Dagskrá - 05.10.1898, Síða 1

Dagskrá kemur út á hverj-
um laugardegi, kostar 3,75
(erlendis 5 kr.), gjalddagi 1.
október.
DAGSKRÁ.
Afgreiðsla og skrifstofa er
Tjarnargötu 1, opin hvern
virkan dag kl. II—12 og
4—5 síðd.
III. M 16.
Reykjavík, laugardaginn 5. október.
1898.
eztu kveðju
sendir ,Dagskrá‘ ,ÞJÓÐÓLFI‘ á fimmtíu ára af-
mæli hans, með þakklæti fyrir langa
baráttu og drengilega framgöngu,
og ósk um Ianga og fagra
lífdaga.
Til minnis.
J3œjarstjórnat-fundir i. og 3. Fmtd. í mán.,
kl. 5 síðd.
jFdtcekranefndar-funáir 2. og4. Fmtd. í mán.,
kl. 5 síðd.
Forngrifasafnid opið Mvkd. og Ld. kl. 11—
12 árdegis.
Landsbankinn opinn dagl. kl. 11 árdegis til
2 síðdegis. — Bankastjóri við kl. n1/.—
iVs. — Annar gæzlustjóri við kl. 12—1.
LandsbókasafniS'. Lestrarsalur |opinn dagl. kl.
12—2 síðd. á Mánud. Mvkd. og Ld. til kl.
3 slðd. — Utlán sömu daga.'
Ndttúrugripasafnió (1 Glasgow) opið á sunnu-
dögum kl. 2—3 síðd.
Sofnunarsjódurinn opinn í barnaskólanum
gamla kl. 5—6 síðdegis 1, Mánud. í hv.
mánuði.
Okeypis lœkningi. sjúkrahúsinu á þriðjud. og
föstud. kl. 11—1
Ókeypis tannlœkning hjá tannlækni V.Bern-
höft. — Hótel Alexandra 1. og 3. mánud. í
hverjum mánuði.
Fastir fundir í Good-Templarhúsinu.
Mánud. kl, 8 síðd.
»Verðandk Þriðjud. - —
■t’BifrösH Miðv.d. - —
»£mingim Fimtudag - —
Barnastúkan Sunnud. kl. yj síðd.
JDavid Ostlund Sunnud. kl. 6V4 síðd.
Bindindisfélag ísl. kvenna; 1. föstudag
hvers mánaðar kl. 8J/« síðd.
Barnaguðsþjónusta hvern s.dag kl. 10 árd.
Fastir fundir í Framfaraféiagshúsinu.
Fundir Framfarafélagsins á hverjum sunnu-
degi. kl. 4 síðd.
Alþýðuskólinn
t
REYKJAVÍK
Nokkrir nemendur geta enn kom-
ist á Alþýðuskólann. Ef einhverjir
vilja taka þátt í einstökum greinum,
geta þeir fengið það.
Heimilt er nemendum að lesa í
skólastofunni, ef þeir vilja, fyi»ir
ekkert.
nýbyggt, mjög vandað, með góðri lóð
ef til sölu á hentugum stað í bænum.
Ritstj. vísar á.
VIÐGERÐ og HREINSUN á saumavél-
um tekur að sér GUÐJÓN JÓNSSON
á Smiðjustíg nr. 7 mót mjög vægri
borgun.
KOMIN AFTUR.
Þar eð ég er nú komin heim aftur,
leyfiégmérað láta heiðraða Reykvlkinga
og nærsveitamenn vita, að ég tek að
mér að prjóna ýmsan fatnað, svo sem
sokka, vetlinga, skyrtur, buxur o. s. frv.
eins og að undanförnu, fyrir mjög væga
borgun.
Garðhúsum 4. nóv. 1893.
Guðbjörg Bjarnadóttir.
Álftnesingar, Hafnfirðingar og Mos-
fellssveitarmenn eru vinsamlega beðnir
að vitja Dagskrár í búð Jóns kaupm.
Jónssonar, Aðalstræti 7.
TVÍLYFT HÚS með góðum káh
garði á hentugum stað í bænum er til
sölu. Ritstjóri vísar á.
í haust var mér undirskrifuðum
dregið hvítt geldingslamb með mínu
marki, stýft hægra. Lamb þetta á ég
ekki, má því réttur eigandi vitja and-
virðisins til mín.
Reykjavík 4. nóv. 1898.
Guðm. Ólafsson stýrimaður.
(Vesturgötu).
Fæði, húsnæðl og þjónustu selur
frú Sigríður Eggerz í Glasgow.
Horfurnar.
Ymsar kvartanir heyrast um horfurn-
ar hér á landi um þessar mundir, og
munu þær hafa við altofmikil rök að
styðjast, sumar eru þær slæmar í raun
og veru, sumar viðsjálar vegna
hugsunarháttar og venju, en hvorugar
auðveldar viðgerðar. Fyrst eru slæm
hey eftir óþurkana í sumar, en við því
böli eru engin ráð önnur en hyggileg
og rétt ásetning og að afla sem mests
fóðurauka og nota alt, sem tönn festir
á. Þetta böl verður fyrst að algerðu
tjóni með hor og horfelli, en fénaður
hefir oft rétt hér fljótt við þó honum
hafi fækkað.
Þá er annað bölið verzlunin. Aðal-
meinið þykir nú á henni útflutnings-
bannið, þar af leiðandi peningaskortur
og skortur á ýmsu til að uppfylla nýjar
þarfir. Sumar nýju þarfirnar eru mjög
brýnar, þær eru kostnaður til unglinga-
menningar, til jarðabóta, húsabóta fyrir
menn og skepnur, járnþök í rigningar
héröðum o. fl,. Landið mátti fyrir fáum
á rum kalla í auðn, svo það er mikið, sem
landsmenn eiga að vinna. En margar
eru þarfirnar fleiri, sem vér erum undir-
orpnir. Vér þörfnumst óhæfu af útlend-
um vörum, sem kalla mætti skjalda-
skrifli, munu verzlunarreikningar sýna
margt þess konar.
Það er árfðandi fyrir þjóðirnar að
verzlunin sje lífleg, svo þær geti selt
það, sem þær hafa afgangs þörfum
sínum og fengið fyrir það það, sem
þser vanhagar um. En það er enginn
hagur fyrir þær að selja það, sem þær
mega ekki missa og fá annað lakara
í staðinn. Eg sé engan hag í fjársölu
út úr landinu, og fá fyrir það ýmislegt
léttmeti af korni — og hvaða korn sem
væri, og svo ýmsan hégóma, sem að
litlu eða engu er nýtur. Til þess að
hver maður á íslandi borðaði eina
mörk af kjöti á dag, þyrfti að slátra
273>7S° sauðum með 5 fjórðunga falli,
og mun það enginn hagur að lands-
menn borði rnrnna af sauðakjöti, en
fleiru en þessu held ég aldrei sé farg-
að alls. Mér sýnist því að landsmenn
megi ekkert missa af sauðakjöti sínu,
nema sér til skaða, það er ekki nóg að
hafa verzlunar-frelsi skrifað með bleki
á pappfr, ef að ánauðinni getur aldrei
létt af innifyrir hjá oss og vér seljum
mikið af sveita vorum við smánarverði.
Þá eru skuldirnar stórmein á verzlun-
inni. Sé það satt sem, sagt hefir ver-
ið og enginn hefir hrakið, að »kaup-
menn leggi 30—50 kr. á 100 af úti-
standandi verzlunarskuldum, eða 40 kr.
til jafnaðar á 100. Einu sinni heyrði
ég sagt að verzlunatskuldir landsmanna
myndu vera 800,000 kr. þá eru árlegir
vextir af þeim 320,000 kr. Mætti það
verða ekki svo lítill styrkur til að full-
nægja hinum sönnu þörfum. En ekki
er það svo að skilja að vér megum
missa fjárverzlunina án þess, að auka
verzlun að einhverju með öðrum vörum,
en að nokkru leyti yrðum vér að stöðva
fýkn vora í útlendan óþarfa varning,
sem vér kaupum til ills eins. Það eru
vínföng, ýmislegt af krami og sælgæti.
Kaffi mætti og minka að nokkru, einnig
kornmatarkaup, ef vér borðuðum kjöt
vort og slátur heima fyrir og ykjum
matjurtaræktina (Niðurl.).
Hlægileg ftjótfærni.
Síðasta blað „Dagskrár" hefir vak-
ið allmikið umtal hér í bænum og eru
það fréttirnar úr lærða skólanum,
er því hafa valdið. Það er sagt
að ýmsir í skólanum séu mjög óánægð-
ir af því, og vilji fyrir hvern mun kom-
ast eftir nafni höfundarins. Kveða þeir
skólann vera „prívat" félag, sem engan
varði um. Hefir nokkurn tíma heyrst
önnur eins fjarstæða og sú, að oþinber
stofnun sé þrívat félag! Það lítur út
fyrir að þeir hinir sömu, er halda því
fram, hafi ekki glögga hugmynd um
hvað orðið »privat« þýðir. Það er rétt
eins og karlinn, sem ætlaði að hrósa
vini sínum og sagði að hann væri al-
veg »desperat«.
Nei, lærði skólinn er ekkert privat
félag, eins og tekið er fram hér að
framan; hann er opinber stofnun, sem
allir þurfa að vita um og allir eiga að
vita um. Þessi gauragangur hefir samt
orðið til þess að piltur sá, er ritað hafði
pistlana, þorir að líkindum ekki að
halda þeim áfram; hann heldur að nafn
hans geti ef til vill komist upp og
staða hans í skólanum geti þá orðið ó-
þægileg, þótt hann eigi fremur skilið
þakkir fyrir það, er hann hefir
skrifað, sem er mjög kurteist og sann-
gjarnt. Allur sá gauragangur, sem þessi
frétt hefir valdið, mun vera sprottinn af
misskilningi. Menn hafa skilið þetta
þannig, að pistlarnir ættu að vera slúð-
ursögur úr skólanum, en því fer tjarri
að svo sé, enda hefði mér þá aldrei
dottið í hug að taka þá. En ef svo
er, að meiri hluti skólans er svo ófrjáls-
lyndur að vilja neyða einn pilt til þess
að þegja þegar hann vill tala, og ætlar
ekkert að tala annað en það, sem kurt-
eist er og sómasamlegt í alla staði, þá
held ég áfram líkum pistlum undir
mínu nafni, en hvort þeir verða þá í
sama anda og hjá höf. en ekki víst.
Sumir kveða það ódrengilegt af
mér að »ginna« óreyndan ungling til
þess að »hlaupa þannig á sig« eins og
þeir nefna það. En ég lýsi það hrein
og bein ósannindi, að ég hafi talað eitt
einasta orð í þá átt. Pilturinn kom til
mín með pistlana alveg ótilkvaddur,
en-mér datt ekki í hug að synja honum
rúms fyrir þá, ég vissi að mönnum
myndi bæði þykja að þeim gagn og
gaman og mér gat ekki dottið í hug
að nokkuð ilt gæti hlotist af sannleik-
anum, jafn hógværlega sögðum og þar
er.
En þegar nú reyndin hefir orðid
önnur og margir rísa upp á afturfótunum til
þess að drepa niður fyrstu viðleitni þessa
unga manns, þá er bezt að þeir fái
söguna úr annari átt, en því skal ég
lofa, að vera svo óhlutdrægur og segja
svo rétt frá, sem mér frekast er unt;
ef ég ranghermi eitthvað, þá vonast ég
eftir leiðrættingum, og ef einhverjir eru
annara skoðana um eitthvert atriði, þá
vonast ég eftir athugasemdum.
Byrjunin á pistlunum er nú birtist
er eftir skólapilt, en ef hann hættir og
ég tek við, þá verður þessgetið. Lærði
skólinn er eðlilega eins og öðrum stofn-
unum áfátt í ýmsu, það er náttúrlegt, en
hann á ekki fremur en nokkur stofnun
önnur, að hafa þau réttindi að enginn
megi tala uin liann né rita; hann verð-
ur að beygja sig undir það algilda lög-
mál, sem enginn og ekkert kemst hjá,
það er að þola dóma, annaðhvort væga eða
harða, annaðhvort sanngjarna eða ó-
sanngjarna. é>. f. f.
JÓíl minn ÓlafSSOn er eitthvað að
nöldra um blöð, sem ljá sig til þess að
flytja greinir, er draga aldýðu á tálar.
Hann á líklega við eitthvað af blöðum
sínum og er það virðingarvert að hann
skuli nú vera farin að sjá það, en hitt
er leiðinlegra, að hann skuli samt halda
áfram í syndum sínum. Dagskrá send-
ir Jóni, ef til vill, kveðju sína áður en
langt líður.
„Veztaét er nú að koma þegar
byrjað er að prenta blaðið. Með henni
kom Einar Benediktsson yfirréttarmála-
fluntningsmaður.— Fréttir verða að bíða
næsta blaðs.