonar, haí'bi konsúll
og kauprnaður J. V. Havsteen látið
smíöa og afhenti hana scm gjöf á sam-
komunni. Formaöur nefndarinnar Kl.
sýslumaður Jónsson þakkabi gjöfina og
benti á í ræ&u sinni hina stóru þý&ingu
sjóbsins og að hversu væri áríðandi að fá
vakib skilning almennings á ómissanleik
slíkra stofnana. í öðrum löridum eru slík-
ir sjóöir og «legöt» á hverju strái jafnvel
meðal hinna fátækustu stjetta. Desskon-
ar stofnanir eru því nauðsyulegri hjá oss,
sem sveitaþyngsli eru tiltölulega þyngri
en hjá öðrum þjóburn, svo erogkunnugt
hve tíðir mannskabar eru meðal vor og
eins hitt, hversu opt það hefiir orðið for-
lög ekkna, sem misst hafa ástvini sína
sárt og sviplega, að fá þann harm á harm
ofan aðverða að «fara áhreppinn» í stað
þess að n jóta annarar líknar og upphvatn-
ingar af mannanna liálfu. Ræðumaður
bað alla og ekki sízt konur og mcyjar,
scm allt ljeki í lyndi fyrir, að minní>st þess-
arar hirzlu þegar leið þeirra lægi fram
hjáhenni, því: »hver veit nema sjálf-
um sjer gefi þó gefi».
Á eptir sýslumanni mælti síraMatt-
liíns. Lagði hann út af orðunum á hirzl-
unni: «Gefið, svo rnuu yðurgefast»; spurði
hvað væri sannur kristindóinur nú á dög-
um ef menn gleymdu boðorði kærleikans
og tók fram orð postulans: «Hrein og
ófiekkuð guðsdýrkun er sú aðvitja mun-
aðarlausra ogekkna». Hann útskýrði og
orðin: »Sælla er að gefa en þiggja», og
loks tilfærði hann orð hins spakvitra Eng-
lendings vorra daga Herberts Spencers:
“Enginn fer sigri hrósandi úrlífsins stríði
sem eingöngu styðst við lög og rjett, en
nýtur ekki sjálfboðins liðsinnis», enda kvað
ræðumaðurinn hinn svonefrida Altruisrnus
vorra daga ekki vera annað en kenuingu
postulans, sem sagði: «Sjerhver líti ekki
eingö/igu á egin hagsmuni, heldur og líka
á arinara».
Á samkomunni Ijek hornleikarafjelag
Magnúsar Einarssonar ýms vel valin lög,
og endaði vígsla þessi með glaðværð og
geðum veitingum í húsi konsúlshjónanna.
M.
Eins og vifl mátti biíast var hia Sam-
einaöa gufuskipafjeiag í Kaupmannahöfn ekki
ánæsrt meft álitsgjörð skoöunarmanna á bil-
un Yestu bjer í höfninni í vor. nje skýrslu
farstjórans um þetta í ö. blaði Stefnis, og
beíir pví skrifað alllangt um petta mál í
Berlinske-Tidende 7. p. m., og farið pess á
leit að srrein sú yrði tekin í Stefni, sem fyrst
blaða flutti hina ýtarlesu skýrslu farstjörans
pessu viðvíkjandi. J>ykir oss skylt að verða
við pessum tilmælum fjelagsins, svo almenn-
ingi gelist kostur á að sjá pær sannanir sem
fjelagið færir íyrir pví, að pví með engu móti
verði getin sök á biluninni, nje peim er gjörðu
við og eptirlitu skipið í vetur áður en pað
lagði af stað, og er greinin i pýðingu á pessa
leið:
Bilrni eimskipsins „Yesta“ á
Eyjaíirði.
J>egar eimskipið «Vesta» undir stjórn
skipstjóra Corfitzon pann 22. rnarz p. á. við
að fara út úr ísrifu á Eyjafirði hafði bilað
stýrið svo að skipið gat eigi haldið áfram ferð
sinni, útnefndi bæjarfógetinn á Akureyri 3
skoðunarmenn, smiðameistarana Jósef Jóhann-
esson og Sigurð Sigurðsson ásamt skipsbygg-
ingameistara Snorra Jónssyni til að segja álit
sitt um bilunina og viðgjörð á stýrinu.
I tilefni af pessu gáfu skoðunarmennirn-
ir pá skýrslu:
Að stýrisstofninn væripverbrotinn ískútanum,
að brotið að sumu leiti væri gamalt og liti
út fyrir að par liefði verið samsuða;
að pessi galli á stýrisstofninum liefði verið
í fleiri ár, og að líkinduin frá upphafi,og
að járnið i stýrisstofninum í heild siimi væri
slæin tegund.
Ennfremur lagði farstjóri Thomsen, sem
ferðaðist með Vestu eptirfylgjandi spursmál
fyrir skoðunarmennina:
1) Hvort peir álitu galla panneða hrest
á stýrisstofninum, sem átti sjer stað undan
biluninni, vera aðalorsökina til að stýrið brotn-
aði. Hjer til gáfu skoðunarmennirnir sam-
hljóða svar að þeir álitu að slysið hefði eigi
komjð fyrir ef járnið hefði verið góð tegund
og enginn galli eða bvestur á pví.
2) Hvort peir álitu að gallinn hefði ver-
ið pegar skipið iagði af stað frá Kaupmanna-
liöfu. Svar: peir eru fullkomlega sannfærðir
um að gallinn haíi verið löngu fyrir pann
tíma.
3) Hvort peir áiitu skipið hafa verið sjó-
fært, pegar pað fór frá Kaupmannahöfn, par
sam á pvf voru slíkir gailar? Svar: Ef gall-
arnir hefðu verið vitanlegir áður skipið fór frá
Kaupmannahöfn, mundi engum hafa komið
tilhugarað fara til íslands með pvílíkt stýri.
í einu af hinum síðari rjettarhöldum,
skýrðu skoðunarmennirnir frá að stýrislykbj-
urnar væru mjög slitnar; fullkomlega hálf
slitnar og efsti stýriskrókurinn væri brotinn
af og að hann áður hefði verið bættur á
pann liátt að hólkur hefði verið settur utan
um hann, sem pá ekki hefði getað geíið stýr-
iskróknum, sem áður hefði verið mjög veikur,
neinn styrkleik; aðgjörð pessa álitu peirófor-
svaranlega. Næstel'sta stýrislykkjan 1 aptur-
stafni, sein áður hefir verið veik, er brotin,
og liólkur liefir verið settui' inuan í hana til
að prengja iiana.
Rjettarhöldin hafa verið prentuð og far-
stjóri Thomsen hefir einnig í «Stefni», sem
kemur út á Akureyri lýst biluninni ogsegir
hann par meðal annars :
1) Aðalástæðan fyrir slysi pessu er,
eptir áliti hinna lögskipuðu skoðunarmanna,
ekki för skipsins gegnum ísinn, heldur gamlir
gallar sein voru á stýrinu.
2) Viðvikjandi göllunum á stýrinu ligs-
ur mest að skoða pá sein mjög óheppilegn
vangá, sem líklega hefir orðið við aðgjörð
pá á skipinu, sem framfór fyrir tveim árurn
3) (Eptir að hafa talað um að hið Sm-
einaða gufuskipafjelag hingað til hafi haft
bezta orðstýr fyrir að halda sldpum sinum í
góðri reglu) : J>að ætti pví ekki að geta átt
sjer stað, að fjelagsstjórnin haíi haft nokkra
vitneskju um galla pennan, en eigi er pó
alveg óhugsandi að lijer sje ef til vill að ræða
um óvandvirkni einhverstaðar, en pað inun
sannast á sínum tíma. Ef svo er, parf rjett-
ur hlutaðeigandi að fá hlifðarlausa hegningu
hver sem í hlut á.
I tilefni af pessari opinberlega framkornnu
umsögn hefir gufuskipafjelagið, sem ekki getur
viðurkennt álit hinna íslenzku skoðunarinanna
fengið yfirlýsing pá sem hjer fylgir á eptir hjá
Burmeister & Wain, <>g einnigvoru eptirað
Vesta kom til Leith gjörðar ráðstafanir til að
skipið yrði skoðað pegar pað var komiö á purt
af tveimur álitnuin færustu járnskipasmiðum
peim herrum John Shaw og John H.
Buchanan, og framfór sú skoðanagjörð í
viðurvist umboðsmanns ábyrðarfjelagsins og,
farstjóra Thomsens. Nefndir skoðunarmenn
gáfu upp álit sitt hver út af fyrir sig, og
fylgja álitsgjörðir peirra hjer á eptir í pýð-
ingu, og var umboðsmaður ábyrgðarfjelagsins
kapteinn Hein peim fullkomlega sampykk-
ur.
Jessar álitsgjörðir sýnir ljóslega, að niður-
staða sú, sem hin íslenzka skoðun komst að í
öllutn höfuðatriðunum er óáreiðanleg, og að
bilunin orsakaðist eigi af gölluin í járninu,
nje af hirðulausri skoðunargjörð á skipinu,
heltlur eingöngu af áköfum prýstingi á ísinn,
sem eptir dagbók Vestu að vísu virtist meyr
og ljettur að brjóta, en var pó c. 5 puuil.
pykluii', og má vel vel vera að ísinn sum-
staðar haii verið pykkri; ennfremur skýrir
dagbókin írá að í ísrifunni haíi verið nokkur
stór ísstykki, sem rákust á stýrið, og eigi hefði
verið hægt að ráða við að skipið annaðslagið
rækist út í fasta isinn, par sem stjórn á pví
hefði verið mjög erlið sakir hvassviðris af
suðri. Viðvíkjandi áliti hinna íslenzku skoð-
unarmanna, sjerstaklega útaf fyrir sig um
stýrislykkjurnar og stýriskrókana, má nægja
að taka fram, að hinir ensku skoðunarmenn
fullyrða að stýriskrókarnir og stýrislykkjurn-
ar haö haft nægilegan styrkleik, og að hinir
umgetnu hólkar ekki sje «aðgjörð», en hafi
einungis verið settir til að gjöra snúning stýr-
isins nákvæmari.
J>að er vel skiljanlegt, að á öðrum eins
stað og Akureyri sje ekki að búast við að til
sje stórt úrval af mönnum, sem liaii vit á að
dæina um járnskipagjörð; enda var ekki hægt
að útvega fleiri en pessa 3 skoðunarmenn,
og peir framkvænidu sjálflr uðgjörðina á stýr-
inu. Jað er p'í undurlegt að höfundi skýrsl-