Stefnir - 07.11.1900, Blaðsíða 1

Verð á 24 örkum or 2 kr., erlendis
2 kr. 50 au. Borgist fyrir 1. ágúst.
Uppsögn ógild, noiua komin sje til út-
gefaiula 1. október.
Áttundi árgangur.
20.
ÁKUIŒYHÍ, 7. nóv.
sem er alveg eiiss Rotaílrjúgt og bragðgott og smjör.
Ýertsinibjan er hin elzta og' stærsta í Damriörku, og býr til óefað huia beztu vöru
og ódvrustu í sairianburði vib gæbin.
Fæst bjá kaupmönnunum.
S ýi barnaskóí 1 am
á Akureyri var vígður 19. f. m. af bæjarfó-
geta K1. Jónssyni i viðurvist fjöldamargra
bæjarmanna. Daginn eptir var barnaskólinn
settur í þessu nýja húsi, og virðist oss því
tilhlýðilegt að fara nokkrum orðum um þetta
nýja hús og byggingu þess,
Undirbúninour cg tildrög.
Eins og kunnugt er, hefir Akureyrarbær
lagi fram allmikið fje til barnakennslu árlega
í yfir 30 ár. Áður en Oddeyrln fór að bygg-
jast eptir 1870 var vetrarskóli fyrir börn í
einni stofu nokkurn veginn kominn á fastan
fot á Akureyri, og í kringum 1889 voru við
þann skóla tveir kennarar og kennt í tveim
stofum, Eptir 1880, þegar fóíki fór að fjölga
á Oddeyrinní, var þar og settur á stöfn barna-
skóli í einni stofu, og kostaði bærinn að miklu
leyti kennslu á honum. Eptir 1890 fóru
ýmsir að hreifa því, að nauösyn bærí til, að
bærinn byggði skólabús á Oddeyri fyrir þann
hluía bæjarins; aðrir hjeldu því fram, að einn
skólí væri nægilegur fyri.r bæinn, og Oddeyr-
arbörn'in gætu sótt skólann inn eptir, einkum
eptir að nýi begurinn kom milli Akureyrar
og Oddeyrar. l>au árin keypti Akurevrarbær
jörðina Stóra-Eyrarland, og var þá landspild-
an milli A. og 0. gjörð ílð kaupstað, svo nú
varö feærinn ein samanliangandi heild. Jafn-
skjótt og þetta var orðið, kviknaði sú hug-
mynd, að rjett. væri að byggja einn sameigin-
legan skóla fyrir allan bæinn milli bæjarhlut-
anna, en lítt þóttu þá þar hentug hússtæði,
rierria á Torfunefinu. Að oss minnir, var því
slegið föstu 1895 í sýstunefnd Eyfirðinga, að
liytja kvennaskólann frá Laugalandi fil Akur-
vyrar, og þá lielzt ráðgjört að byggja þar
nýtt hús; var því þá hreift þegar, að heppi-
iegt myndi, að kvennaskólahús og barliaskó^i-
hús væru byggð saman einhvers staðar á
lientugum stað til aðsóknar. Málið komst á
fund. Sýslunefndarmenn og bæjarfulítrúar
1ögðu höfuðin í bleýti til að liugsa málið.
ilargar ræður voru haldnar og borgarafundur
á Akureyri samankallaður pg atkvæðagreiðsl-
ur miklar og langar, en þá setti sýslunefndin
með hinni skóiafróðu kvennaskólanefnd í broddi
fyikingar þæjarstjórnintn þá kosti, að hún
væri því að eins fáanleg til sanjbyggingar, að
húsið stæði á Torfuneíi. þetta þótti mörgum
rnönnum á Akureyri of íjarri miðju og móc-
mæltu því. . Sambyggingarmálið íjell. því nið-
ur, og munum vjer eigi, hvert það var gre.pt-
rað í nefiul, en minnisvarði málsins mun
íinnast í skjötum kvennaskólans, þar sem er
útlend teikning af hinu fyrirhugaða sameig-
iniega liúsi og áætlun yfir kostnað þess. —
KvennasJíólinn náði eptir þetta tryggri höfn
Jjjá Snorra, skömmu eptir að harin slitnaði
upp á Laugalandi, og liggur þar nú vei fyrir
traustum festum.
þegar sambyggingarhugmyndin var úr
.sögunni, hvíkli máliö sig um hríð, en 1898
er þó aptur farið að hreifa því af ýmsum
framfaramönnum, að þörfin fyrir sameigiuleg-
an barnaskóla væri stöðugt að verða meiri og
rneiri. þ>á var nýlagður vegur uppi á liöíð-
anum milli bæjarlilutanna, og var þá bent á,
að ágætt hiússtæði myndi fást naiðja vega
milli roeðfram þeim vegi. Haustið 1898 er
máUð svo rætt í bæjarstjórninni ftmd eptir
fund, og að síðustu er skólahússbyggingin á-
kveðin í brekkunni fyrir norðan amtmaims-
húsið; var vegalengdin nákvæmlega ®æ!d frá
syðsta og nyrðsta húsinu í bænuni, og húsið
sett á miðjunni, gat því hvorugur bæjarhlut-
inn kvartað um, að húsið væri sett niður
hlutdrægt, enda heyrast engar raddir um það,
nje að eigi sje gjörlegt að sækja skólann úr
öllum bænum vegna vegalengdar.
Undirbúningur byggingarinnar.
pegar hjer var komið sögunni, var kosin
nefnd til að standa fyrir framkvæmd málsins,
eptir þeim ákvörðunum, sem þegar var búið
að koma sjer saman um í bæjarstjórnkmi, en
það var, að í húsinu skyldu vera þrjár kenn-
siustofur, sem rúinuöu hver roilli 30 og 40
börn. í nefnd þessa voru kosnir Páll Briem
amtmaður, Friðr. Kristjánsson kaupmaður og
Björn Jónsson prentari.
Eptir tillögum þossarar nefndar var,
AuglVsingar lcosta eiixa króuu hver
Jiumlungur dálks á fyrstu síðu, aun-
ars staðar í hlaðinu 75 aura. Smá-
auglysingar borgist fyrirfram.
1900.
eptir að teikning og áætlun yfir húsið hafði
verið samin, reynt af bæjarsijórn a.ð fá mann
til að taka að sjer allt smíði hússins fyrir á-
kveðið verð, og samdist svo um, að Bjarni
skipasmiður Einarsson tók að sjer ,að leggja
til allt efni í húsið, nema ofna, og smíða það
fyrir rúmar 6 þúsund króaur,
Hússtæðið þótti mörguro glæfralegt í
brekkunni fyrir ofan veginn, og leizt mörgum
lítt fært að byggja þar. f>ótt nefndin væri
eigi á þessari skoðun, var lienni þegar ljóst,
að undirstöðu hússins þurfti vel að vanda, og
á hinn bóginn var varla hægt að gjöra sjer
fulla grein fyrir, hvað hún myndi kosta, þar
sem annars vegar þurfti að hlaða háan vegg
framan undir húsið, en hinumeginn að grafa
allmikið frá því, varð því eigi af, að verk
þetta væri boðið út til «akkords«, lieldur
unnið að því fyrir daglaun, Kjallari var
hafður undir húsinu endilöngu að framan, en
eigi eins breiður og húsið, varð því gröptur-
inn enn meiri en ella, en mörgum þykir
grundvöllur hússins traustari, enda dettur nú-
orðið víst engum í bug. að hann muni rask-
ast að öllu sjálfráðu.
Bygging hússins
þegar snjó og klaka leysti í vor, var
byrjað á undirstöðu lnissins og að grafa fyrir
kjallaranum og frá vesturhlið þess, og að
hlaða 5 álna háan grjótvegg undir austurhlið
þess. Undirstaðan var svo snemmbúin, að
húsið var reist snemma í júlí, og svo beSr
verið unnið kappsamlega að smíði þess, þar
tíl um miðjan októbermánuð, að það var
svo búiði innan, að> barnaskólinn var settur í
því; þykir mönnum, sem skyn bera á, húsið
sterklega bvggt og eigi til sparað, að það á
alian hátt sje sem traustasL
Lýsing bússir.s.
Skólahúsið er 42 álnir á lengd og 14
álnir á breidd, undir því er kjallari jafnlang-
ur húsinu, eri eigi nema 10 álnir á breidd.
Kjallarinn er með stórum gluggum og því
vel bjartur. Húsið er 5 álnir á hæð undir
loptbita, hæðin af loptbitum í sperrukverk
4 l/s alin. Aðalinngangur í húsið er vestast
í suðurstafninn, og kemar maður þá í gang,
4 álna breiðan, sem liggur meðfrain vestur-
hlið liússins á 31 alin. Úr þeim gangi er
gengið inn i þrjár kennslustofur, sem hver
um sig er rúmar 10 álnir á hvern veg, eru
3 gluggar á hverri stofu á austurhlið, nvrðsti
endi hússins, fullar 10 álnir, er óþiljaður
innan, er það leiklimiskenuslustofa skólans.
þar er uppgangur á lopt.ið í húsinu.
Gólfið. Gólfbitarnir eru úr gildum
trjám með tæprar alinar millibili, gólfið er
tvöfalt og þjett leirlag á milli.
Yeggir að kennslustofuiium eru að ut-