Dagskrá - 14.04.1899, Blaðsíða 3

Vitnisburðabók Jóns Ólafssonar,
„— — — Skuldaði Jón Ólafs-
son félaginu í alt þegar hann skil-
aði af sér féhirðisembættinu 336
doll., (á aiinað þús. kr.) en af
þessari upphæð skuldaði hann
kassanum 252 doll. í stað þess að
hann lét kassabðk sína að eins bera
með scr tœpa tveggja dollara skwld.
Auk þess hefir siðar uppgötvast
að J. Ó. hafði tekið við smærri
peningaupp'tiæðum, er hann ekki
hafði fært til bókar, og við bú-
umst við að við séum enn ekki
búnir að sjá fyrir endann á þessu,
þannig var t. d. í dag neitað að
borga — auglýsingareikning af
þeirri ástæðu að hann hefði verið
borgaður í des. á meðan Jón Ól.
var féhirðir — ------“.
Winnepeg 21. marz 1891.
Sigtr. Jónasson, W. H. Paulsson.
S. Christopherson, J. Blöndal.
A. Preemann, A. Friðriksson.
Fjk, og ísaf, í vandræðum.
Einu mótbárurnar, sem Fj.kon-
an og ísaf. hafa á móti hinni skíru
og rökstöddu grein, er birtist i
Þjóðólfi í fyrra dag, á móti Val-
týskunni, eru þær að hún sé skrif-
uð af skólapiltum 1 Vinunum, Birni
og Valdemar, þykja þeir líklega
ekki nógu gamlir til þess að þeir
hafi leyfl til að hafa nokkra sjálf-
stæða skoðun á landsmálum. Að
þeir skuli ekki fyrirverða sig fyrir
að koma með annað eins og þetta!
Grá hár eða mörg ár veita ekkert
einkaleyfi til þess að hugsa eða
skrifa; sem betur fer. Þykir mönn-
um nú ekki byrlega blása fyrir
Valtýsliðum
Pessi vísa heyrðist kveðin hér
í bænum nýlega:
Tennur sljóvgast, veikist vörn
Valtýs — þrungin bræði
rýtir Fjósa, rymur Björn,
í ráðaþrotum bæði.
Ekki eins og það á að vera,
—o----
Útlit er fyrir, að fremur muni
vera þröngt í búi hjá þeim, sem
eiga að gefa út pöstáætlanirnar,
eða þá ekki of mikið hugsað um,
að senda þær út um landið ,þar
sem sumir póstafgreiðslu menn fá
að eins með herkjum eitt einasta
eint. af hverri áætlun; því síður,
að þeim séu sendar þær til úthlut-
unar, ekki einu sinni handa verzlun-
armönnum, sem þó manna mest
þurfa að nota og vita um póst-
ferðir bæði á sjó og landi.
Það lítur út fyrir, að þeim sé
ætlað að lifa á bónbjörgum með
þær, sem gjörast svo óþarflega for-
vitnir, að vilja fá að vita eitthvað
um póstferðirnar, eða að öðrum
kosti, að biðja póststjórnina — eins
og guð sér til hjálpar—um eitt
eintak af þeirn.
Það virtist reyndar óþarft að
þurfa að hafa svo mikið fyrir.
Það ætti að senda ekki minna
en 5 eint. af hverri áætlun til
hvers hreppsfélags, og að' auki til
póstafgreiðslumanna og kaupm.
En þrátt fyrir hina tilflnnanlegu
vöntun á áætlunum, heíir maður
þó fengið að heyra, að áætlun
strandbátanna sé lík því sem
var í fyrra, ekki mikið hagfeldari
fyrir suma viðkomustaðina. Skipið
á t. d ekki að koma nema 3 ferðir
hér á Stöðvarfjörð, og þykir oss
fjarðarbúum það nokkuð kynleg
niðurröðun, þar sem hér er þó
mjög góð höfn, ofur stutt — fárra
mínútna innsigling, og skipaleið
hin bezta; miklu betri en á þær
hafnir, sem skipið á að koma í
hverri ferð. Að skipið hafi hingað
erindi í hverri ferð, ekki síður en
á hverja aðra höfn, þar sem það
kemur altaf, og að þessi umkvört-
*un sé ekki ástæðulaus, skulu eft-
irfarandi línur sanna: Til annar-
ar handar er Breiðdalur, sem er
landbúnaðarsveit, og hún stór Við-
skifti Breiðdælinga, við sjávarbænd-
ur eru all-mikil, og gætu þó ver-
ið enn meiri, og cettu að vera, ef
þeir á greiðan og hagfeldan hátt
gætu skifst á innlendum vörum,
sem á engan hátt væri þægilegra,
en einmitt með strandferðaskipun-
um.
Landvegur sá, sem liggur á
milli Breiðdals og Stöðvarfjarðar,
sem er að eins 1 — og ekki
mögulegt að fara með hesta ann-
arstaðar — liggur yflr Hvalsnes-
skriður, svo kallaðar, sem eru all-
oft allsendis ófærar með áburðar-
hesta, og stundum ekki hægt að
fara yfir þær með lausa hesta.
Þar sem nú þessir ólíku atvinnu-
vegir eru reknir svona hvor við
hliðina á öðrum, og hvor þarf
annan að styrkja, þá flýtur af sjálfu
sér, að ef samgönguvegurinn yrði
góður, sem aldrei getur orðið
nema á sjónum, þá eru hér ein-
mitt bygðarlög, sem gætu, og
myndu eflaust koma á hjá sér
miklum og farsælum viðskiftum
á innlendum vörum. En nú eru
samgöngurnar á sjónum svona.
Aðeins 3 ferðir í annað bygðar-
lagið, (Stöðvarfjörð).
Ókunnugir, og þeir, sem ekki
þekkja neitt á viðskifti, geta sagt,
að Breiðdælingar geti eins skift við
útvegsbændur í Fáskrúðsflrði; þang-
að komi skipið altaf. En allir
kunnugir, skynberandi menn, sem
nokkurt vit hafa á viðskiftum,
munu viðurkenna, að viðskifti milli
fjærliggjandi viðskiftastaða verði
aldrei eins almenn, og þar að auki
mörgum erfiðleikum bundin.
Næstu viðskiftastaðir eru auð-
sælega beztir, þegar um sömu við-
skiftakjör er að ræða.
Vegna þessara fáu ferða skips-
ins hingað, tapa því fjarðarbúar
hér þeim viðskiftum, sem Breið-
dælingar neyðast til að hafa við
fjarliggjandi flrði; en sem vér
myndum annars hafa, og það auk-
in. En þetta eru nú svo sem
ekki einu óþægindin, sem af hin-
um fáu ferðum strandferðaskips-
ins — hingað — leiðir.
Útvegsbændur hér hugsuðu gott
til glóðarinnar þegar reglubundn-
151
ar strandferðir kæmust á milli
suðurlands og Austfjarða; og ætl-
uðu heldur en ekki að ná í sunn-
lenzkan vinnuki'aft. Jú, með af-
ar kostnaði og óþægindum gátu
menn náð í örfáa Sunnlendinga.
Það er heldur engin furða, þótt
það setji geig í sunnlenzkt kaupa-
fólk, þegar það sér áætlun skips-
ins, að það á alls ekki að koma
hér inn síðustu ferðirnar.
Þó svo væri að Sunnlendingar
fengjust hingað, sem mjög er ólík-
legt, undir þessum kringumstæð-
um, þá er það alt annað en gam-
an fyrir þá sjálfa og húsbændur
þeirra hér, að komast til skips
með allan þeirra farangur, oft meira
af flski (trosi) en mögulegt er að
fiytja á litlum kænum, annaðhvort
á Fáskrúðsfjörð eða Breiðdal, á
haustdag, hvernig sem veður er.
Þar sem t. d. á Breiðdal er að
sækja yflr Kambaröst, svo kallaða,
sem er mjög sjóill, og helzt ófær
með hlaðna báta, nema í suiuar-
deyðu. Á Fáskrúðsfjörð er reynd-
ar betri sjóleið, en þó ekki leggj-
andi upp, nema í einmuna veðri.
En maður heflr ekki hausttíðina
hér á Austfjörðum í vasa sínum,
fremur en annarstaðar. Svo er
það alls ekki gróðavænlegt fyrir
fátækt, og ókunnugt kaupafólk, að
þurfa ef til vill, að bíða lengri
eða skemmri tíma á þessum stöð-
um eftir skipum. [Framh.].
Ferðapistlar
eftir Sig. Júl. Jóhannesson.
XII.
Þá komum við næst á Borgar-
fjörð. Var það að morgni hins
25. ágúst. Veðrið var bjart og
gótt, en nokkurt brim og ílt að
lenda. Ég verð að biðja lesend-
urna fyrirfram að fyrirgefa mér
þótt ég kunni að verða nokkuð
langorður um Borgarfjörðinn. Mér
var meiri forvitni á g,ð taka þar
vel eftir öllu og spyrjast frekar
fyrir en á nokkrum öðrum stað;
var það fyrir þá sök að ég er
sjálfur úr Borgarflrði vestra og
þótti gaman að bera þá saman
nafnana, enda var ég svo heppinn
að hitta þar vin minn og skóla-
bróður Pál Jónsson stud. art., er
þar var við smíðar, og'fékk sér
frí frá vinnunni til þess að fylgja
mér um plássið. Út í fjörðinn
rennur á, sem nefnist Fjarðará, og
myndast hún af tveim kvíslum;
milli kvíslanna gengur tunga, sem
nefnd er Þrætutunga; er það nafn
svo tilorðið að bændurnir á Hvann-
stóði og Hóllandi deildu um hana
og þóttust báðir eiga. Silungs-
veiði er í Fjarðará eigi alllítil, er
veitt í ádráttarnet utantil í henni,
en ofar er veiðin lít-t stunduð.
Öðru megin fjarðarins liggur fjall-
garður á milli Borgarfjarðar ’og
Héi-aðs. Heitir hann ýmsum nöfn-
| um og liggur frá austri til vest-
urs. Austast heitir Beingeitarfjall
og svo Sandaskörð; liggur um þau
vegur milli Héraðs og Borgarfjarð-
ar. Nokkru vestar er Eiríksdalur,
er þar einnig vegur, en sjaldfar-
inn mjög og eingöngu fótgangandi
mönnum fær. Síða.n tekur við
Tindfell; er það alleinkennilegt,
standa á því ótal drangar, einS
og tröllafingur. Þega.r vestar kem-
ur, eru Dyrfjöll; er það eiginlega
eitt fjall, en það eru dyr, sem
skifta því í tvent; heitir öðrumegin
Ytra-Dyrfjall og hins vegar Fremra-
Dyr-fjall. Er þannig sagt frá uppruna
dyra þessara að norn ein hafl
hleypt skriðu úr fjallinu niður á
Borgarfjörð, til hefnda fyrir eitt-
hvað, er henni þótti við þá Borg-
firðinga; sést skriðan enn og-dyrn-
ar eru þar sem henni var hleypt
úr. Engum er fært um dyr þess-
ar, og jökull er þar að þrepskildi.
Niðri við sjó er Njarðvík; það er
stórbýli, höfuðból að fornu og nýju.
Þar er æðarvarp og önnur hlunn-
indi. Þar bjó Ketill Þrymur. Fjall-
garðurinn skiftist fyrir botni Njarð-
víkur og halda báðar álmurnar á-
fram um stund. Borgarfjarðar-
megin eru skriður og liggur þar
vegur milli Njarðvíkur og Borgar-
fjarðar, er hann ekki sem greið-
astur og verður að ryðja hann
árlega. Mörg gil koma ofan úr
fjallinu og liggur vegurinn sumstað-
ar beint upp eftir hryggjum þeim,
sem á milli giljanna eru. í skrið-
um þessum bjó óvættur, er Naddi
nefndist, og er hans getið í þjóð-
sögum. Á einum stað heitir
Naddagil, sem er við hann kent;
er þar við veginn trékross og skor-
in á vísa á latínu, en ekki hitt-i
ég nokkurn mann, er vísuna kunni.
Kross þessi er endurnýjaður öðru
hvoru og vísan skorin á. Lengi
var siður allra vegfarenda að gera
bæn sína við krossinn, en nú kvað
sú venja vera úr gildi gengin,
hvort það er af því, að Borgflrð-
ingar séu ekki orðnir eins bæn-
ræknir mi og fyrr, eða af því að
þeir séu hættir að ottast Na.dda,
haldi að hann sé.orðinn farinn og
lúinn og lítt fær til stórræða; það
er mér ekki kunnugt. um. Svo er
sagt, að Jón sterki hafl unnið á
Nadda, en viðureign þeirra varð
honum einnig að bana. Löng-
um tíma eftir dráp Nadda var
alls ekki fært um skriðurnar þeg-
ar hallaði degi.
Upp í fjallið ganga margir dal-
ir frá Borgarflrði, svo sem: Bakka-
dalur, Grjótdalur,Skriðdalur, uppfrá
Geitavik. Þar vóru förunautarGuhn-
ars Þiðranda-bana; þeir þorðu ekki
að veita honum lið, þá er hann varð
að ílýja, nefndi hann þá þar fyrir
geitur og víkina Geitavík. Við
Borgarfjörð er víðast skamt milli