Lögberg-Heimskringla - 14.04.1995, Qupperneq 7

Lögberg-Heimskringla • Föstudagur 14. apríl 1995 • 7
Maður sem var dauður
lifnaði aftur. Það er sagt
hafa gerst fyrir nær tvö
þúsund árum. Fremur
ótrúleg saga. Og ekkert
síður ótrúleg, þó að sami maður sé
sagður hafa vakið fólk upp frá
dauðum.
Kanski finnast frásögur í öðrum
heimildum fornum um dauða menn,
sem Iifnuðu aftur. Fyrir utan allar þær
mörgu sögur fornar og nýjar, sem
skýra frá því, að látnir menn hafi gert
vart við sig með einhverju móti, oftast
raunar til þess að hrella þá, sem eftir
lifðu.
Og nú gerist það dögum oftar á
sjúkrahúsum, að menn sem eftir ven-
julegum merkjum má telja dauða, eru
lífgaðir aftur. Þeir telja sig sumir hafa
lifað andlát sitt. Það eru til nýjar
bækur um reynslu manna, sem finnst
þeir hafi komist yfir þau næri, sem
skilja milli lífs og dauða.
Ný undur eru áhrifameiri en gömul.
Svo sem þau geimskip, sem eitt af
öðru hafa farið á loft. Þegar flogið var
til tunglsins í fyrsta sinn stóð allur
heimur á öndinni. Þáverandi forseti
Bandaríkjanna sagði, að þetta væri
mesti viðburður veraldarsögunnar.
Margir tóku undir það. Innblásnir
rithöfundar sögðu að þessi opinberun
mannlegs máttar væri stórum merkari
en allt, sem trúarbrögðin hafa kennt
og myndi hafa meiri áhrif til góðs en
þeim mátti verða auðið. Það afrek að
komast til tunglsins myndi svo sem
ekkert annað opinbera einingu
mannkynsins og vinna það kraftaverk,
væntanlega, að nú yrði friður á jörð.
Eg veit ekki, hvort mönnum hefur
þótt sem eitthvað hafi verið ofmælt í
vímunni út af fyrsta geimfluginu.
Nokkuð er það, að svona hástemmd
orð hafa ekki heyrst eða sést vegna
flugafreka síðan, þó að mikið hafi
verið flogið.
Hvað verður eftir tvö þúsund ár?
Verður þá haldin árleg hátíð um
allan heim til þess að minnast þess, að
menn flugu til tunglsins og komu
lifandi aftur? Og til að fagna því, að
Washington tókst að sanna það, að
hún væri með sterkara lífi en Moskva?
Hver veit. En mörgum hefur þótt
meiri líltur á öðru en því, að keppnin
og afrekin í geimflugi tákni upprisu til
nýs lífs á þessum hnetti eða dragi úr
yfirvofandi dauðaháska. Metin í kap-
phlaupinu undan óttanum við
dauðann sigra ekki þann ótta. Hann
magnast undir niðri. Tilfinningin fyrir
yfirburðum í bili í þeirri keppni er
jafnframt skelfing þess hugboðs, að
hinn glæsti öldufaldur steypist yfir sig.
Allt líf er barátta við dauðann. Og
sigur í þeirri baráttu er ekki í augsýn.
Kannski verður þeim að trú sinni, sem
B mm
swa ■
Páskahugleiðing þessi er tekin úr bók dr. Sigurbjörns
Einarssonar heiðursbiskups íslands. Bókin nefnist
Haustdreifar og ergefin út af Skálholtsútgáfunni.
láta djúpfrysta lík sín í þeirri von, að
vísindin muni geta lífgað þau að nýju
síðar meir. Það læt ég ósagt. Hitt er
víst, að þeir sem hingað til voru
lífgaðir aftur, hvort sem um er að ræða
þá, sem Guðspjöll skýra frá og Jesús
vakti af dauða, eða það fólk, sem læk-
nar ná úr greipum dauðans, fengu
aðeins nýjan frest, hlutu einhver ár í
viðbót hér á jörð. Það var dýrmætt og
þakkarvert. En aðeins gjaldfrestur.
Dauðinn hlaut að heimta sitt og ganga
að sínu innan skamms allt um það.
Allt líf gefst u'pp fyrir dauðanum
um síðir. En hver lífvera getur því
aðeins lifað, að hún deyði. Líf nærist
að lífi. Sumir sneiða hjá fæðu úr
dýraríkinu. En jurtir eru líka lifandi.
Að ég hef komist fram á þennan dag
og lifi í dag, það er af því að lífi hefur
verið fórnað fyrir mig í sífellu.
Dauðinn í óteljandi myndum hefur
verið látinn þjóna lífi mínu. Og á
þeirri stundu, sem líf hættir að deyja
fyrir mig er lífi mínu lokið.
Frá þessu sjónarhorni séð á
dauðinn sín rök og málsbætur, þó að
hörð séu rökin og réttlætingin bitur.
En þegar ég kem inn á spítala, þar
sem fólk er að deyja, þegar ég geng
um kirkjugarðinn og les nafn eftir
nafn, kunn og ókunn, sum kær,
elskuð með trega, hvaða rök eða
málsbætur finn ég þá. Þá á ég erfitt
með að skilja, að dauðinn þjóni
lífinu.
Jú, það er satt, að limið á meiði líf-
sins getur ekki endurnýjast nema
gamalt þoki fyrir ungu. En allt lim
bíður síns hausts og vetrar. Blasir
ekki við á bak við allt, sem augu sjá,
eitt gapandi gin, sem gleypir og svelgir
og engu skilar, sá hrammur sem heim-
tar fórnir á fórnir ofan og lætur ekkert
í staðinn, þjónar engu lífi, hefur
engan finnanlegan tilgang?
Dauðinn er staðreynd, sem engar
slæður hjúpa ekkert rósamál lýgur sig
frá. Allt hold gengur í greipar hans.
En maðurinn er eina jarðneska
líftegundin, sem veit fyrirfram, að
daupinn hremmir hana. Banagrunur
og dauðageigur getur sagt til sín hjá
dýrum og öll flýja þau dauðann sjál-
frátt og ósjálfrátt, verjast honum,
skelfast hann og allt sem honum
þjónar. En dýrið horfist ekki vakandi
huga í augu við hin óhjákvæmilegu
endalok. Og dýrinu er þyrmt við að
skynja þjáninguna í kringum sig á
sama hátt og maðurinn gerir. Sú sorg,
sem fylgir dauðanum, leggst ekki með
sama þunga á það og mennskan
mann. Dýrið sér ekki mynd af sjálfu
sér, þegar það horfir upp a helstríð
eða sér hræ, það geri ég. Það gerir þú.
Það er þyngra hlutskipti að vera
maður en dýr. Meðal annars vegna
þess að maðurinn veit, að hann er á
leið til grafar, færist dauðanum nær
Correction
The address to contact for the
Scandinavian Business and
Professional Women in Canada
(see L-H March 31) should have
read: Eva Terp, 54 Lesgay Crescent,
Willowdale, ON M2J 2J1, Fax (416)
495-9289, Tel. (416) 493-1594.
með hverju fótmali.
En nú hefur það verið almenn trú
mannkyns um óralangan aldur, ef til
vill frá upphafi mannlegrar hugsunar,
að líf mannsins haldi áfram í einhverri
mynd eftir dauðann. Hugmyndirnar
um tilveruna eftir dauðann hafa ekki
alltaf verið fagnaðarríkar. Því fer fjarri.
En hin æðri trúarbrögð hafa 'hvert á
sinn hátt gefið útsýn yfir mæri lífs og
dauða, þar sem alvara dauðans fékk
stóraukna. dypt í ljósi mikilla fyrirhei-
ta.
Svo virðist sem mörgum þyki það
eitt sér ótvírætt fagnaðarerindi að líf
sé að loknu þessu. Þeim finnst allt
fengið ef þeir geta orðið vissir um
framhaldslíf. Er það svo einsætt?
Áður nefndi ég, að það eru til dæmi
um fólk, sem var vakið upp til
framhaldslífs í þessum heimi. En það
var skammgóður sigur. Ein orrusta
vannst. Stríðið var tgapað jafnt fyrir
því.
Væntanlega á allt fólk í vændum
framhaldslíf í öðrum heimi. En hver er
sá heimur? Gilda þar sömu lögmál og
hér? Eða er lögmál dauðans aðeins í
gildi hér á jörð? Hver veit það?
Ég fæ að halda áfram að Iifa eftir að
lífi mínu lykur hér. En er það annað
en frestur?
Liggur kannski Hræsvelgur f leyni
hvar sem ég kann að fá vist innan
vetrarbrauta eða utan efnisheimsins?
Hér á jörð hefur dauðinn síðasta
orðið. Hér á jörð byggist viðhald líf-
sins a ómælanlegum fórnum á altari
dauðans. En hann verður ekki mettur.
Hann svelgir allt að lokum.
Fyrirsjáanlegt, að jörðin hættir ein-
hvern tíma að geta fætt af sér líf.
Fyrirsjáanlegt að sólin kólnar og
slokknar út. Og nú eru menn búnir að
uppgötva þessi dularfullu göp í geim-
num, sem synast vera hrikalegar ímyn-
dir dauðans, sjálfrar Heljar, sem sogar
allt til sín, inn í botnlaust, meiningar-
laust myrkur.
Hver segir mér með sanni, að
tilveran handan grafar sé ekki
undirorpin dauðanum, eins og tilveran
hér, hin eina sem ég þekki?
Sé svo er það ekkert gleðileg tilhug-
sun í mínum augum að fá frest, verða
framlengdur undir þeim hörðu, rimmu
lögum, að dauðinn þurfi að vera til ef
líf á að geta verið til. Sá dauði, sem
lætur aldrei seðjast, þrátt fyrir allt,
sem hann fær, og glottir síðast yfir
dauðum jörðum og sólum og aldim-
mum geimi.
Ég skil þá Austurlandamenn, sem
Join-- ^
Icelandic ,r
Canadian
Frón
Send membership fee of
$30.00 individual • $20.00 associate
(includes membership in the Scandinavian Centre)
to: lcelandic Canadian Frón
764 Erin St,, Winnipeg, MB R3G 2W4
Telephone: 774-8047
hefur hryllt við því að eiga í vændum
endalaust framhaldslíf í alheimi, sem
lýtur dauðum lögum og dauðans
lögum. Þeir fundu útsmognar aðferðir
til þess að deyða lífsviljann í sjálfum
sér. Því þeir töldu að sá vilji væri leik-
soppur í greipum þess dauða, sem er
alltaf að gefa frest, sleppa bráð sinni
til þess eins að hremma hana aftur.
Hann getur gefið löng orlof inni á
milli, unaðsvist á fögrum sólarströn-
dum. En enginn er óhultur þar meðan
lísviljinn er til þess að leggja á allar
þær raunir og þrautir, sem vofa yfir
lífinu á öllum stigum og sviðum.
Framhaldslíf án Guðs, framlenging
lífs í guðvana ástandi, það er glötun á
kristnu máli.
Kristnu máli já.
Það mál varð til einn morgun,
þegar maður sem var dáinn og
grafinn, reis upp, varð lifandi aftur.
Sagan um það er sem sagt ótrúleg.
Hverju breytir hún?
Nákvæmlega engu, ef..
Ef hún er aðeins ein sagan í viðbót
við þær mörgu, sem eru til um skrýtin
frávik frá venju og vekja þess vegna
spurningar en svara engu. Ef hún er
aðeins uppáfallandi undantekning á
reglunni um veldi dauðans.
Framhald í næsta blaði
Súðavík
Inngangur
Franktin Johnson
frá Odda
Er vetrar harka og raunir rista,
Rúnir djúpt í þjóðarberg;
Þá mun lýður helsi afhrista,
Og heimta kraft úr fornum merg.
Frá dýpstu vogum veltur bára.
Vermir klaka heitur hver.
Besti læknir sviða sára,
Er sál sem þjóðar velferð ber.
Sem framandi gestur ég finn
það svo glöggt,
Að fornaldar blysin hér loga.
Og hamfarir aldanna hafa ekki slökkt
Þann hug til að duga og voga.
Og fylkja þar liði til frænda í neyð,
Og fallna upp reisa að nýju.
Hjartsláttur kærleikans lýsir þeim
leið,
Með logandi alúðar hlýju.
Náttúruhamfarir hefja sín völd,
Sem holskeflur raddir þær drynja.
Snjókyngi ábreiðan ísvafin köld,
j ánauð þar vordísir stynja.
Það er bara hending ef hrannar á
byggð,
En hreint ekki útkljáður rómur.
Náttúran öll ersem teningskast
tryggð,
Og tilviljun ein er sá dómur.
Frá næturhimni stafar geisla glóð,
Þar glitrar stjarna skærum tryggðar
Ijósum.
Og glampar þessir gefa heilli þjóð,
Á Guð sinn traust að hinstu ósum.
Trú á lífið lýsir hverjum þeim,
Sem lamað hefur tilverunnar dagur;
Og þjóðarsálin signir þeirra geim
Og sólargeislinn stafar vonaglaður.
L-H has just learned that
Franklin Johnson is at
Vífilstaðir Hospital in
Reykjavík. We wish him
a speedy recovery!