Lögberg-Heimskringla - 20.08.1959, Blaðsíða 1

Lögberg-Heimskringla - 20.08.1959, Blaðsíða 1
THE HONOURABLE THOR THORS, Ambassador Islands til Bandaríkjanna og Canada Saga vestur-íslenzku vikublaðanna og sameining þeirra DR. P. H. T. THORLAKSON. Chairman of the Edilorial Board of Lögberg- Heimskringl AN ADVENTURE IN CO-OPERATION Góðir vinir, vinir íslands, vinir mínir! Ég vil þakka ykkur öllum, sem hér eru, ykkur leiðtogun- um og ráðamönnum meðal ís- lendinga hér vestanhafs, þakka ykkur fynr að mér gafst tilefni og tækifæri til að koma hingað til ykkar og vera með ykkur á þessum merku tímamótum í baráttu ykkar til að vernda íslenzka tungu hér meðal fólks íslenzkrar ættar og í viðleitni ykkar til að gæta fornra erfða og treysta sam- bandið ykkar á milli innbyrð- is og við ættmenn ykkar heima á íslandi. Það fer ekki á milli mála, að ein meginstoð þess að við- halda íslenzkum menningar- tengslum hér í þessari álfu og treysta samskiptin og sam- heldni ykkar, sem við heima hróðugir köllum Vestur-ís- lendinga, hefir, að heita má frá upphafi íslenzkrar byggð- ar hér í Vesturheimi, verið út- gáfa íslenzkra blaða. Ef við lítum yfir farinn veg veitum við því athygli, að þar sem aðal íandnám íslend- inga vestanhafs, á Nýja fs- landi, er talið stofnað árið 1875, hefst fyrsta blaðaútgáf- an haustið 1877, og er hún því nærri jafngömul sjálfu aðal landnáminu. Það var blaðið Framfari, er þá hóf göngu sína. Það er glöggur vottur um stórhug og framsýni frum- byggjanna, að þeir skyldu svo fljótlega ráðast í blaðaútgáfu þótt við geysilega örðugleika væri að etja. í merkri ræðu, sem dr. Björn B. Jónsson hélt fyrir minni landnámsmanna í ágúst 1925, lýsir hann því með aðdáun hvernig efnalausir ný- lendumenn brutust í það að eignast prentsmiðju og gefa út blað. Hann segir m. a. „Norð- ur í Lundi við íslendingafljót var prentsmiðjan sett. Ekki man ég betur en að menn bæru þangað prentáhöldin á bakinu. í september kom FRAMFARI í heiminn. Nafn blaðsins ber mð sér, hvað fyrir mönnum hefir vakað. Það hefir verið sterk fram- fara- og framsóknarþrá í brjóstum leiðtoganna, sem færðust þetta þrekvirki í fang. Og prentsmiðjan og blaðið eru óræk sönnunarmerki þess, að án bókmennta fær íslenzk sál ekki lifað heil. Án bók- mennta gátu nýlendumenn ekki unað ævi sinni árinu lengur.” Þetta er vel og mak- lega mælt og þótt FRAMFARI yrði ekki langlífur í landinu liggja þó þaðan þræðirnir til stofnunar LÖGBERGS. Þess ber að minnast að einn frum- herjinn í þessum átökum og öflugasti stuðningsmaður var Sigtryggur Jónasson. En það var eins og fyrri daginn fjár- skortur útgefendanna og ó- skilvísi kaupendanna, sem stöðvuðu útgáfu FRAMFARA, eftir tveggja ára þrautseiga baráttu. Segja má einnig að sömu örlögum hafi sætt næsta ís- lenzka blaðið vestanhafs LEIFTUR, sem gefið var út í Winnipeg um 3ja ára skeið, frá því í marz 1883 fram í júní 1886. Það verður því eigi sagt, að byrlega hafi blásið fyrir út- gáfu íslenzkra blaða vestan- hafs í öndverðu, og horfði því eigi vænlega um framhald þessarar starfsemi. En fram- sóknin og kjarkurinn sigraði hér sem oft endranær hjá hin- um dugmiklu landnámsmönn- um, og hinn 9. september 1886 kom út fyrsta blað HEIMS- KRINGLU. f boðsbréfi, sem útgefendur höfðu sent út meðal almennings þá um sum- arið segir svo m. a.: „Blaðið verður einkum og sérstaklega fyrir íslendinga í Vestur- heimi. Öll þau almennu mál, sem þá varða miklu munum við láta oss miklu skipta, þvort það eru stjórnmál, at- vinnumál, menntamál eða önnur, en þar með er alls ekki sagt að vér viljum ganga fram hjá þeim málum, sem landa vora á íslandi varða sérstak- lega. Einkum viljum vér taka svo mikinn þátt, sem oss er mögulegt í stjórnmálum þeirra og bókmenntamálum. Yfir höfuð viljum vér stuðla að því af fremsta megni, að meiri andleg samvinna gæti | Kveðja frá forseta fslands Lögberg-Heimskringla, c/o G. L. Johannson, konsúll í Winnipeg. Jeg fagna sameining ís- lenzku vesturheims blaðanna. í þ j óðræknismálum erum við allir eitt. Við þökk- um Lögbergi og Heimskringlu langan starfsferil og óskum hinu nýja blaði blessunar. Ásgeir Ásgeirsson Á nýræðisafmæli Pólínu Thordarson með innilegum heillaóskum Fagur lífsins ferill fellir nú sín tjöld. Minningar um allt og eitt eru á fagran skjöld grafin í gullnu letri. Göfugt er ævikvöld. Þrekmikla, göfga, góða, glaðlynda orku sprund. Þú lagðir í lífsins sjóði þitt líknarfulla pund. Árangur iðju og verka er unaðs hvíldarstund. Margir þig elska og árna þér ársældar blíðu ró. Á ævinnar enda stygi um eilífðar kyrran sjó. Þar blasa við bláir salir. Bjart er um aftan gló. Blessi þig Guð og gæfan á góðri heima för. Láti Hann ljós sitt skína á lífs þíns fararknör til sorgir og sárin dvína og sælli eru kjör. komizt á, með löndum heima og löndum hér“. Ennfremur segir: „Hitt er ekki nema sjálfsagt, að blaðið mun hafa vakandi auga á því sem opin- berlega er sagt um hag og framferði íslendinga hér, og halda hlífiskildi fyrir þeim ef þörf gerist.” Og þess gerðist oftsinnis þörf á fyrstu land- námsárunum, þegar við fá- tækt, málleysi og skilnings- leysi var að stríða. Þá var ekki eins veglegt að vera íslend- ingur og nú er orðið. Meðal þeirra, er rituðu und- ir þessa áskorun voru: Frí- mann Arngrímsson, Einar Hjörleifsson K v a r a n og Eggert Jóhannsson, og urðu þessri menn aðal stofnendur HEIMSKRINGLU. Erfiðleik- arnir voru geysimiklir í upp- Frh. bls. 2 The publication of the Ice- landic paper Lögberg-Heims- kringla, is an adventure in co- operation. The joint name serves to perpetuate in the minds of our readers the two newspapers that have been published separately for over seventy years. Each name has historical significance. The name “Lög- berg” is derived from a rock (berg) on the Plains of Parlia- ment (Thingvellir) in Iceland. This rock served as a platform from which the speaker of the National Assembly (930 A.D.) recited the law (lög), issued proclamations and pronounce- ments from the courts. The name “Heimskringla” is derived from the writings of Snorri Sturluson that were completed on his return to Iceland from Norway. The book Heimskringla (Heimur — The World; Kringla — A Globe) was written between the years 1220 A.D. and 1235 A.D. and, while it refers to the various countries of the world, it was essentially a his- tory of the Kings of Norway between 400 A.D. and 1177 A.D. The amalgamation of the two papers will provide more complete news coverage and avoid duplication in the print- ing of news and special art- icles. The necessity of solicit- ing advertisements from the same business firms will be eliminated and therefore fin- ancial support from our ad- vertisers will be more readily obtained. The meagre finan- cial resources of each paper will be conserved. Finally we hope that there will be suf- ficient support and interest to make it possible to continue to publish a good Icelandic weekly newspaper on this continent. We trust that the decision to amalgamate the two papers will meet with general ap- proval. To ensure the suc- cess of the venture, we appea to the people of Icelandic de- scent everywhere for support. We wish to serve every Ice- landic community and individ- ual scatterd across this broad continent. A knowledge of a second or third language and its litera- ture is in itself an advantage and can be a mark of an edu- cated person. Bilingualism should at least be encouraged in- every way possible. The second language should be learned during childhood and not postponed until the stu- dent is in high School or in university. It is not neces- sary to have complete mast- ery of a language to enable one to take pleasure from its use and to appreciate íts liter- ature. We propose to have a small section of the paper de- voted to simple lessons in Ice- landic. This should enable our readers to pass on some worthwhile instruction to their children and grandchil- dren. There will be sections on old and modern Icelandic * literature, on history and on art. As with nations, no individ- ual can afford to ignore the past, to part company with tradition, or to disregard his own heritage. This is espe- cially true when there is something in a cultural heri- tage which can be of signifi- cance in the creation of new values for a younger genera- tion in a young'country. By the publication of this we hpe to stimulate an interest in a knowledge of the past. By this means we will also main- tain an effective line of com- munication with our friends and relatives in Iceland. In the broader application of this principle, this is what Ca- nadians and Americans should mean by the assertion that they belong to the Atlan- tic community of Nations. The type of internationalism em- bodied in the Atlantic Charter should represent more than a Conlinued on Page 8

x

Lögberg-Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg-Heimskringla
https://timarit.is/publication/160

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.