Baldur - 27.04.1903, Qupperneq 2

2
BALDUR, 27. APRíL igo$.
BALDUR
er gefinn út á GIMLI, Manitoba.
Kemur út einu sinni í viku.
Kostar $1 um árið.
Borgist fyrirfram.
TJtgcfendur:
Nokkrir N’í-Íslendingak
Ráðsmaður: G. TlIORSTEINSSON.
Prentari: JÖHANNES VlGI'öSSON.
Utan&skrift til blaðsins:
BALDUR,
Gimli, Man.
Veið á »máum aug’ýaingum er 25 eenta
fyrir þumlung dáikalengdar. Afe!áttur er
gefinn á atrerri auglýiingum, «em birta«t í
bltdinu yfir lengri tíma. V.ðvíkjandi
•líkum afilíetti, og öðrum ijármá'um blaði
in«, eru menn btðuir að »nú» «jer að láðv
manninum.
MÁNUDAGINN 2ý. APRÍL. I9O3.
Hvar vínsala
er bönnuð.
Skýrslur cru nýlega út komnar
er sýnafhve miklum hluta Bantla-
rfkjanna vfnsala er bOnnuð. Skýrsl-
ur þessar eru undraverðar, jafnvel
f augum þeirra er skilja tákn tfm-
anna og vita að endalok vínsölu-
hússins, scm lögleyfðrar stofnunar,
er í n&nd. Skýrslurnar sýna að f
fjörum rfkjum, Netv Hampshire,
Maine, Kansas og North Dakota
eru algjörð vfnbannslög. Georgia
er allt háð sveitar eða rfkis vfnsölu-
banni, að undanteknum fjórum
borgum. South Carolina, að und-
anteknum tíu borgum. Iotva, að
undanteknum 23 borgum. Og
South Dakota, að undanteknum
fáum sveitum. í Nevv York ríkinu
hafa 700 borgir og bæjir bannað
ví isölu innan sinna takmarka; f
Illinoisöso; f Ohio 500; í Mi-
chigan 400 ; í New Jersey 230 ; f
California 175 ; f Minnesota 400 ;
í Massachusetts 263 ; í Nebraska
250; f Ohio 500; f Wisconsin
300 ; f Colorado 50 ; í Connecti-
cut 75 ; í Indiana 140; í Rhode
Island 20 ; f Washington 50; f
Pennsylvania 300 borgir og bæjir
og 20 sveitir. Eftirfylgjandi tölur
sýna í hve mörgum sveitum í
hvcrju ríki hefir fengist meiri hluti
atkvæða með vfnbannslögum: Ala-
bama 50 af 65 svcitum; Arkansas
50 af 75 ; Florida 30 af 45 ; Ken-
tucky 90 af 119; Louísiana 20 af
59; Maryland 15 af 24; Missi-
sippi 71 af 75 ; Missouri 84 af
115; North Carolina 60 af 90 ;
Tennessee 70 af 96 ; . Texas 120
af 246; Virginia 55 af 106; West
Virginia 40 af 54 ; Delaware helf-
ingur ríkisins. Það cr álitið að af
öllum borgurum Bandarfkjanna
Iifi yfir 30.000.000 undir vfnbanns-
lögum eða nær þvf hclfingur allrar
þjóðarinnar.
Áhrifin scm vfnbannslog þcssi
hafa haft á velmegun borga þeirra
og bœja sem hafa tekið þau upp,
eru eftirtektaverð. Hon. Robinson
McMillan hefir talað víð verzlunar-
mcnnina f bœnum Lebanon í Ten-
ncssee, og scgja þeir honum að
verzlunin hafí aukist um 25% til
47 V-i u n cl i r vínbannslögunum.
I'asteignir hafa hækkað f verði um
20%. Byggingum hefir lfka fjölgað
mikið meira en áður. Borgarstjör-
inn segir að málaferli hafi verið %
færri en meðan vfnsala var leyfð.
Hundruð þessu lík tilfellí mætti
telja, en þau cru öll að mestu lcyti
lík skýrslu bœjarstjöra Johnson í
Fargo, North Dakota. Hún er á
þessa Ieið: ,,íbúatala bœjarins er
11.566 og eykst daglega. Ekki
eitt autt hús f bœnum. Á sfðustu
sex árum hcfirverið byggt $1.500.
000 virði. Vjer höfum 22 mílur af
steinlögðum strætum. Bœrinn á
sjálfur vatnsleiðsluáhöldin sem gefa
af sjer 8% ágöða á innstœðufjc, og
skattar eru 25% lægri en á mcðan
vjer lcyfðum vfnsölu, og mikið
minni en 1 St. Paul, Chicago,
Cleveland og fjölda annara borga“.
Það er sjerstaklega ánægjulegt að
geta þess, að það að vínbannslög
hafa náð svona mikilli fötfestu f
Bandarfkjunum, er ekki afleiðing
af pölitiskri flokkskeppni eða neinu
þcss háttar, heldur að eins afhinni
rfsandi öldu vel upplýsts og síðsam-
legs almenningsálits. Það eru eng-
in undur þö að nútíðarblað eitt er
hlynnir að vfnsiilu, öttist að ,,innan
fárra ára verði starfi sfnu söpað út
úr tilverunni“. Þessi velgengni
vfnbannshreifingarinnar f Banda-
rfkjunum ætti nú að vcra hvöt fyr-
ir þá af Canadamönnum, sem vilja
hlynna að göðu siðferði og aukinni
vellíðan þjöðar sinnar.
Mótmæli.
í blaðinu 'Baldur' sem út kom
hjer á Gimli 20. aprfl sfðast liðinn,
cr aillöng greín um vínsölu á Gimli
undirskrifuð af G. Thorsteinson.
Það eru sum atriði f þeirri grein
sem jeg álft svo vílíandi að varla
megi iram hjá ganga, án þess að
gjöra athugascmd við þau. Það er
þáfyrst: G. Th. segir að vínsölu-
málið hafi fengið tilveru sfna og
stuðning frá lúterska söfnuðinum á
Gimli. Jeg segi, íútcrski söfnuð-
urinn á Gímli er starfandi fjelags-
heild og hefir engar ráðstafanir
gjört tií að hj&lpa áfram eða inn-
leiða vínsölu, hvorki & Gímli eða
annarstaðar. Jeg skal reyna að
sanna þessi ummæli mfn cf krafist
verður, en jeg þykist eiga heimt-
ingu á að G, Thorstcinson sanni
eða afturkalli þau ummæli sem
hann hefír haft um þetta atriðí,, og
gjöri það f sama bíaði (Baldri) sem
hann breidd? þenna öhröður út í.
Þá er annað atriðí sem jeg vildi
minnast’á með fám orðum. í Baldri
er það fram settþanníg:
,,Að þvf sem mjer er kunnugt, er
það í fyrsta skifti f kirkjusögu
Vesturheims að ’kristin* kirkja
styður að útbreiðslu vfnsölu & op-
inbcran hátt f það minnsta“. Þetta
álft jeg svo ögætilega sagt, að það
þarf meira en dálftið kærulcysi til
að gjöra annað eins. Jeg get líka
sagt G. Thorsteinson það, máske
hann hafi ekki athugað það áður,
að það eru til börn scm sárnar þeg-
ar þau sjá móður sinni misboðið.
Guðni Thorsteinson ! Afturkallaðu
þcssi ummæli þfn um kristnakirkju,
þvf þú getur ckki sannað þau.
Gimli, 23. apríl 1903.
BliNIDIKT FRfMANNSSON.
* *
*
Hr. B. Frímannsson hefir fund-
ið ástæðu til að gjöra athugasemdir
við grein mfna um vfnsölumálið f
seinasta Baldur. Þess var von af
honum, þvf hann mun vera einn
af fáum sem trúir þvf er hann seg-
ist trúa, og lifir eftir þvf, með öðr-
um orðum, er sannari maður fyrir
trú sfna. Ef söfnuðurinn sem starf-
andi fjelagsheild hcfir engar ráð-
stafanir gjört til að hjálpa áfram
hótelsleyfi & Gimli, þá hefir hann
ekki heldur gj«"»rt neitt, svo mjer
sje kunnugt, til þess að sporna á
mótí framkvæmdum embættis-
manna sinna f þvf að útvega ícyfið,
Jeg hefi enrí ckki orðið var við yf-
irlýsing cða mótmæfi frá söfnuðin-
um, hvorki móti gjörðum embætt-
ismanna sínna njc timmæíum mín-
um, að vfnsölumálið hafi fengið
stuðning frá söfnuðinum. Hanil
virðist þvf vera samþykkur þvf sem
embættismenn hans hafa starfað í
þvf máli, og þvf sem jeg hefi sagt
um það. Hann samþj-kkir hvorí-
tveggja mcð þögn og aðgerðaleysí.
Þó þetta vfnsöfumáf sje að vcrða
brennandi spursmál f sveit okkar,
og Good-Templarar og aðrir sem
bera velferð mannfjelagsins fyrir
brjósti, sjeu að starfa móti vfnsöl-
unní, þá flnnur söfnuðurinn enga
hvöt til að styðja þá f baráttunni.
Það hefir flogið fyrir, að bráðum
muni tilvonandi hotelshaldari sækja
um inngöngu f söfnuðinn, og mundí
þar tekjuvon, það þarf þvf að fara
varlega, mikíl er sfi eínlægni. En
ef fólk dansar á samkomu þá ætlar
kyrkjufóíkið að œrast. Efsöfnuður-
inn viff standa upp fyrir hótclslcyff
& Gimli, þá er það stefna hans, ef
hann er á móti þvf að lcyfíð sjc
veitt, þá er fyrir hann að sýna það
með framkvæmdum. Eins og afi
staða hans er enn sem komið er,
cr hann að vcita vfnsölunni fylgi
með þögninni. Jeg hefi þvf cnn
sem komið er enga ástæðu til að
taka það aftur scm jeg hcfi sagt.
Jeg öska að kringumstæðurnar
breyttust svo fyrír söfnuðinum, að
jcg yrði að taka þau ummæli mfn
aftur sem móðgað hafa B. Fr., og
skal mjer þá Ijúft að gjöra það.
Jeg ætla að benda einni spurn-
ingu að vini mfnum B. Frfmanns-
son: Er það ’óhróður* að scgja
nakinn sannleikann þcgar um vel-
ferðarmál mannfjelagsinserað ræða,
ef söfnuður og kirkjufólk eiga í hlut P
Jú, það er eðlilegt að börnum
sárni fyrir hönd móður sinnar ef
þeim finnst henni ’misboðið'. En
barnaclskan til möðurinnar gctur
verið svo sterk, cf börnin eru góð
að upplagi, og uppeldið illa lagað
til þess að vckja og rœkta sann-
leiksást, að þau þoli ekki að talað
sje um eða minnst á galla móður
sinnar. Þau geta þvf ekki talist ó-
hlutdrœg og áreiðanlcg til að dœma
f málum möður sinnar.
G. Tiiorsteinson.