Austurland - 02.07.1921, Page 2

AUSTURLAND
2
SEYÐISFIRÐI
hafa fyrirliggjandi
Rjóltóbak
Munntóbak
Vindla
Öngultauma
Öngla
Cylinderolíu
Mútortvist
Ullarballa
■Götukústa
Fiskibursta
Tjörukústa
Hrátjöru
Kakao
Súkkulaöi
Hafragrjón
Riismjöl
Bankabygg
Baunir
Kaffi, brent
Export
Kex
ur í einhverri fegurstu sveit aust-
anlands, Fljótsdalnum, 17. júní
1851. Dvaldi hann þar fram yfir
tvítugt, en fór síðan við lítinn
kost til Noregs og stundaði þar
nám við búnaðarskóla í rúrn tvö
ár. Kom hann síðan upp aftur
og kvæntist Guðlaugu Jónsdóttur
frá Eiríksstöðum ájökuldal. Reynd-
ist kona sú bæði mikil og góð
og Jónasi hinn mesti styrkur í
öllum hinum mörgu störfum Irans.
Reistu þau bú á Eiríksstöðum, en
síðan á Ketilsstöðum í Jökulsár-
hlíð. En brátt hugði Jónas tíl ut-
anfarar á nýjan leik og fór nú á
landbúnaðarháskóla í Danmörku.
Er hann kom heim aftur, varð
hann skólastjóri á Eiðum og hélt
því embætti um 18 ár.
Gekk hapn fast fram í umbót-
um, er sívðar hafa reynzt mikils
virði. En einkum var hann þó
kunnur sem góður heimilisfaðir
öllum þeim, er stunduðu nám á
skólanum. Heimilisfaðir er liafði
góð og göfgandi áhrif á nemend-
ur sína, auk þess sem hann með
fræðslu bjó þá undir lífsstarfið.
Enda var kona hans honum þar
sarnhent. Og munu þeir, er þektu
til þeirra hjóna, eigi lofa svo Jón-
as, að hafa eigi einnig konu hans
í huga. Árið 1906 lét hann af
skólastjórn og bjó síðan á Breiða-
vaði í Eiðaþinghá* unz Þórhallur
sonur hans tók þar við búi.
Ýmsum störfum gengdi Jónas ut-
an þeirra, er talin hafa verið — og
gegnir sumum jjeirra enn. Hrepp-
stjóri er hann og í stjórn Búnað-
arsambands Austurlands, og sýslu-
nefndarniaður hefur hann verið
um fjölda mörg ár.
Konu sína misti Jónas árið
1906. Féll honum missirinn þungt
og mun hann aldrei hafa að fuJIu
á heilum sér tekið síðan. En alt
af er hann glaður og léttur í máli
eins og æskumaður. Ern er hann
vel og er vonandi að hann lifi
einn tuginn enn þá við góða
heilsu. Þau Jónas og kona hans
áttu sex sonu, sem allir eru á
lífi, Halldór, cand. phil., kennara
í Reykjavík, Benedikt, verzlunar-
stjóra Sameinuðu verzlananna á
Vestdalseyri, Jón, málara hér,
Þórhall, bónda á Breiðavaði, Gunn-
laug, verzlunarmann á Vestdals-
eyri og Emil sem er heima hjá
föður sínum. Síðan hefur Jónas
eignast einn son, Friðrik, sem er,
eins og allir synir hans, efnilegur
injög.
Eins og getið var um í síðasta
blaði að til stæði, var Jónasi hald-
ið samsæti að Eiðum síðastliðinn
sunnudag. Var þaö sakir innflú-
enzunnar, að eigi var unt að hafa
samsætið á afmælisdegi hans.
Á Eiðum var undir hundrað
manns samankomið. Fór fyrst
fram m'essugjörð í kirkjunni. Fór
síra Jakob Einarsson frá Hofi fyr-
ir altarið, en faðir hans, Einar
Jónsson, prófastur að Hofi, flutti
ræðuna.
Skömmu eftir messu hófstsam-
sætiö. Setti Jón Jónsson bóndi í
Firði samkomuna. Indriði Helga-
son, raffræðingur, talaði fyrir minni
heiðursgestsins og færði honum
2000 króna gjöf til sjóðsstofnun-
ar. Kristján Jónsson talaði fyrir
minni íslands. Sveinn alþingis-
maður Ólafsson mintist Eiðaskól-
ans og ávarpaði heiðursgestinn.
Einar prófastur á Hofi talaði um
heimilið, séra Ásmundur Guð-
mundsson, skólastjóri, þakkaði
fyrir hönd skólans og sneri máli
sínu að heiðursgestinum. Var
auðheyrt að hann vildi reyna sitt
til að gera garðinn frægan. Jón
Sigurðsson frá Hjartarstöðum tal-
aði í nafni æskunnar, Magnús
bróðir hans fyrir hönd Eiðahrepps,
Baldvin, hreppstjóri í Stakkahlíð
ryfjaði upp æskudaga Jónasar og
framahug hans, Benedikt Jónasson
mintist þeirra, er liefðu unnið
með heiöursgestinum. Loks þakk-
aði heiðursgesturinn velvild þá og
sóma er sér væri sýndur. Lýsti hann
yfir því, að sjóðurinn ætti að
verða til styrktar efnilegum Eiða-
sveinum, en kennarar og skóla-
stjórn skólans skyldu annars semja
skipulagsskrá hans. Flutt var
heiðursgestinum kvæði eftir Hann-
es Magnússon, skólapilt frá Eið-
um, Skagfirðing að ætt.
Eftir að staðið var upp frá
borðum var sungið og spjallað,
unz hver hélt heim ti! sín, allir
glaðir af að gleðjast með öðrum.
Og þá skein sól yfir Eiða.
Innflúenzan.
Mjög voru Seyðfirðingum veitt-
ar þungar búsifjar, meðan innflú-
enzan geisaði hér. Og munu
ýmsir hafa fastlega við því búist,
að svo rækiiega yrði að henni
dauðri gengið í iandinu, að menn
mættu um frjálst höfuð strjúka
fyrir illum búsifjum hennar. #
En reyndin hefur orðið alt
önnur. Er nú innflúenza komin
upp á Fáskrúðsfirði, Norðfirði og
Borgarfirði. Og hefur hún komið
frá Reykjavík. -
En hvernig er nú þessu varið?
Hefur veikin verið þar lengi, eða
hvaðan hefur hún komið þangað?
Mætti ekki til minna ætlast, held-
ur en þess, að í Reykjavík, þar
sem öll stjórn heilbrigðismálanna
hefur aðsetur sitt, væri þess gætt,
að jafn afleit sýki, eins og ráð-
andi menn í Reykjavík virtust
telja innflúenzuna, er hún gekk
hér, mundi ekki látin breiðast
víða um land frá höfuðstaðnum,
einmitt til þeirra staða, er mjög
rösklega hafa gengið fram í að
verja sig.
Mun flestum þykja það all-hart,
að öll fyrirhöfnin skuli nú að
engu orðin. Afar strangar og
heimskulegar ráðstafanir voru sett-
ar, er sköðuðu Seyðfirðinga, ein-
staklinga og bæjarfélagiö meira
en verður í tölum talið og síðan
reynist alt til einkis.
Og hverjum er nú um að kenna?
■
Norskir íþróttamenn
vÞín hirð þekkist, Norðmaður, hvar
sem hun fer,
þar herja svo margir og snjallir;
þeir ganga nu færri með gildari her,
og gullhjálminn þekkjum vér allir“.
Þorst. Erlingsson.
Kl. 11 á sunnudagskvöld síðast-
liðið kom „Sirius“, skip Berg-
enskafélagsins, hingað. Vissu menn
að með skipinu voru norskir
íþróttamenn, er hugðust sýna hér
fimleika. Fjöldi manns var sam-
ankominn úti á bryggjunni til að
taka á móti gestunum. Var skot-
ið kveðjuskoti úr landi, og er
skipið lagði að bryggjunni, sungu
íþróttaiuennirnir „Eldgamla ísa-
fold“ á íslenzku.
Fór síöan norski konsúllinn,
Stefán Th. Jónsson, um borð og
ráðgaðist við foringja flokksins,
stórkaupmann Sigurd Nielsen, um
það, hvar og hvenær sýningin
skyldi haldin. Varð að ráði, að
hafa hana á bryggjunni, sem er
mjög stór um sig. Var nú bryggj-
an rudd í mesta flýti og fór sýn-
ingin fram kl. 12—1 og þótti það
hin bezta skemtun. Undruðust
menn mjög fimleik Norðmann-
anna og var þeim úspart klapp-
að lof í lófa.
Aö lokinni sýningunni hélt all-
ur hópurinn inn í skóla og var
nú sezt að borðum. Bauð norski
konsúliinn gestina veikomna og
formaður fararinnar þakkaði með
ræðu. Sigurður Baldvinsson, póst-
meistari, mælti fyrir minni Noregs
og höfundur kvæðis þess, sem nú
er birt hér í blaðinu, einn af
íþrúttamönnunum, las það upp.
Var danzað lengi nætur, er
staðið var upp frá borðum. En
sólin reis úr hafi og varpaði geisl-
unum vfir hópinn. Var síðan hald-
ið fram í dal og varð lítt um
svefn.
Um hádegisbilið fóru íþrótta-
mennirnir í heimsókn til konsúls-
ins, gengu syngjandl með hljóð-
pípublæstri um göturnar. Voru
þeir síðan í heimsóknum, unz
skipið skyldi fara. Var þá fjöldi
manna úti á bryggju, lék horna-
flokkur bæjarins „Ja vi elsker
dette Landet“ og Norðrnennirnir
sungu „Eldgamla ísafold'*. Kvaddi
formaður fararinnar Seyöisfjörð
og var síðan hrópað húrra fyrir
norskum íþróttamönnum. Var síð-
an leikið „Ó, guð vors lands“.
Meðan þjóðsöngvarnir voru sungn-
ir eða leiknir, stóðu allir berhöfð-
aðir. Loks var hleypt af kveðju-
skoti. Hattar og húfur, veifur og
klútar voru á lofti og „Ja vi elsk-
er dette Landet“ hljómaði um
fjörðinn, er skipið lagði út af
höfninni.
Mun óhætt að segja, að bæði
íþróttarnennirnir og Seyðlirðirigar
hafi haft hina mestu og beztu
skemtun. Og mun för þessi hafa
stuðlað að því að auka vinarþel
íslendinga og Norðmanna, þar
sem til náðist.
Heill Noregi!
ísleiizk setningaíræði.
Eftir Jakob Jdh. Smára.
Áður hefur „Austurland“ drepið
á þessa þörfu bók, sem óhætt er
að segja, að vera muni auíúsu-
gestur öllum þeim, er hirða um
að fræðast um eðli og lögmál fs-
lenzkrar tungu.
íslenzkir rithöfundar hafa orðið
að skrifa inálið liver eftir síriu
höfði. Auðvitað hafa þeir haft
hinar sömu lindir til að ausa af,
eins og höfuridur þessarar bókar
notar mest, fagurt og þróttrnikið
alþýðumál, skrifað og óskrifað, en
meira en lítiö verk er það hverj-
um rithöfundi, að draga alt það
saman í hagnýtt kerfi.
Menn munu ef til vill segja, að
sérhver rithöfundur verði að vissu
leyti að skrifa eftir sínu eigin höfði
og geti eigi bundið sig innan
þröngra fræðilegra takmarka. Satt
er það, enda mun enginn merkur
rithöfundur binda sig á neinn
fræðilegan klafa. En hitt er nauð-
synlegt, að hann hafi að bakhjarli
ríka þekkingu á eðli og lögmáli
máls þess er hann skrit'ar. Margt
er það einnig, sem alls ekki er
unt að setja rithöfundi reglur
fyrir. Hann verður t. d. að skapa
s t í 1 sinn sjálfur. Fyrir honum
verða engar reglur settar, utan
nokkrar örfáar almennar leiðbein-
ingar. Svo er og að miklu leyti
um ljóðhreim, sem er náskyldur
stílnum í óbundna málinu. En
slíkri bók sem setriingafræði
Smára, fagna eg öHurn öðrum