Lögberg-Heimskringla - 21.06.1985, Blaðsíða 7

Lögberg-Heimskringla - 21.06.1985, Blaðsíða 7
WINNIPEG, FÖSTUDAGUR 21. JÚNÍ 1985-7 Egill Skallagrímsson í háskasjóum Framah. úr síðasta blaði Það gránaði fyrir morgni. Myrkrið og ógnir næturinnar á undanhaldi og mennirnir, sem staðið höfðu vörð í brúnni, gluggalausri, í ágjöf, ofsaroki og grimmdarfrosti, og aðrir, sem sleitulaust höfðu ausið skipið, vonuðu að brátt færi að draga úr veðurofsanum. skíman smaug niður um háglugga vélarrumsins og það, sem í myrkrinu virðist næstum óyfirstíganlegt, virðist kannske viðráðanlegt, þegar birtir. Þess sáust merki, að farið væro að lækka í skipinu, og menn unnu sér engrar hvíldar. Föturnar gengu eins og á færibandi. Þær fullu upp og tómu niður. En allt í einu varð koldimmt í vélarrúminu. Mjög stór og kraftmikill brotsjór hvolfdist yfir Egil Skallagrímsson. Enn fyllti brúna, og mennirnir áttu fullt í fangi neð að halda sér. Sjórinn braut háglugga yfir vél og fossaði þar niður, æddi inn um efri hluta dyranna á yfirbyggingunni aftanverðri og kom í fossfalli niður í vélarrúmið. Mennirnir í ganginum gripu í og héldu sér unz skipið lyfti sér. Það lagðist flatt undan sjónum, en rétti sig dálítið aftur. Eftir þetta áfall var sjórinn í vélarrúmi og kyndistöð eins mikill eða meiri en áður en þeir byrjuðu að ausa. Uppi hafði þessi brotsjór, sem kom þvert á skipið, hrifið björgunarbátana fyrir borð, matarkistuna, sem stóð skorðuð á bátaþilfari, og svo bátaþilfarið sjálft að undanteknum þrem plönkum. Mennirnir, sem nú höfðu staðið alla nóttina í austri, tóku til þar sem frá var horfið, og hjálparkokkurinn, Þórður Halldórsson frá Dagverðará, 19 ára gamall, sagði í gamansömum tón: ,,Nú held ég að bezt se .ð fara að hita kaffi." En það var hvorki hægt að hita kaffi né annað, og austurinn var sóttur af meira kappi en nokkru sinni fyrr. Aðrir gengu í að gera við hágluggann og loka honum. Káeta skipstjóra hafði fyllzt af sjó. Þeir, sem voru í brúnni tóku nú til við að ausa hana. Hvað eftir annað hallaðist skipið það mikið, að flaut inn að lúgum, og þeir næstum stóðu á þilinu bakborðsmegin. Um morguninn reyndu þeir að lóða, en fundu ekki botn. Um svipað leyti bættist ný hætta við. Bakborðs trollhlerann að framan hafði tekið fyrir borð og slóst við skipsbyrðinginn af miklu afli. í brúnni ræddu þeir um hvað hægt væri að gera til þess að bægja hættunni frá. Eina raðið virtist vera að höggva á vírana, en aðstaoan til þess var næsta vonlaus. Fótreipiæ helt hleranum og þar sem það lá yfir borðstokkinn var hann á kafi í sjó. Þeir náðu í víröxi og bundu kaðli um Elías Benediktsson, sem s-ðan lagði til atlögu við vírinn. En hér var erfitt um vik. Oldustokkurinn var hár, og hann varð frá að hverfa tvisvar sinnum. Loks í þriðja skiptið lánaðist honum að höggva á vírinn, og þar með var hlerinn laus oð framan. Elías fór siðan aftur eftir ásamt Kristjáni Guðmundssyni og hjó á vírinn, sem hélt hleranum að aftan. Þar með bar þessari hættu bægt frá í bili. Stuttu eftir sau þeir úr brúnni, að sjórinn var farinn að tæta ofan af aftari lestarlúgunni, yfir miðlest og afturlest. Hér varð að viðhafa snögg handtök, því að ef sjórinn næði að opna lúguna, mundi hann streyma þar inn og skipið sökkva á skammri stund. Þeir Elías og Kristján sættu lagi og fóru fram þilfarið, fram undir hvalbak. Frammí voru geymdar húðir til hlífðar pokunum og vörpunum. Þeir náðu líka í saum og neð þetta héldu þeir aftur eftir. Þeir voru báðir bundnir meðan viðgerðin fór fram. Þeim lanaðist að koma húðinni yfir lúguna og negla hana síðan niður í þilfarið allt um kring. Þeir hurfu iðulega . svelginn meðan á þessu verki stóð, og frá stjórnpallinum sást aðeins til þeirra öðru hvoru. í vélarrúminu stóðu mennirnir í röð og jusu, en þrátt fyrir erfiði þeirra virtist sjórinn lítið lækka í skipinu. Þeirri hugsun laust niður, að skipið bæri svo lekt, að ekki hefðist undan að ausa, sjóinn mundi hækka unz yfir lyki. Þessi hugsun olli því að við lá að sumir misstu móðinn, en aðrir kepptust við af því meira kappi. Afram var haldið við austurinn, og loks á sunnudag sáu þeir, að sjórinn hafði lækkað verulega. En nú risu holskeflurnar hærra en nokkru sinni fyrr. Fjallháir hnútar geystust hjá. Skipið veltist í særótinu, og þþtt ;ítoð sæist út frá því fyrir byl, sorta og særoki sáu þeir, sem voru á verði í brúnni, brotsjói rísa og falla allt um kring. Máltækið segir að ekki sé ein báran stök. Eftir hádegi á sunnudag féll enn brotsjór á skipið. Ekki eins mikill og sá fyrsti, en svo stór, að skipið lagðist og enn fossaði sjór niður í það og fór í boðaföllum um kyndistöð og vélarrúm. Mennirnir létu engan bilbug á sér finna við austurinn og síðdegis á sunnudag þegar farið var að lækka í skipinu var reynt að kveikja upp. Það kom í Ijós, að loftventillinn sneri undan veðrinu svo að ekki trekkti. ísinn hafði hlaðizt á skipið þar sem sjórinn skalaðist ekki stöðugt yfir, og það hafði orðið mikla yfirvigt. Ristin á milli loftventlanna var sívOl af ís, en þrátt fyrir það tókst tveim hásetanna að klífa þar upp — þeir fóru úr stígvélunum og voru á sokkaleistunum — og lánaðist að berja ventilinn upp í. Þorgils og Gísli Kristjánsson hásetar voru í kyndistöðinni, og það logaði glatt í stjórn borðseldholinu, sem var upp úr, en í því hafði aldrei slokknað alveg. Brátt var einnig hægt að kveikja upp í bakborðseldholinu, en það í miðjunni var lægst og ennþá á kafi í sjó. Þeir Gísli og Þorgils stóðu í sjó í mitti og sjórinn hitnaði jafnt og ketillinn. Þeir gátu ekki mokað kolum, en tíndu upp stór kolastykki og köstuðu þeim inn á eldana. Aska og kolasalli flaut um allt, og þeir héldust ekki við nema stundarkorn í einu fyrir hitanum. Erlendur vélstjóri kynti einnig, og brátt gat hann sett ljósavélina í gang. Það birti og glaðnaði yfir mannskapnum, þegar ljósin kviknuðu aftur í vélarrúmi, en ofan þilfars voru allar rafmagnsleiðslur úr lagi gengnar og einnig í brunni. Erlendur setti dælur í gang og byrjaði að lensa sjónum fyrir borð, en askan og kolasalli stífluðu þær fljótlea. En eins heitt og þeim var í kyndistöðinni, þar sem snarpheitur sjórinn fór með boöaföllum og gufubólstrar þeyttust upp, þegar skipið valt, þá var þeim kalt, sem uppki voru. Brúin var opin, allar rúður brotnar og bakborðshurð laus. Frostharkan var mikil, særok og ágjafir og mennirnir blautir. Þótt þeir færu niður í vél og reyndu að fá úr sér mesta hrollinn, kólnaði þeim aftur að bragði, er upp kom. Herbergi skipstjóra var einnig klakað og lítt vistlegt. I káetunni hafðist Vilhjálmur við, sárþjáður. Hann hafði kastazt fram úr kojunni, er skipið fékk síðari hnútinn, og leið vítiskvalir, þar sem brotið var á sífelldri hreyfingu. Mjóg hafði dregið úr veðrinu, en hann var ennþá við norðaustrið og mikill sjór. Nokkru eftir að búið var að rétta skipið að mestu — það hafði nú nokkra slagsíðu — fóru menn fram þilfarið og fram í lúkar. Þar hafði sjúki hásetinn verið einn allan tímann. Ekki hafði hann gert sér grein fyrir því, hve alvarlegt ástandið var, en spurði dálítið sár, hvers vegna sér hefði ekki verið færður matur. Saga hans var annars á þá leið, að ljósin slokknuðu nokkru eftir að hásetarnir fóru aftur eftir. Mikill sjór var í lúkarnum í fyrstu, en brátt tók að sjatna, er sjórinn fann sér leið niður í keðjukjallarann. I öðru hvoru áfallinu hafði ýsa skolazt niður í lúkar með sjónum. Hásetinn fór á stjá og tókst að kveikja eld í ofninum. Hann handsamaði ýsuna, festi ílát á ofninn og sauð sér fisk. Það var dugnaði hans að þakka þótt veikur væri, að hásetarnir, sem verið höfðu uppi í vosbúðinni meðan á hrakningunum stóð, komu mú í sjóðheitan lúkarinn og gátu farið úr blautum fötum. Líklegt er, að það hafi bjargað lífi og heilsu einhverra, sem verst voru haldnir. Afturí svipuðust Jón Ágúst Einarsson matsveinn og Þórður aðstoðarmaður hans um eftir einhverju til að elda. Mennirnir höfðu ekki bragðað vott né þurrt í einn og hálfan sólarhring. Matarkistan hafði farið fyrir borð í siðara áfallinu og því um fátt að velja. Saltfisk og dósamjólk fengu menn, en um annan mat var ekki að ræða unz komið yrði í höfn. I vélarrúminu reyndu þeir að blása sjónum út með jektor, en allt kom fyrir ekki. Að okum reif Erlendur upp lensirörin, sem voru úr blýi, gat náð óhreinindum úr síum og beygt rörin upp frá botninum þanning, að ekki settist að ráði í síurnar. Eftir þetta var farið að lensa skipið. Samt var ekki hægt að þurrausa það, og enn stóðu þeir í sjó við kyndinguna sem fyrr. Þorgils, sem mest hafði mætt á í kyndistöðinni síðan kyndingin hófst að nýju, var orðinn þyrstur og heitur. Hann bað Gísla að sækja mjólkurdós aftur í eldhús. Það var heldur dauf lýsing á fýrplássinu, og þegar Þorgils svipaðist um eftir einhverju til þess að opna dósina með, sýndist honum nagli uppi á þilinu. Hann skellti dósinni á naglann, — en þetta var þá rafmagnsþráður, sem lampi hafði slitnað af í ólátunum. Þorgils stóð í sjónum og fékk mikið högg af rafstraumnum. Hann féll þó ekki við, en varð máttlaus og miður sín. Gufuþrýstingurinn steig, og á þriðjudagsmorgun tilkynnti vélstjórinn skipstjóranum, að brátt yrði hægt að keyra. Skipstjóri hringdi mú á ferð, og eftir að hafa sprautað smurningu á skriðla og legur eftir því sem hægt var, hleypti Erlendur gufuþrýstingi inn á yfir 30 klukkustundir, tók nú framskrið og náðist brátt upp í vind og sjó. í áfallinu höfðu allar lifrartunnur sópazt fyrir borð, einnig þaer, sem tómar voru. Uppi á bátaþilfari hafði ein tunna skorðazt. Elías Benediktsson var á leið aftur ganginn, þegar hnútur skall yfir, hreif tunnuna og kastaði henni á mann inn aftanverðan og meiddi hann illa. Elías komst samt á fætur og gat forðað sér úr sjónum. SkipstjórnarmOnnum var ekki fyllilega ljóst, hve langt þá hafði rekið í veðrinu, en vissu, að ofviðrið og sæeórið hlutu að hafa hrakið skipið mjög langt suðvestur eftir. SnægjOrn skipstjóri lét því setja stefnu suð-suðaustur. Þegar Hilmar kom upp í loftskeytaklefann, var þar talsverður sjór. Klefinn hafði laskazt og liðazt, en var lítið brotinn, og til mikillar furðu allra, sem á skipinu voru, hafði hann ekki tekið fyrir borð. Loftnetin og loftnetstengur höfðu farið af í einhverju áfallinu, hvenær vissu þeir ekki. The Eriksdale Creamery & Locker Co. (1984) Ltd. First Grade butter — Top quality meats. Wholesale — Retail We specialize in freezer orders, meats, curing and smoking. Kent L. Björnsson 739-2104

x

Lögberg-Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg-Heimskringla
https://timarit.is/publication/160

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.