Baldur - 04.07.1906, Blaðsíða 1

♦e ««-*•+<»*•
• »
Flugnahurðir og gluggar •
Bráðum koma flugurnar og þá 5
verða flugnahurðir og gluggarað vera *
komin fyrir. Við höfum hurðir á ♦
$1.00 og gluggana A 250.
ANDERSON & THOMAS,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main St., cor.James St.,WPG.
BALDUR
I Yeður
HB#
STEFNA: Að efla hreinskilni og
eyða hræsni f hvaða máli, sem fyrir
kemur, án tillits til sjerstakra flokka.
AÐFERÐ: Að tala opinskátt og
vöfluiaust, eins og hæfir því fólki
sem er af norrœnu bergi brotið.
fyrir ísskapa. Við 'nöfum úr
mörgu að velja—á $7.00 og upp
með smáafborgunum ef menn
vilja Komið og skoðið.
ANDERSON & THOMAS
{538 Main St.,cor.James. St., WPGJ
IV. ÁR.
GIMLI, MANITOBA, 4. JÚLÍ, iqo6.
Nr. 22.
,,The Jungleu.
Saga
þessi var i vetur gefin út í
bókarformi, og nú á hón að koma
Er það annars ekki einkennilegt,
að mcnn skuli ekki sjáönnur ráð en
Brezka stjórnin hefir sent er-
indsreka til Bandaríkjanna til þess
að gjöra fyrirspurnir og rannsóknir
viðvfkjandi kjöthöndlunarhúsunum
f Chicago, sem nú eru orðin al-
ræmd um allan heim fyrir sóða-
skap og sviksemi við niðursuðu og
meðhöndlun kjöts. Frá þessum
kjöthöndlunarhúsum hafa Bretar
keypt mikið af forða fyrir herlið
sitt, en þegar þeir frjettu það, að
það væru miklar líkur til þess, að
þeir væru að kaupa niðursoðna
ketti, hunda, rottur, eða afhöggna
mannsfingur með öðrum kjötteg-
undum, þá misstu þeir lystina og
hættu að kaupa kjöt frá Chicago,
og hafa sent mann til að rann-
saka málið grandgæfilega.
Eins og flestum mun kunnugt,
ljet Roosvelt, forseti, sendincfnd
frá Bandarfkjastjórninni, rannsaka
þessi kjöthöndlunarhús nýlega, og
bar skýrslan, sem nefndin gaf,
vott um svo andstyggilegt ástand,
bæði hvað meðhöndlun kjötsins og
vinnufólksins snertir, að það hefir
farið hrollur í gegnum fólkið, sem
nú f fyrsta skifti hefir hugmynd
um hvað þvf hefir verið boðið sem
verzlunarvara.
Það hefir lengi verið grunur á
því að ekki væri allt f sem beztu
lagi í sláturhúsunum í Chicago, þó
stjórnin hafi ekki látið rannsaka
það mál fyr en nú.
Það var heldur ekkert árenni-
legt fyrir forseta landsins, sem að
mestu á embœtti sitt að þakka á-
hrifum auðmannanna,að ýfa skaps-
niuni annara eins stórlaxa eins og
Mr. Armours,sIáturhúsakonungsins'
í Amerfku, með þVf að hnfsast
inn f leyndardóma marg-miljóna
sláturhúsastofuunarinnar heims-
frægu, sem prentar merki sitt með
skrautlitum á umbúðir varningsins,
sem hún sendir út frá sjer sem
tryggingu fyrir ágæti hans. Og
svo varð þá ekki af þvf heldu, að
forsetinn leggði út f þá hættu fyr
en sakargiftirnar, sem bornar voru
á kjötkongana vorn farnar að gjöra
fjölda fólks órótt f geði.
Það, sem kom Roosvelt.forseta,
út f blaðinu Tribune f Winnipeg, að flýja á náðir þjóðarinnar þegar í
en það er eina blaðið í Canada
sem má preta hana enn sem kom-
ið er.
Það er sfður en svo að það sje
búið að sjá fyrir endan á því sem
þessi bók leiðir af sjer, en það
eitt er nú orðið vfst, að það hefir
engin bók verið gefin út f Amer-
iku, sem hefir haft eins fljót og
hrikaleg áhrif á heirninn yfirleitt
eins og þessi bók, enda snertir
hún fjármunaleguhlið mannlífsins
um Ieið og hún snertir tilfinninga-
lífið og lifnaðarhættina, með örðug-
leikana, fátæktina, og von og þrá
eftir viðunanlegum lífskjörum.hvað
verkafólkið snertir, og von og þrá
eftir miklum gróða og litlum til-
kostnaði hvað kjötkongana á-
hrærir.
Það er sagt að þessir kjötkongar
sje þegar búnir að tapa $10,000,-
000, fyrir áhrif þessarar bókar,
og það eru töluverðar lfkur til
þess að sláturhús þtssi verði gjör-
samlega tekin úr höndum þessara
,,prívat“-fjelaga.,sefn eiga þau nú,
innan skamms, og gjOrð að þjóð-
eignarstofnun, því rannsóknar-
nefndin hefir leitt það f ljós, fyrrr
bendingu þessarar sögu, að eig-
endur þeirra hafa að líkindum í
mörg ár verið að fremja stórglæpi
gegn skiftavinum sfnum,með þvf að
senda óbrúklegan, heilsuspillandi,
og óhreinan varning út um vfða
veröld; fyrir utan það sem með-
ferðin á vinnufólkinu á fremur við
þræiahald en vinnufólkshald. Fjár-
græðgin yfirskyggir svo greinilega
alla umhugsun um mannlega vel-
ferð hjá þessum kjötkongum, að
þeir svífast þess ekki, að byrla
fólki eitur í stað fæðu, til þess að
geta grætt þeim mun fleiri cent á
verzlunni sinni. I þeirra augum
er fólkið aðeins meðalsvegur til að
gefa þeim ágóða—aðeins verkfæri
til að seðja þeirra dollaraffkn, svo
þeir geti hlaðið miljón ofan á mil-
jón,þó þær f rauninni koma hvorki
vandræðin er komið, þrátt fyrir
allar þær prjedikanir, sern látnar
eru ganga út um gagnsleysi þjóð-
eignastofnananna ? Máske menn
sjc búnir að fá nýja opinberun ?
Vjer skulum athuga þann punkt í
næsta blaði.
Iiugdeigum mönnum, með
,,rjetttrúnaðarpólitfk“ í kollinum,
skal hjer bent á það, svo þeir
,,forhlaupi sig“ ekki, að Upton
Sinclair er sósfalisti, og þar að
auki gjörður út af sósfalistum til
að skrifa um málið sem bókin fjall-
ar um. Ef ekki væri getið um
þetta í sambandi við bókina, þá
yrði sjálfsagt sumum á að segja,
að verið væri að svfkja inn á sig
sósíalistaskoðanir, en það viljum
vjer hreint ekki—vjer viljum ekki
banna þeim að vera blindir sem
endilega vilja vera blindir, enda
þótt vjer vildum að sem flestir
væru sjáandi. Og svo höfum vjer
þá gefið þessa bendingu svo þeir
auðmjúku geti lokað augunum í
tfma, og búið sig undir að upp-
skera sfna sælu í öðru Iffi.
Þeim til hughreystlngar, sem
ekki eru alveg vissir um það,
hvort þeir eigi að loka augunum
eða hafa þau opin, skulum vjer
segja þetta: Það er ekki alveg
nauðsyulegt að þið kallið ykkur
sósíalista þó þið viljið vera um-
bótamenn. Það gjörir í rauninni
ekkert til hvað þið kallið ykkur, og
þið getið verið beztu umbótamenn
—beztu sósíalistar þó þið nefnduð
ykkur einhverju öðru nafni, sem
ykkur þykir fegurra, eða minna
fskyggilegt. Auðvitað samt kom-
izt þið aldrei hjá þvf að vera sósí-
alistar, f orðsins eðlilegu merk-
ingu, ef þið ætlið að vera umbóta-
menn, en þið gætuð verið litlir
sósfalistar sem mustarðskorn, ef
ykkur sýnist svo, eða þá stórir
sósíalistar sem fjail, og þó kallað
ykkur eitthvað allt annað.
I evrópiskum skilningi er orðið
’sósfalisti1 brúkað um þá menn
scm taka mannfjelagið f heild
sinni til greina þegar verið er að
ræða um vellíðun, og vilja láta
sjálfum þeim eða nokkrum fiðrum ;... . .
l0flgjafarvaldið vera í setn bem-
manni að haldi, nema til þess að | ^ aambandi Vlð fólkið sjálft) svo
seðja þessaæðandiaurafíkn, sem|þaðgeti hagrætt málum sínum
gengur eins og landfarsótt yfir
af stað með rannsóknarnefndina, ] heiminn, með tryllingu og vitstolh
var sagan, eða rjettara, frásagan
,,The Jungle," sem koin fyrst út í
blaðinu ,,Appeal to Reason“ fyr-
ir nærri ári sfðan. Blaðið gjörði
sjálft út suguritarann í förina, og
uppálagði honum að draga upp
mynd f orðum af allri tilhögun í
æði, sem kallað er ,,Business“.
Heimurinn er nú smámsaman
að skilja kjarnan í starfsemi þess-
ara manna, og hann er nú, fyrir
eftir eigin vild, en þurfi ekki að
beygja sig undir vilja fárra manna.
I þeim skilingi verður Orðið ’sósfl-
isti‘ sarna sern ’umbótamaður'.
En hversu vel me,nn verðskulda
það nafn er allt annað mál. Það
er ekki nægilegt að kalla sig só-.
sósíalisti, eins langt eins og um-
bótakröfur hans ná. Það er kom-
iðsvonú, eftir alla þá auðsöfnun
og pólitíska risaleiki, sem nftjánda
öldin hefir fært þjóðunum, að ekk-
ert eru kallaðar umbætur, sem
ekki er álitið að miði til hagsældar
fyrir þjóðfjelögin í heild sinni, og
þessvegna getur enginn maður
verið umbótamaður, eftir skilningi
fólksins 4 því orði, nema hann
hafi að minnsta kosti þjóðfjelagið,
ef ekki mannfjelagið fyrir augun-
um þegar hann þykist vera að
að ræða velferðarmál; og ,a.f þvf
þetta er nákvæmlega það sem
liggur f evrópiska skilningnum í
orðinu ’sósíalisti* þá er ekki hægt
að forða, ykkur sern eruð umbóta-
menn, frá því að v e r a sósfal-
istar, þó máske sje hægt að forða
ykkur frá þvf að' vera k a 11 a ð i r
sósíalistar.
Hjer í Ameríku hefir verið
reynt að viðhalda þeirri skoðun,
að orðið ,,sósíalism“ væri nafn á
alveg óbreytanlegu kenningakerfi
um það hvernig mannfjelagsskipn-
lagið ætti að vera—að það væri
nokkurskonar ’dogma* eins og
kyrkjulegar ’dogmur1, en sú merk-
ing er að ganga úr gild; enda er
hún ekki á góðum ástæðum byggð.
,,Sósíalism“ táknar f fyrst-
unni tilgang, og þar næst fram-
kvæmdir í samræmi við þann' til-
gang, eftir því sem tími og kring-
umstæður útheimta—tilgang, sem
gengur út á það, að hafa velferð
manníjelagsheildarinnarinnarí hug-
anurn, f mótsetningu við það, að
hafa aðeins hag einstaklinganna í
huganum, og leyfa þeim að láta
eins mikið af mannfjelaginu vera
komið upp á sína náð, eins og
þeír hafa tök á, með prettum og
kúgun og sjérrjettarlöggjöf, eða
hvaða heJzt öðru.m meðulum sem
brúka rnætt.i.,
Það er slæmt að það skuli ekk'
vera hægt að leysa umbótamennína
frá þeim. voða að vara sósfalistar!
um leið og hægt er að leysa þá
frá þvíað&nf/así sósíalistar; en
það er ekki þess, skuld sem þe.tta
skrifar. Það er aðaitis einn vegur
opinn ef þíð viljið kornast hjá því
að,vera sósíajistar, og hann er sá,
að hætta að vera umbótamenn.
Og þið scm er,uð vinir Mr. Rob-
lins látið.hann hætta við telefón-
löggjöfina sípa hið bráðasta,
ef þið eruð hræddir við nafnið, þvf
það er í henpi sósfalism, og Mr. ; hið. fyrsta.
Roblin er sósíalisti í framkvæmd- j Perc.y JóNAftSON,
inni f þessu máU, hvað sem hann. Ba]dur Hotel Gimli.
e.r í hjarta sínu.
ÁGRIP AF HEIMILISRJETT-
ARREGLUGJÖRÐ FYRIR
CANADA- NORÐVEST UR-
LANDIÐ,
jþær ’sectionir1 í Manitoba, Sas-i
kastchewan og, Alberta, sem
númeraðar eru með jöfnum, tolum,.
og tilheyra Dominion stjóminni.
(að. undanskildum 8 og 26 og ööru (
landi.sem er sett ti.I síðu), eru á boð--
stóltrm sera heimillsrjettarföwA;,
handa h verjum (kaik eða konu)„.
sem hefir fjölskyldu- fyrir að sjá,.
og handa hverjum karlmanni, sem,
hefir fjölskyldu fyrir að sjá, og^
han da h v er ju m karlmanni sem er y fi r
18 ára að aldri; 160 ekrur eða kt
ú.r ’section' er á boðstólum fyrir.
hvern um sjg,.
Ménn verðft sjálfír aðf stóriíá sig>
fýrrjr,þyí landi, sem þeir vilja fá, f
landstökustofu, stjórnarinnar, í þvL,
hjeraði sem landið er L.
Sá. sem sækir um h'eimilLsrjett-.-
arland, getu® uppfylgt,. áiíýslis--
skyld.una á þrerinasv hátt:
1, Með þvf að búa í 6 mánuðt,
áJandinu & hver ju ári f þrjú ár. -og .
gjöra umbœtur á þvf.
Z. Með þvf, að haida til njá
föður (eða móður„ cf faðirinn er
daaiöur),. sei» býr á laadi skjsasunt,
frá heimihsrjettarianái oiBsælijand- -
ans,
3, Með þvf að böa 4 Iandf,
sein,umsækjandinn á sjálfur í nánd
við jieimiiisrjgttarland 1 ð jsem . hamy
er að sækja; um,
Sex mSnaða skriftúgaiT fyrfrvara,,
þuifa meraT að gefa Commissioner ?
of Ðem.inion lands f Qttawa um,
að þeir vilji fá, eignar.brjef fyrir-
h e i m ili sí je t ta rl andi
w. W.. CÐRY,
Deputy i4.tUe Mmlsitei' oi Interior..
LXiÞÆXTIEiO,
WINNIPEG, MAN.,
hefir kcypt búðar—
skuldir Mr, G._ Thor—
steinssonar.
Pcrcy Jónasson cr umboðsmað--
ur fyrir þetta fjelag, og eru þeir,.
sem skuldað hafa verzlurr GiThor--
steinssonar, beðnir. að, finna .hantx.
bendingar Upton Sinclairs og
annara, farinn að sjá, að þeiin er j síalista eða umbótamann, og
ekki trúandi fyrir þvf að matreiða það er vitanlega mörg he.imskan
fyrir fólkið, eins og rncnn hafa sett fram undir sósíalistisku flaggi,
sláturliúsaþorpinu f Chicauo, sem , • , . .. , .
1 ö ’ hmgað til gjort sjer hugmynd um. | rjett eins og það cr morg hqimsk:
kallað er ,,Packingtown“. Af-^
raksturinn af þessari sendiför er
áðurnefnd saga „1 he Jungle,“ og ] reiðsfustofnun frá þessum mönnum ' sannleika, að í orðsins rjetta skiln
E. Ö,.
í síðustu viku ákvað Winnjpeg-i
borg með almennri atkvæða-
greiðílu, að setja á fót rafunnags-
framlciðslu við Winnipeg Rjver]
Og afieiðingin er svo sú, að nauð- ! an sett fram undir öðrum flöggum, ; t-il þess að styðja. að iðnadi f W.im l
og taka, til, þess 3 mjljón
i dollara lán—einnig ákv.cðið að |
.. . I láta stiiætisvagna ganga á s.unnu- i
löíundurinn heitir Upton Sinclair. | og gjöra hana að þjóðareign. | ingi er hver einasti umbótamað-ur ] dögusn. ......... i
synlegt virðist að taka þessa mat-j en það raskac samt ckki þcim | 's
THE TiEVIL
Ifthe Devil shoulddie, would,
G'od' makc another? F.yrirlcgtur;
EFTIR
Col. Robext G. Ingerso-lli
V,erð 25C;
Fæst hjá
Pál.i, JÓ0ssyni„ Gimli:,,, Man 1