Stefnir - 06.10.1900, Blaðsíða 1

Vcrð á 24 öi'kum cr 2 kr., erlenrlis
v kr. 50 au. Borgi'st fyrir 1. ágftít.
DppsÖgu ógild, nema kcuainsje til út-
gefanda 1. október.
Áttundi árgangur.
Auglýsingar kosta eina krónu hvor
Jsumlungur dallcs á fyrstu síðu, ann-
ars staðar í blaðinu 75 aura. Smá-
auglýsingar borgist fyrirfram.
a
AKUliEYllJ, 0. okt.
Otto Monsteds
seiu er alveg elns notadrjiígt o§ l>ragðgoít og siujör.
Yerksinibjan er hin elzta og stærsta í Dsuutnörku, og byr til óefaö hina bcztu vöru
og ódyriislu í samaribitrði við git'Biu.
Fæst.bjá kaupmöijnuruim.
fNiSurlag af greiu ísaks Jónssonnr.)
ííú vil jeg spyrja lesandami, áður en jeg
sný mjer að annari hlið málsins, livort hon-
ura finnist þetta að koma ótilkvaddur, það,
áð yfirgefa atvinnu sína í annari heimsálfu
1;iJ þess, áð geta sinnt, beiðni annars manns
úm að koraa tieira til að bj'ggja íslius, enda
þótt jeg fyrst vé'kti áthygli hans á máiirm,
og finnst yöur svo full sanngirni í því, að
liann engan þátt eigi í þeim kostnaði, sera
leiddi af ferðinni heim.
pá ætla jeg lítillega að vfirvega þá að-
ferð, sem þingið hefir við veitingu hinna svo
nefndu bitlinga af almannafje, og halda mjer
nm leið við þau orð þingsins, að jeg hafi
líom'ið »af eigin hvötum«.
Jeg kom frá annari heimsálfu til að
byggja íshús, sem alls ekki þekktust hjer áð-
ur, starfa að því af alefli i hálft þriðja ár,
fæ að vísu borgim fyrir vinnu mína hjá hlut-
aðergendum. Yerkið reyndist að tilætluðum
Tiotmri: bloðln, Austri og ísafold, sýndu fratn
á með rökum, hvert gagn íshúsin gerðu, og
þingið veitir 30 þús. króna lán til þess, að
gjöra auðveldara að byggja þau. [uigar nú
Tmgijost var orðið, lrvert gagn leiddi af ferð
minni lieim, dirfðist jeg að fara þess á leit
við þingrð. að það bætti mjer upp ndkktið af
jieim kostnaðj, er afferðinni leiddi. En þing-
ið sagði nci, þú komst af eigin hvðtum, —
Jón Ö’afsson kom líka frá Ámeríku af eigin
Sivötum og b'iður um 2400 kr. ritstyrk, áður
on hann hefir starfað nokkuð — og fær hann.
Stéfán B. Jónsson lcemur enfi fremur frá A-
merlku af eigin hvötum og biður þingið uni
styrk til að reisa mjólkurbú, og fær hann,
þótt lítill sje, strax áður en hann hafði sýnt,
að hann gæti látið mjólkurhú þrifast hjer. —
Áliörg svipnð dæmi mætti nefna, en þess ger-
ist «kkí þörf, pessi tvö nregja til að sýna/að
Jiingrð virðíst opt fúsara á, að borga óunnín
störf en unnin.
f>á skal jeg í þriðja og síðásta Jagi benda
á, hveveu pralttiákt þingið okkar var, er það
heitaði mjer urn 500 kr. styrk í 2 ár, til að
geta haldiö áfram íshúsabyggingimum.
Fjárlaganefndin sagði að enginn skortur
væri á mönnum, sem leiðheiat gæti við not-
kun íshúsa (og þá náttúrlega byggingu þeirra),
enda ætti hver sem vildi kost á að læra það
við íshúsið í, Reykjavík. Og þessar upplýs-
ingar geíur að sögn Tr. Gunnarsson.
Tryggvi segir á cinum stað í þingtíðind-
unum, þar sern hann er að mæla með lán-
veitingunni til íshúsahygginga, að fiskiveið-
arnar liafi rnest og hezt lifað þtjú seinustu
árin á íshúsunum, en þó gefur hann þinginu
jafnframt þær upplýsingar, sem miðúðu til
þess, að hiudva allt verulegt áframhald við
íshúsabyggingarnar.
f>egar roálið er athugað frá fyrstu, er
þetta mjög eptirtektarvert: pingið veitir 30
þús. kr. lán til íshúsabygginga, en neitar um
leið þeim manni, sem komið hefir flestum ís-
húsunum upp, um 1000 lcr. styrk til að geta
haldið verkinu áfram, og á þannig á hættu,
að verkið og þessir lánuðu peningar, ef ann-
rts nokkur notar þá, geti ef til vill ekki orð-
ið að tilætluðum notum. [>ví miður er hægt
að benda á noldcur dæmi um það, að þeir,
sem hafa ætlað að spara sjer peninga með
því að koma upp íshúsum án nægilegrar leið-
beiningar, liafa orðið fyrir stórtjóni.
[>aö var á þinginu 1897 að þetta íshúsa
lán var veltt, en ókunnugt er mjer um, að
nokkur maður haii brúkað það. Síðan hafa
og mjög fá íshús verið byggð önnur en þau,
er jeg hefi verið fenginn til að segja fyrir
byggingu og notkun á, svo ekki er útlit fyr-
ir, að leiðbeining sú, er fæst við Keykjavík-
uríshúsið, hafi víða blómstrað eða borið ávöxt.
A. V. Tulinius sýslurn. sýudi í ísafold
með áreiðanlegri skýrslu, að anki fiskiaíians
á Seyðisfirði með fyrsta íshúsinu þar nam
24,500 kr. á þrem fyrstu mánuðunum, sem
það var notað. Fleiri dæmi hafa blöðin flutt
í líka átt. [>að minnsta, sem þinginu var
ætlandi, var, að það hefði veitt þessu svo
rnikla eptirtekt, að það hefði leitast við að
hlyiina að íshúsabyggingunum ekki einungis
með lánveitingu, heldur og greiða mönnum
veg til að geta hagnýtt sjer lánið. Og því
1900.
óskiljanlegra er það, að Tr. G., eini maður-
inn á þinginu, sem þá hafði ljósa hugmynd
um, hvers virði íshús er, skyldi verða til þess>
að tefja fyrir áframhaldandi byggingu þeirra.
Að íshús eru ekki lromin upp á flestum þeim
stöðum, sem þeirra gjörist þörf, viröist því
óhikað mega kenna skammsýni fjárlaganefnd-
arinnar á þingi 1897 eða þá beinlínis Tr. G.,
sem gaf henni þessar heiiladrjúgu upplýsingar.
[>að er alkunnugt, að sjávarútvegurinn
er anrrar aðalatvinnuvegur íslendinga: það
fyrsta, sem gjöra þarf honum til eflingar, er,
að tryggja sjómanninum beitu, og ekkert, sem
áður er þekkt, gjöriv það eins vel og ísliúsm.
Jeg vil því benda þinginu á, vilji það í nokk-
urri alvöru styrkja þá atvinnugrein, að fyrsta
og hefzta skilyrðið er, að launa sjerstak-
an mann algjörlega til að foröast
umhverfis landið og gefa leiðbein-
ingar um byggingu og notkun íshúsa,
þangað til íshús eru kemin á stofn í hverri
ehmstu veiðistöð landsins, þá en ckki fyr
myndu lánin af landsfje koma áð tilætluðam
notum. Og jeg vil bæta því við, að heföi
slíkt verið gjört fyr, mundi margur maður,
sem nú er kominn af landi brott, enn sitja
kyr heima.
Að endingu vil jeg taka það fram, til
þess, ef hægt væri, að afstýra misskilningi, að
jeg segi þetta ekki til þess að útvega sjálfum
mjer »bitling«, því jeg hefi ekki i huga að
svo stöddu að senda þinginu bænarskrá að
nýju. Mjer stendur á sama, hvort maðurinti
heitir Jóhannes eða ísak, Pjetur eða Páll,
aðeins að hann sje starfinu fyllilega vaxinn.
Oddeyri, í septenaiberm. 1900.
ísak Jónsson.
ílúnavatnssýslu 22. sept. 1900,
Hjeðan er helzt tiðindi að flytja af
alþingiskosningunum, sem fóru frara 15. þ.
ni. á Blönduósi. Urðu þau úrslit að þeir
hrepptu kosningu Herraann bóndi á þing-
eyrum raoð 135 atlcv. og Jósafit bóndi á
Holtiistöðum með 119 atkv. Eru peir
raerra liáðir mjög svo ótviræðir audstæðing-
ar Yaltýskuunar, og að öðru levti mjög
heiðvirðir og sjálfstæðir nienn. Herraaun
alkunnur gáfu og raenutamaður. ogJósafat
injög farsæll. stiltur og skýr inaður, og vei
menntaður á alþýðlega vísu, reglulega
„seltmade man“.— jpriðji raaður af mótralt.
flokki bauð sig frara, Júiins læknir, ogfjekk
hann 17. atkv, Halldór Briera kennari, tók
framboð sitt aptur, raeð pví að flokkuriuu
haíði sameinað sig uin pessa tvo bændur,
Hennann og Jósafat, med því að baun sagð-
ist með engu raóti vilja sundra tiokki vorum;
©
CJ?
«
&

««
©

©
tr
©
2*
K5
©
ttf
©

©
55
I