Grettir - 26.09.1894, Blaðsíða 3

Grettir - 26.09.1894, Blaðsíða 3
83 geti ekki að því gjört; pað só komið útúr peim, áður en peir viti af, og mun pað satt. vera; en pá eru menn komnir í háska- leg vandræði, ef menn eru hættir að ráða við tunguna og geta ekki haft stjórn á henni. „Sá, sem stjórnar geði sínu, er betri en sá, sem vinnur borgir“. Kristursegir: „Góðurmaður afgóðumsjóði síns hjarta fram ber gott. en vondur mað- ur af vondum sjóði síns hjarta fram ber vont“, sem er blót og formælingar. Hvað- an kemur pessi vondi sjóður í hjörtu mannanna ? Frá fjandanum. Til hvers? Til pess að upp af lionum spretti blót og formælingar, andskotanum til gamans og á- nægju. Getur pá g-iíði sjóðurinn veriðlíka i hjartanu hjá sama manninum? Nei. H vers vegna ekki ? Yegna pess aðKrist- ur og Belíal eiga ekkert hlutskipti sam- an, og sannast par vel pað, sem Hallgrím- ur segir: Fullur af illu einu illyrðin sparar sízt, samanber orð Krists, er hann segir: „Af gnægð hjartans mælir munnurinn". Eitt gamalt máltæki segir: „jáað er tungunni tamast, sem hjartanu er kærast“. Eg vil hugsa, að fólk gjöri pað ekki af kærleika til fjandans, að vera að ákalla dags daglega nafn hans, en pó er eins og máltækið sannist ósjálfrátt á fólkinu, par íiúði frá heimkynnum húsfrúr .Tóhönnu, og nú var langur tími liðinn svo, að við María höfðum enn eigi talazt við eitt orð. „Um mig er pað að segja, að eg var í marga mánuði örvinglaður og óhuggandi; eg hugsaði einungis um Jóhönnu og lét mig allt annað engu skipta, og var eigi mönnum sinnandi. „Entíminn, sem er bótallrameina, sefaði harm minn smátt og sinátt, og hjarta mitt fór að verða rólegra. En allt í einu gaus sá kvittur upp, að María ætlaði að fara að giptast, og pá var úti um hugarró mína. „Æ, pá fann eg bezt, að eg elskaði hana enn. Eg leitaði liana uppi, og pað er sízt að fortaka, að hún hafi ekki líka verið að leita að mér. Nokkuð er pað, að við hittumst kvöld eitt á sama staðnum og við höfðum svo opt fundizt áður, á krossgðtunum, er liggja til Trouville. „Eg purfti ekki einu sinni að spyrja hana, pví að hún var eigi fyr búin að sjá mig, en að hún las spurninguna í augum mínum. Hún svaraði af sjálfs dáðum og mælti: „£>að er satt“. „Pétur!“, bætti hún skjótt við, .,eg er unnusta pín og skal verða pað um alla æfi, og pó að pú svo segðir við mig, að eg eð fólkið ræður ekki við tunguna og máske getur ekki eða vill ekki hætta að blóta og reka hinn vonda sjóð úr hjarta sínu, og er petta liættulegt ástand fyrir blessað fóikið, eins og Hallgrírnur Pétursson segir í, sálminum: f>eim mun ei plágan pverra, sem prjózkast í synda rót; sá pjón á von hins verra, sem vilja pekkir síns herra, en pó gjörir pvert á mót. J>ó menntun og upplýsing væri minni í ungdæmi rnínu heldur en nú er, pá heyrði eg aldrei nokkurn mann tala blótsyrði, hvorki í heimahúsum, né við kirkjur, né í veizlum eða á neinum mannfundum. par til er eg var 13 eða 14 ára; pá komutveir menn að Hlíð, par sem eg ólst upp, sem blótuðu mjög mikið, og var allt fólkið lilessa á að heyra til peirra, og sumt af fólkinu varð hrætt við pá, og hélt, að i djöfullinn væri annaðhvort í peim eða með peim, og var öllum börnum harðbannað, að hafa petta eptir, og kæmi svartur blettur á tunguna á peim, ef pau töluðu ljótt, og öll börn trúðu pví — nú er öld- in önnur. þessir tveir menn voru peir porkell Brandsson frá Kokkhúsi í Yestmannaeyj- um, og liann fargaði sér sjálfum með byssuskoti; en hinn var Gísli, kallaður skyldi ganga að eiga hann .Takob, pá mundi eg pó jafnan halda áfram að veraógipt. En hún móðir mín leggur svo að mér, og hún er orðin fjörgömul og lasburða; pað er vísast skylda mín að hlýðnast henni“. „Eg rak upp örvæntingaróp. „Pétur!“, kallaði María og flóði í tár- um, „eg ann pér, — pú mátt ekki efast um pað, — eg ann pér til dauðans; en eg get eigi pín vegna látið hana móður mína deyja svo, að hún sé hugsjúk um ókomna æfi mína.“ „Eg hefði nú átt að veita henni sam- pykki mitt, par sem hún sýndi pess svo | órækan vott, hve mikið hún vildi leggja í sölurnar, og pað pví fremur sem eg mátti vita, að hún tók pað eigi síður nærri sér en eg; eg hefði átt að falla fyrir fætur henni, og hugga hana og hughreysta. En pað var mér um megn; eg hafði eigi vald yfir sjálfum mér og lét geðshræringarnar ráða við mig. I stað pess veitti eg henni pungar átölur, hafði í frammi við hana höt- anir og æddi fram og aptur sem vitskert- ur maður. „|>að er sárt, aðpú skulir reiðast svona“, mœlti María blíðlega, „pað er hörmulegt; en eg fyrirgef pér pað, ástkæri Pétur; eg póstur, úr Yestur-Skaptafellssýslu.osf hans æfi endaði pannig, að hann hengdi sig. Svona tðmleg urðu æfilok peirra. J>að er eigi par með sagt, að afdrif peirra liafi orsakazt af bíótinu. en pó segir Hallgrím- ur í sálminum: Formæling illan finnur stað, fást mega dæmin upp á pað. Eirikur Olafsson áður á Brúnum. til spítalans á ísafirffi. Gjafir pær, er voru auglýstar í „Gretti“, 2. tölubl. 20. dag Növbr.mán. f. á., voru alls .... kr. 3132 00 Ennfremur liafa bæzt við: Yaldemar Petersen i Frederikshavn 50 00 Arni Riis Kaupmannahöfn 10 00 H. Bartels Iveflavik 15 00 Eyjólfur Bjarnason ísafirði 2 00 Leó Eyjólfsson -- 1 00 Einar Sigurðsson ----------- 1 00 Jakob Jónsson -- 0 50 B. Árnason -- 0 50 Frú N. Falck -- 10 00 A. Brynjólfsdóttir-------- 2 00 H. I. Magnúsdóttir-------- 1 00 Flyt kr.3225 00 get eigi reiðzt pér fyrir pað, pví að eg veit, að pað er ást pín á mér, sem hefir hleypt pér svona upp. Eg vona, að pú sanz- ir pig aptur og íhugir petta með rósemi, og pá býst eg við betra svari frú pér. Eg ætla að bíða pangað til. Vertu nú sæll“. „Að svo mæltu gekk hún i burtu frá mér, og eg varð einn eptir, harmprunginn og grátbólginn11. XI. . „|>að kom fram, sem María hafði sagt fyrir. Næstu dagana varð eg rólegri og fór betur að gæta skynsemi minnar. |>að var auðséð á öllu, að jafnvel pó að eg sjálfur fengi ekki að eiga Maríu, pá ætlaði eg mér að sporna við pví, að hún giptist öðrum; en pað var fyrirsjáan- legt, að slíkt hlaut að verða til pess eins og að dæma hana til einlífis og jafnframt til pess að leggja móður hennar í gröfina. A hinn bóginn vissi eg vel, að öllum porpsbúum var kunnugt um, hvernig eg hafði hegðað mér, og álösuðu mér fyrir pað, enda forðuðust mig allir og höfðu ýmigust á mér, og enginn vildi framar taka í höndina á mér, eins og Aður í fyrri daga. Sumir höfðu petta jafnvel í há- mæli við mig; að vísu vorkenndu nokkrir

x

Grettir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Grettir
https://timarit.is/publication/148

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.