Baldur - 21.01.1905, Blaðsíða 2

2
BALDÖR, 21. JANÍAR 1905.
RR GEFINX tfT JÍ
GtMLI, ---- MANITOBA.
ÓHÁÐ VIKUBLAÐ.
KOSTAR $1 UM Ar<I«.
BOROJST F YRIRFRA M.
tJTGF.FF.NDUR :
THE GIMLI PRINTING &
PUBLISHING COM-
PANY, LIMITED.
rAð.smaðuk :
G. r. MAGXÚSSON.
UTANlSKRIET TIL BLAðSINS :
ZB-iALEDDTXIR,
GIMLI3
TÆ^.ISr.
V’eií iimáam aug’ýaingnm er 25 cent
fyrir þmlung riá'ksLogdar. Afsláttur er
g«ti iu á atœrri auglýBÍDgum, sem birtast í
bUðinu yfir leugri tíma. ViDvíkjandi
ilik'im afabetti og öðrum f jármálttm blaðs-
i is, eru menu beðuir að snúi sjer að ráða-
mauuÍDum.
l.AUGARDAGINN, 21. JAN.. I9O5.
,,Jcg held jcg hætti nú. Jcg
veit ckki ncma jcg tali af mjer.
’Brennt barn forðast eldinn‘.“
Setningarnar þarna á eftir aðal-
kaflanum, þær eru .ljdta fylgjan,
líklcga sú, sem ætlar að fylgja jafn-
vcl framúrskarandi Islcndingum,
þegar hingað kemur, lcngur cn
allir Mórar og Skottur. Satt er
það, að vfða er áhugaleysið tilfinn- .
anlegt, en hitt er þó þrautin þyngri,
hversu víða, brcnnandi samvizku-
semi er kæfð niður af ýmsum skó-
þrcngslum ytri kringumstæðna, —
svo að maður ekki ,,tali af sjer“.
Fyrst og fremst eru nú þeir Vest-
ur Isléndingar fáir, sem nokkuð i
verulega ciga undir sjer mannfje-
lagslcga, miðað við hjerlent þjóð-
líf, og þar ofan f kaupið hafa svo
| margir af þcim fáu reynst örgustu
; afturhalds^cggir f sfnu háttalagi,
\ klafabundnir atkvæðaprangarar,
I og sálarlausir fiárplógsmenn, scm j
! ekki hugsa um ncitt annað cn i
| nurla saman peninga, — að þeirfa I
I • \
! óheilnæma andrúmsloft hvflir eins \
, og mara yfir hugskoti þeirra, scm
; eru betri menn f cðli sínu, og ckki
jafn ófyrirlcituir f hugsunarhætti.
Hið langsárasta mcin íslcnzkra
' hugsandi og áhugamikilla manna ;
| hjer er það, að vera oft og tfðum í
I til þess neyddir, að snfða le.ngd \
tungunnar eftir dýpt vasans. \
SKORINORÐ
HUGYEKJA.
-:o:-
í Lögbergi 12, jan. síðast liðinn
cr sendibrjef frá Jóni frá Slcðbrjót.
í þvf cr cinn kaflinn af svoiciðis
skapferli sprottinn, að manni finnst
ósjálfrátt, að honum muni hljóta að
vera kalt f dálkum Lönbcrns, —-
sje þar einhvernveginn úti áþekju.
í»að eru hugleiðingar upp á kosn-
ingarnar f haust, orðfáar, en mein-
ingarrfkar eins og vænta mátti.
sem ciga svo einstaklega velheima
f Baldri, að vjer leyfum oss að taka
hjcr upp þennan sjerstaka kafla.
Það cr ekki ómögulegt, að cinhverj-
ír haldi Baldri saraan engu sfður
en fyrirfcrðarmeira blaði, og eiga
þá scm flestar skorinorðar hugvekj
ur skilið að vera mcð. Þær gcta
á sfnum tfma haft sögulcga þýð-
ingu fyrir oss Vestur-íblendinga,
— þegar fólkið er vaknað.
,,Margir voru hjer óánægðir, af
báðum pólitisku flokkunum(Líbcr-
al og Conservatfv), yfir þvf að hjer
fóru ekki fram kosningar f haust,
sama dag og annarstaðar ; þykjast
þeir vera hafðir að fíflum að láta
þá vera að berjagit við undirbúning
kosninga, sern svo aldrei verða. —
Sfðan er hjer allt dautt og dauft í
pólitfkinni. Þingmennirnir lcita
ckkert eftir að vita hvað kjósendur
vilja, og kjósendur þumbast hver í
sfnu horni. Svo cr þingmönnunum
bölvað fyrir að hafa ckkert gjört
fyrir bvggðirnar, þó þeir hafi um
ekkert verið beðnir, og þingmenn-
Irnirskoða svo kjósendurna eins og
þæga gripi, scm inegi brúka við
kosningar og láta svo eiga sig, cins
og útigangspening þess á rnilli.
Pólitiskt áhugaleysi er fyigja okkar
Islendinga að heiman, og verst er,
að jcg held hún ætli að fýlgja okk-
ur, elns og Mórarnir og Skotturn-
ar, í 3. ,og 4. iið.
„Margir .... þykjast vcra hafð-
ir að ffflum, að láta þá vera að berj-
. ast“ o. s. frv. líafðir að ffflum !
i Hver hafði þá það ? Væntanlega
! einhverjir pðlitiskir útsendarar frá
stóru borgiíini Winnipeg, cn vel
að merkja, það getur enginn haft
! eitt kjördœmi fyrir fífl, nema það
j vilji það sjálft, og þá cr ekki við
jöðruað búast. Það getnr hvcrt
kjördœmi, scm víll, sent fulltrúa
fyrir sig á þing upp á eigin rcikn-
ing, cf það hefir sjálfstæði til þcss.
Það veit svo sem allt fuilorðið
fólk hvernig þcssar kosningasakir
cru meðhöndlaðar.
Eyrst fara forsprakkar auðfje-
iaganna á fund pólitisku lciðtog-
anna, og „gjöra innlegg". Svo
stinga nokkrir þessir pólitisku , ,ge-
i neralar“ saman nefjum um það,
! hverjum heppilegast sje að ’renna1
þar og þar. Kortið cr allt út
j markað, og hinn pólitiski veður-
viti, snuðraraforinginn, eða hinn
1 svo kallaði ,,organízer“, gefur upp-
I lýsingar um ’hitann1 f kjördæmun
! um, rjctt cins og hann hefði slag-
* æð hvers um sig undir vísifirigrin-
; uin. Það er ákveðið, að veita viss-
, um manni fje til kosninganna, og
j svo er næst að sjá um að hann íái
útncfningu flokksins í kjördceminu
á fundi, sem þar er haldinn til af-
: sökunar, — EN sem allt er biiid
í pottínn fgrir löngu áður 'inni
j í b<e‘.
Þcgar þetta cr búið, fara nokkr-
'ir ríðandi ’lautenantar* * út um
byggðirnar til þcss að koma fót-
gönguliðsforingjunuin af stað að
vinna, en þeir ganga bœ frá bre,
og hvetja til orustu, sýna mönnum
fram á, hvað það sje áríðandi að
vera nú trúr við málefnið, — sem
cnginn þessara óbreyttu liðsmanna
man nú reyndar hvað gctur verið,
—- og um að gjöra að verða eJcki
undir. Já, það var þó satt.
Þctta var orð í tfma talað. Ein-
mitt það, að verða ekki undir. Svo
er þá næst að sjá hvort ckkcrt er
eftir f glasinu í töskunni, jafnvel
einum brjcfseðli fleira en þörf er á
f vasanum, og stundum loforð um
vegarstúf upp f erminni, sam-
kvæmt brjefi frá ’stjórninni' með
siðasta pósti. Já, það væri nú ann-
aðhvort, að maður færi nú ekki að
yfirgefa flokkinn, með öðru eins
árferði og væri „undir þcssari
stjórn'*. Hann Jón á næsta bœ
græddi nóg f vegavinnunni í fyrra,
þó hann ynni ekki þessar kosning-
ar núna. Það er svo sem sjálf-
sagt að verða ckki undir, bara að
hakla nú fast við málefnið.
Svo koma kosningarnar. Menn
vcðja og sverja, keyra og drekka,
lofa einn flokk og lasta hinn, —
loksins er allt búið, og þingið er
kallað saman eftir fáar vikur.
Nú koma forsprakkar auðfjelag-
anna aftur, til að ,,gjöra úttekt“.
, .Þingmennirnir leita ekkert eftir
að vita hvað kjóscndur vilja", og
það stendur ckki heldur til. Kjós-
endur hafa bundið þeim eitt ein-
asta málefni á herðar, -—- að fylla
flokkinn. Leiðtogarnir ciga fylgi
þeirra, samkvæmt úrskurði kjör-
dœmanna, og leiðtogarnir cru
skuldbundnir þcim fáu mönnum
landsins, sem fyrirfram gjöfa sjer
grein fyrir þvf hvað þcir vilja, og
þvf hefði hvcr erlcndur áhorfandi
fullan rjctt til að telja svona stjórn-
málastörf algjörlega satnkvæm vilja
þjóðarinnar, sein sættir sig við að
láta hafa sig fyrir fífl.
Stjórnfrreði f engil-saxncsk-
um löndum nú á dögum er sú lær-
dómsgrein verzlunarvfsindanna, að
kunna að Jcaupa Þjóð til þess að
gsta selt hana.
Þetta er kannske nýung fyrir
gamlan fslenzkan þingmann, með
norrœnni aivöru,og norrœnu hrein-
lyndi; en svo má lcngi læra sem
lifir. Á þvf þurfum vjer að taka
Vestur-íslendingar.
Hvcnær sem ,,marg;r af báðum
pólitisku flokkunutn“, hvort held-
ur f Dauphinkjördœminu cða ann-
arstaðar, fara að vcrða f alvöru óá-
nægðir yfir því að vera hafðir að
fífium, — ekki óánægðir yfir þvf
að missa flöskurnar og dollarana,
scm kosningunutn eru samfara, —
þá fara þcir að hugsa, fara að vita
hvað þeir vilja, fara að eiga sitt
cigið málefni í stað þess að gjöra
málefni einhvers auðfjelags að sínu
málefni. Þá fara þcir að stinga
saman sfnum eigin nefjum, í stað
þess að láta Jeiðtogana gjöra það
fyrir slg ’inni f bœ‘. Þá faraþeir
að útnefna sfn þingmannaefni sjálf-
ir, og hafa þann, sem kosinn er,
fyrir xinn fuUtrúa. f stað þcss að
lofa aðkomusendingum að ,,látaþá
vcra að berjast“, og afhenda lcið-
toganum sfnum einhvers annars
rnanns full fr/ia.
Það cr ekki við að búast, að mik-
ill göfugleiki eða persónulegt sjálf-
stæði geti notið sfn f þingsölunum,
á meðan ’fulltrúarnir1 eru bundnir
við það eina l'igmál upp á æru síua
og trú. að fylgja flokknum ’gcgn-
um þykkt og þunnt‘.
STÆRSTA UPPLAG I BŒNUM AF
oiFisrGnv!:,
ZR^TNTGKES,
;SJERLEGA YÖNDUÐ
MOOD Y and SON,
COR. MANITOBA AVE. AND EVELIN ST,,
WEST SELKIRK, MAN.
Hinn 28. des. Iljeldu kaupmenn
og svokallaðir bœndur, þ. e. a. s.
eigendur baðmullarbújarða f Ge-
orgfarfkinu fund með sjer, og á-
kváðu að kveikja f tveim milljórium
’balla‘ af baðrnull, sem ofaukið cr
á baðmullarmarkaðinum. Tilgang-
; urinn er sagður sá, að sýna að
j ’bœndurnir' sje fúsir á að offra
; fáeinum ullarknippum fyrir velferð
fjöldans.
Nú er tækifærið fyrir einhverja
* þcssa hagfróðu forsvarsmenn ’kapf-
talistafyrirkomulagsins* að spreyta
sig á að sýna í hverju það mann-
I kærleiksofíur er fólgið, að brenna
| milljónir sekkja af fatacfni, vitandi
að fjöldi kornungra munaðarleys-
[ ingja og annara vesalinga, sem
| ckkcrt hafa fyrir að kaupa, gengur
} árið um kring f stórborgunum svo
! að segja nakinn.
j I þcssu Georgfarfki er ósköp
; mikið afþvf, _að skjóta og hcngja
og brenna hvcrn svcrtingja fvrir
j allar sakir, sannar og ósannar, en
| athæfi þessara hvítu ’ncgra', sem
1 f það minnsta ættu að vera strýkt-
ir fyrir tiltækið, cr útbásúnað f
öllum blöðum kapftalistanna, sem
kærleiksoffur.
Svona tilþrif cru það, scm auka
hópinn f hcrbúðum sósfalistanna,
þótt ekki væri fyrir neins annars
en fyrirlitningar sakir við kapftal-
istana og þeirra svfvirðilega frarji-
ferði í ýmsum greinum.
Þctta kærleiksoffur miðar að þvf,
sem kallað er á cnsk-fslenzku verzl-
unarmáli að halda prísunum uppi.
JaS. ALBERTSON og JAS.
MILLS, frá Belfast áírlandi, voru
; hinn 29. des. s.l. settir inn í fang-
elsi f Winnipeg til fjögra mánaða.
Þeir voru ekki dœmdir fyrir nein-
ar sakir, heldur gjörði dómarinn
þetta af brjóstgæðum, af þvf pilt-
arnir voru heimilislausir, fjelausir,
og atvinnulausir. Þeirsögðu döm-
j aranum að þeir hefðu unnið í þresk-
í ingu i haust, og annar þeirra sagð-
ist hafa sent það, sem hann vann
■ fyrir heim til systur sinnar. Þegar
| þeir voru teknir fastir hafði C. P.
R. lögregluþjónn fundið þá f ein-
| hverri smugu, þar sem þcir voru
; að verma sig á gufupfpum* sem
liggja þangað sem vagnar eru hit-
: aðir, og f þessu skoti höfðu þcirþá
verið búnir að hafast við um viku-
i tfma. Dómarinn notaði sjer vald
1 sitt yfir fangelsinu til þess að sjá
I iífi þeirra borgið.
Rjett um söinu mundir koin hóp-
ur auðugra fcrðamanna sunnan úr
Bandarfkjum til Winnipcg, til þess
að athuga framtfðarhorfurnar fyrir
þá, sem vildu lcggja út f cinhver
gróðafyrirtæki. Þeir gáfu út gló-
andi skýrslur yfir allt sem varð á
vegi þeirra, og telja landið hina
mestu Paradís fyrir auðkýfingana.
Þetta stendur alvcg heima hvað
við annað. Sá ríki hefir vinnuá-
höld, en leggur það ekki á sig að
brúka þau sjálfur. Sá fjelausi á
ekkert áhald, og vcrður feginn að
leggja til vöðva, blóð og mcrg,
fyrir hvaða borgun sem verkgef-
andanum þóknast að veita.
Það er óhætt um það, að hún er
óðum að ná sjer hjer niðri menn-
ingin hvítu þjóðanna. Hún er
auðþekkt á eyrunum : — Höfðingi
framan hægra, aumingi aftan
vinstra.
ElNHVER A. F. Davison aust-
ur f fylkjúm veður nýlega upp á
Magnús Smith með þá kæru, að
hann hafi ekki öðlast taflkappa-
nafnbótina með löglegu móti, þvf
sjer liafi hlotnast hún árið 1895,
og Magnús hafi aldrei unnið hana
af sjer. Magnús hcfir svarað þcssu,
og sýnt fram á, að hann vannnafn-
bótina í Montreal í kapptefli, sem
háð var undir umsjón hins einavið-
urkennda tafimannafjelags í Cana-
da, og að þá hafði meira að segja
allt annar rnaður, Narraway að
nafni, haldið þessari taflkappa-
nafnbót f þrjú ár á undan honum.
Þessi Davison hefir þvf sofið á
virðingu sinni f mestu makindum
nú f tíu ár, og vaknar svo við þann
vonda draum, að tveir menn eru
búnir að eiga nafnbót hans, hver
fram af öðrum, um mörgár, af því
hann hefir ekki gætt að sjer með
að verja hana. Ensku Winnipeg-
blöðin virðast taka þctta óstinnt
upp fyrir hönd Magnúsar.
VIÐ LÖGFRÆÐISPRÓE.
Kennarinn : ,,Hvað er átt við
þegar talað er um svik ?“
Stúdentinn : „Svik eru t. d.
það, ef þjer látið mig falla f gegn
við prófið' ‘.
K.: ,, Hvað eigið þjer við ?“
S.: ,,Samkvæmt hegningarlög-
unum gjörir sá maður sig sekan um
svik, sem notar fávizku annars
manns til að gjöra honum skaða‘ ‘.
Stúdentinn fjell ekki í gegn vjð
prófið.