Dagskrá - 18.03.1899, Blaðsíða 1

III. No. 33.
Reykjavík, laugardaginn 18. marz.
1899.
I \ => Tf c1r T'Á 'íe,rnlr út á livorjum
laugardegi, árg. kostar
3,75 (erlendis 5 kr.), gjalddagi 1. okt.
A_fgreiðsla og skrifstofa er í Kirjustræti
4, opin hvern virkan dag kl. 11—12 og
4—5 siðd.
Innheimtu og reikningsskil á
Dagsskrá
annast búfræðingur Sigurður S*ór-
ólfsson, og er hann að hitta á af-
greiðslustofu blaðsins í Kirkjustræti 4,
kl. 4—5 síðdegis á virkum dögum.

m- UPPDRÁTTUR AF HAFNARFIRÐI.-w
í ráði er að prenta uppdrátt af Hafnarfirði, gjörðan af búfr. Sig,
Pórólfssyni, veturinn 1895, ■— ef nógu margir gerast áskrifendur að
honum.
Hafnarfjörður er einkar fallegur fjörður, og sórstaklega höfnin,
sem sýnd er á uppdrættinum. Á uppdrættinum sjást öll hús, og
götur og stígar, svo og örnefni við fjörðinn. XJppdrátturinn nær frá
Óseyri og þvert yfir höfnina yfir í svokallaðan „Fiskaklett", og svo upp
í hraun, upp fyrir alla bygð. ■— Uppdr, á að kosta 1 kr,
feir sem vilja gerast áskrifendur að uppdrætti þessum, gefi sig
fram við Sig. Pórólfsson fyrir 1. júlí þ, á.
pr /Ap T TD11 geflnn út af Sig, Þórólfssyni búfræðing. 10
—/A-Áv_JTLJ 1\ ’ kostar 75 aura. Gjaldd. í lok
októberm, — Þeir, sem vilja gerast nýir kaupendur-að blaðinu, ættu
. sem íyrst að snúa sór tfi útg. þess, er afgreiðii' það með fyrstu ferð,
2O°/0 eru gefin í sölulaun þeim, er útsölu liefir á fi, en 4 eitit.,
Hlaðið hefir fengið fremur gpðar viðtökúi’ hjá landsmönnum, eftir
því, sem búast má vjð i slíku árferð, isern fiú er. Hefir útg. því stækk-
að blaðið um 2 nr., frá því, sem upphafl, var ákveðið, Koma því 10
blöð þetta ár út af bJaðinu. — En fyr'st var ákvoðið g,
Bíaðið flytur stpttar oggagnorðar bendíngar uin jarðyrkju, garð-
yrkju, bústjórn og verkaskipun, sparnað í búi; svo og um fæðuefnin,
heilnærai og nasringargildi þeirra, aura raeðferð fifisdýrairaft Og lækn-
ing á helzty sjúkdómum þeirra, ýrasan sraá fróðl. e. fl.
auk þeirra raála, er þjóðin hefir
sameiginleg; og ekkert er eðlilegra
en það, að þau sóu öll rædd opin-
berlega og búin undir þingið sem
bezt megi verðft, pagsskrá viil nú
Yekja máls á því helzta, er verða
mun eða verða þart' til meðferðar
á næsta þingi, og rnuji hún lýsa
sjnni gkoðun a þeim flestum,
hvernig sem þær kunna að falla
öðrum í geð. Þyki mönnura fil-
lögur hennar athugaverðar, stendur
þeim ppið að andmæla þeim, ef
það er gert með J’ökura og still-
jpgu Og ej' þá ekkí til einskis unn-
ið, ef .örvaður yrði áhugi manna
svo að umræður vöknuðu og mál-
in yrðu betur skýrð.
I.
Til nninnis.
Bæjarstjórnar-fundir 1. og 3. Fmtd. í
mán., kl. 5 síðd.
Fátækranefndar-fundir 2. og 4. Fmtd. í
mán. kl. 5 síðd.
Forngripasafnið Mkd. og Ld. kl. 11—12
árd,
Uoldsveikr%-spítaljhn, Heimsóknartimi
til gjúkiinga dagi, kí, 2<—31/2.
Landsbankjnn kj, 11 árd, til 2 sjðd, —
Bankastjóri viðst. kl, ll1/?—l1/? síðd,
Annar gæzlnstj, vidstaddfir kl, 12==1,
Landsbókasafnið. Lestrarsalur opinn
dagl. 12—2; á Mán d.,Mvkd. og Ld.
til kl. 3 ’síðd., og þá útlán.
Náttúrugripasafnið (Glasgow) op. kl.
2—3 á Sunnudögum.
Itevkjavíkur-spítali. Okeypis læknjngr
ar firiðjad, og ERSfud, kl, 11—1,
^Öfhunarsjóðurjim (í barnaskól.) op, kl,
5—6 sjðd, 1, Mánd, í hv, mán,
Augnlækningar ókeypis 1. og 3. Föstud.
í hv. mán. á spítalanum kl. 11—1.
Tannlækningar ókeypis 1. og 3. Mánad.
í hv. inán. kl. 11—1., Hafnarstr. 16
(V. Bernhöft).
....."11 '■ L --■■■ r. . 1111 “."W-ff-—-
Pingmál í sumar.
--
Það virðist vera tími til kominn
að hugsa um þau mál, er koma
eiga fyrir þing að sumri komanda,
og það þótt fyrr hefði verið. Allir
þejr mejm, er um landsmál hugsa,
æt m rjú að iiefjasi fiandíj og skýra
þau og ræða með stillingu og rök-
um, skoða þau frá sem flestiura
hliðum; athuga á þeim alla, agnúa
og sjá hvernig komið verði í veg
fyrir þá.
Flestar stéttir manna hafa eitt-
hvert áhugamál, sem þær yilja
lýoma inn á þjug ljver fvrir sig,
Botnver|iin(iarniri
Eitt af því, sem hlýtur að verða
ofarlega á dagslcrá á þinginu, er
það, hvernig' gjörlegt þyki að ráða
bót á voða þeim, er yfir vofir af
hendi enskra bptfiyerpinga hór við j
iand, þar sejn anjiar aðaiatvinnu-
vegur þjóðarjrmar er gersamlega á I
glötujjarvegi, ef ekki er bráðlega
tekið í taumana og einhverjar
skorður reistar við. Dagsluá hefir
áður staðið ein uppi með sjálfstæða
slroðun og sjálfstæða stefnu í því J
raáli, ólíka öllum öðrum pppái
stungum, er heyrpt haht eða sfist j
í þá áfct. Hún hefir staðið ein !
uppi með þá skoðun segjura vér,
og er það þannig að skilja að hún
er eina blaoið, sem bent hefir í þá
áttina, en það höfum vér fyrir
satt og það mun síðar koma í
Ijos, að hún hefir fylgi margra
málsmetandi manna í því efni,
margra þeirra manna, sem einna
bezt hafa vit á þessu máli, margra
þeirra manna, sem vilja einlæglega
leita sannleikans í þessu sem öðru
og taka feginshendi bendingum og
leiðbeiningum í rétta átt, án þess
að telja alt flan og fiónsku, sem
þeir ekki hafa stungið upp á sjálf-
ir. Og Dagskrá er enn þeirrar skoð-
unar að hún hafi haldið fram réttu
máli þar, eins og annarsstaðar,
og sá mun tíminn koma að augu
mapna opnast fyrfr því þótt seint
verði; ef til vill of seint. En á
meðan menn fá ekki opin augun
fyrir því, sem réttast er, hezt og
heillavæifiegast, hvort sem það nú
er af því, að þeir eru ekki enn
sannfærðir eða einhverju öðru
verra, t. d. af því að þeir viija ekki
viðurkeiina aði'ar skoöanir en sín-
ftr dgin, sem réttar, . eða af því
að þeir nénni ekki að hugsa rnálið
til hlýtar, þá verður samt að gera
ejtthvað; ekki dugir að sofa. Fyrir
utan alt það tjón og eyðileggingu,
sem ránsraeim þessir, botnverphrg-
ftmlr, hafa leitt yfir mikjnn part
af íslenzku þjóðinni, stendur oss
einnig hinn mesti voði af þessu
máli, öllum í heild sjnni. Heiðri
vorum og 8Óraa er stórkostleg
hætta búin í augum erlendra þjóða
— þótt vér sjálfir géura svo blindir
að sjá þftöekki; og það er einungis
fyrJr framkomn íslendinga sjálfra;
þeir hafa hópum saraan svikið
sjálfa sig. sína eigin þjóð, sitt
ejgið föðurland. Þeir hafa gerst
liðhlaupar, gengið í fiokk með út-
lenduin, Óvinum til þess að hjálpa
þeim til að steypa oss í glötun.
Það þótt.i ætíð hið versta níð-
ingsbragð í fonium sögum, að
svíkja larala sina ogganga óvinum á
hond, en þetta hafa sumir íslend-
ingar gert — og hælast um á eftir
— þykir sórai að skömmunum.
Efíaltes gríski, svikarinn annál-
aði, sem allir menn hljóta að hafa
andstygð á, meðan nokkur tilflnn-
ing lifir í hugum þeirra og hjört-
um, sem. góð er og göfug, vísaði
féndum þjóðar sinnar á leið til þess
áð kpmast að baki henni og sigra
hana með svikum.
Það ev stór blettur á hverri þjóð, |
að eiga eða hafa átt annan eins
níðing innan sinna vebanda, sem
Efíaltes var, lrvað þá þegar þeir
eru mafgir — og aunfingja ísland
á þá marga; það hefir komið ljós-
lega fram í viðskiftum við botn-
verpingana. að þeir eru margir
hinir íslenzku Efíaltar — því miður.
Löggjöfin á að búa svo um hnút- í
aua, að sökudóigunum verði ræki- 1
lega refsað, þegar þeir verða upp-
vísir. Það er hlutverk þingsins
í sumar að gera eitthvað í þá
átt að þvo allra svörtustu blett-
ina af þjóðinni í þessu efni. Það
verður að gefa út lög um botn-
vörpuveiðar hér við land; lög sem
séu miklu harðari en hin fyrri,
lög sem séu svo ströng, að hvorki
útlendir ræningjar né innlendir
landráðamenn geti undir nokkrum
kringumstæðum séð sér hag í því
að brjóta þau.
En þegar samin eru lög, sem
snerta aðrar þjóðir heimsins, þá
verður að taka tillit til þess, hvað
sanngjarnt er að fara fram á að
þær geti unað við. Vér getum
alveg ráðið yfir fiskimiðum vorum
(í landhelgi), og sámið lög viðvíkj-
andi þeim, svo ströng sem oss
þóknast; vér getum ákveðið að
hvert botnvörpuskip, sem uppvíst
verður að því að veiða í landhelgi,
skuli gert upptækt nreð ölla til-
heyrandi, að undanskildum mönn-
um, og það geta verið skiftar skoð-
anir um það, hvort slíkt ákvæði
sé í raun og sannleika ekki hið
réttasta og bezta; en vér viljum
ekki leggja til að svo langt só far-
ið. En það viljum vór eindregið
leggja til, að slíkir lögbrotsmenn
séu sektaðir í fyrsta skifti t. d.
10 sinnum hærri sektum en nú
eru lög til, og allur aíli og veiðar-
færi verði upptæk ger. En við
annað brot ætti skipið__ að vera
upptækt með öllu tilheyrandi.
Dessi lög myndu að vísu þykja
nokkuð ströng, en þannig myndu
þau einnig duga, og til þess að
sýna útlendingum að oss sé alvara
og að þetta sé ekki einungis gert
af fjandskap við þá, ætti önnur
grein laganna að vera stíluð í garð
þeirra manna af vorri eigin þjóð,
sem uppvísir yrðu að þeirri sví-
virðu að hjálpa botnverpingum til
þess að brjóta lögin og vinna oss
tjón. Þeir ættu að vera dæmdir
blátt áfram landráðamenn og harð-
asta hegning ákveðin þeim til
handa, t. d. fangelsi; en hins veg-
ar ætti ekki að banna mönnum
viðskifti við fiskimenn þessa fyrir
uta.n landhelgi, fremur en aðra
menn, því það hefir fyrst og fremst
enga þýðingu, og í öðru lagi virð-
ist það hvorki sem viturlegast eða
mannúðlegast, að láta fleygja
margra þúsunda króna virði í sjó-
inn aftur af björg, þar sem fjölda
margir svangir munnar eru fyrir,
og vantar brauð til þess að geta
lifað; að slá hendinni á móti mát-
num en vera þó hungraður,. það
eru ekkí sanngjörn lög sem sldpa
slíkt, og það ei' ekki við að búast
að menn geii hlýtt þeim. 1 þriðja
lagi ætti skipum þessum að vera
heimilt að koma inn á hafnir óá-
töldum, til þess að fá nauðsynjar