Dagskrá - 06.04.1898, Qupperneq 1

II,
Reykjavík,
míðvikudaginn 6. apríl.
1898.
Til B. Gröndals.
„Man eg þegar fyrst á fold“,
iögur ljóð eg sá og heyrði —
sál mín við þann unað eyrði
líkt og rót í mjúkri mold.
Fann eg þá sem þorstlát hind
þráða svölun huga mínum
kærst og best í kvæðum þínum
»hátt í daggar ljósri lind«.
Eða þegar einhvern bar
ýmugust að vegi mínum
nam eg krapt í kvæðum þínum
áttaði mig á öllu þar.
Skinu mjer þín logaljóð;
loptið sá eg blika og streyma
»um ókunnuga unaðsgeima".
Rann eg með þjer ragnaslóð.
En svo þegar flug þitt fór
fram í himins ljósa eysu,
ægilega endaleysu
þá var eg smár- en þú varst stór.
Komstu aptur heim í hlíð
hvíldir væng í grænum runni —
sendir kvakið upp frá unni
til að gleðja land og lýð.
Veki oss enn þitt vængjablak
»vagga þjer á ljóssins öldum«.
og á þessum aldarkvöldum
lát oss heyra híð hinnsta kvak. —
Láttu enn þá ljóðstaf þinn
lypta skörum þoku banda;
láttu blæinn enn þá anda:
»Hlær við aptur himininn«.
y. Þorsteinsson.
Enn úr Þingeyjarsýslu.
Viljið þjer gjöra svo vel, herra ritstjóri,
og ljá eptirfylgjandi línum rúm í yðar
heiðraða blaði.
A fundi, sem haldinn var í Múla í Að-
aldal fyrir nokkru síðan var minnst á »brjef-
kafla úr Þingeyjarsýslu« sem stendur í »Dag-
skrá“ 15. janúar þ. á. Málsmetandi maður
á fundinum hafði getið þess til, að brjefkafli
þessi væri ritaður af mjer og þykir mjer trú-
legt að sú getgáta sje fyrsta orsök þess, að
jeg heyri menn fullyrða, að jeg sje höfundur
hans.
.Jeg hef ekki ritað þenna brjefkafla og
vil þessvegna ekki að menn haldi að jeg
hafi gjört það.
En úr því jeg minnist ábrjefkafla þenn-
an þykir mjer rjett að geta þess, að þar sem
brjefritarinn segir að Þingeyingum „þyki
ekki mikið koma til hinna ,nýju leiða‘ í
stjórnarskrármálinu«, þá hygg jeg að það
sje rjett álitið af honum eða að minsta kosti
geðjast mönnum hjer almennt ekki að þeim.
— Hið gamla endurskoðunarfrumvarp hefur
ætíð verið óskabarn Þingeyinga og ber margt
til þess, sem þó skal ekki upptalið hjer. —
Hin síðustu ár hafa þeir skýrt og ótvíræðlega
falið þingmanni sínum að fylgja því og allar
líkur eru til að þeir gjöri það ekki síður fyrir
næsta þing. Stefna Dr. Valtýs og hans
manna í stjórnarskrármálinu hefur ekki náð
hylli manna hjer 1 sýslunni og torvelt mu-n
að sannfæra Þingeyinga á því að miðlunin
frá 1889 sje undir núverandi kringumstæðum
vænleg til sigurs eða samkomulags.
Þóroddsstað, 11. mars 1898.
Lúdvík Knudsen.
Frjettir frá útlöndum.
Blöð er borist hafa frá Englandi,
og ná til 29. f. m. flytja frjettir um horfur
til alvarlegs ágreinings milli Frakka og Rússa
á eina hlið og Breta á hina. — Efni ágrein-
ingsins er Kína, eins og lengi hefur verið
fyrirsjáanlegt, en nú fyrst er svo að sjá sem
ekki verði öllu lengur beðið með að skipta
herfanginu upp á milli »valdanna«, og er ekki
annars að vænta heldur en að sá skiptafund-
ur verði fremur ófriðsamlegur. Bæði Frakk-
ar og Rússar hafa að því er virðist náð góð-
um tökum á Kínverjum, og nú fyrir skömmu
hefur stjórn hins himneska ríkis veitt Rúss-
um ýms mikilsverð rjettindi sem vafalaust gefa
þeim enn sterkari yfirburði yfir öðrum keppi-
nautum um krásina, heldur en þeir höfðu
áður. Þetta geta Bretar auðvitað ekki horft
á aðgerðalausir og þótt ekki hafi enn dregið
til fulls fjandskapar út af þessu eru öll veð-
urmerki þess nú, að þessa muni skammt að
bíða. —
Port Arthur hefur lengi verið keppikefli
það sem Rússar hafa einkum lagt stund á að
fá umráð yfir og nú hafa Kínverjar 23 f. m.
»leigt« þeim þennan stað um 25 ára tíma
sem meginstöð og athvarf fyrir skipaflota
Rússa austur þar. Um leið var þeim einnig
leigður hafnarstaðurinn Ta — lien — wau,
endastöð járnbrautar þeirrar er Rússar hafa
lagt gegnum Manchure, og fylgir þar með
rjettur til þess að víggirða staðinn. „Loks
hefur Kínastjórn, einnig veitt þeim heimild til
þess að leggja járnbraut fra Petuna til Ta —
lien —- wan og Port Arthum.
Frakkar hafa fyrir sitt leyti farið fram á
ýms hlunnyndi af líku tagi, og enginn getur dul-
ist að þessi tvö ríki starfa nú opinberlegar
en nokkru sinni fyr að því að efla hags-
muni sína beggja saman í bróðerni og fjel-
agsskap á kostnað annara Evrópuríkja, —
Rússar í Norður-Kína, en Frakkar að sunnan
— Skeyti frá Pjetursborg segir að ákveðið
sje að senda 50. þús. manna til Austur Asíu,
og fjármálaráðgjafinn hefur veitt 180 milj.
rúblur til útbúnings á flotanum. Ensk blöð
skora fastlega á stjórnina að draga það nú
ekki lengur að láta hina finna að Bretar
muni hvað sem það kostar gæta hagsmuna
sinna í Kínaveldi, þannig að önnur ríki fái
þar ekki meira í sinn hlut heldur en þeim
beri með rjettu hlutfallslega.
Bretar halda flota sínum albúnum, og
Frakkar knýja Kínastjórn nú sem óðast, bæði
með hótunum og fögrum fortölum til þess
að láta eptir kröfum sínum þar eystra. —•
Glaðstone gamli er hættulega veikur
og talinn af í síðustu frjettum. — Salisbury
lávarður hefur einnig verið sjúkur til skamms
tíma, og er sagt að ráðgjafaskipti sjeu vænt-
anleg þá og þegar hjá Englendingum.
Stormur feiknamikill geysaði yfir Norð-
ursjóinn síðustu dagana í mars og fórst fjöldi
skipa og manna í því óveðri. —
Spánverjar biðja nú Bandafylkin
um »gott veður« og lofa að gjöra nýjar upp-
ástungur um endurbætur á stjórnarfari Kúpu-
manna, en lýst hafa Spánv. því yfir að þeir
muni aldrei sleppa yfirráðunum yfir eynni,
— hvað sem í boði sje. Menn vænta þess
að Kúpa verði nú tekin frá Spáni og sett
undir ameríska vernd innan örskamms tíma.
1200 manns deyja nú á Kúba daglega að
jafnaði, af hungri pest og vígaferlum.
Menn munu minnast þess er getið hefur
verið um áður í blöðunum að amerískt her-
skip eilt „Marine" sprakk í lopt upp í Hav-
annahöfn 15. febr. og ætluðu þá margir að
Spánverjar mundu vera valdir að því, og að
atburður þessi mundi draga til ófriðar milli
þeirra og Bandaríkjanna. En nú hefur mál
þetta verið rannsakað, og hvílir nú engin
grunsemd á herstjórninni spönsku á Kúpa
fyrir það að eiga neinn þátt í eyðilegging
skipsins. Samt sem áður er það víst að lögð
hefur verið sprengivjel undir „Marine" á
höfninni.
Forseti Bandaríkjanna hefur í stað lýst
því yfir opinberlega að hann áliti það mann-
úðarskyldu" að hjálpa Kúpeyjingum, og vex
æsingin dag frá degi hjá almenningi íFylkj-
unum út af þvi að eyjan skuli ekki vera hrifin
úr morðgreipum Spánverja nú þegar. I þing-
inu hafa verið haldnar ákafar ádeiluræður
gegn þessu aðgerðaleysi og lítur svo út ept-
ir ræðum þingmanna sem drátturinn geti
nú ekki orðið öllu lengri, vegna almennings
álitisins. Ráð-deildarforseti sagði þaunig 27.
f. m. að ef stjórnin ekki gerði neitt eptir
að tveggja daga frestur sá, er Spánverjar
höfðu beðið um væri liðinn, þá mundi naum-
ast mögulegt að hindra sjálfstæða íhlutun um
málið frá hálfu þingsins".
Allrá síðustu skeyti segja, að aðfarir
hins breska flota í Hong-Kong og víðar í
Kína sýnir nú að Englandsstjórn treysti sjer
ekki lengur til þess að halda þeirri stefnn
að »varðveita Kínaveldi heilt og óskipt« sem
hingað til hefur verið mark og mið utanrík-
ismálagarpanna ensku. Bretastjórn mnni nú sjá,
að annað hlýtir ekki ef duga skal heldur en
að ná sjálfur sínum, hluta á móts við Rússa
og Þjóðverja, sem þegar hafa hlotið mikils-
verð rjettindi á Sínlandi. „Times“ segir
meðal annars: »Ef til vill er hin mesta
hætta vor fólgin í því, áð vjér hötum ekki
látið oss skiljast enn til fulls, hve hættulega
vjer erum staddir. Vjer játum allir, að frið-
urinn á að vera vort æsta markmið, og þa
kunnum vjer vel að meta hin mjúku svór
sem stjórnir annara ríkja veita fyrirspurnum
vorum um þau atriði er snerta hagsmuni
vora, allt þangað til vjer stöndum augliti
til auglitis við orðinn hlut. — Vjer höfum
mörgu að sinna víðar en í Asíu og höf-
um ærið nóg að hugsa um, en ef keppi-
nautar vorir eða fjandmenu ætla að treysta
því, að þróttur vor sje farinn að bila og sókn
vor að linast, þá mætti vel vera, að þeir
væru sjálfir staddir í hættulegri villu«.