Baldur - 19.04.1907, Síða 4

4
BALDUR, 19. apkíl 1907.
Frá 3. s.
uð sýnishorn af korntegundum, frá
ýmsum stöðum í fylkinn. Á síðast-
liðnum sex vikum höfum vjer
skoðað mörg sýnishorn af útsæði.
Afleiðingin afþcssum rannsóknum
hefir komið oss á þá skoðun, að
auka megi hafra-uppskeruna í
fylkinu urn ekki minna en 10 bu-
shel á ekru hverri, mcð því að
nota gott útsæði og hirða svo vel
um jarðveginn, að hann geti tekið
ú móti nægilegri vætu. Af einu
sýnishorni, sem til vor var sent,
voru að eins 35% brúkleg til út-
sæðis.
í cilefni af því sem komið hefir
í Ijds við þessar rannsóknir, og f
tilcfni af þvf, að fjöldi fyrirspurna
berst að oss, úr ýmsum hlutum
fylkisins, viðvfkjandi meðferð á
útsæði til að fyrirbyggja “smut",
hefir Akuryrkjuskólinn tekið það
ráð, að birta f blöðunum ýmsar
lciðbciningar og upplýsinga*-, sem
gætu orðið að liði ef þeim væri
fyigt.
Árið 1906 voru 3,144,537 ekrur
undir hveiti f Manitoba, og meðal-
upj)skera varð 20 bushel af ekr-
unni; 1,155,961 e. undir höfrum,
með 43 bushel af ekrunni, Auk
þessa var mikil uppskera afbyggi,
flaxi, rúgi, baunum, mafs, kartöfl-
um og öðrum rótarávöxtum. Ef
hægtværi að auka hveiti- og hafra-
uppskeruna sem svaraði tveimur
bushclum af ekrunni, þýddi það
meira en fjögra miljón dollara
tekjuauka fyrir bænclur fylkisins.
Lcssi upphæð mundi gjöra þcim
greiðara að bæta hýbýli sín, skól-
ana og vegina. Þeir mundu geta
keypt sjer betri áhöld og betri
gripi, og sjerhver atvinnugrein f
landinu mundi finna áhrifin af
þannig aukinni framleiðslu. Sjer-
hver maður, sem Ies þessa grein,
ætti að athuga innihald hennar og
gjöra sitt til í því, að hver og einn
rcyndi að nota sjer þær bendingar,
sem hjer eru gefnar, svo þetta ár
geti orðið hagsældarár fyrir jarð-
yrkjubændur f Manitoba.
Fræi má skifta f þrennt: —
frymi (scm er hin óútsprungna
p!anta\ næringarefnasam?afn, og
• hýðið, sem geymlr frymið og nær-
ingarefnin,
Vöxtur.
Vöxtur þýðir það, að frymið fei
,ið vaxa; það sendir út stofn og
rætur. Næringalefnin, scm liggja
utan um frymið, breytast og Icys-
veikar plöntur, með litlu rótakerfi,
mjóum stofni og mjóum blöðum.
Það eru sterku plönturnar, sem
mest er upp úr að hafa. — Þetta
er skiljanlegt.
Við Geeph, Ont., var uppsker-
an yfir sjö ára tfmabil að meðaltali
62 bushel, upp af bezta útsæði;
54 bushel upp af meðallags útsæði,
og 47 upp af smáu, illa þroskuðu
útsæði. Á sama stað var gjörð
tilraun með úrvalsútsæði, sem v-ar
framleitt á þann hátt, að velja ár
eftir ár, í ellefu ár samfleytt,
stærstu kornin, og brúka þau fyrir
útsæði. Upp af þessu úrvalsút-
sæði spruttu 77 bushel á ekrunni.
Á tilraunabúi í Ohio hefir og sú
orðið raunin, að uppskeran fer eft-
ir þvf, hvort útsæðið er þungt eða
Ijett. Það sem f þessu tilliti gildir
um hafra, gildir og um hveiti,
Sumir hafa sagt nýlega, að land-
ið frá Winnipeg til Klettafjallanna
yrði bráðum að iligresisreit. Þess-
konar má ekki koma fyrir. Það
eru nú þegar stór svæði krök af
illgresi í Norðvesturlandinu. Lát-
um oss uppræta þann ófögnuð.
Illgresið sýgur næringarefnin úr
jarðveginum, tekur til sfn vætuna,
þrengir að öðrum plöntum og eyði-
leggur eða skemmir uppskeruna í
stórum stýl,
Sáum að eins hreinu útsæði og
fylgjum þeirri reglu að hreinsa
akrana og útrýma illgresinu.
Herfið niður tværeða þrjár upp-
skerur með hjólherfi ; sáið byggi,
‘millet1, rúg eða öðru, sem má slá
áður en illgresið sáir til sfn; drepið
frjóvgunarefni illgresisins og gjör-
ið úr þvf svínafóður. Uppgefizt
ekki. Oðrum hefir tekizt að upp-
ræta illgresi hjá sjer, og það sem
þeir hafa gjört, getið þið. Látum
oss byrja á að hreinsa akrana á
þessu ári. — Látum oss gjöra jarð-
yrkjuna í Manftoba að vfsinda-
grein.
Mörgum mæli hveitis var sáð
síðastkðið ár, sem ekkert spratt
upp af. Jarðvegurinn var ekki
rjettilega- undir búinn. Til þess
að hveitikornið geti spjarrað, verð-
ur það að hafa hita, vatn og loft
(súrefni). Tfl þess að þessi skil-
yrði geti verið fyrir hendi, verður
jarðvegurinn að vera vel mulinn
með plóg og herfi og öðrum áhöld-
um. Ef moldin er ffnt mulin,
feilur moldin þjett saman utan um
útsæðið, og fær plantan þannig
meiri næringarefni til sfn, heldur
cn ef moldin er gróf og jarðvegur-
ast upp, og ganga f að byggja upp j inn holóttur. Sjerhver smáögn
hina ungu plöntu, á meðan hún er j moldarinnar scm snertir plöntuna,
ekki búin að ná þeim þroska, að | ber henni næringu og cykur vöxt-
geta náð næringu úr jarðveginum
og loftinu, Þvf fyllra og stærra
sem frækornið er, því me.ri nær-
ingarefni geymir það, og því bet-
ur er það lagað til að gefa hinni
inn. Það telst svo til að það tap-
ist oft 20 bushel af 100 fyrir það,
að jarðvegurinn sje ekki nægilega
vel undirbúinn. Ef jarðvegurinn
er grófur, má búast við Ijelegri
ungu plöntu kraft, og verja hana j uppskeru ; kappkostið að hafa
hættu af áhrifum þurks og kulda. j hann í sem bcztu lagi.
Ef kálfi, fola, eða plöntu, er gcfið j Vinningurinn kemur í ljós á eft-
nægilegt fóður í byrjuninni, þolir ír, því með þvf móti þroskast
það meiri harðýðgi sfðar, efáreyn- plantan fljótt, verður stærri og
ir, Upp af stóru og fullu fræi j þyrgri ogað öllu leyti fullkomnari,
vex sterk plauta, með stórt róta- i heldur en hún verður ef hirðing
kerfi, digran stofn og brcið bliið. ; jarðvegsins er slæm,
Upp af skorpnu og smáu fræi vaxa Það er hægt að fy rirbyggja
‘srnut* algjörlega, með þvf að
bleyta útsæðishafrana. hveitið eða
byggið í uppleysingu af formalin
eða blásteini. — Og hvers vegna
læturðu þá uppskeruna þína eyði-
leggjast af ‘smut‘.
Það er betra að brúka formalin
heldur en blástein, þar eð verkan-
ir formalinsins virðast endastleng-
ur en verkanir blásteinsins.
Formalin-uppleysingar fást hjá
lyfjasölum. Þær innihalda vatn
og 40% formalinehyde.
Ef það er sterkara eða veikara
geta bændúr ekki notað það með
góðum árangri við útsæði sitt; en
sú uppleysing sem venjulega er
seld bændum, erallajafna af rjettu
tagi.
Aðferð við hveiti.
Eitt pund af formalin (vertu viss
um að þú hafir rjett vegið pund),
er leyst upp f 45—50 gallónum af
vatni, eftir þvf hvort mikið 'smut*
er f útsæðinu. Eitt gallón af upp-
leysingunni dugar fyrir 2 bushel
af hveiti.
Láttu hveitið 1 langan garð á
hlöðugólfi, gjörðu svo ræsi efst á
hann endilangan, og heltu upp-
leysingunni f það ræsi sem allra-
jafnast, einu gallóni fyrir hver tvö
bushel. Mokaðu svo korninu
hverju yfír annað, fjóruiu eða fimm
sintium ; gjörðu sfðan úr þvf haug
og þek hann með pokum eða þjett-
um dúk, og láttu hann standa
þannig f þrjá tfma. Þvf næst skal
dreifa úr hónum svo útsæðið þorni.
— Látið útsæðið þorna eins fljótt
og hægt er.
Það má lfka dýfa útsæðinu ofan
f upplcysinguna og láta það vera
þar f 30 mfnútur. Skal það sfðan
látið f haug og þakið um stund, og
þurkað eins og áður cr sagt.
Blásteinn.
Þegar hann er notaður, skal
uppleysingin vera eitt pund af blá-
steini í átta gallónuin af vatni.
Blásteininn skal fyrst Ieysa upp f
heitu vatni, og þynna svo út upp-
leysinguna f trjeíláti. Sfðan skal
útsæðið látið ofan í þessa blöndu.
Þegar það er tekíð upp úr, skal það
látið standa á sfu í tíu mfnútur,
og síðan breitt til þcrris. Dreifa
má og uppleysingunni yfir útsæð-
ið, og skal þá brúkað eitt gallón
fyrir hver tvö bushel. Þessaköinu
aðferð rná og brúka við hafra og
bygg. Sjötfu og firnin til áttatfu
bushel af höfrum og byggi, cða
eitt hundrað bushel af hveiti, þola
fimmtfu gallón af uppleysingu.
Bezt er að baða útræðið daginn
áður en það á að brúkast, en gjöra
má það fyr ef þörf er á. Sje það
baðað tneira en degi áður’en það
er brúkað, skyldi það þurkað vel.
Forrnalin dofnai ckki við aldur-
inn eins og sumir halda, heldur
eykst kraftur þess.
Tilbreytni.
Það er ekki nauðsynlegt að brúka
aðfengið útsæði. Menn þurfa að
eins að taka ár eftirar bezta hvcit-
íð, hafrana eða byggið, scm þcir
hafa, og nota það fyrir útsæði
næsta ár.
uMOTSAGNIR
RIBLIUNNARáí
eru til sölu hjá undirri uðum,
Verð 25 cts.
E. ÓLAFSSON.
Gimli -Man
Eftirfylgjandi menn eru um-
boðsmenn Baldurs, og geta
þeir, sem eiga hægra með
að ná til þeirra manna heldui
en til skritstofu blaðsins, af-
hent þeicn borgun fyrir blaðið og
áskriftir fyrir þvf. Það er ekkert
bundið við það, að snúa sjer að
þeim, sem er til ncfndur fyrir það
pósthjerað, sem maður á heima f.
Aðstoðarmenn Baldurs fara ckki í
neinn matning hver við annan í
þeim sökum:
Jóhannes Grfmólfsson - Hecla.
Stefán Guðmundsso'n - Ardal.
Sigfús Sveinsson - - - Framnes.
Sigurður G Nordal - - Geysir.
Finnbogi Finnbogas. - Arnes.
Guðlaugur Magnúss. - Nes.
Ól. Jóh. Ólafsson ----- Selkirk.
Sigmundur M. Long - Winnipeg.
Sveinn G. Northfield- Edinburg.
Magnús Bjarnason - - -Marshland
Magnús Tait -‘Á ----Sinclair.
Björn Jónsson........Westfold.
Fjetur Bjarnason ---Otto.
Helgi F. Oddson - - - Cold Sprtngs
Jón Sigurðsson.......Mary Hill.
Ingin.undur Erlendss. - Narrows.
Freeman Freemans.- - Brandon.
Guðmundur Ólafsson - Tantallon.
Stephan G.Stephanss. - Markerville
F. K. Sigfússon. Bliine, Waih.
Chr. Benson. - - - Pcint Roberts
Apríl 1907.
s. M. Þ. M. F. F. L.
1 * 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30
Tunglkomur.
Sfðasta kv. 5. kl. 8, 51 m
Nýtt t. 12. kl. o, 37 m.
Fyrsta kv. 20. kl. 2, 9 m.
Fullt t. 27. kl. II, 36 m.
ÁGRIP AF HEIMILISRJETT-
ARREGLUGJÖRÐ FYRIR
CAN ADA-NORÐVESTUR-
LANDIÐ.
Jþær ’sectionir1 í Manitoba, Sas-
katchevvan og Alberta, sem
númeraðar eru með jöfnum tölum,
og tilheyra Dominion stjórninni
(að undanskildum 8 og 26 og öðru
Iandi,sem er sett til sfðu),eru á boð-
stóium sem heimillsrjettarlönd
handa hverjum (karli eða konu),
sem hefir fjölskyldu fyrir að sjá,
og handa hverjum karlmanni, sem
hefir fjölskyldu fyrir að sjá, og
handahverjumkarlmannisemeryfir
18 ára að aldri; 160 ekrur eða %
úr ’section* er á boðstólum fyrir
hvern um sig.
Menn verða sjálfir að skrifa sig
fyrir þvf landi, sem þeir vilja fá, í
landst'ikustofu stjórnarinnar, í þvf
hjcraði sem landið er f.
Sá sem sækir um heimilisrjett-
arland getur uppfvlgt ábýlis-
skylduna á þrennan hátt:
TIL SOLU,
Búj'irð með öllu tilheyrandi ná-
lægt Geysir P. O., og sömuleiðis
lönd f nánd við Gimli.
E. ÓLAFSSON.
Skrifstofa Baldurs.
GIMLI.----MAN
1. Með þvf að búa f 6 mánuði
á landinu á hverju ári í þrjú ár, og
gjöra umbœtur á þvf.
2. Með þvf að halda til hjá
föður (eða móður, ef faðirinn er
dauður), sem býr á landi skammt
frá heimilisrjettarlandi umsækjand-
ans.
3- Með þvf að búa á landi,
sem umsækjandinn á sjálfur f nánd
við heimilisrjettarlandið sem hann
er að sækja um.
&
The
SELKIRK
l LAfslD & IN- Z.
Sex mánaða skriflcgan fyrirvara
þurfa inenn að gefa Commissioner
of D nninion lands f Ottawa um
að þcir vilji fá eignarbrjef fyrir
heimilisrjettarlandi.
W. w. CORY,
Deputy of the Mmister of he Interlor
* VESTMENT ■
\ CO., LTD. !
\ SELKIRK, ’
\ MA.ETITOBA.. '
tp* 1
VERZLAR MEÐ
FASTEIGNIR: HÚS (
^ OG EÖND, í BCEJUM
f OG ÚT í BYGGÐUM. ,
^ ELDSÁBYRGÐ, I
0 LÍFSÁBYRGÐ <
# OG '
? PENINGAR TIL LÁNS^
r <
é ZÆWTsTYVGEJTR. ,
60 YEAR8*
EXPERIENCE
Trade Marks
Designs
. . - COPYRICHTS &C.
Anyone sonrtlng n sketcli nnd ðeBcriPtton iway
qulckly nacertnin our opinton free wnetnor an
invont.ion ia probably paioiitable. rominunioii-
tloiiaatricMyconlldentlal. HANDBOOK on I atontt
sout free. Oldest agency foraecurlnK patentn.
Pat.enta taken tbroujíb Munn & Co. recelve
speclal notíce, witbout charsfe, in tho
Sckattfic Jímcrícan.
A handsomoly ilIuBtrated weekly. I.nnrest olr-
Culat.ion of anv acientilic Journal. Torins, f-J a
yoar: four nionlhs, $L Sold by all newsdealers.
^ QQ 361 Oroadway, New York
íirancb OfBce. 625 F SLs Washlngton. D. C.
Jí T)r. O. Stephemen ^
ð 643 Ross St.
3 WINNIPEG, MAN.
yi
Telefón nr. 1498. JJT