Kvennablaðið - 01.10.1900, Blaðsíða 2

74
skyldi vera svo, að vér sleptum rjómanum, en
sleiktum sorann, svo að vér heimtuðum sama
munað og gerðum sörnu kröfur til alls óhófs
og sællífis eins og stórþjóðirnar, sem bæði í
andlegum og líkamlegum efnum standa svo
langtum ofar en vér.
En því er ver og miður, að svo lítur út
sem hingað nái einnig þær illu afleiðingar,
sem nú er kvartað svo víða undan hjá stærri
þjóðunum, og eru skoðaðar sem ávextir of
mikill'ar »civilisationar«, þetta hugsjónaleysi,
vonleysi og kæruleysi í flestum efnum. Vilja-
leysið og þrekleysið að leggja ekki sjálfir neitt í
sölumar, engar lífs hugsjónir, sem allir kraftar
leggist á eitt að framkvæma, og ómöguleikinn
að verða hrifinti af neinu. Þetta má álíta sem
maðksmogna ávexti raentunarinnar. Það er sor-
inn undan mentuninni.
En er ekki hægt að ráða neina bót á
þessu ? Eða það sem betra væri, er ekki unt
að koma í veg fyrir þetta? að breyta þessum
straumum eins og breyta má stefnu sjávar-
straumanna? »Oft getur litil þúfa velt stóru
hlas; i«, segir máltækið, og það er einmitt styrkj-
andi að hugsa til þess, ef margir vilja leggja
saman að girða fyrir einhverju hættu, eða vinna
að einhverjum framförum, að geta þá vonað að
meiri hlutinn muni verða samtaka og verða
svo fær um að breyta eða yfirvinna þá hættu
sem stafar af vana eða frá straumum yfir-
standandi tlmans.
En það er líka annað, sem gera má
og heimilin standa bezt að vígi með til að
geta með góðri von um sigur barist á móti
aldarandanum og skapað vonglaða og heil-
brigða kynslóð. Meðan unga fólkið er ungt
þarfnast það slns hluta af lífsgleðinni. Það
rlður að eins á að bæta smekkinn, svo unga
fólkið velji þær skemtanir, sem hressa og veita
nýja krafta, en ekki þær, sem veikla og þreyta
lífskraftana. Saklausar og hreinar skemtanir
eru eina meðalið, sem kemur í veg fyrir þær
nautnir, sem skapa »þreytta menn«.
Þær skemtanir sem eg á við að heimilin
geti veitt, etu svo einfaldar og kostnaðarlaus-
ar sem unt er. Það er þýðlegt og skemti-
legt samtal, einfaldir leikir, söngur og hljóð-
færasláttur og upplesturí góðum bókum,á vetr-
arkvöldunum, þegar allir safnast saman kring-
um ljósið, lesarinn með bókina, og hinir all-
ir hver með sína vinnu, en allir fylgjandi lestr-
inum með áhuga og talandi saman við og við
um efnið, til að láta skoðanir sínar í ljós.
Bezt væri að menn læsu til skifta, því bæði
er þreytandi fyrir þann sama að lesa, og svo
gerir það hina ánægðari. I rökkrinu á kvöld-
in mætti sitja dálitla stund og syngja sér til
skemtunar og hressingar, áður enn kveikt væri
og vinnan væri tekin aftur. Slíkar hvíldar eg
skemtistundir ættu svo að segja að vera einn
hluti af vorri daglegu fæðu. Þær eru jafn-
nauðsynlegar til að halda huganum heilbrigð-
um og hreinum eins og loftið er fyrir lung-
un og vöðva æfingar fyrir útlimina. Það
ætti að álítast jafn-rangt og heimskulegt að
vanrækja að fá sér þess konar hressingar, eins
og að vanrækja heilsufar líkamans. Hollar
skemtanir eru jafnnauðsynlegar til viðurhalds
andlegri heilbrigði og llfsgleði eins og hæfi-
leg vinna. Auðvitað er vinnan aðalatriðið,
og til vinnu eigum vér að verja meiri hluta
dagsins, en vér eigum aldrei að álíta oss þræla
vinnunnar. Þegar oss finst það, þá er það
vottur um að alt er ekki sem skyldi. Sjaldan
þarf heldur langt að leita áður en vér verðum
þess vsrir, að sá sem finst vinnan vera þrældómur
hefir vanrækt að nota þau fáu hressingar með-
ul, sem honum stóðu til boða heima hjá sér.
En ef hinar réttu skemtanir eiga að finn-
ast á heimilunum, og ef lífs þrekið og llfs gleð-
in eiga þar að fæðast og fóstrast upp, og þar