Baldur - 05.03.1908, Blaðsíða 3

BALDUR, V. ár, nr. 48.
Yaldimar Þorsteinsson.
f. 8. jan. 1900. — d. 12. des. 1907.
Kveðið fyrir
húsfreyju G. Olson’s, — Gimli.
Þegar ljek hann Ijós og fagur
lífsins strengi á,
sólarbjartur sumardagur
sýndist vera þá;
hreyfing öll og hjartans meining
höndum saman tók,
barnsleg gleði, ást og eining
a)lt í sömu bók.
Reglur lífsins lærða-skóla
lftið þekkti barn.
Frjáls hann Ijek um laut og hóla
lífs hjá móður-arn.
Sviphreinn var hann, glaður, góður,
göfug, ástblíð sál.
Nám hans allt var nýtur gróður
náttúrunnar mál.
Þegar hrfðin harma dundi
hnigu gleði þrár;
unga hjartað hljótt þá stundi,
höfug felldi tár;
fann sjcr ógna sorgarsviðinn,
svalkalt búið rúrn,
því hans móðir ljúf var liðin
lögð í grafarhúm.
Þegar heim til húsa minna
hryggur genginn var,
helzt þarkvaðsthann friðskjól finna,
fýsti að dvelja þar.
Inni kvaðst hann sviftur sfnu,
“sólin mjer ei skfn“,
hneig svo upp að hjarta mínu,
huldi tárin sfn.
Þá var liðið lffs á daginn,
lokuð vona sund.(
Sólin var að síga’ f æginn,
seig að hinnsta blund.
Örmum vafði’ ’ann um mig sfnum
ástaþjett og hljótt ;
seinna í faðmi sagði ’ann mínum
síðast “góða nótt!“
Sfðan harmský hjúpa gleði,
hjartans strengir slá
sorgaróðinn sáru geði,
söng um liðna þrá.
Þó að löngum svíði sárin,
— sýnist dægrin löng,
sorgþung honum helga eg tárin,
hjartans mál og söng.
Móður hans að hinstu stundir
/
hlúði eg nótt og dag.
Þegar sviðu sorgar undir
söng hún hetjulag.
Hörð og þung var hinsta biðin
hug minn oft það sker.
Nokkru seinna lá hann liðinn
Ifka’ f faðmi mjer.
Sýnist mjer því sorgarhjúpi
sveipað allt f kring;
harmaljóð frá hjartans djúpi
huldum tónum syng.
Andvörp stfga óms með bárum,
unaðs vonin deyr,
sólgeislarnir svigna í tárum,
sfðan drukkna þeir.
Hljótt er nú og hvfld er fengin,
harmaskeiðið þreytt;
minningin um móður, drenginn,
munljúf verður eitt.
Hnfpir lund og hnígur óður,
hjartans vinur minn.
Friðar engill göfgur, góður,
grafbeð sveipi þinn.
H. Þ.
KORKTRJEÐ.
Megnið af korki þeim sem hafð-
ur er í tappa og ýmislegt annað,
kemur frá Spáni og Portúgal. Á
Spáni eru yfir 600,000 ekrur gróð-
ursettar korktrjám. Trje þessi
eru samt til á sunnanverðu Frakk-
landi, ítalfu, Norður-Afríku og á
Miðjarðarhafseyjunum, Korsiku og
Sardiníu. En það er einkum í
hjeraðinu Gerona á Spáni, að kork-
ræktunin er atkvæðamikill atvinnu-
vegur. Korktrjeð vex ekki f villtu
ásigkomulagi á Spáni, það verður
að gróðursetja það og hjúkra því
með nákvæmni. Grýttur jarðveg-
ur á bezt við það. Fyrstu fimm
árin frá því það er gróðursett,
verður að verja það sumarhitanum
og vetrarkuldanum, og yfir höfuð
öllum snöggum og stórum veðra-
brigðum, en úr þvf þolir það hvaða
veðurlag sem er.
Norktrjeð blómgast f maf, og
hnetur þess eru fullþroskaðar að
haustinu. Það er lengi að vaxa,
svo þessi atvinnuvegur krefur þol-
inmæði, og sá sem gróðursetur
korktrje gjörir það ekki fyrir sjálf-
an sig, heldur fyrir börn sín og
barnabörn. Trjeð getur lifað 2—3
hundruð ár, og er þá bolurinn um
6 fet f þvermál og hæðin upp und-
ir neðstu greinar 15—20 fet.
Þegar trjeð er kringum 20 ára
gamalt, fer það að gjöra gagn ; þá
er börkurinn fleginn af, og sje hann
ekki þvf ormnagaðri, má selja
hann, en svo verður maður að bíða
f 10 ár að minnsta kosti, þangað
til hann er aftur orðinn svo þykk-
uraðhann sje að nokkurum notum
sem vcrzlunarvara. Eftirþvísem
trjeð eldist, batnar korkurinn. Af
stóru korktrje fást um 2000 pund,
sem seljast fyrir $100 vanalega
eða 5 c. pundið.
Korkurinn er skorinn f lengjur,
svo er hann soðinn í vatni eða
gufu, við það vex hann að rúm-
máli og verður fjaðurmagnaðri, en
Ijettist nokkuð um leið. Svo er
yzta og harðasta skorpan flegin af
og hann aftur soðinn, unz hann er
orðinn mjúkur og auðvelt að skera
hann. Nú er hann ristur niður f
hæfilega þykkar og breiðar ræmur
og úr þeim eru aftur skornir fer-
strendir bútar, sem á rennibekkn-
um eru gjörðir að sívölum töppum,
sem sfðan eru breiddir á borð og
þurkaðir, Minnstu tapparnir eru
um i/S þuml. f þvermál, og seljast
fyrir 50 c. þúsundið. Stærstu
tapparnir eru um 1þuml. í
þvermál og 2 þuml. langir og kosta
um $14 þúsundið. Gæði korksins
eru mismunandi mjög og hafa mik-
i! áhrif á verðmætið.
Alls eru á Spáni um 200,000
manns sem lifa af korkræktun, og
er árleg umsetning hans um 3
milljónir.
>0
CS
>
.O.
<D
C
C
a
s
44
44
<d
XO
ctí
A
u
rt
>
c
c
ctí
s
u
ctí
C
C
o
rC
c
05
o,
o
V)
bJD
O
XO
VO
tUD
Vi
C
3
*o <C
SO
bf, «
O
>
<n
c
o
rC
CD
s
bf) **
O o
cn >
C 1,1
€
XO
03
>
43
xo
: bJD
o3 _» .
V o
44
•c3
E
cð
co
c
c
o3
s
B
*o
cð
** í3
&
3
«D
JJ
'Sq
KO
03
A
(S
:o
JC
o3
>
C
o
o
-
c m
E z
E
:o
E
o3
C
«2
o
J3
C
c
oS
i-4
VD
E
bJ3
o
tp
15
v
o3
4?
<D
«5
VO
bfí
£
sf **
o, »
cn A
o3
>
>0
cö
A
G-.
w
u
o3 u
bjq
03
(D
JO4
C
4*
4*
>,
rt
c
o
44
*0Q
*o
bjo
<D
03
E
o3
C
KO
H
E
c
'o
A
cn
O
t-
W
fZ ctí
03 XO
G 03
H3
C
03
bJD
Jú
C
ÖJ
xo
rC
c
oJ
£
03
bJ5 oJ
O C
<3
&
O
>
3
£
ÍO *o
bc 03
c
<3
rC
s
<D
tn
xo
C
44
'o
A
c
U
O
>
A
XO
oS
4-*
03
XO
b/5
h
c
<D
bp
15
.E
o
bJD
O
E~
c
£
<D
E
0
cu
«5
44
c
c
V
43
xo
bJ3
o3
bJD
o
c
c
-o
o3
bJD
c
<y
cð
£
xo
<D
c
bJD
<D
c
<3
tc
.>>
xo
C
bJD
E
c
XO
*o
bJD
bo
<D
12
44
12
o3
o3
44
44
05
A
vcð
43*
03
44
44
44
o
E S
'g v
4: W
c
o3 j_r
03 XJ
44 C
03
xo
V*
o
XO 4—
03 44
'** «8
E >
c c
c o
*c3 44
(m
03 rg
S §
- B2
c
xo
c
-o
c
c
<D
44
oS
44
«3
xo
<D
o3 ■*-»
bJD Ph
xo
&
— c
o
*
03
crj
c u s
Ctí 44 cn 44
1 O W
G
C .

£ 44
+-» u 44
Ctí <D
£ u C
bJD 12
c "0
xcT 43
rt G
+-» C <D
.4
C
c
w <H
O
cð
—1 V)
rc oí
£ 44
U
tO xo
^ *a
c W
W B
>.
C
.5 g
<D C
P rt
<D
xe>
4-J cð
03 Dh
W
c
o
U3
3
s
■S
-5
S
3
XO
g5
c
■Si ö o

3
« *
c
c
bJD w
43
>0
0$
c
<3
43
s
X
cö
c
c
íð
C
o3
‘C *o
xo c
w o.
43 <3
C o
E
c
xo
‘5
j3
c
c
03
C C
E rfs
§ 5
-4
CD PS
c
bJD
E
ct3
cö
C
c
cö
A
>
44
'O
C
oJ
<D
-4-»
■*o
<D
43
oS
xo
cö
.£ u. -
C
c
<D
>
43
E
<D
C
c
c
<D
03
A
C
1E
•5
c
05
44
’>
44
44
<D
44
Ctf g
cð C
c c
.5 S
43 c
jCtí
'Ö3
44
H
o3
A
C g
cw §
43 bJD
rc <d
E í
«a8 tiS
Sd C
<8
C
ctí
XO
o
Jj
H
>
ctí
vS
M
c
c
«3
>>
C
A
«<a
c
*o
TD
C
C
c
E
W

03
xo
o
03
cn
E
C
ctí
bJD
o
cn
C
*5
E
ctí
C
«3
v-.
cö
<D
A
E
c
V)
*C
43
xo
ctí
B
c
c
<s
4C
C4
Cu
ctí
0«
bJD
c
oJ
03
<tí
T3
C
JD
<3
43
<D
03
O
>
bo
o
.i,
*A xo
X
- <D
■ C 44
<tí
C .4^
CU bJD
o c
u, U, ._r
<tí
C
A
C
C
<D
bö
O
4—>
*o
rO
XO
a .h
a
c
<tí
c
c
o3
<tí
C
c
43
r 43
bo
o
c
V
JO
ctí
KD
<D
bJD
C
XO
v-
c
43
N
C
c
bJD
O
u
jtí
O
E
bo
o
OS
bJD
bc
o
V)
<3
43
Vh
ec
>>
c
'C
43
bo
O
bJD *C
O q3
Vh
c
bJD
bjo
<D
C
<D
c'
c
'O
c
c
w
43
3
43
C
C
■u*
N-t
>
<ð
bJD
O ^n
ctí
c
C
ctí
£
c
c
*o
bJ3
c
'O 52
E
c
"O
x: >
<8
£ E
V) G
C
*cð
£
:c .C
c
bÍD «
<D v-
bD c
xo
ctí
E
O
44
b<)
c
Ctí
o
>
c
.E
*tn
C
.E
‘5
44
o
ctí
>
xo
ctí
A
C XO
v- ,<tí
nj V-
ra o
> ^
io 'g
H ^
HD
C
<tí
>
ctí
43
G C
•C J
Æ xo
«43
Ctí <u
c
ctí 'O
44
C
ctí
bJD
O

c
<D
52
’>
u cn
g C
• <D
bJD ~
o ®
44
44
<D
,<D
15*
ctí
^ 3
.E
E c5
10 ^
ctí
c
XO
bJ3
ctí
44
C
ctí
43
C
«3>
H
E
c
-o
c
50
42
ctí
Vh
rt
> qj
4-J 4-.
•--- N—t
*—1 >
C A
bJD
+-»
.e £
<D _
Ctí
c
c
ctí
42
bJD
O
c
‘5
du
c
ctí
44
xo
ítí
43 ■-
jn 44
v- E
ctí
•hf 43
.>5 g
> o
^ cn
bo w
o 5
c
12
<D
43
‘C "2
c
c
o
44
w
C
c
c
v-
vO
<D
43
C
XO
ctí
c
xo
ctí
ctí
44
ctí
>
+-»
C
c
<D
E
n3 ^
0 C
c
ro
ctí
+-»
O
c
<tí
bJD
o
£
Ctí
tf)
C
44
.N
‘>
£
ctí
cn
bJD
O
rO
c
tCtí
V-4
X
43
c"
O
ctí
43
ctí
C
C
-2
H
43
E
c
c
:0
E
XO 43
V*
c
* s

M3
bu
O
w -
c
<D
ctí
xo
ctí
C
43
U
E
c
ctí
44
C
ctí
43
44
£ g
ctí
ctí ,C
A ^
bO
O
£
c
c
O
42

>
*o
Ctí
A
C
C
ctí
43
**5
ctí
12
c
44
tn
xp
£
C
XO C
U J
^ c
ctí
43
c
c
ctí
43
E3
-o
■ C
ctí
44
C
ctí
43
E
C
>
ctí
C
<D <ð
Ctí
44
v<
Ctí
>
C
C
ctí
43
fO
ctí
C
*ctí
C
c
ctí
H
>
•c
c
ctí
E
o
44
*o
ctí
bo
c *°
c a
b/ K>
XO g
ctí ^
A w
xo
,<*
>
.S
’5
< a
44
C2
bjo
c
ctí
O
ro
ctí
>
C
C
bJD
O
12
b/D
c
'u>
44
bJD £
0 c
c
c ^
<2 52
*r xo
O v,
43 O
ctí
>
E
<D
tn
TD
C xo
ctí tC
: *
ctí
>
ctí
xo
<D
'C
bJD
o
• c
3
'n
N3
C
c
<tí
E
<tí
xo
ctí
XO
<D
E
bjo
E
íi 42
<ð • —
0: S
*5 rt
E
O
Vh
V-
<tí
C
C
c
44
Vh
o
>
E
c
bJD
o
c
bJD
c
E
ctí
<3
43
Vh
ctí
bjo
<D
A
c
<3
43
c
ctí
xo
XO
u,
£
<D
«3
«3
42
C
KO
ctí
£
XO
ctí
4—»
cn
C
c
tc
c
c
cö
E
.E
*<D
C
g-s
E E
<S SJ
A
JS o
n!
•rj to
to <u
Ctí ^
bJD
<D

ctí
•Jk c -o
-c 5 =
>
A
tn ÍO
C _
CXO
o
s s
XO ctí
2 5
E
44
44
O
bJD
c
43
bJD
c
E
<D
tn
H
£
E
<D
cn
Ctí'
c
c
c
G
I 44
ctí 44
bJD <D
<D _
12 ‘S
XO A
0 v.
V3 5
C
44
44
O
XO
O
Kö
ctí
4—»
bJD
C
ctí
u
E
ctí
XO
ctí
tn
8
3 ti
Ch 'Cð
t 3
+-* xo
cn *C
‘•5 xo
ctí
C A
(tí
44
bJD
<D
</3
c
c
U3
bJD
O
c
.E
’c3
t:
ctí
<D
>
C
C
D
ffi
bJD
}0
D
bJD ’xo
's 2
c c
<tí <ð
E
c
c
c
ctí
XO

XO
ctí

xo
ctí
bJD
§0 .bft
c »1
^ ,’S
v. bfl
•- c
E
bJ3 ■_
c: 2^
U
w ~
4_> C\3
.<«
c
D
43 C
O
G 44
s
C 4-»
Ctí
G
xO
O
tn
52
>
’xp
5
•*-s
bJD
c
<3
43
XO
03
>
43
<D
•****\
G
u «•
D
A G O Æ.
C C
C bJD
C G
XO
-o
c
<D
.tí
bJD
G
Vh
ctí
*b2
.£
’>
2
43
xo
bJD
ctí
•n
<tí
c
bJD
o
:c <n fO
tn C
bJD CJ T3
A
<8 xo
D
44
ctí
44

C
a
'C
cn
-*-»
<D
44
O
A
xo
v,
‘>»
43
tbJD
*E
Vh
D
xo XO
03 C
^ -A
VT3
V
44
%
s
ctí
xo
0J
xö
ctí
A
bjc
jj
ctí
xo
H
u
-o
c
<tí
>
*5ð
-o
xo
u
ctí
>
ctí
44
:o ^
- rÓ -
44
tn
c
•Ö
c
c
D
44
£
O
E
v2
:C
43
52
*>
E
<D
tn
44
44
D
•Ö
C
xo
ctí
rA
c
44
rt
C
xo
rt
xo
c
o,
<3
3.
U,
tn
4-»
<D
44
tn
44
44
<D
<8
C
ctí
C
C
ctí
A
ctí
C
c
44
W 3
<D xo
44 ••=*
u
<D
Ctí >
XO
u VG
O ctí
43 43
1