Kvennablaðið - 01.04.1898, Page 1

Kvennablaöiö.
4. ár
Reykjavík, apríl 1898.
Nr. 4.
Heimilishjal.
/líjwað er oft haft að orðtæki, ef ein-
-hvcrjar lausar fregnir eða sögur
koma upp um eitthvað, að það sje ekki
að henda reiður á því; slíkt sje að eins
heimilishjal eða baðstofuhjal. Þetta er
auðvitað sjaldnast meint til neiuna sjer-
stakra heimila eða manna, en það er í
sjálfu sjer nijög meiðandi fyrir allt heim-
ilislíf, að slík ummæli geti átt sjer stað.
Því þótt ymislegt geti borið á góma á
stórum heimilum og innan um margt
fólk, þá ætti þar þó aldrei ueitt það að
vera haft á orði, sem gæti verið öðrum
til óhróðurs, ef það væri eltki alveg
satt og á almanna viti. Vjer höfum
auðvitað ekki meiri rjett til að gera
náungunum getsakir, eða búa til óhróð-
urssögur um þá heima hjá oss, en anu-
arsstaðar. Og allir skyldu gæta þess,
að það er alls ekki heldur saklaust að
geta ills til antiara eða leggja illa
meiningu í orð og gerðir manna, þótt
það sje gert heima hjá sjer.
»Víða fer orð, er um munn líður«,
og þótt það kæmist aldrei út fyrir dyru-
stafinn á heimiliuu, þá er fyrst og
fremst raugt að ætla öðrum illt án
fyllstu ástæðna, og í öðru lagi er ó-
mögulegt að reikna [tað út, hvað ntik-
inu skaða slík orð og eftirdæmi gera.
Þar sem börnin heyra iðulega dagdóma
og getsakir um aðra, er hætt við að þau
venjist fljótt á að láta sitt ekki eftir-
liggja, og þá koma ósannindi og lygi
bráðlega á eftir. Auðvitað er það ekki
ætíð af illvilja sem ýmsar sögur og get-
gátur spretta. Einhver ber fram fyrstu
getgátuna, og það oft í hugsunarleysi,
en á eftir, og þegar sagt er frá, er
þessi tilgata gerð að staðhæfingu. Þá
er þessi tilgáta orðin að ósannindum
eða lygi, sem síðar berst mann frá
manni, skaðar álit og raannorð þess,
sem talað var um, og gerir oft á annati
hátt margfaldan skaða. Þegar svo sag-
an er komin á gang, þekkja upphafs-
menn ekki sinn eigitt tilbúning og eng-
inn veit hvernig hún hefir orðið til.
Það sem í þessu efni ætti að vera
öllum áhugamál er það, að halda sín-
um heimilum latisum við allskonar þvað-
ur og ntælgi. Þá ntyudi fréttaburður,
þvaður og ósæmilegar getgátur og dag-
dómar smámsaman minnka og menn
mundu hætta að leita með logandi ljósi
að óhreinum og eigingjörnum hvötum í
beztu verkum manna, eða að brotum og
brestum, þar sem ekkert slíkt s/n-
ist liggja ofan á. Til þess að geta
dæmt rjetta dóma um náungann, þyrftu
menn að þekkja allan þeirra lífsferil
hugsanir, tilfinningar og skaplyndi, en
til þess erum vjer allir of skamms/nir.
Því ættum vjer að ætla öllum gott en
dæma engan.