Baldur


Baldur - 21.12.1907, Blaðsíða 2

Baldur - 21.12.1907, Blaðsíða 2
BALDUR, V. Ar, nr. 40 / GIMLI, --- MANITOPA OHAÐ VIKLBLAÐ. KOSTAR $1 UM ÁRIÐ. BORGIST FYRIEFRAM IMiateaMiMiSMiMiiMIM ÍTGEFENDUR: THE GIMLI PRINTING & PUBLISIIING COMPANY LIMITED. UTANÁSKRTFT TIL BLAðSINS : B.ALDTJR, GIMLI, LÆVCISr V »»*f> á ^Tiá’l ^ ‘Mig’ý'íirigiim #>r 25 cpt 'T'ir þ 1 tilung <1á'k‘»leng«1nr. AfNlá^' nr er g Vi-in 4 *i;œrr *uglý«iní>um,p«- n» l>irt»f 1 j b aðnu yfir l. ngr» 'íniA. V ðvíkj»rdi 1 í k i»n afnlætt.iog Öð iim fjármá’un n»,eru in^an beönir að snúa *jer að ráðs manninum. Til búandkarls. (Framhald). Hvort heldur það er sauður eða svfn, leggur hann reyfíð af mörk- um áður en lokið er. Hver einasti dollar sýgur f sig á árinu, eins og svampur f vatnsskál, ákveðna við- böt, segjum 8 eða 10 cent, oj þessi uppsognu cent koma frá þeim,sem leggja til starfskraft landsins. Pen- ingar eru ekki annað en kvitter- ing fyrir unnu verki, af einhverj- um, einhverstaðar, og eigi þjriðin 100 rnilljónir í veltu eitt árið, út- heimtir það að vöðva eða heila- kraftur upp á 108 milljónir sje lagður fram hjá þeirri þj<5ð það ár ið. Vitanlega leggja menn f báð- um pdlitisku flokkunum fram starfs krafta, ogeruþannig jöfnum hönd- um rúðir reyfi sfnu af þeim, sem auðinn eiga f veltunni, en til sanns vegar má það færast, að stfu bú- peningurinn sje höfðafieiri f stjórn- arflokknum, af þvf að úr þeirn hópnum eru valdir allflestir em- bættismenn og snattarar. Þessvegna er það f rauninni ekki rjctt skilið hjá búandkarli, að þau pólitisku trúarbrögð, að tilbiðja á- hangendur og þostula Mammons, sje nokkur sjereign conservatív- flokksins hjer f Canada. Fyrst og fremst hefir sú tilbeiðsla færst f ás- megin sfðastliðna ö!d meðal allra þjóða, sem hafa innleitt hjá sjer vinnuvjelar, og svo með sjerstöku tilliti til Canada, þá er það öllum sýnilegt, að Laurier er nú sem stendur æðsti prestur gróðafjelaga- trúarinnar í þessu ríki, þ. e. a. s., hann er Aron, sem leggur til tung-.itakið, en M<5ses mun helzt a* fiuna í aðalskrifstofu G. T.P. járn- brautarfjelagsins, ef hann er ekki til húsa yfir í Róm hjá Pfusi gamla. Þetta l.^turnú máske svo f eyr- um, sem f þvf felist sami gallinn og hjá búandkarli, bara hinn veg- inn, nefnilega conservatfvum í vil. Svo er þó ekki. Ekki er það ein- um lof að annar verði fjrrir lasti. Það er allt eins gott til í pokahorn- inu conservatfvanna, og ögnirini betra, fyrir það sem þeir voru fyr á tfð, og ennþá mosavaxnari f þrjózkunni, af þvf þjóðin svaf þá enn fastar en nú, svo þeim gat betur haldist ma'mmoniskan uppi. Það sem hjcr er vikið til æðsta prcsts embættis Mammonsdýrkun- arinnar, þ. e. a. s. að vera með niælsku og fagurgala talsmaður sjereignar og gróðafjelaga fyrir- komulagsins, það stendur í sam- bandi við umhugsun þeirra ka.in.a, sem þctta þjóðfjelag er nú hlaðið, og sem kjósendur rfkisins ciga að sjá og græða. Aðalkaunin eru járnbrautamál, með ýmsiur dilkum, sem þau draga á eftir sjer. Fyrst var hjer C.P.R. fjelaglð, og conservativarnir gömlu f Ottawa voru við þá fjölina felldir, áttu hluti f fjelaginu,. og snöpuðu þar umskæfur f kosningasjóði sfna o. s. frv. Það varð þvf seigróið fyrir hina að komast til valda, en þó gekk það, bæði af þvf hvað ó- svinnan var farin að keyra fram úr, og af þvf hvað þeir voru orðnir margir, sem komnir voru inn f rfk- ið í samkeppni við óskabörn stjórn- arflokksins, og voru þess um komn- ir að leggja nógu mikið á sig til þess að setja þann flokk til vald- anna, sem aftur á þann bóginn fengist til að gjöra sigað óskabörn- um en hina að olnbogabörnum. Nú, nú. Sakirnar standa þá svona: Ó.-kabörnin gömlu eru oln- bogabörn nú, og þau þrá ennþá æskustöðvarnar sfnar, blcssaðir ungarnir. Hjer í Manitoba heppn- aðist þeim það fyrst að komast inn aftur. Svoleiðis stóð á þvf, að Greenway óð járnbrautarmálaelg- inn svo djúpan, að fylkisbúar vildu ekki meira af honum, svo það var búið með hann. E11 ekki voru hin- ir fyr komnir að heldur en það kom f Ijós, að þcir voru ekki einhuga f járnbrautamálunum. Hugh John Macdonald losnaði úr lestinni, og Roblin var þá af meiri hluta stall- bræðra sinna bezt til þess trúað, að gjöra enga spaðbita úr góðum krofum. í þvf efni hafa ekki held- ur vinuin hans brugðist vonir sfn- ar. Conservatfvar hjer vestra og C. N. R. fjelagið varð eitt og hið sama, með nokkrum Ifberölum með f bland til halds og trausts, svo öllu skyldi vera óhætt, þó að þjóð- in færi að svala sjer á þvf að skifta um skipshafnir á skútnnni. Þessi ref'kák var tefld af svo mikilli snilld,—þjóðeignar látalæti f faðm- lögum við gróðafjelagsafnot; um- ráð yfir því, að tekjuhliðin skvldi ekki sýna óhæfilega upphæð á hendi til útbýtingar við árslok, cn ekkert vald yfir þ,ví hvað fjelagið legði f fasteignir eða önnur útgjöld o. s. frv. — að lfberalarnir f Ot- tawa, sem e>m hafa getað sperrst 1 við það, að láta ekki olnbogabörn- in ná æskustöðvunum aftur, gátu ekki stillt sig um að taka upp al- veg sömu aðferðina, að flestum þeim ókostum við bættum, sem þægilegast var að koma þar að. Þeim heppnaðist að gjöra trfnitar- iskan átrúnað úr sinni Mammons- \ dýrkuh, þ. e. a. s. þrjú fjelögin, hvert innan f öðru, eins og argvft- uga trúðarabrellu eða þrjá smjör- dalla hvern innan f öðrum: The Grand Trunk Company; The Grand Trunk Pacific Compagny ; og The Grand Trunk Pacific Branch Lines Company. Þannig eru þá orðin þrenn pörin f pólitisku málunum hjer f Canada, sem öll þurfa að athugast og skiij- ast, áður en maður getur fengið nrkkurn greinilegan botn f afstöðu Bordens f stjórnmálunum eins og þau liggjanú fyrir; ncfnilega þessi pör: C. P. R og austrænu con- servatívarnir frá eldri árum, C. N. R. og vestrænu conservatívarnir, og G. T. k. þrenningin og líber alarnir sem nú sitja við stjórn í Ottawa. Þegar búið er að hlaða jafn mörg- um og jafn sterkum gróðabröllur- um og blóðsugum þeirra á ekki sttérri þjóðarlfkama, þá er eigin- lega ekki að furða sig á þvf, þótt cinhverstaðar svíði, nje þótt sum- um sýnist sitt hvað um það, hver bitvargurinn sje tenntastur. (Niðurl. sfðar.) SKELLIN AÐRAN. Hún er á ensku kölluð “the rattlesnake“, en á dönsKU “Klap- perslange“. Aðalheimili hcnnar er Texas, og þar er hún stærst, en hún er líka til f norðlægari fylkjunum, segir ameriskur herfor- ingi. “Jeg man cftir þvf einu sinni, þcgar jeg var að kanna land f Yel- lowstone Park, norðvestast f Wy- oming og suðvestast f Montana, að þat drap jeg þá stærstu skelli- nöðru sem jeg hefi sjeð. Hún vai nærri eins digur og úlnliðurinn á mjer, og hafði ipspjöld til að skrölta eða skella meö og auk þess hnapp á halanum eða spólunni, sein hann er almennt kallaður, “í miðhluta Baridafylkjanna, — Kansas, Colorado og Indian Terri- tory — er skellinaðran digrari en h\’að hún er löng til, sjaldan lengri eil 3 þ_. fet. “Enda þótt loftslagið f Montana sje tiltölulega kalt, þá er þó vfða fullt af skellinöðrum þar. “Þegar jeg einu sinni ók með lækninum okkar nálægt virkinu sem við áttum heima í, stóðu hest- arnir allt f einu kyrrir og virtust vera hræddir. Þeir voru þá komn- ir inn á milli að minnsta kosti 12 skellinaðra, sem iáu dreifðar um veginn og veltu sjer þar. “Við stigum út úr vagninum og fórum að drepa þessi eiturkvikindi, og höfðum á stuttri stundu drepið að minnsta kosti 50, en það var ekki tfundi hlutinn af þeim sem þar voru. “Við tókum eftir þvf að nöðr- urnar flúðu margar f sömu átt, veitfum þeim þvf eftirför og sáum, að hjer um bil 100 af þeim fóru ofan f úlfsgreni sem þar var. “Þetta var um haustið áður en snjóa fór. “Þegar á veturinn leið og snjór- inn v.ar orðinn 3—4 fcta djúpur, tók jeg með mjer nokkra liðsmenn sem höfðu skóflur og þelahögg, og fór þangað sem úlfsgrenið var, til að vita hvort nokkrar nöðrur vjeru þar. Piltarnir beittu rösklega þela- höggunum og skóflunum, og innan skamms kom naðra á einni skófl- unni, og svo hver af annari, unz komnar voru um 60 upp úr hol- unni. Allar voru nöðrurnar þreytu- legar og eins og háifsofandi. “I Montana, Wyoming, Idaho og fiðrum norðlægjum fylkjum er til önnur tegund af nöðrum, hinar svo nefndu ‘uxanöðrur1. Þær eru stórar og sterkar og halda til f hol- um f jörðunni, holum trjám og 0 stofnum og yfir höfuð alstaðar þar sem þær finna skýli. Þær eru fim- ar að klifra og lægnar á að veiða fugla, “Hxanaðran er býsna löng, með dökkum, bláum ogstálgráum blett- um um skrokkinn. Hún er mein- laus og alls ekki eitruð, en hún er 'k.L'ður óvinur skellinöðrunnar og vinnur oftast sigur á henni. Þess vegna vilja bændur ekki drepa uxanöðruna nema þeir sje til neyddir. “f suðlægu fylkjunum er aftur á móti “kónganaðran11. verulega fagurt skriðdýr, meðflestaaf regn- bogalitunum á skrokksfnum. Hún cr venjulega Iftii, sjaldan meira en 3 feta löng. Plún bftur aldrei menn og er ekki eitruð, en skelli- naðran á engan verri óvin f þe=sari álfu. Þegar þær hittast, verður á- valt orusta, og þrátt fyrir eitur sitt, verður skellinaðran ávalt að deyja, þó stundum komi fyrir að hin deyji lika. “Þegar skellinaðran sjer kónga- nöðru, hringar hún sig saman á augabragði og býr sig undir orust- una, sem hún veit að er óumflýj- anleg. Þannig liggur hún kyr með höfuðið fyrir ofan hringina. viðbú- in að stökkva á óvin sinn ef hún sjcr færi. Kónganaðran fer hring- inn f kringum hina með sfvaxandi hraða. Skellinaðran snýr höfðinu eins fljótt og hún getur, til að veita hreyfingum hinnar eftirtekt, en hún heldur það ekki út til lengdar, og þegar minnst varir, þýtur kónganaðran á hana, bfturfhnakk- ann á henni og snýr sig utan um hana á sama augnabliki, svoskelli- naðran verður að deyja“. út um munn og nasir. Blöðin sem þeir reyktu voru vafin saman, og utan um þau var vafið mafs- blaði. Þetta kölluðu þeir tóbak. Hins sama urðu þeir varir þegar þeir komu til Cuba og Haiti sfðar á tfmum, og þegar Cortes kom til dVIexico, var tóbaksreyking aigeng þar. Sama er að segja um þann hluta Ameríku sem nú kallast Bandafylki, þar reykti alinenning- ur. Þar fundust einnig pfpuhausar f gröfum framliðinna manna frá löngu liðnum tfmum, sem sanna það, að Indíánar hafa reykt öldum saman áður en Norðurálfubúar fundu Amerfku. Sfðan árið 1570 hefir tóbak ver- ið reykt f Norðuráltu. Spanskir sjómenn byrjuðu á þvf, af þeim lærðu enskir sjómenn það, og síð- an breiddist þessi siður út um alla áifuna á tiltölulega stuttum tfma. Það eru talsverðar líkur til þess samt, að tóbak hafi verið reykt f Norðurálfu fyr á tfmum, jafnvel á 1. og 2. öld e. Kr. í Bæheimi við Rfnfljótið og vfðar, hafa fundist pfpuhausar úr járni, bronse og brendum leir, hjá öðrum munum, sem álftast að vera frá þeim tfm- um, eða þó heldur frá öldinni fyrir fæðingu Krists. Á þessum stöðv- um voru íbúarnir Keltar um það leyti, sem áttu viðskifti við róm- verska verzlunarmenn og hermenn. Heródót, sem uppi var 450 f. Kr., segir að Massagetarnir hafi við há- tíðahöld síii verið vanir að taka á- vexti af einhverju sjerstöku trje, og kasta þeim á eldinn, reykurinn af ávcxti þessum gerði þá ölvaða, eins og vfnið Grikkjann. Rómverski landafræðingurinn, Pomponius Mela, segir um fbúa Þrakfu, að þeir hafi kastað fræi 4 eldinn við hátiðahöld, og hafi reyk- urinn af því gert þá þægilcga ölvaða. Pliníus, sem uppi var 70 árura e. Kr., gctur þess um íbúa Aust- ur-Rúmenfu, að þegar þeir höfðu etið, köstuðu þeir einhverri jurt 4 eldinn, sem hafði þau áhrif, að þeg- ar þeir önduðu að sjer reyknum, urðu þeir filvaðir og sofnuðu. Lík- lega hefir jurt þessi verið hampur, sem enn er reyktur víða 1 Asfu og f Suður-Ameríku. Engar líkur finnast til þess að Kfnverjar hafi reykt tóbak eða annað fyr á öldum. Þeir hafa ef- laust lært reykingar af Holiend- ingum, sem hafa verzlað við þá sfðan 1633, Þess varð fPrst vart 1692, að þeir reyktu. REYKTÓBAK. Þegar Columbus kom til eyjar- innar Guanahani, 12. okt. 1492, sá hann sjer til undrunarað innbú-1 enda sem betlarar. arnir þar bljesu reykjarmökkum J MUNURINN. Stórkaupmaðurinn : ‘Varst það ekki þú sem komst hingað inn á skrifstofuna mfna fyrir nokkrum mánuðum til að betla ?‘ Gyðingurinn : ‘Jú, það var jeg‘. S.: ‘Og nú geturðu kcypt vörur af mjer fyrir meira en 1000 d. G.: ‘Já, því sko. Við Gyðing- arnir byrjum á þvf að betla og verðum svo kaupmenn. Aðrir byrja á þvf að vera kaupmenn og

x

Baldur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Baldur
https://timarit.is/publication/165

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.