Lögberg-Heimskringla - 25.02.1971, Page 2

2
LÖGBERG-HEIMSKRINGLA, FIMMTUDAGINN 25. FEBRÚAR 1971
Dr. Valdimar J. Eylands
Framhald aí bls. 1.
Má það með sanni segja um
dr. Valdimar. 1 lífi hans og
starfi hafa trúræknin og þjóð-
ræknin fallið í sama farveg
mefW eftirminnilegum hætti.
Þeim ummælum til staðfest-
ingar nægir að minna á það,
að Jiann skipaði í mörg ár
forsetaembætti Hins Evangel-
isk-lútherska kirkjufélags Is-
lendinga í Vesturheimi, og
einnig árum saman forsetasess
Þjóðræknisfélags íslendinga í
Vesturheimi, og bæði þau
embætti með mikilli prýði.
Um það er mér vel kunnugt
af eigin reynd, því að um
margt höfum við átt sam-
vinnu í kirkjulegum málum
á liðnum árum, en eðlilega
hefir samstarf okkar í þjóð-
ræknismálunum v e r i ð enn
nánara, þar sem það samstarf
okkar tekur yfir mörg ár inn-
an stjórnarnefndar Þjóðrækn-
isfélagsins, ennfremur svo
árum skiptir á ársþingum
þess, og með mörgum öðrum
hætti. Á ég einungis ljúfax
minningar frá þeim persónu-
legu og menningarlegu sam-
skiptum okkar bæði á sviði
kirkjumála og þjóðræknis-
mála. Með dr. Valdimar var
ágætt að vinna að þeim mál-
um, enda lítum við þau mjög
sömu augum. Gríp ég nú tæki-
færið til þess að votta honum
innilega þökk mína fyrir öll
þau ánægjulegu samskipti
okkar, sem einnig hafa um
margt verið mér andlega
auðgandi, og rótfest þá vin-
áttu okkar í milli, sem aldrei
breytist, hvað sem líður hinni
landfræðilegu fjarlægð, er
skilur okkur.
Þá vil ég einnig á þessum
merkistímamótum í ævi dr.
Valdimars votta honmn heil-
huga þökk mína fyrir hinar
fjölmörgu og ágætu ræður,
sem ég hefi heyrt hann flytja
eða lesið. En alkunnugt er,
hve skörulegur prédikari
bann er, og jafn snjall tæki-
færisræðumaður, og nýtur rík
kímnigáfa hans sín vel í slík-
um ræðrnn hans. Vart þarf
að bæta því við, að hann er
jafnvígur á enska tungu sem
íslenzka, hvort heldur er í
ræðu eða riti.
En hann er eigi aðeins ó-
venjulega orðsnjall maður í
ræðustóli, heldur einnig rit-
fær að gama skapi, enda er
ritstörfin snar þáttur og
merkilegur í víðtæku ævi-
starfi hans.
Hann var um margra ára
skeið ritstjóri Parish Messen-
ger, hins enska málgagns lúth-
erska kirkjufélagsins, og Sam-
einingarinnar einnig í mörg
ár. I þeim ritum, og öðrum
blöðum og tímaritum hér
vestan hafs, er fjöldi ritgerða
eftir hann um kirkjuleg mál,
þjóðræknismál, og önnur
menningarmál, vor íslendinga
í landi hér. Hefir hann, með-
al annars, á undanfömum ár-
um, lagt sérstaklega drjúgan
skerf, athyglis- og þakkar-
verðan, til lesmáls Lögbergs-
Heimskringlu. Ræður og rit-
gerðir eftir hann, sama efnis
og fyrr var talið, hafa einnig
komið í blöðiun og tímaritum
á Islandi. Hefir hann með rit-
störfum sínum átt mikinn þátt
og merkan í hinni ættemis-
legu og menningarlegu brú-
arbyggingu milli íslendinga
yfir hafið.
Tvær bækur, og báðar hin-
ar merkilegustu, hafa einnig
komið út eftir dr Valdimar.
Hin fyrri þeirra, Lutherans
in Canada (Winnipeg, 1945),
er efnismikið yfirlitsrit um
lútherska menn og kirkjulega
starfsemi þeirra í Kanada, vel
samið og gagnfróðlegt í senn,
enda fylgdi hinn mikilhæfi
og víðfrægi kirkjuleiðtogi, dr.
Franklin Clark Fry, Forseti
lúthersku kirkjunnar í Amer-
íku (Lutheran Church in Am-
erica), riti þessu úr hlaði með
prýðilegum inngangi.
Síðari bók dr. Valdimars er
Arfur og æviniýr, sem kom
út á Akureyri 1961. Stóð
fjöldi vina hans og velunnara,
beggja megin hafsins, að út-
gáfunni honum til heiðurs á
sextugsafmæli hans, og í
þakkarskyni fyrir „vel unnið
starf í kirkju- og þjóðræknis-
málum íslendinga,“ eins og
það er heppilega orðað í til-
einkiminni að hinni löngu
skrá heillaóskenda, en þar
koma við sögu bæði félags-
heildir og einstaklingar. Ber
það órækan vott vinsældum
dr. Valdimars af hálfu safn-
aðarfólks hans í Fyrstu lúth-
ersku kirkju í Wiimipeg, að
fjöldamargir þar eru á heilla-
óskaskránni.
Þetta vandaða afmæhsrit
hefir annars inni að halda
prýðisgott úrval úr ritgerðum
og ræðum dr. Valdimars,
ásamt miklum hluta hinnar
fróðlegu og skemmtilegu
ferðasögu hans „Ævintýri í
átján löndum“, að ógleymd-
um sjálfsævisöguþætti hans,
„Umbrot æskumanns“, sem
bregður björtu ljósi á æskuár
höfundar og ótrauða og aðdá-
unarverða námsbaráttu hans.
En þar var ekki til einskis
barizt, eins og ævisaga hans
sýnir deginum ljósar, og þessi
afmælisbók hans ber fagurt
vitni.
Margt fleira mætti segja um
ritstörf dr. Valdimars, en að
þessu sinni vil ég aðeins bæta
við innilegri þökk til hans
fyrir þann merkisþátt, sem
þau eru í umfangsmiklu ævi-
starfi hans. Veit ég, að fjölda-
margir landar hans, ekki sízt
hérna megin hafsins, taka
heilum huga undir þau þakk-
arorð mín fyrir ritstörf hans.
Eins og að líkum lætur, hef-
ir dr. Valdimar hlotið marg-
víslegar heiðursviðurkenning-
ar fyrir störf sín. Verða hér
aðeins taldar nokkurar þeirra.
United College í Winnipeg
(nú University of Winnipeg)
sæmdi hann fyrir mörgum
ánun heiðursdoktorsnafnbót í
guðfræði (Honorary Doctor of
Divinity). Langt er einnig síð-
an Ríkisstjóm Islands sæmdi
hann stórriddarakrossi hinnar
íslenzku Fálkaorðu. Þjóð-
ræknisfélag Islendinga í Vest-
urheimi hefir, að sjálfsögðu,
fyrir mörgum árum kjörið
hann heiðursfélaga sinn. Og
þegar hann haustið 1968, sam-
kvæmt eigin ósk, lét af störf-
um eftir 30 ár sem prestur
Fyrsta lútherska safnaðar í
Winnipeg, kaus söfnuðurinn
hann „Heiðursprest“ sinn, og
kvaddi þau prestshjónin með
sérstaklega virðulegu og fjöl-
sóttu samsæti, og leysti þau
út með höfðinglegum gjöfum.
En eins og að ofan er gef-
ið í skyn, hefir dr. Valdimar
eigi staðið einn í umsvifa-
miklu og ábyrgðarríku starfi
sínu, en átt sér við hlið hina
ágætustu eiginkonu, þar sem
frú Lilja Eylands er. Mundi
honum einnig þykja saga sín
illa sögð, og ekki nema hálf-
sögð, ef frú Lilju og hennar
miklu hlutdeildar í þeirra
sæmdarsögu væri eigi að
neinu getið. Þau hjónin hafa
komið upp hópi^nyndarbama,
og nú hafa jafn mannvænleg
bamaböm bætst í hópinn, svo
að þau prestshjónin eru nú
umkringd traustum ættar-
garði.
Jafnframt því að við Marg-
rét kona mín sendum okkar
kæru góðvinum, dr. Valdimar
og frú Lilju hjartanlegar
heillaóskir í tilefni af sjötugs-
afmæli hans, f 1 y t j u m við
allri fjölskyldunni innilegustu
kveðjur okkar og velfarnað-
aróskir.
Hér að framan hefir í
stuttu máli verið dregin at-
hygli að nokkrum megin-
þáttum í ævi- og starfsferli
dr. Vakiimars J. Eylands. Eng-
inn skyldi þó ætla, að hann
hafi setið auðum höndum síð-
an hann lét af umsvifamiklu
starfi sínu sem prestur Fyrstu
lúthersku kirkju í Winnipeg.
Þegar þau hjónin fluttu það-
an til Rugby í Norður-Dakota,
prédikaði hann um skeið og
vann önnur prestsverk í ýms-
um kirkjum á þeim slóðum.
Því næst þjónaði hann um
ársbil tveim lútherskum söfn-
uðum í Saskatchewan. Þegar
hann kom þaðan síðastliðið
vor, bauðst honum starf sem
aðstoðarprestur v i ð Fyrstu
lúthersku kirkju í Rugby,
eina aðal kirkjuna þar í bæ,
og vinnur þar, af kirkjunnar
hálfu, einkum að fræðslumál-
um,. bæði meðal æskulýðs og
fullorðinna, sem nema vilja
einhverja grein kristinna
fræða. Einnig vinnur hann að
ritstörfum, eins og ritgerðir
hans í ritum heima á íslandi
og í vikublaði voru hér vestra,
bera órækan vott. Hann hefir
ávalt verið starfsins maður,
og verður það meðan dagur
er. En það er einlæg ósk
hinna mörgu vina hans beggja
megin hafsins, að sá dagur
megi eiga sem lengst til
nætur.
Framhald af bls. 1.
anna.. Höfðu borizt 47.300 kr.
til Morgunblaðsins, 3.100 kr.
til Alþýðublaðsins, 2.00 kr. til
Þjóðviljans, 1.500 kr. til Tím-
ans og 1.100 kr. til Vísis.
Söfnunin hófst, eins og áð-
ur hefur komið fram, 16. jan-
úar sl. fyrir tilhlutan Jóhanns
Hafstein, forsætisráðherra.
EINN KALDASTI
VETRARMORGUNN
SÍÐAN 1918
Hefur nú skollið yfir íbúa
á höfuðborgarsvæðinu, sam-
kvæmt upplýsingum Veður-
stofunnar. Á bænum' Hólmi
við Suðurlandsveg, nokkru
fyrir austan Selás komst kuld-
inn eina nóttina niður í 25.6
stig, en á flugvellinum í Rvík.
mældist hann 19.7 stig. Gadd-
urinn kom illa við margan
manninn, en þó bitnaði þó
hvað harðast á bílaeigendum
borgarinnar. Þannig vitum
við til þess, að við fjölbýlis-
hús eitt í Árbæ fór aðeins
einn bíll í gang af 30-40 bíl-
um, sem íbúar þess hafa yfir
að ráða. Var gífurlegt ann-
ríki hjá öllum sendibílastöðv-
um, við að draga bíla í gang,
og varð í mörgum tilvikum
að kalla út aukastarfslið.
BANDARÍSKIR
NÁMSMENN í BOÐI
LOFTLEIÐA
Undanfarin ár hefur það
verið á dagskrá Loftleiða að
taka hér á móti bandarískum
námsmönnum, sem hér hafa
átt leið um en ætlað til Kaup-
mannahafnar. Þessi stefna er
liður í verkahring íslenzk-
amerískrar samvinnu tun leið.
Þ r i ð j a febrúar komu til
Keflavíkur með flugvél Loft-
leiða frá New York 243 náms-
menn af 265 manna hópi (hin-
ir eru þegar komnir til Kaup-
mannahafnar), sem ætla að
stunda nám á svonefndu vor-
misseri í Danmörku. Höfðu
þeir tveggja daga viðdvöl
hérna.
Á dagskránni voru m.a.
kynnisferðir um Reykjavík og
nágrenni, og eins út fyrir
borgina, í Hveragerði.
Þrír fulltrúar voru mættir
hérna f r á Kaupmannahöfn,
sem móttöku- og umsjónar-
nefnd fyrir námsfólkið, frú
Þá hugheilu ósk, frá okk-
ur hjónum báðum, felli ég í
eftirfarandi Ijóðlínur:
Haf ég brúa og hálfa álfu
heillaóskum, gamli vinur:
Lengi enn í ljósi sólar
laufgist ævi þinnar hlynur.
Erna Rúbjerg deildarstjóri frá
Loftleiðiun, frk. Hanne Mörch
og Knud Helm-Ericksen frá
alþjóða stúdentanefnd Dan-
merkur. Komu þau til lands-
ins á laugardag (31. jan.).
Námsfólkið kom við í Há-
skóla íslands, hvar rektor H.I.,
próf. Magnús Már Lárusson
ávarpaði þá. Síðan flutti pró-
fessor Þórir Kr. Þórðarson
fyrirlestur um ágrip íslenzkr-
ar sögu. Þegar því var lokið
sáu íslenzkir stúdentar um
bandarísku stúdentana.
Því næst voru kynnisferðir
farnar, og svo áttu íslenzku
stúdentarnir gleðistund með
þeim bandarísku að Hótel
Loftleiðum.
Stúdentarnir héldu síðan til
Kaupmannahafnar með flug-
vél Loftleiða og Flugfélagi
Islands. i
SVAVAR GUÐNASON. list-
málari, sýnir fjögur málverk
á hinni árlegu sýningu Grön-
ningen í Charlottenborg í
Kaupmannahöfn, s e m n ú
stendur yfir. Hefur Svavar
hlotið ákaflega góða dóma í
dönsku blöðunum, og hafa
tvær listastofnanir, Kunstfor-
eningen og Statens Knusfond
keypt tvær af þessum fjórum
myndum á sýningunni. En
auk þess seldi Svavar einka-
aðilum tvær aðrar myndir í
Höfn.
Grönningen er yfir hálfrar
a 1 d a r gamall félagsskapur
listamanna og mjög þekktur
og hefur Svavar verið í hon-
um síðan 1961. Hefur hann
oftast sýnt með Grönningen,
en sú sýning er fastur liður
á r 1 e g a í listasafni Kaup-
mannahafnar. Hann hefur þó
ekki sýnt þarna sl. þrjú ár
og fögnuðu blöðin í Höfn mjög
að fá hann aftur, sögðu að
hainn hefði ekkert látið á sjá.
Síður en svo. Var Svavar eínn
af fáum, sem umsögn fær í
ö 11 u m gagnrýnendadálkum,
en 41 listamaður tók þátt í
sýningunni.
„Aldrei verið betri en nú
með sinfóníuseríu í dök’kum
og ljósum litum um veðrið
og hafdýpið kringum hans
dáða ísland,“ segir Möller
Nielsen í Aktuelt. Og hann
kemst einnig svo að orði að
Svavar standi á sjálfu undir-
stöðufjalli listarinnar.
RICHARD BECéi.
Fréttir frá íslandi