Kvennablaðið - 31.08.1916, Síða 6

62
KVENLNABAÐIÐ
sprottnir af ýmsum ástæðum bæði ytri og innri.
Ytri ástæðurnar eru augljósastar. Fyrst og
fremst heilbrigði, sem við gamla iólkið getum
notið með því, að færa oss réttilega í nyt allar
hinar góðu vísindalegu heilbrigðisreglur, og
nota krafta okkar skynsamlega. En æskan ier
all-oft gálauslega með pá. Og jafn-áríðandi er
pað, að vér æfum stöðugt krafta vora og hæfi-
leika. »Sá, sem hvílist, ryðgar«, er sannur máls-
háttur, ef það er gert um of.
Undir ytri ástæðurnar heyrir það líka, að
við gamla fólkið tökum eftir útliti okkar. —
Gamalt fólk ætti að vera enn þá umhyggju-
samara um klæðnað sinn, en unga fólkið, og
aldrei vera í fötum, sem eru litlaus og leiðinleg.
Sjötugt iólk gelur lika verið fallegt í sjón.
Ekki er heldur sama, hvernig það heimili er,
sem gamla fólkið lifir á. Pað á ekki að lítils-
virða íallega sterka liti, sem gera skapið létt
og sálina glaða.
í íbúðarherbergjum mínum eru allir legu-
bekkir og stólar dökkrauðir, og fyrirhengin
með mjúkum. gyltum litum. Gólfdúkurinn er
hlýlega grænn, og blóm í öllum vösum og
blómkrukkum.
En samt eru þessar ytri ástæður ekki aðal-
atriðið, þegar tekið er tillit til kringumstæðna
þeirra, sem verða til þess, að aftaka eða breyta
hinni venjulegu skoðun manna á gamla fólkinu.
Ungir og áhrifagjarnir skapsmunir þurfa svefn.
Við gamla fólkið þurfum fremur að halda okkur
vakandi. Vetrarvist upp til Qalla og við sjó er
lika tízka nú á dögum. Við gamla fólkið þurf-
um nýja vegi fyrir anda okkar, þar sem nútím-
ans sterki hressandi stormur blæs í gegnum
oss, i stað þess, að steingervast í breytingar-
lausri logn-mollu, í þreytulegu kjarkleysi og
elli-lasleika. Pess konar vetrar-heilsuhæli þurf-
um við gamla fólkið.
Pegar dimmir kveikjum við ljós. Nýjar, ung-
ar hugsanir eru það ljós, sem reka hinar gamal-
hrumu rökkurs-hugsanir á flótta. — Pað er gott
lyf gegn kölkun sálarinnar.
Til þess að halda sér ungum, verða menn
að kunna að velja umhverfi sitt, samvista-
menn, gesti og bækur skynsamlega. Ekkert er
gömlum of gott. Gamalt fólk á ekki einungis
að vera með frændfólki og eldgömlum vinum,
því þeim hættir jafnan til, að hlynna að elli
þeirra með hálf-aumkandi elskuverðri umhyggju.
En með því að sýna, að menn álíti fólk gam-
alt, gera menn það gamalt. Og finnum við,
að fólk álíti okkur ellihrum, þá hefir það á-
hrif á ímyndun og tilfinningu okkar. Við för-
um að sjá okkur sjálf með annara augum, og
missum kjarkinn óg viljann til þess að lifa.
Auðvitað eigum við einhverntíma að deyja.
En að grafa sig liiandi með fullu lífsfjöri í
likamanum, er það allra versta, sem við getum
gert. Lifið flýr okkur þá fyrst, þegar við flýjum
það. Elskið lífið, verndið það og varðveitið,
þá mætið þið aftur hlýrri vinsemi og æsku
alstaðar. Og þið haldið skaplyndi ykkar sí-
ungu og heilbrigðu«.
Cato og konurnar i Róm.
Eftir ósigrana í 1. Púnverska stríðinu, þegar
rómverska þjóðin var í fjárkröggum, þá var
konum bannað að bera skrautklæði; hvorki
bera gullskraut né keyra í vögnum. Meðan á
striðinu stóð, létu þær gripi sina af hendi til
herkostnaðar. Pegar friður var kominn á,
vildu þær fá sín gömlu réttindi, og hættu að
hlýða lögunum. Pegar yfirvöldin létú það ekki
viðgangast, heimtuðu þær, að lögin væru
numin úr gildi. Málinu var skotið undir lýð-
fundina, og með því konurnar höfðu ekki frem-
ur þá en nú pólitískan atkvæðisrétt, þá gerðu
þær alt, sem í þeirra valdi stóð, til að telja um
fyrir karlmönnunum. Pær söfnuðust saman í
fylkingar, fylktu sér fyrir veginn, að ))Forum«,
og sárbændu karlmennina um, að láta sig fá
aftur þessi gömlu réttindi. Um tíma var þetta
kvenréttindamál miðdepillinn i pólitiska lífinu
í Róm. Há-markinu nær þessi barátta fyrst,
þegar Cato, hinn frægi og málsnjalli ræðismaður
Rómverja, rís upp á móti kröfum kvennanna.
Pað er ekki óhófið sjálft, sem hann fæst svo
mikið um í þetta sinn. Fyrir honum er þetta
einungis valda-spurning: Eiga karlmenn einir
að vera herrar á heimiliuu og í ríkinu, eins
og ætíð áður, eða á sjálfdæmi þeirra að ganga
úr greipum þeim?
Cato eggjar karlmennina lögeggjan og skýtur
málinu til valdafýknar þeirra: konurnar eigi bara
að eiga alt þetta undir góðvilja manna sinna, en
ekki blanda sér í opinber mál. »Hvar eru ann-
ars takmörkin fyrir velsæmi? Pað hefði átt
bezt við, að þið hefðuð verið kyrrar heima og
ekki farið að skifta ykkur af því, hvaða lögum
hér væri lýst eða aflýst. — Forfeður vorir lög-
buðu, að konur ættu ekki að taka sér neitt
slíkt fyrir, ekki einu sinni það, sem sjálfa kon-
una snerti. Hún væri algerlega á valdi föðurs-
ins, mannsins og bróðursins. Nú eru aðrir
timar. Ef guðirnir bægja ekki slikri ógæfu frá,
þá lítur út fyrir, að við verðum möglunarlaust
að þola, að konur fari að taka þátt í ríkisstjórn,
kosningum og þjóðþingum. — Pað sem þær
sækjast eftir, er takmarkalaust frelsi, eða satt
að segja: takmarkalaust óstjórnar-æði. Ef þær