Austurland - 01.10.1921, Side 2

2
AUSTURLAND
Seyðisfirði
hafa fyrirliggjandi:
Oma- smjörlíki
Kaffibætir
Kaffi
Súkkulaði
Qerduft
Lauk
Kex
Kryddvöru
Baunir
Hrisgrjón
Sagógrjón
Bankabygg
Munntóbak
Rjól
Þakpappa
Bárujárn
Öngultaum
Öngla
Umbúðastriga
Seglgarn
Kartöflur
Guðjón Jónsson
Fæddur 7. febr. 1893. — Druknaöi á Hornafirði 26. marz 1921.
Kveðjá frá vinum.
Sviplega syrti,
sól hneig í ægi,
visnuöu fegurstu vonablómi;
Grátandi bylgjur, glitruðu í blænum,
grafljóð þær sungu
döprum róm.
Myrkvaðist röðull um miðjan dag,
magnaði harmurinn raunaslag,
er hneigstu í hafið vinur.
Djúp eru hjartnanna hulin sár;
höfg eru syrgjenda þögul tár.
Margur af mæðu stynur.
Fögur var útsjónin fram á við;
fegurstu glitblóm um draumasvið
blikuðu í geislum björtum.
Nágustur dauðans þau nístir að jörð.
næðir svo galdur um beran svörð,
drúpir nú dimma í hjörtum.
Ljósfaðir himneskur — hjartans sól!
horfðu frá veldis þíns tignar stól,
niður á sorgar sárin,
Veittu oss andlega sálar sýn,
signi oss græðandi höndin þín,
þerraðu tregatárin.
Hugljúfar kveðjur hljómi þér ástvin
hjartkæra þökk vort ómar ljóð,
Mynd þín í hjörtum mótuð er gulli,
máist þar ei, unz dvínar blóð.
Richard Beck.
sýnilegí að svona hlyti að fara
fyr eða síðar.
En reglan er sú hjá okkur, hér
á íslandi að láta alt, fljóta sofandi
að feigðarósi“.
Nú er ekki nema um tvent að
velja. Annaðhvort láta sitja við
þetta sama, og láta sig einu gilda
hvort fæst fyrir kjötið meira eða
minna á ókomnum árum, eða
breyta útaf gamla siðnum með verk-
un kjötsins og frágang. Síðari
kosturinn virðist vera sjálfsagður,
og eru þá aðallega þrjár leiðir,
sem virðast liggja næstar. Sú
fyrsta er að selja kjötið kælt;
önnur að sjóða það niður og
þriðja að flytja féð lifandi af landi
burt til slátrunar erlendis. Sú leið-
in að kæla kjötið mun verða hent-
ugust, að minsta kosti að því leyti,
aö því yrði fyrst komið á gang,
og hér má engin bið verða, mál-
ið krefst skjótrar úrlausnar. Að
vísu geta verið annmarkar á því
að kæla kjötið, og væri þá helzt
að óttast söluna, t. d. yrði helzt
að selja kjötið hér, en flytja það
ekki út óselt, því við það gæti
fallið á kjötið mikill kostnaður —
að kaupa það á erlend íshús —
Önnur leiðin, að sjóða kjötið
niður, væri sennilega heppilegust,
því með því væri bygt fyrir að
kjötið skemdist, þó þyrfti að geyma
það. En sú leið er erfið og
mundi krefjast nokkurs tíma.
Þriðja leiðin, að flytja féð lifandi
út, er að nokkru bundin ann-
mörkum.
Fyrsta það, að slíkur fiutningur
er bannaður til ýmsra landa,. t. d.
Englands.
Annað það, að nú eru aðallega
lömb, sem drepin eru, og því mundi
erfiðara með þau að fara en full-
orðið fé eins og áður var.
Sennilega mun engin af þessum
leiðum fullnægja þörfum okkar
— ein sér — en ef menn vökn-
uðu af svefni og tæki til starfa á
þessu sviði, mundi þettá brátt lag-
ast, og sjálfsagt er að prófa sem
allra flestar Jeiðir með kjötverk-
unina og þá allra helzt að hafa
vakandi auga á því, ef ein leiðin
lokast, að sjá um að önnur sé
opin í tæka tíð, því það er vfst,
að íslenzki landbúnaðurinn stenzt
ekki að það komi oft fyrir, að
ekki fáist svo sem neitt fyrir þessa
aðalvöru hans, og ekki mun land-
búnaðurinn þáverðafyrstalyftistöng
þjóðarinnar. Að endingu vil eg
skora á þá, sem vit hafa á þessu
máli, að taka það alvarlegra til í-
hugunar — og þá sem vald hafa,
að taka það til framkvæmda.
Héraðsbúi.
Nýung.
Hér á landi er flest það skamt
omið, er til vísinda má teljast. Eitt-
hvert hið bezta dæmi þess má telja
það, að saga íslenzku þjóðarinnar er
að mjög litlu Ieyti rannsökuð, enn
sem komið er, við það sem verða
má. Og hefur þó sagnfræðin verið
hér landlæg, ein vísindagreina.
Náttúruvísjndin, undirrót allrar
menningar nútímans, hafa varla náð
hingað svo nokkuð kveði að. Ein-
stakir menn, mikið upp á eigin spýt-
ur, hafa tekið sér fyrir hendur að
rannsaka eitthvað, en mest er enn ó-
gert.
Hingað og þangað á landinu finn-
ast steind jarðlög með lindýrum,
sniglum og skeljum. Heyra þau öll
til því tímabili í jarðsögunni, er Pleis-
tocentímabil kallast. En á Tjörnesi
vestanverðu, norðan við Héðinshöfða,
er enn þá eldri jarðmyndun, eða frá
Pliocentímabilinu. Jarðlög þessi hafa
menn vitað um síðan á dögum Egg-
erts Ólafssonar. Lýsir hann í ferða-
bók sinni mjög vandlega og greini-
lega jarðlögunum. Er þetta því
merkilegra, þegar að því er gætt, að
á þeim tímum gat varla heitið að
jarðfræðin væri til sem sérstök fræði-
grein. Síðan hefur fjöldi erlendra vís-
indamanna rannsakað Tjörnes, en
enginn þeirra hefur getað sagt um
það með fullri vissu, hvort þar er
um að ræða í nefndum jarðlögum
leifar frá Pliocen- eða Pleistocen-
tímabilinu.
í sumar ferðaðist cand. pharm. H.
A. Schlesch þangað norður til rann-
sókna. Hafði hann sótt um styrk til
alþingis, en ekki fengið. Kostaði
hann því sjálfur að fullu rannsóknina.
Eftir fjöggurra daga veru á Hallbjarn-
arstöðum kveðst hann hafa komist
að þeirri niðurstöðu, að hér væri á-
reiðanlega um að ræða Pliocen-jarð-
lög. Fyrstu þrjá dagana rak hvorki
né gekk, en þá fór Schlesch til Breið-
uvíkur, þar sem Dr. Helgi Péturs
hafði fundið jarðlög, er hann taldj
talsvert yngri. En þar, efst uppi á
Hallbjarnarstaðakambi, sem er 200
metra hár og mjög brattur, fann
Schlesch það sem hann leitaði að.
Um vísindalegan árangur ferðarinn-
ar skal ekki fjölyrt, en æskilegt væri
að Tjörnesjarðlögin yrðu vandlega
rannsökuð, og væri ekki illa til fali-
ið að þingið veitti einmitt H. A.
Schlesch styrk til þeirra rannsókna.
Jarðfræðin er grundvöllur myndunar-
sögu jarðar vorrar, og eigi að eins
menningarlegur gróði að uppgötvun-
um á því sviði, heldur oft og tíðum
fjárhagslegur.
G. G. H.
♦
Símskeyti
frá
fréttaritara Austurlands.
Rvík 27. sept.
Uppreistarmenn í Ukrain myrtu
Bolsvíkingaráðherrann Joffe. Breta-
stjór hefur ákveðið að hætta aö greiða
atvinnulausum mönnum styrk, í stað
þess ætlar hún að hrinda af stað ýms-
um iðnaðarfyrirtækjum og trygja út-
flytjendur gegn tapi. Politiken hefur
eftir Qlúckstadt að Þjóðbandalagið
muni ráða fram úr fjárhagsörðugleik-
um Austurríkis, meö útvegun lána.
Grikkjakonungur æskir þess að Þjóð-
bandalagið geri út um deilur Qrikkja
og Tyrkja. Rússastjórn mótmælir
harðlega ákærum Bi eta um samnings-
rof, telar orðsending Bretastjórnar
helberan lygavef.
í fyrrakvöld kviknaði í heyi í Braut-
arholti, tókst að rjúfa heyið og
slökkva eldinn. Miklar skemdir.
Rvík 1. okt.
Blöðin hér hafa flutt langt sím-
skeyti frá Kaupmannahöfn, sem Hafn-
arblöðin hafa tekið eftir franska blað-
inu „Lintransigeant", og þykist franska
blaðið hafa fregnina eftir fréttaritara
sínum í Stockhólmi. Aðalefni þess
hljóðar þannig: Samningar fóru fram
1915, tveir íslendingar voru viðstadd-
ír; þeir Einar Arnórsson, ráðherra og
Quðbrandnr Jónsson. Samkomulag
varð um að ísland fengi tíu milljón
króna lán fyrir milligöngu tveggja ís-
lenzkra banka og átti síðan að kaupa
annan bankann, en bankastjóraskifti
að verða í hinum. Einni milljón kr.
átti að verja til þess að múta þinginu.
Þýzkaland átti að fá einkarétt til þess
að vinna auðlindir landsins og rétt til
að hafa þar flotastöð, því næst átti
ísland að lýsa yfir sjálfstæði sínu, ef
Danir risu móti, áttu þýzkar her-
sveitir að vaða inn í Danmörku. í
þakklætisskyni fyrir hjálpina áttu ís-
lendingar að biðja um þýzkan höfð-
ingja fyrir konung. Sagan er talin
helber ósannindi. Blöðin hafa birt
yfirlýsing og mótmæli frá Einari Arn-
órssyni.
Bát hvolfdi á innri höfninni 27.
seft. Vélameistari af togaranum Qeir
druknaði, en tveir björguðust á sundi.
Bátur fórst nýlega frá Valþjófsdal
í Önundarfirði, með fjórum mönnum.
„Fylla“ fór til Kaupmannabafnar 28.
þ. m. Georg Ólafsson er skipaður
bankastjórj Landsbankans frá 1. nóv-
ember.
Hitt og þetta.
Skip:
E. s. ísland kom hér í vikunni.