Árvakur - 06.02.1914, Qupperneq 4

42
ÁK VA K U R
r
Reykjavíkur, er gildir frá 1. júlí 1914 til 30. júlí 1915,
liggur frammi almenningi til sýnis á bæjarþingsstofunni
dagana 1. til 16. febr þ. á. frá dagmálum til miðaftans,
hvern virkan dag.
Kærur yfir kjörskránni sendist borgarstjóra fyrir 24.
febrúar þ. á. —
Borgarstjóri Reykjavíkur 31. jan. 1914.
cRáll Cinarsson.
er að kaupa fataefni sín hjá mér.
T. d. Ulstera og Frakkaefni með tilheyrandi fóðri frá 19—30 kr.
llárfínt efni í Kfóla og Diploinat og Smokin^ etc. frá 44—57 kr.
lýtísku Fataefnl afmæld frá 10—40 kr.
lflá Jagt-Clup-tau frá 14,50—40 kr.
Afutæld viðurKend Dreng|afataefni, 4 álnir, frá kr. 5,90 í fötin.
Komið og sfáið.
Saumalaun ódýrari nú en áður.
Guðm. Sig'urðsson
Sími 377. klæðskeri. Laugaveg 10.
Innlendar fréttir.
Húsbrnni á Húsarík. Tveir menn
brenna inni. Aðfaranótt 29. f. m. brann
á Húsavík tvílyft hús, er Sunnuhvoll
hét. Eigendur að húsinu voru bræður
tveir, Friðgeir og Hjálmar Magnússynir,
og bjuggu þeir í húsinu. Enfremur bjó
þar Óli Kristjánsson smiður, og var
hann ekki heima er slysið bar að hönd-
um. Kona hans, Hólmfríður Pórarins-
dóttir, varð fyrst vör við eldinn, og
stóð þá húsið í björtu báli. Hjálmar
Magnússon greip barn sem hann átti,
og hljóp út með, og svo aðrir er gátu.
Einn sonur hans, þriggja ára gamall,
varð eftir í eldinum. Fór þá Hjálmar
inn aftur, að bjarga barninu. En kom
aldrei aftur, og biðu þeir báðir feðgarn-
ir bana í eldinum.
Engu varð bjargað úr húsinu, og voru
allir munir óvátryggðir. Um upptök
eldsins ókunnugt.
Lagapróf byrjaði hér við Háskólann
31. f. m., en munnlega prófið verður 14.
Febr. Aðeins einn nemandi, Hjörtur
Hjartarson, gengur undir prófið.
K. F. U. M. hafði foreldramót i dóm-
kirkjunni 28 f. m. og var boðið for-
eldrum unglinga í félaginu, Gat að
lita þar nýbreytni nokkra, er
»Væringjar« skrýddir litklæðum gengu
undir fána inn i kór, og skipuðu
sér þar i fylkingu. Fór svo athöfnin
fram á venjulegan hátt, og stjórnuðu
félagspiltar að öllu leyti söngnum, er
fór prýðisvel fram.
Hafnargarðuriun skemdist töluvert i
ofveðrinu, nóttina milli 27. og 28. f. m.
Skemdist aðallega fremsti hluti hans.
Féllu járnbrautarteinarnir niður á
nokkru svæði, en sakaði ekkert þann
part garðsins, er fullgerður var.
Ungliugaráð Suðnriimdæinisins, hélt út-
breiðslufund, fyrir unglingaregluna hér
í bænum, sunnud. 25. f. m. — fyrir hús-
fylli. Rræður fluttu síra Bjarni Jónsson
dómkirkjuprestur, og stórgæslum. ung-
templara, en söngflokkur unglingaregl-
unnar söng ekki færri en 9 lög, undir
stjórn Hallgr. Porsteinssonar organista.
Var mjög vel látið yfir fundi þessum.
Jónatau Þorsteinsson kaupm. fór ný-
verið til Eyrarbakka á fund bænda, sem
eru að hugsa um að kaupa bifreið til
vöruflutninga austur um sveitir. Mun
vera í ráði að hafa eina eða fleiri vöru-
flutningabifreiðar i förum í sumar.
Stormnr mikill geysaði í Stykkishólmi
2. Febr. Hafskipabryggjan þar skemdis
mikið, — skaðinn metinn um 1000 kr.
Sterling lá við bryggjuna, en varð að
fara þaðan. — Pilskipið Ilaraldur, eign
Tangsverslunar, var nær slitnað upp.
(Morgunbl.)
Umdæinisstiikufnudnr var haldinn í
Hafnaríirði á sunnudaginn. Var meðal
annars rætt um útbreiðslusjóðinn, af-
stöðu K. F. U. M. til reglunnar og undir-
búning undir liástúkuþingið sem haldast
á í sumar. Til hástúkufarar voru kosnir
þeir cand. theol. S. Á. Gíslason og Pétur
Zóphóniasson.
Slys. 3. þ. m. fór héðan vélarbátur,
sem Matthías útgerðarm. Pórðarson á,
og ætlaði hann til Sandgerðis, en hrepti
ofsarok. Vélameistarinn á bátnum, Jónas
Benónýsson, féll fyrir borð og druknaði.
— Báturinn komst til Hafnarfjarðar við
illan leik.
Hr. Pétnr Zóphóníassou hefir samkv.
beiðni verið veitt lausn frá starfi hans
við blaðið.
Ársfuudnr Fiskifélags íslands var hald-
inn 3. Febr. s. 1. í húsi K. F. U. M.
Forseti, Matthías Pórðarson útvegsbóndi,
skýrði frá slörfum stjórnarinnar.
Mörg mál voru á dagskrá, þar á með-
al að Alþingi gæfi út »lög um hlutafé-
lög« og kaus fundurinn nefnd til að
undirbúa það mál: Jón Olafsson alþm.,
Lárus H. Bjarnason próf., Gísla Sveins-
son lögfræðing, Björn Sigurðsson banka-
stjóra og Magnús Sigurðsson lögfr. Um
70 manns sátu fundinn, hann stóð til kl.
1 V» um nóttina.
í fyrradag réru til fiskjar i Vestmann-
eyjum fimm menn á stórum vélbát.
Stormur skall snögglega á, fylti bátinn,
og mennirnir drukknuðu allir.
Allir voru mennirnir ókvongaðir —
nema einn, Sigurður Jónsson, sem lætur
eftir sig ekkju með 4 ungum börnum.
Landsstjórniii, fyrir hönd landssjóðs,
hefir ákveðið að kaupa hluti í Eimskipa-
félagi íslands fyrir 400,000 krónur. Nánar
í næsta blaði.
í* j óðreisn
heldur fund í Góðtemplarahúsinu
Laugardaginn 7. Febr. kl. 8V2 e. m.
Adjunkt Þorl. II. Bjarnason
talar um kjör verkamanna.
Áhrifamikil skáldsaga
liefst í ncvsta blaði »Árvakurs«. Sagan
lýsir jafn átakanlega ofurmagni ástar
og ódauðlegri trygð sem úrvinda af-
brýðisserni og óbotnandi undirferli.
Sagan birtist á þann hátt, að klippa
má hana neðan af blaðinu og binda
síðan, enda þess verð, að haldið sé
saman.
Ijvar er best að auglýsa?
í ITöstvKlag-s-blaðinu.
Af hverju?
Af því að næstu daga á eftir hetir
almenningur, er tekur kaup sitt á
Laugardögum, helst peningaráð,
enda gera menn sér helst dagamun
um helgar.
Prentsmiðjan Gutenberg.
49
leýnifund með forsetum þingsins og
deildunum til skrafs og ráðagerða
um hverju fram skyldi fara. 6. Júní
sendi stjórnin konungi bréf þess
efnis, að það væri brýn skylda
konungs að skipa stjórn í landinu
samkvæmt grundvallarlögum og
þingræðisvenju, og úr því að kon-
ungur treystist ekki til að fullnægja
þeirri skyldu sinni, þá væri kon-
ungsvaldið hér með úr sögunni að
því er Noreg snerti.— Daginn eftir,
7. Júni, var haldinn þingfundur.
Áheyrendasætin voru troðfull, en þó
var dauðaþögn í þingsalnum. —
Michelsen stóð þá upp og skýrði
frá því sem gerst hafði, og að ráðu-
neytið legði niður völdin. Þá stóð
upp þingforsetinn og kom fram með
tillögu í þá átt, að ráðuneytinu
skyldi falin stjórn ríkisins að fullu
og öllu um stundar sakir, og var
það samþykt umræðulaust í e. hlj.
Þvi næst var samþykt ávarp til
konungs, er lýsti yíir þvi sem gerst
hafði, og jafnframt lálin sú ósk i
50
ljósi, að konungur téti það eftir að
sænskur prins gæfi kost á sér til
konungstignar i Noregi. Höfðu
margir að vísu skömm á þessu til-
boði, en Michelsen gerði það að ó-
frávíkjanlegu skilyrði af sinni hálfu,
og er auðskilið, hvað honum hefir
gengið til þess. Það var gert til að
vinna samúð erlendra þjóðhöfðingja,
og sýna fram á, að þetta væri ekki
sprottið af neinum óstjórnar- eða
uppreistaranda eða óvild til kon-
ungsættarinnar sænsku, heldur af
hreinni nauðsyn, og hafði þetta til-
ætluð áhrif út á við, en balt um
leið óþægilega fyrir munninn á lýð-
veldissinnum í Noregi, eins og
seinna kom fram. Ávarpið var sam-
þykt með 112 atkv. gegn 5. Að því
búnu ávarpaði forseti þingið nokkr-
um orðum, og var siðan fundi slitið.
Hafði hann staðið i einar 25 mín-
útur; svo var all rækilega undirbúið.
En blöð og símskeyti sendu þessi
tíðindi þegar í stað út um viða
veröld.
51
Öskar konungur var bæði hyggur
og reiður við þessar aðfarir allar
og mótmælti gerðum þingsins, en
það hafði eins og nærri má geta
litið upp á sig. Ríkisþinginu sænska
var stefnt saman og var um stund
æsing mikil og gremja þar í landi
og ekki annað sýnna en til hern-
aðar drægi. En það var hvort-
tveggja, að Svíar voru með öllu ó-
viðbúnir, enda mun sendiherra
Englendinga fastlega hafa ráðið þeim
frá hernaði. Konungur og stjórn
voru líka eindregið á því að beita
ekki vopnum. En til þess að láta
það líta svo út, sem Svíar hefðu þó
eitthvað að segja í þessu máli,
gerðu þeir það að skilyrði fyrir
sambandsslitasamþykt af sinni hálfu,
að málinu væri skotið undir þjóðar-
atkvæði í Noregi, og samningar
gerðir um ýms önnur atriði. Fór
sú alkvæðagreiðsla frain 13. Ágúst
með þeim úrslilum, að 368,208
greiddu atkvæði með skilnaði, en
einir 184 á móti, svo ekki var að
52
efa hvar þjóðin stóð. Öðrum atrið-
um var lokið með samningum í
Karlslad 23. Sept., en svo hjó þar
nærri friðslitum um eitt skeið, að
Lövland, utanríkisráðherra Norð-
manna, stóð með úrið í hendinni
til að setja nákvæmlega á sig augna-
blikið, þegar alt rofnaði og úrslitin
yrðu kveðin upp á vopnaþingi, en
til þess kom þó aldrei, sem betur
fór. Sviar sáu sér ekki annað fært
en að samþykkja skilnaðinn og var
þá engin viðstaða á að fá viður-
kenningu annara ríkja.
Þetta er þá i stultu máli sagan um
sambandsdeilu og sambandsslit Svía og
Norðmanna, og gefur hún að vísu lil-
cfni til ýmsra hugleiðinga, en hér skal
cigi farið neitt frekar út í þá sálma, enda
er það óþarfi. Hún rifjar að minsta kosti
upp fyrir oss þann óyggjandi sannleika,
þótt cigi væri annað, að sainbúð tveggja
þjóða verður að byggjasl á satntið, ef
vcl á að vera, og að ekkert vinst að
marki í deilum við erlenda þjóð fijr en
allir stjórnmálaflokkar hallast þar á eina
sveif, hvað sem öðru líður.