Baldur - 28.06.1905, Blaðsíða 3

BALDUR 28. jöní, 1905
3
FRÍÐA.
SAGA EFTIR NORSKAN RITIIÖFUND,
&’IGURD SIVERTSON.
( Framhald. )
Venjulega sat þá ljósleitur, laglegur kvennmaður fyrir
utan húsdyrnar, sem veitti öllum hreyfingum hcnnar ná-
kvæma cftirtekt með þeirri viðkvæmni og ánægju, að
vandalaust var að geta sjcr þess til að það væri möðir
hennar. Einstöku sinnum kom það fyrir að Rönning sctt-
ist þaí líka, og var það þá svipað þvf sem maður sæi stór-
kvistötta furu við hliðina á ungri hvftbjörk, því hann var
ekki aðeins mikið eldri,*,heldur líka mikið stórskornari og
hrikaiegri heldur en hún, sem var tiltölulega ung kona,
hæversk og þýðlcg f allri framkomu. Þegar þau töluðu,
kom sami mismunurinn fram, bæði í rómnum og orðun
um, hans rómur var dimmur og stirður og orðin óvalin,
hennar rómur hreinn og mjúkur og í orðunum lá hlýleg
mannúðartilfinning.
Þetta benti á mismunandi uppcldi, cins og lfka átt hafði
sjer stað. Rönning var upp alinn á fátæku, reglusömu
heimili, og hafði sjálfur með iðni og dugnaði unnið sig
upp f þá stöðu sem hann nú skipaði. Hún var dóttir vel-
mcgandi mcnntaðs manns, og að miklu leyti upp alin og
menntuð hjá frænda sfnum sem var prestur. Hið hreina,
rólega, menntaða dagfar, sem hún hafði vanist, kom fram
hjá henni sjálfri, og lagði gtundvöllinn undir hinar þrosk-
uðu lífsskoðanir hennar, þegar árin færðust yfir hana.
Hjá honum vottaðri fyrir þrcytu, scm cru leifar barátt-
unnar gegn þeim grúa af hindrunum sem oftast mæta
hinum fátæka manni áleiðinnitil efnalegs sjálfstæðis; einn-
ig bar á rembilæti og sjergæðum hjá honum, sem eru
venjulegar afleiðingar hins seinfengna sigurs.
Af þcssu verður það auðskilið að hin andlega sameign
þeirra var ekki mikil, og að þau hlutu að liafa mismunandi
skoðanir á ýmsum spurningum, sem nærri þvf daglega
þarf að leysa úr í sjerhverri hússtjórn.
Þessi orkumikli, sjálfstœði maður hjelt fram sfnum hug-
myndum ogljet þær ná framkvæmdum—en hún slakaði
til með þögn og þolinmæði, án þess að til nokkurrar
keppni kcemi.
Að hún giftist Rönning, var svo mikil fórn frá hennar
hendi að allt annað mótlæti var sem smámunir f saman-
burði við það. Hún hafði elskað og verið svo ánœgð óg
auðugaf vonum um það, að hún mætti lifa saman við hann
sem hún elskaði af öliu hjarta; cn þá kom fyrir tilviljun,
cins og elding úr heiðskfru lofti, sem eyðilagði alla þessa
gæfu, allar þcssar vonir. Til þcss að irclsa þá, sem henni
voru nákomnastir, hætti hún við áform þau cr allt útlit
var fyrir að myndu veita henni óbrigðula framtíðargæfu.
Rönning mikiaðist afkonu sinni, scm var frfðsýnum,en
sorgar blærinn sem ávallt hvfldi yfir andliti hennar, og
hinn sffelldi skortur á kátum orðum og glaðlegu brosi, scm
hann áleit skyldu konunnar að hressa og fjörga manninn
mcð, leiddist honum ákaflega mikið. í umgengni var hún
blfð og umhyggjusöm, svo aldrei kom til þcss að rifrildi
ætti sjcr stað á milli þeirra; var þvf sambúð þcirra álitin
góð og ánægjuleg, þótt hún væri gleðisnauð. Auk Frfðu
áttu þau dreng, sem var eldri cn hún, og voru börn þessi
aðalglcði móðurinnar, en þegar hjer er komið sögunni var
hann búinn að vcra nokkur ár á skóla, og stóð þvf fyrir
utan umsjón móðurinnar. Það var ákvörðun Rönnings að
hann skyldi læra lög, ekki f því skyni að hann ætti að
ganga embœttisveginn, þvf hann átti að erfa verzlunina,
hcldur til þess að hann gæti verið málsfærslumaður fyrir
sjálfan sig og skapað sjcr álit í mannfjeginu sem löglcsinn
maður.
Það sem Rönning sóktist aðallcga eftir var vaxandi sjálf-
stœði, váxandi vald og vaxandi álit. Enda þótt kona
hans ekki liti á þetta sem sjálfsagða natiðsyn, var hún þvf
enganveginn mótfallin að sonur hennar nyti háskólamennt-
unar; en eins og svo margar aðrar mæður fann hún hve
þungbært það var að sleppa allri umsjón á barni sfnu
meðan það var ungt, og trúaöðrum ókunnum manneskjum
fyrir þvf, og leiddi það cðlilcga til þess, að hún með cnn
meiri umönnun og ást gætti þess barnsins setn hún fjekk
að hafa hjá sjer, og sem hún gjörði sjer von utn að geta
sjálf alið upp og mcnntað án annara manna hluttöku.
þessi von rættist þangað til Frfða var 17 ára, en þá fann
Rönning ástæðu til að taka þátt í umsjón hennar’ og frá
þcim tfma er það að þcssi saga gcrist aðalloga.
11.
Jjcgar Þorvaldur kom til Rönnings var Fríða 11 ára,
kát og ærslafull, en sfðan cru liðin 6 ár, Jakob farinn úr
SIMAR-
ÆYINTÝRI.
---:0:--
,,Það er of heitt tiUað róa
núna,“ sagði hann og inn-
byrti árarnar.
Hún sat í skutnum f
hægu sæti oghorfði áhann.
,,Það er lfka of hekt til
vistinni, Þorvaldur orðin aðalmaðurinn f búðinni og hafði. þess stæla við yður,‘
dreng sjer til aðstoðar, og Fríða orðin kyrlát og blómle:
meyja.
Gamanleikirnir, sem áttu sjer stað á æsku árum þeirra
voru nú hættir, en ástarneistinn sem kviknaði í hjörtum
þcirra á þessum árum, hann var ckki kulnaður, heldur
glœddist meira og meira án þess þau eiginlega vissu af þvf,
og þurfti ekki nema eitthvcrt smá-atvik til þess að hann
blossaði upp með fullu fjöri, og þctta atvfk kom fyr en
varði. Hann var sendur f verzlunarerindi, og var það í
fyrsta sinn að hann var burtu frá búðinni; þessi ferð hans
stóð yfir í 8 daga, en þessir átta dagar fundust hrfðu svo
langir og leiðinlegir. Nú skildi hún fyrst að framtíðargæfa
sfn var bundin við hann, en þessi meðvitund, sem fyrst
kveikti ánœgju í huga hennar, breyttist brátt í sorg. Skyn-
semín sagði henni að þessi ást, með öllum sfnum aðlaðandi
vonum um gæfuríka ánægju, myndi að sfðustu enda f mót-
læti. Aðalgallinn var að Þorvaldur var fátækur, en hún
dóttir hins rfka kaupmanns. Nei, það dugði ekki, hún >
varð að snúa huga sfnum frá honum, og það strax, ef það
væri ekki orðið of seint. Hún hafði enga ástæðu til að
efast um að hann elskaði sig, og þessvegna varð hún að j
hefja baráttuna bæði gegn honum og sjer sjálfri. Hafði
hún orku til þess? þessi unga stúlka hafði nú um tvennt
að vclja, annað hvort að lifa við ástardrauma sfna með
honum, gagnstætt vilja föður síns, eða sleppa öllu tilkalli
til hans—að hœtta að hugsa um hann gat
hún ekki—og
beygja sig undir vilja föðursins.
Þungar og freyðandi bylgjur veltust yfir hennar unga
lff, í þunnu seglunum hvein stormurinn og hin afllitla
hendi missti af stýrinu;—báturinn þaut sem ymjandi ör
inn f brimgarðinn —hvert hún' næði nokkurn tíma til
lands var f algcrðri óvissu. í þessum straumhvirfli óviss-
unnar var hún þegar hann kom heim; —hún tók kveðju
hans frcmur stuttlega og gekk svo burt, um lcið og hún
leit til hans með undarlega sárum svip. Þessi hegðun henn-
var honum óskiljanlcg gáta. Hvað hafði hanti unnið til
sagði hún. Hvað ætlið þjer
nú að gera ?
„Jcg vildi helzt gera það^
sem mig lángar mest til
núna. ‘ ‘
„Það er þó vonandi, að
jeg þurfi ekki þess vegna
að standa upp. “
, ,Nei, svo eigingjarn gœti
jeg ekki verið. þvert á
móti, mjer er lang hægast
að horfa á yður cins og þjer
sitjið nú, og jegóska einsk-
is fremur. “
Hann var ungur og lag-
legur, og hún var fyrirtaks
falleg. Hún leit glettnislega
til hans og opnaði augun
aðeins til hálfs.
„Þjer sögðuð mjer einu
sinni, að yður þætti gamati
að gera tilraunir til að upp-
götva eitthvað nýtt. “
„Jeg veit ekki við hvað
þjer eigið. “
Hún yppti öxlum og svar-
áði.
„Tegmeina, að það sje
ekkerf nýtt á mjer að sjá. “
„En smekkur minn er
ekkert breytilegur. Jcg var
rjctt áðan að hugsa um—‘‘
„Segið ekki frá þvf; menn
eiga ekki að opinbera allar
sfnar hugsanir.“
,,Að það er ekki lengra
en vika sfðan við kynnt'
ustum. Eg skal altaf vera
Játvarði þakklátur fyrir að
hann bauð mjer hingað.“
„Þykiryður svona gam'
an að róa hjer á sjónum?“
. ,Þjer hljótið að vita. að
jeg meina ekki það. Ein
einasta vika enn og—“
Hún dróg nú upp sólhlíf-
ina sína, því næst sagði
hún:
, ,Sólarhitinn var svo mik-
ill. En hvað voruð þjer að
segja ?“ ,
„Jeg minntist byrjunar
tilveru minnar. ‘ ‘
„Jeg man ekkert eftir
mjer á barnsaldrinum. En
hvað þjerhafið gott minni.‘
Það komu hrukkur á enni
lians.
„Þjcr misskiljið mig vilj-
andi. Þjer vitið að mín
sanna tilvera, að lff mitt
allt byrjaði þegar jeg sá
yður fyrst.“
Hún sneri sólhlffinni f
hring og þá sá hann í svip
yndislegt,en dularfullt bros_
„En hvað mjerþykir leið-
inlegt að heyraþetta vegna
móður yðar og systra. Þjer
hafið hlotið að vera mjög
Ieiðinlegur drcngur. “
„það er hart að láta segja
það upp f opið geðið á sjcr
að maður sjc leiðmlegur.“
„Eghugsaði bara um yður
cins og þjer voruð áður en
þjer lifnuðuð á ný.
( Framhald. )
$
saka ? Við burtförina innileg kveðja—við heimkomuna !
ekki boðinn velkominn.
Hann fann ekkcrt sem hann gæti ásakað sig fyrir; en
þetta atvik vakti hann, nú vissi hann að gæfuþráður fram-
tíðar sinnar var tvinnaður saman við hennar, já, hvernig
sem það gengi sfðar —var hann s^mt tvinnaður saman
við hennar. Honum var það ljóst að á þessum þræði
voru margir hnútar, og undir þvf, hvernig honum tækist
að leysa þá, var öll gæfa ókominnar lífstíðar hans komin.
t§
<8
»1
<§

Þegar hann var að hugsa um þctta kallaði Rönmng á hann ^
fy*
inn f skrifstofu sína, og þar litu þcir yfir allt sem verzlun-
arferð hans við vjek með mestu nákvæmni.
Að öllu samanlögðu var Rönning ánœgður mcð frammi-
:Ǥ
rQ

stiiðu hans, þó var ein vörutegund sem honum lfkaði ekki
innkaupið á, aðallega af þvf að honum þótti ofmikið hafa cjj
verið kcypt af henni. „Setjum nú að hún lækki f vcrði.“
„Eins og stendur cr hún hækkandi, sfðasti verðlisti í
Rio sýnir að hún er 400% hærri, auk þess eru byrgðirnar á
Norðurálfumörkuðunum tiltölulega litlar Og uppskcran að
eins í mcðallagi. “
„Það getur verið svo, en hyggðu að þvf, að fullur helm-
ingur af upphæðinni .vcrður að ná viixtum íókomna tfm-
anum, og á þvf er mikil óvissa, “
„Það er góð og falleg vara, tiltölulega ódýr— jeg gat
ckki fengið mig til að hætta við kaupin —og ekki held jegj
að áhættan sjc mikil—þvcrt á móti, jeg skal strax takaaðj
mjer sölu á vörunni mcð nokkrum af hundraði f ágóða-
Að öðru leyti held jcg að byrgðirnar sjcu ekki of miklar
fyrir veturinn,“
„Þú hcldur og álftur—en veiztu eitt— jcg voga engum j
peningum fyrir þitt hald, þú crt ekki nógu hygginn fyrirj
gróðabrall, drcngur; það er bezt að þú látir mig um það.“
Háðið og hrys's-ingurinn scrn f orðunum lá, særðu hann
BRAUÐ VERZLUN!
Jcg cr nú bjí jaður aftur að
ýcrzla mcð
BRAUÐ
af ýmsri tcgund, og óska
eftir viðskiftum manua.
Yðar einlægur
F- T.T_A_G-ISrTTSSOTT,
iITftnfffiffcitl

§»
i3
§3
§>
&
§3
§»
§3
§3
§3
§3
Dö #
rt O
3 £
O *n
P fT *n >

(/)
cf n> -t
ií
V.
w
w
c
70
O
M
o
X
K>
K>
OJ
>
M
>
7$
7Z
cn
A
W
7$
cn
M
H
n
X
>
o
X
X
>
%

ZO "XI
H
r~ k°
m
GIMLi PRENTSMIÐJAN,
sem er eign
‘VHÖ GIMLI P% and ‘PUgL. CO., Ltd.y
LEYSIR AF IIENDI ALSKONAIi
PRENTVERK
meira en sjálf orðin. Ilann var þá ekki ofar f áliti heldu\- fyrir lcegsta gjald. MeiVl (Stllí ad hafa hllgfast
cn þctta ennþá, og þó vissi hann ckki bctur en hann j hezia t&l\ if<£VÍd.
(Framhald., I C^3Cg3