Baldur - 02.03.1907, Síða 2

2
BALDUR, 2. marz 1907.
ER GEFINN 1ÍT Á
GIMLI, --- MANITOBA
OHAÐ VIKUBLAÐ.
KOSTAR $1 UM ÁRIfi.
BORGIST FYRIRFRAM
tfTGEFENDUR:
THE GIMLI PRINTING &
PUBLISIIING COMPANY
LIMITED.
UTANÁSKRIFT TIL BLAfiSINS :
BAL.DUE,
GIMLI,
IYE-A.LT.
Verðáemá.um aug1ýsinf>um er 25 oent.
ly ir þumlung dá'kelcngdar. Afeláttur er
geriun á stœrri auglýaingum, eem birtaat j
blaðinu yfir lengri tíma. V.ðvíkjandi
alíkum afalætti og öðrum fjármálum blaðe-
ins, eru menn beðuir að auúa ajer að ráð"
manninum.

LAUGARDAGINN 2. MARZ. I9O7.
Herbúnaðarsýn-
ing í james-
town.
H
Framhald.
Orð Washingtons.
Hvað sagði Washington um
‘hinn tælandi Ijdma' strfðsútbúnað-
arins, sem landinu er nú boðíð að
taka þáttí? ‘Mfn fyrsta ósk er,
að sjá þessa plágu útmáða af jörð-
unni‘. Hann vildi að menn eyddu
æfi sinni f ‘geðfeldara og saklaus-
ara starf heldur en það, að búa til
verkfæri til að drepa fó!k mcð‘
Eftirfarandi orð hans eru nú, eftir
heila <ild, áminning til þeirra sen:
hafa nú sett stríð fremst, og iðnað
listir og vfsindi aftast: ‘Það i.:r vpn
andi að friðsamleg starfsemi, akur-
yrkja og verzlun, komi í staðinn
fyrir strfð og herleiðíngar — að
stýfðarverði flugfjaðrir hinna ungu
hermanna sem lifa í von um her-
frægð, og að íbúar jarðarinnar
geti orðið samvinnandi bræður,
sem leggi sig fram f að gjöra sem
mest til að auka velferð mann-
kynsins*.
Þetta eru dómarþeirra, sem stofn-
uðu Bandarfkjasambandið, um
stríðanna ‘töfrandi ljóma‘, ogþetta
verður dómur þessarar þjóðar á
meðan hún er trú minningu þeirra.
Orð Washingtons, Franklfns og
Jefilersons eru og orð hinna frægu
starfsbræðra þeirra. Akvörðunin
um ‘hinamiklu lifandi strfðsmynd',
sem sýna á við Hampton, er vott-
ur um afturfor, og er alveg f sam-
ræmi við digurmælin uiri það, ‘að;
þar verði samankomið meira kon-
ungafólk en áður hefir sjezt á ein-
urn stað‘.
Sýningin og Congressið.
I blaði sýningarstjórnarinnar var
skýrt frá þvf, að Bandaríkjastjórn-
in hefði stofnað til þessarar her-
gagnasýningar. Slíkt er ekki með
öllu rjett. Það sem fyrst og fremst j
varðar almenning er það, hverjirj
hafi fengið stjórnina til að stofna
til sýningarinnar, því það dettur
víst engum f hug að halda, að
stjórnin eigi upptökin að þvf að
veita fje til sýningarinnar f þess-
um tilgangi. Sönnun fyrir því að
stjórnin átti ekki upptökin kemur
fram f blaði sýningarstjórnarinnar,
þar sem svo mikið er látið af
þeirri lægni og hyggindum, sem
þurft hafi að brúka til að fá þessa
fjárveitingu frá Congressinu á síð-
ustu stundu, ‘Fáir, aðrir en þcir
sem standa sýningarstjórninni
nærri, geta fmyndað sjcr, hve örð-
ugt það var, að fá styrk handa sýn-
ingunni hjá Congressinu1, segir
málgagn sýningarstjórnarinnar.
‘Það var lengi vafasamt hvort
nokkuð fengist, en einmitt þegar
allt stóð sem verst, tókst nokkrum
ötulum vinum sýningarinnar að yf-
irvinna mótstöðuna1. Littlefield,
þingmaður frájMaine, var foring:
þeirra í Congressinu sem voru á
móti fjárveitingunni; og þingfor-
setinn, Cannon, var einnig opin-
bcrlega á móti henni. Á endan-
um komst hún svo f gegnum 'Sen-
atið‘ að tilhlutun senatora frá Vir-
ginia, og gegnum neðrimálstofuna
á cftir, fyrir stanzlausa eftirgangs-
muni manna frásýningarstjórninni'.
Þetta er ekki vor eigin sögusögn,
heldur sögusögn blaðsins, sem er
máigagn' sýningarstjórnarinnar,
um það, hvernig $1,500,000 voru
veitt til hergagnasýningarinnar,
auk þeirra $200,000 scm áður voru
komin. Það er ekki sága um það,
að þingið hafi haft áhuga fyrir þvf
að fjcð yrði veitt, heldur «aga um
óslitið ráðabrugg um það, hvernig
ætti að fá Congressið til að veita
fje til að gcta sýnt hinn ‘töfrandi
ljóma‘ strfðsgagnasamsafrtsins.
Herm álariddararn i r un n u, og skópu
með þvf stundar hegsmuni fyrir
bæina við Hampton Roads, Þeir
áttu sjer auðvitað ma*-ga kunningja
f þinginu, og ‘herfr.tgðarflokkur-
inn‘ í Washington var auðvitað
rciðubúinn að taka við boðskap
þeirra.
Mótmæluin ekki hóflegri
hluttöku.
Vjer berum ekkert hatur tii
hersins og flotans ; hvorutveggju
hefir sfr.a þýðirigu. Vjer höfum
ekki á móti þvf að hérinn og flot-
inn taki hæfilcgan þátt f sýning-
unni. Vjer ámælum mönnum
ekki fyrir að vilja láta bæina við
Hampton Roáds hafa hag af sýn-
ingunni. Vjer biðjum ekki um
að sambandsstjórnin og rflcin sýni
nízku f fjárframlögum til sýningar-
innar; og oss þykir vænt um að
sjá, að íjárveitingarnar hafa f mörg-
um tilfellum verið gjörðar mcð
göfugum tilgangi. Oss þykirsjer-
lega vænt um tillöguna um að láta
sýninguna minna sem mest á hina
fyrstu ensku landnema í Amerfku
og áhrif þeirra ; en vjer mælum á
móti því að ‘dýrðarljómi' hernað-
arins sje látinn yfirgnæfa allt ann-
að, semáað draga athygli að fram-
förum Bandarfkjanna á síðastliðn-
um þrjú hundruð árum.
Skoðun McKinleys.
í hverju eintaki af blaði sýning-
arstjórnarinnar eru prentuð orð,
sem McKinley talaði á Buffalosýn-
ingunni nokkru áður en hann dó:
‘Sýningar eru stundamælar fram-
faranna. Þær sýna framþróun
heimsins. Hver sýning hefir ver-
ið spor fram á við‘, Á Ameríka
nú að mótmæla þessu með þvf að
hafa aðallega fyrir augunum ‘dýrð-
arljóma' strfðs og styrjalda, sem
stofnendur þessa ríkjasambands
fyrirlitu og andmæltn, og sem
mestu stjórnmálamenn heimsins
nú á dögum eru að bindast sam-
tökum til að afmá. Á Hampton,
sem sögulega er tengdurvið helztu
tilraunir þessarar þjóðar til að losa
menn úr fornaldarfjötrum, að verða
hjer cftir á hvers manns vörum f
sambandi við þá hluti, sem eru
mest allra hluta f ósamræmi við
mannlegar framfarir. Hver ein-
asta þjóðleg hugsun mælir á móti
þvf. Ef við eigum að bjóða hing-
að fleiru konungafólki en áðurhefir
sjezt á einum stað, þá látum þess
getið um leið, að það sje ekki af
þvf, að vjer sjeum aftur farnir að
vegsama konunglegan hjegóma og
fánýtt hcrmálaprjál, scm allar heil-
brigðustu sálir vorra tfma fordæma;
heldur látum oss sýna, að á þess-
um þrjú hundruð árum hafi þróast
virðing fyrir göfugri hugsun hjá
vorri ungu þjóð.
Ljóini rjeítvísinnar.
Ef tillögur vorar mættu sfn
nokkurs, vildum vjer leggja það
til, að upphæðin, sem ganga á f
það, að sýna Bandaríkjamönnum
‘dýrðarljóma* hernaðarins, sje lát-
in ganga í að sýna þeim dýrðar-
Ijóma rjettvfsinnar.
Með tilliti til þess, sem haldið
var fram þegar löggjafarþing hinna
ýinsu rfkja voru beðin um fje
handa sýningunni, væri það óráð-
vendni að brúka mcira af sýning-
arfjenu til hcrgagnasýningar, held-
er en þá upphæð, sem uppruna-
lega var ætluð til þess. Látum
fóljdð fá að sjá sem bezt ávöxtinn
af starfi sinna beztu leiðtoga f sam-
bandi við þá hreyfingu sem mestu
stjórnmálamenn þessara tfma áiíta
að muni leiða til þess, að hið ægi-
lega samsafn hermanna og her-
gagtia, sern nú þekur löndín, vcrði
afmáð af jörðunni áður en tuttug-
asta öldin lfður. Enginn maður
sem er með fullu ráði, getur nú
horft á þennan útbúnað cins og
í hann er, án þess að fyilast vand-
1
| lætingar yfir siðleysi og þroskun-
arleysi mannanna, Framsýnu og
! samvizkusömu mennirnir hafa göf-
ugra augnamið, Krafan um rjett-
vísi er að vaxa, og þeim fjölgar
óðum sem sjá, að fallbyssur og
‘blóðhundar sjávarins' eru ekki á-
höld rjettvfsinnar. Skynjanin
neitar að meta ‘mikið herskip' á
við ‘mik.nn háskóla' til að skapa
‘mikla þjóð‘. Einkunnir mikillar
þjóðar er mikil rjettvísi, Flin fyrsta
meðal þjóðanna skal vera hin
mannúðarríkasta meðal þjóðanna.
Menn væru ekki óhultari á götun-
um f Nevv York, þó hver maður
bæri sverð og byssu ; og vjer vær-
um ekki í minni hættu fyrir árás
fráCan.,þó 2 allstórir herflotar væru
settir á stórvötnin. Herskipið,
herdeildin og ‘sigurinn1, sem þau
eiga að ná, sýna ekki hver hefir
rjett fyrir sjer, heldur hver er
sterkari og ríkari,
Níðurlag síðar.
Óvið j afnanlegnr
útnefningar-
fundur.
*
Að undirlagi heria B. L, Bald
winsonar og annara Conservativa,
var fólk kallað saman á útnefning-
arfund f Gimli Hall, Gimli, á föstu-
daginn 22. feb,, í þeim tilgangi, að
flestir munu hafa haldið, að velja
merkisbera fyrir Conservativa f
Gimlikjördæminu í komandi fylkis-
kosningum. Frá 60—80 manns
munu hafa komið & fundinn, »f
þremur eða fjórum þjóðflokkum að
minnsta kosti, Brátt kom það í
ljós að þeir stjórnuðust ekki allir af
sama anda, en livort andar þeir
voru illir cðagóðir, sem þeirstjórn-
uðust af, er bezt að iáta lesandann
sjálfan geta sjer til um f bráð. Það
eitt er vfst, að andarnir bljesu ekki
öllum það sama í brjóst þegar á
fund var komlð, hvað sem þcir
hafa áður gjðrt. Þegar menn voru
seztir, fór hljóðskrafið srnám sam-
an að minnka, og þung, óútreikn-
anieg þögn lagðist yfir flesta f hús-
inu, Sumir litu yfir hópinn, eins
og vildu þeir sjá hvort nokkur
væri þar, sem elcki væri skrýddur
brúðkaupsklæðum ; en aðrir horfðu
fram undan sjer, cins og þeir væru
að skyggnast djúpt inn f framtíð-
ina, til að sjá, hvort þar væri strfð
og mæða, eða friður og fögnuður f
faðmi Abrahams. Aftur voru
aðrir sem sátu og biðu eins og f
von um einhvern boðskap. Og
boðsleapurir n kom lfka—ogmeðþað
var þögninrofin.ogathö.fnin byrjuð,
athöfn---sem allir hfif-Ju búizt við;
þó sniðið á henni yrði nokkuðann-
að cn menn höfðu í fávizku si.nni
gjört sjer f hugarlund í heima-
húsum
Að tilhlutun einhverra, tók herra
Baldvin Anderson forsetasætið,
og tilkynnti fólkinu, með nokkrum
vel völdum orðum á ensku, að
fundur þessi væri kallaður til að
útncfna rnann,tii að sækja af háifu
Conservativa f Gimlikjördæminu
við komandi fylkiskosuingar ; kvað
hann þvf nú liggja fyrir að byrja á
útnefningunni, En er þarna var
komið, stóð upp herra B, B. Ol-
son, og kvað það rjett að fundur-
inn velji sjer sjálfur forseta áður
lcngra sje farið. Urðu úr þvf
nokkrar orðalengingar, en eftir að
fróðir menn höfðu borið sig saman
um þær venjur og fundarriglur
sem þeir gátu munað eftir á augna-
blikinu, var ekki annað hægt að
sjá, en að allir væru á það sáttir
að tillaga herra Olsons hefði við
góð rök að styðjast. Var þá stung-
ið upp á að Sveinn Thorvaldson
tæki forsetasætið, en af einhverj-
um ástæðum var tillagan feld,
Tillaga um B.Anders. var ogfelld.
Þá var Ket. Valgarðsson tilnefndur
og kosinn.
Er hann hafði tekið forsetasæt-
ið, bauð hann herra B. L. Bald-
winson, fyrveranda þingmanni
kjördæmisins, sem nú býður
sig aftur fram, sæti á ræðupallin-
um, sein ekki átti ilia við ; og eins
og til að taka af einstæðingsbrag-
inn í þeim cndahússins, hjelt hann
svo áfram um stund að tilnefna
ýmsa til að bætast f hópinn, vfst
aðallega eftir tillögum þeirra sem
fyrstir komu, án þess þó að fylgja
þeim stranglega, þangað til sæti
voru þar nokkurnveginn þjettskip-
nð. Auk forseta voru þá saman
komnir á ræðupallinum B. L. Bald-
w nson, B. Anderson, Stephan
Sigurðsson, Sveinn Thorvaldson,
B, B. Olson, Sig. Nordal, Eirfkur
Bárðarson, Halli Björnsson, og
Einar Ólafsson. Að svo búnu stóð
forscti upp og lýsti því enn yfir
hvert verkefni fundarins væri, og
bað menn byrja á útnefningum.
Stóð þá Sveinn Thorvaldson upp
og útnefndi B. L. Baldwinson,
um leið og hann minntist, hve vel
B.L.B. hefði staðið í stöðu sinni að
undanförnu, og hve vel Roblin-
stjórninni hefði tekizt í flestum
greinum, Stephan Sigurðson
studdi útnefningartillöguna, og
Ijet þar fylgja nokkur kröftug orð
um ‘the great Roblin administra-
tion‘, (því allir töluðu á enska
tungu), og þau hlunnindi sem það-
an flytu — en fólkið sat ennþákyr-
látt og hlýddi á það sem fram fór.
Þcgar erindi þessu var lokið, tók
B. B. Olson til máls. Hann kvaðit
\ era ákveðinn Conservativ flokks-
maður, og hjartanlega samþykkur
gjörðum Roblinstjórnarinnar að
undanförnu, ert sagðist þtátt fyrir
það ekki ánægður með fyrverandi
þingmann kjördæmisins, herra B.
L. Baldwinson, Ljet hann f Ijós,
að flciri mundu á sama veg hyggja,
og kvaðst hann því leyfa sjer^að
útnefna herra Svci i Thorvaldson.
En strax er hann hafði lokið máli
sfnu, stóð Sveinn Thorvaldson á
fætur og kvaðst ekki gefa kost á
sjer, og að lfkindum fyrir þá á-
stæðu varð enginn til að styðja til-
löguna. í þessu bili hvfslaði einn
góður Conservativi einhverju f
eyra forsetanum, og sagði hann
þá úr sæti sínu að útnefningum
væri lokið. Annaðhvort munu
menn samt frammi í húsinu ekki
hafa heyrt orð fursetans, vegna ó-
kyrðar sem farin var að koma á
sunia, cða menn gátu ekki áttað