Baldur


Baldur - 23.05.1906, Qupperneq 1

Baldur - 23.05.1906, Qupperneq 1
 Málning, sem er verulega góð. Við höfum <f Stephens málningu f 150. og 30C. | könnum. Pottkönnur á "Joc.' ^4 gal. § 900. 1 gal. $1.75. Ábyrgð A hverri 2 könnu. Peningunum skilað ef kaup- & andinn er (jánægður. í ANDERSON & THOMAS, I Hardware & Sporting Goods. • 538 Main St., cor.James St.,WPG. • STEFNA: Að efla hreinskilni og eyða hræsni f hvaða máli, sem fyrir kemur, án tillits til sjerstakra flokka. AÐFERÐ: Að vöflulaust, eins sem er af § tala opinskátt og og: hæfir því fóiki brotið. t> norrœnu bergi • W W m M V • v" TVWTwTV Garð-áliöld. i • Hrífur 35C. Hlújárn 40C. Kvfslar { ^ poc. Vatspfpur ioc. fetið. Garð- f Íáhöld handa börnum 25C. Sláttu- 9 vjeiar og hengirúm $1.00 ogþaryfir. I-Ijólbörur $2.50. ísskápur frá ♦ $7.cc og þar yfir. t ANDERSON & THOMAS • 538 Main St.,cor.James. St., WPGjí IV. ÁR. GIMLI, MANITOBA,;!23. MAÍ, iqoó. Nr. 1,6. FRJETTIR. :<• Þegar Mr. Hill, forseti Great Northern járnbrautarfjelagsins, var staddur f Winnipcg'fyrir nc.kkr- um dögum, hjelt hann tölu sem ætti að vera gott íhugunarefni fyr- ir almenning. Aðalkjarni tölunn- ar var sá, að það væri ekki einung- is ónauðsynlegt heldur óráðlegt að gefa járnbrautum stjórnarstyrk. Hvað skyldu kanadisku stjórnirn- ar hugsa þegar þeim berst þetta til eyrna frá mesta járnbrautarkon- ungi þessara tfma ? Eðlileg trylling. „Ósjálfráð trylling" heitir grcin, sem stendnr í aprílnúmerinu af V ínlandi. farið býsna geyst af $tað; tfminn ' einn getur leitt í Ijós hversu miktu þær tilraunir koma tií leiðar. En i hvort sem útbreiðjla þessarar ■ •.<*»•»**«« «♦»••♦♦♦«»♦♦•*♦♦ ELDSABYRGÐ og PENINGALAISA Ritgjörð þessi er skrif- | er hún þcgar búin að koma miklu : e Þeir sem þurfa að setja hús og aðrar eignir f eldsábyrgð, eða skoðunar fei langt eða skammt þá | J peningalán út á fasteignir, geta snúið sjer til mfn, w EINAR ÓLAFSSON, uð í tilefni a? ,spíritista‘ tilraunun- jtil leiðar, og þó hún dæi út nú j J Skrifstofu ,,Baldurs,“ GIMLl, MAN. um scm gjörðar hafa verið á íslandi ’ þegar,þásamt hefir hún haft mikla ! ••••♦•♦••••«••••••••••♦•••*•••••♦♦•••••••>♦•• >••••••• í scinni tíð, og reiðir blaðið að þeim | þýðingu, þvf hún hefir leitt f Ijós, | _______--— --—.— -——--------------- hirtingarvöndinn hátt og reiðulega. I fljótara en nokkur önnur hreyfin Innflutningastraumurinn til Can- ada er nú svo ákafur, að á sfðastl. þremur vikum hafa um 24 ):ús- undir mannakomið til landsins. Capt. E. Bcll, sá sem fyrstur fleytti gufubót 4 Rauðá, er nýlega dáinn, f St. Paui, Minn. Can. Northern járnbrautarfje- lagið er að bœta við sig vögnum Og vjelum sem kosta um 3 miljónir dollara. —Stjórnarbörnin stálpast. Allt enskt herlið hefir nú verið tekið burt úr Canada, og eru þvf ðll hergögn f landinu í höndum Dominion stjórnarinnar. Síðasta enska herdeildin var_send af stað frá Victoria, B. C., 17. þ.m. Hinn dirfskufyllsti ránskapur scm komið hefir fyrir í Winnipeg, var framinn þar fyrra mánudag. Ræninginn braut glugga 4 skraut- varningsbúð á Aðalstrætinu og greip um leið bakka með gullhring um, sem kostuðu um $7,020. Hann flýtti sjer svo með þýfið í burtu, og komst inn í næstu dyr við búðina og tókst að loka þcim áður en hann næðist. Svo mun hann hafa flúið út um bakdyr 4 bygg'ngunni en dottið á leiðinni, þvf flestir hringirnir fundust á vfð Til ágjætis þessari ritgjörð má það telja, að hún er, eftir því sem sjeð verður, rituð í mikilli alv">ru, en þá munu líka upptaldir kostirn- ir.hvað andan og innihaldið snertir, skoðað frá sjónarmiði þeirra manna, sern ekki hafa meðtekið fulla vissu um alla hluti. Það er trylling í höfundi greinarinnar—ckki endi- lega ósjálfráð trylling, heldur eðli- leg trylling, út af þvf að sjá efa- semdir manna um óskeikulleik kenninga hinnar ,,kristnu“ kyrkju fara svo Iangt,að stórhópar manna skuli fara að þreifa fyrir sjer f náttúrunnar ríki eftir fróðleik um annars Iffs eðli og ástand. Áhugi ritstjórans fyrir þvf að bjarga hinni fslenzu þjóð úr þeirri andlegu það sem fyrir sumra sjónum var í myrkrum hulið; og það er óefað þessvegna að svo mörgum ströng- um ,,orþódoxum“ kyrkjumönnum stendur ógn af henni. Það er ekki beinlfnis útbreiðsia ’spiritista'- skoðananna sem kyrkjan óttast, heldur það ástand sem ’spiritista’- aldan hefir svo skyndilega leitt f Ijós að ætti sjer stað innan kyrkj- unnar sjálfrar: — vantrú fjölda fólks innan kyrkjunnar á kyrkj- unnar eigin kenningar—vantrú sem sýnir sig f þvf, að menn eru reiðubúnir að gjöra rannsóknir á þeim hlutum sem mcnn eiga að hafa fulla vissu um innan kyrkj- unnar, og sem menn eiga ekki og mcga ekki draga í efa, ef menn vert; hver á þá að dœma um það’ mönnum til að fara einn ef ekki hafvillu, scm hann hyggur hana að ' e>ga að hcita tryggir styrktarmenn vera að komast f, er mjög virðing- ! hennar. Það cr þettasern spiritista- hreyfingunni hefir tekizt að leiða í ljós fljótara heldur en nokkurri annari rannsoknarhreyfingu meðal Tslendinga, líklega fyrir það, að hún virðist leyndardómsfyllri. Það trúarvfsindúm, hjátrúarútskýring- er innbyrðisástandið scm kyrkju- um' ogávítum, cn efst situr hræðsl- 1 'eiðtogarnir óttast, þegar þe>r sjá an, og kjölfestan er uppþornaður sj&lfir.að andinn er horfinn og eft- Það er ekki hafskip arverður, og margur hefir vfst orðið hólpinn fyrir minna. Ep leið arsteinninn h’ans er slæmur, og röksemdasnekkjan hræðilega völt, enda er á henni háfermi af drauga- kristindómur að tarna, sem þú ert að leggja á út á mannsanda-hafið.ritstjóri góð- ! standa að mestu tómar, ,seremoní- ur“ og kyrkjugöngur fyrir siðasak- ir; og í fátinu sem kemur yfir þá ur, — hafið sem aldrei hcfir ólgað : bcra þeir svo spintisLunum' alls- og soðið og freytt betur en nú—og ■ k°nar óhæfu á brýn, þar sem s>ik sjófræðin ykkar fjelaga er orðin.'n er bjá kyrkjunni sjalfii, með fornfáleg, og bráðum hvolfir fyrir ■ Þv* bún ncfir jafnan þverskallast kjölfestuleysi. Hún hefur lengi | við að draga inn í sig ávöxt rann- veriðað búasig f þaðþessi snekkja, | seiva °g röksemda samtíðar sinnar. því skipverjarnir hafi nú siglt með hyað sje átrúnaðarvert, og hvað sje það ekki ?—sjera Jón Bjarna- son, B. B. Jónsson, etc. ? Ónei I Dœmi þeir fyrir sig um það hvað sje átrúnaðarvert, það hafa þeir fullan rjett til, en f tiITiti til ann- ara en sjálfra'þeirra ættu þeir ekki að staðhæfa mikið um hvað sje átrúnaðarvert. Það cr ekki þýð- ing sú, sem lögð er f orðið „hjá trú“ sem verið er að finna að hjer, heldur það dómsvald sem sumir taka sjer til að ákvcða fyrir al- menning í heild sinni hvað heyn undir þessa ,,hjátrú“ og nyaðund- ir ,,sanna trú‘ ‘. Sjerhver trúarstefna er hjátrúar- stefna frá sjónarmiði þess manns sem ekki hefir hana, ef orðið ,hjá- trú‘ er látið merkja „átrúnað á eitthvað sem ckki er átrúnaðar- vert“ eins og ..Vfnland" gjörir.og má það vel notast. Calvinska, Lútcrska, Kaþólska,, Unitariska, eðahver önnur ,,iska“ eða „erska' sem cr, er hjátrúarstelna, í þessari merkingu orðsins, frá sjönarmið þess manns, sero. er- henni andstæð og dreif í ganginum, sem lá f eeen-1 , , . ■ , .• fa s> & j ur) scrn hvorki molur nje ryð gæti um bygginguna. Maðurinn hefir í , , r? • r , • /fafa fa ! grandað. En jafnvel „guðirmr ekki náðst. Þetta skeði kl. 3 c. h. 1 Útlit er fyrir að hið nýja þing 4 Rússlandi ætli ekki að verða langlíft. Svar þingsins gegn h4- sætisræðunni bar með sjer svo mikinn byltingabrag, að álitið er að stjóru og þing hljóti að lenda í hár saman bráðlega. Sumir segja að þingið muni br&ðum verða leyst UPP °g gengið til nýrra kosninga, til að reyna að koma vinum stjörn- innar að. Flestar umbótavonir ur, og mætturo við þá eftir því útrýma úr málinu orðinu ,trú‘ þar- eð engin er sú stefna sem ekki á sjer andmælanda, og þá um leio eingin sú stefha t.il seni c.kki mætti kalla hjátruarstefnu. Þessi merking e.r auðvitað hin rýmsta merlving se.m hægt er að gefa þessu orði, ejns og líka grein- in segir, og þessvegna ekki hirt algengasta; en hver sem les grein- ina hlýtur að sjá, að andi hennar að er orsökin til þeirrar hnignunar,! er ekki sá, að hver og einn deemi scm kyrkju hans cr búin meðal | um þag hvað sje hjátrú, og hvað íslendinga, þó hann ráðstafi því ■ ekki. Mcrking sú sem. hú.n.er allt öðruvísi f greininni, þvf hann | brúkuð f þar e.r sú, að hjátrú.sje viðurkennir auðvitað enga sýki | átrúnaður á eitthvað sqm e.kki sje sker f hafdjúpi alda ,ogþ\f stend- innan kyrkjunnar, en segir að fyr- . átrúnaðarvert, cft.ir úrskurði vissra urnú snekkjan eins vöitum kili ir andlcga ve'iklun hafi ,,hjátrú“ j kyrkna, en ckk.i c.ftir úrskurð; hvers cinstaklings se.m f hlut geti sama farminn, að mestu leyti, f nftj&n hundrúð ár, f þeirr- fallvöltu von að það væri hinn dýrasti farm- Þetta hlýtur sjálfur höfundur Vfnlands“'-grcinarinnar að vita rcka sinn brothætta bát á blind- þrjá hringi með Ifkin sólarsinnis; kringum kyrkjuna, sv.o, draugur-- inn skyldi villast e/ hinn dauði færi á kreik? Og hvað.á að segja, um þá trúarmeðvitund, sem fram á.. þessa daga, hefif komið rnönnum til að skera f smáhluta afskornar- neglur ? Máske höfundur grein- arinnar vilji kalla þá trú,sem þ.essu. veldur, hreina trú en ekki hjátrú ?>- ílann um það. Greinarhöfundinum.þyk;r senni- legt, að forkólfar and.atrú;u-innar á fslandi fari ekki vísvitancli með tál, en að þeir sje.svo blindaðir. af hjátrú, að þeir trúi sjálfir hverju orði sem þeir segja, og álfti trú sfna_ reynsluvísinði; cn f sjálfu sjer sje hún þó miklu fjarstæðari. reynsluvísindum heldur en drauga-- trú, því það sje aðeins hreyfing drauganna og^ afleiðin.gar hennar. sem ckki kom.i heirn og; saman. vift. neina, reynsluþekkmgu.. Ja, hvað, ejr að t.arna! Slæmt hve _ draugarnir.eru ónáttúrlcgir í gahgp- inum, þyí.apnaj's gjætu þeir;- orðtih vísindale.gir á allan hátt! En hvað ætli bann segði, ef ma&ur hefði dirfsku til að bepda, honum ái.að' draugatrúin mundií. nú iraamar, v,e.r,a. grófgjörð útgáfa. af audatrú? Skykii andatrúin mcð,. þvf móti geta komizt undir skaut. reynsluvfsindanna? Yfirlcjtt.ber greinin tneiri vott um æsingu,. og minni vott um gjæfni, en göðu hófi gegnir, og er ólfklcgt að húnvcrði ekki teki-v til vfirvcgunar f blöðum heima. Hje.p. e.r, ckki. rúm. fyrir meira a.6 sinni., R. Ó. eins og áhyggja skipverjanna ber! gagntekið svo þjóðina að hún sje vott um; enða harðna nú vcðrin komin f tryllingu. Og eins og óðum. ! góðum rithöfund soemir, fer hann Það cr ómögulegt að gizka á það svo og útskýrir merkingu orðsitis cnnþá, hvort andatrúarstefnan ,,hjátrú,“ og það segir hann að nær varanlegri fótfcstu meðal þjóð- tákni átrúnað á eitthvað sem ckki | flokks vors. Það kann að fara sje átrúnaðarvert; og um cinkenni átt, enda þótt sjú útskýring sje ekki gefin í greininniýog bcrþann- ig útskýringin á orðinu meira sjálfstæði mcð sjer heldur c.n grein- in í heild sinni. Hjer með auglýsist að: jeg er.- ekkj; lengur umboðsmaður f. Nýja- . íslmtdi fvrir The Winnipeg Fire. Assurance Co. , FINNUR FflNNSSON (málari) ,Mi| Um það, að „hjátrú“ sjo að þv. ; ^ svo,að tilraunir ’spiritistanna* leiði | hcnnar segir hann, að hún veki; þ-ytj ólík „sannri ogþroskaðri trú“I | inikið I Ijós, cins og margar til-j sjaldan giögga traarmr ðvitnia.l 1 - han vcí-i sjaldan gliigga tröar-i TIL SOLIJ. raunir, sem mótspyrnu hafa fengiðjsálu manna. En * ’Logga‘-fjós 22 x. 26 fetaft,, t sfcærð, sem stendur f bœjar- , s,eSJuin nu SVQ ! mcðvitund f sálu ir.ann.sins, getur’ * _. , ,. Virðast vera að hrynia, og ekki j , , .. . . _ . . ... ,, : ♦ stæðmu á enrah, oy fa I og þó unmð sigur. Það kann hka, að maður gangi inn a það, að þessi j mað,ur ekki verið höfundi greinar-1 * við öðru að búast ca áframhald andi ócirðum. jaðfara svo, að afrakstur þeit ra j útskýring á merkingu orðsins sje í jnnar sammáls. Eða, h.vað vill j verði svo vafasamur að fáum komi; brúklcg, og að hjátrú þvði átrúnað i þafin þafa ákveðnari trúarmeðvit- jað liði, e.nda þótt alda þessi hafi I á eitthvað sem ekki sje átrúnaðar- j und cn þá,sem við jarðacfaíit kom e r„ cign Gimli sv.eitarinnar, er til.sölu hjá mjer. H. P. Ticrgesen, Gjmh,. *- M.aOc

x

Baldur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Baldur
https://timarit.is/publication/165

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.