Baldur - 22.02.1909, Blaðsíða 2

BALDUR, VI. ár, nr. 36.
ER GEFINN TÍT Á
GIMLI, -----
OHAÐ VIKUBLAÐ.
KOSTAR $1 UM ÁRIð.
að sýna fjöldanum það, sem að eins
T\ fáir höfðu áður haft sannfæringu
Lj fyrir og barist fyrir að fá. Sá
II í bóndi, sem heilt vagnæki sendir
! austur, kemst með því móti fram
jhjá millimönnunum í fylkinu til
MANITOBA ^auPmanns'ns austur v'ð útflutn-
________ I ingshafnarstaðinn, en ekki kemst
hann nú samt alla leið að viðtöku-
kaupandanum hinumegin hafsins.
Þessum hafnstaðarmillimanni bú-
ast nú bændurnir við að fylkin
gætu lfka skotið aftur fyrir sig, ef
þau stæðu fyrir verzluninni. Það
er nú einn vinningurinn, sem vænt-
BOROIST IJYRIRFRA M
i an'esur Þykir mcð þjóðeignarfyrir-
— | komulaginu, og bændurnir verða
j sjálfsagt tregir til að kannast við
tfTGEFENDUR:
THE GIMLI PRINTING & ! að Það sje þarfleysa.
____ ! A þessari burtscndingu kornsins
PUBLISHING COMPANY ! ,, . . ,
er líka einn sjerstakur annmarki.
LIMITED. Á meðan kornið er á leiðinni aust-
___________________ j ur, telst það seljandans eign, svo
hann verður fyrir öllu skakkafall-
inu, ef eitthvað kemur fyrirámeð-
an það cr ekki komið til kaupand-
ans þar eystra, Okærni járn-
UTANÁSKRIFT TIL BLAðSINS :
B.A.ILIOTTIR,
o-idvroi,
MAN.
Verð á smáum auglýsingum er
25 c. fyrir þumlung dálkslengdar.
Afsláttur er gefinn á stærri auglýs-
ingum, sem birtast í blaðinu yfir
lengri tfma. Viðvíkjandi slíkum af-
slætti ogöðrum fjármálum blaðsins,
eru menn beðnir að snúa sjer að
ráðsmanninum.

Kornverzlunar-
málið.
brautafjelaganna er þar óárenni-
legur Þrándur f götu. Vagnar
þeirra eru t. d. stundum svo slæm-
ir, að við hristinginn á leiðinni
smálekur allmikið af ækinu út um
göt og glufur á vögnunum. Sann-
indamerki um þetta má oft sjá
hjer við járnbrautarstöðvarnar á
vögnum, sem hingað eru sendir til
eldiviðarflutnings. Þeir eru til og
frá troðnir mcð pokadruslum eða
I pappírsskufsum eða lappað upp á
þá á ar.nan hátt. Þann vinning
j telja nú bændurnir upp á fyrir sig
! með þjóðeignarfyrirkomulaginu, að
þá yrði kornið strax úr sinni á-
byrgð þegar það væri komið f
hlöður hins opinbera, alveg eins
f hinu langa stjórnaformanna- N það nú cr> Þc^ar sclt cr Prfvat'
; mönnum. Hinu opinbera geta
| menn svo ekki vorkennt að koma
já járnbrautafjelögin ábyrgðinni á
þvf, að vinna skammlaust verk
brjefi, sem prentað var í sfðasta
blaði, erum þrjá aðalkafla að ræða.
Sá fyrsti greinir frá því, hver'su j
rjettarfarslega ómögulegt það sje,
að koma kornmeðhöndluninni und- j sinnar k,iIIunar- °2 vcrður
i það fyrir stjórnaformennina, að
ir fylkjanna verndarvæng.
næsti, hversu óárennilega kostnað | sannfa-'ra bændurna um, að ekki
. sje nein þörf á að ná þessum vinn-
ingi.
Þó má nú virkilega til sanns
arsamt það yrði, að færast slfkt f
fang. Hinn þriðji, hversu ónauð-
synlegt það sje f sjálfu sjcr, að
standa f þessu stfmabraki.
Af þvf stjórnaformönnunum hef- j
ir þóknast að grfpa t halann á mál-
inu fyrst og færa sig svo fram eft-1
jr, verður þvf aftur snúið hjer við
og tekið eftir sinni eðlilcgu og
silgulegij röð.
ÞÖRFIN
fyrir umbótum á kornverzlunar-
ástandinu er þá það, sem allt byrj-
ar á, Er hún mikil eóa lftil, nokk-
ur eða cngin ?
vegar færast, að þeir eigi upp á
pallborðið hjá hainingjunni, bænd-
urnir scm geta hagnýtt sjer þessa
palia, en þeir eru þrisvar til fjór-
j um sinnum fleiri, sem einhverra
orsaka vegna hafa farið á mis við
það hingað til. í þeim hópnum
j eru þó nokkrir, sem \ erða sjer-
stakra hlunninda aðnjótandi hjá
kornhiöðucigendum. Verða kraft-
bændurnir helzt fyrir þvf, að eiga
svo góðum kjörum að fagna hjá
— og þeir mega einmitt sizt við
þvf. Það eru annaðhvort byrj-
endur, með smáar landeigmr og
skuldakross á baki, eða menn,
sem hafa orðið fyrir einhverjum
sjerstökum hnekki, haglskemmd-
um, hestadauða, heilsuleysi eða
öðru sliku. Og ugglaust verður
torvelt fyrir flokkaforingjana og
flokkablöðin að sannfæta þessa
hlutaðeigendur um að hleðslupall-
arnir hafi afstýrt allri þörf á um-
bótum. Menn vilja auðvitað helzt
geta átt kost á að eignast sjálfir
allan arðinn af erfiði sinna handa.
Þeirri hamingju á nú sá sfzt að
fagna, sem fátækastur er. Heldur
eiga þó hinir einhverjum kosta-
kjörum að fagna, en hjá honum cr
klipið og klipið utan úr, banka-
lánsrentur, vjelarentur, landveðs-
rentur, stanslausar rentur og
prósentur, sem hann verður að
standa skil á þegar búið er að
þreskja, og þvf er hann til neydd-
ur að selja þegar honum gegnir
verst, á meðan allir kraftmeiri
mennirnir eru að ljúka sjer af nieð
að nota þau tækifærin, sem hclzt
er við unandi.
Og nú er þó ekki nóg með það,
að fátækiingurinn verði að sæta
lægra söluverði heldur en sá, sem
er svo kraftmikiil að geta annað-
hvort gengið fram hjá hlöðunum
alveg, eða þá haft nokkurn veginn
sjálfdæmi í skiftunum við þær. Á
honum snnnast það, þegar skuldu-
nautarnir kalla, að ‘sigraðir menn
verða að sætta sig við allt'.
Starfsrækjandi hlöðunnar byrjar
á því, að taka sjer sjálfdæmi um
gæðastig kornsins, og þó það sje
látið í veðri vaka, að gæðastig
þetta sje miðað við sýnishorn þau,
sem opinbcrir matsmenn afhenda
hlöðunum fyrir mælikvarða, þá
gefur að skilja að sanngirnin, sem
f þeim dómum ræður, er eins mis-
jöfn eins og mennirnir eru misjafn-
ir. Eða þó öllu hcldur það, að sá
hlöðustjórinn, sem verstur er og
slungnastur f hverju þorpi, ræður
í þessum dómum, þvf hlöðurnar
hafa nógu sterkt samband með
sjer til þess, að eiginlega sje ekki
neina áreiðanlega samkeppni á að
treysta. Með þvf er loku fyrir það
skotið að nokkuð sje að flýja.
Þessi ‘sortjering' kornsins er
eitt enn, sem bóndanum þykir
ekki vanþörf á að fá eitthvað kotn-
ið til lagfæringar.
Þegar svo farið er að mælakorn-
ið, tekur hlöðustjórinn sjer enn á
ný sjálfdæmi f því, að gjöra áætl-
un um hvað miklu það muni nema,
sem saman við kornið er af rusli,
THE GIMLI
TZR^AJDXHSrGb 0°
GIMLI.
MAN.
Selur eftirfylgjandi vörur með m i k 1 u m afslætti yfir febrúarmánuð,
meðan þær endast:
Karlmanna peysur.
Drengja peysur.
Þykkar karlmanna skyrtur.
Stök vcsti.
Drengja nærfatnaður.
Þykk blankett.
Karlmanna snjósokka
Drengja snjósokka.
Leðurvetlinga.
Stakar buxur.
Karlmanna nærfatnað.
Einnig birgðir af eftirfylgjandi vörum, sem að við scljum mcð
eins lágu verði eins og hægt er, fyrir borgun út f hönd :
kaupmönnum, að þeirnota pallana
Ekki vilja formennirnir fortaka i ekkj( heldur lofa kaupmönnunum
að einhverja þörf kunni að vera ag meðhöndla korn sitt. Er þó
um að ræða, en‘mestu óþægindin*! sú kv(jð j,ar þá meðfylgjandi, að
álíta þeir þó að sje horfin. 1 clja þjjndinn panti vagn undir sfnu
svo til lagfæringarinnar, sem Qg leggi hann svo eins og á
hleðslupallarnir hafi valdið, og bú-1 borð rncð sfnu korni í hcndur
ast við öllu þvf bezta af þcssum ; hlöðueigandans. Fá þá þeir bænd-
Groceries.
Patent meðul.
Leirvöru.
Axarsköft.
Brooms.
Trjefötur.
Álnavörur.
Stffskyrtur.
Overalls.
Skófatnað.
Og margt fleira.
GIMLI. TRADING C°.
umboðsmenn vigta á járnbrautar-
sporinu inni í Winnipeg, heldur
en á því sem vigtað er við hlöðurn-
ar úti um landsbyggðina.
Eins og fyr var sagt, koma öll
þessiundanbrögðog klækirmest þar
niður, semsíztskyldi, — áþeim.sem
eigaskuldir eða óhöppeðafákænsku
viðaðstrfða. Þessirneðstubekkingar
f reynsluskóla bændastjettarinnar
hafa sára þörf fyrir umbætur, hvað
sem allra stjörnaformanna vizka
hefir þar um að segja, og það er
cinkum til þess að bæta úr þeirri
þörf, að beðið er um þjóðeignar-
kornhlöður, — svo þeir geti feng-
ið að njóta sömu kjara með sitt
litla eins og aðrir með sitt mikla.
Við /;ví er búist af hálfu hins op-
inbcra.
Og hvaða nafn viljið þið gefa
þvf ?
Kalla það góðgirni, sanngirni,
rjettlæti, jöfnuð, eða hvað ?
Jæja, hvaða nafn, sem því er
gefið, þá er þarna um það að ræða,
sem er hjartað f þeim hugsunar-
hætti, sem nú þekkist orðið um
allan heim með nafninu sósfalis-
mus, og það hafa þeir ætlað sjef
að gefa til kynna, scm fyrstir tóku
upp á að kalla það á fslenzku jafn
aðarmennsku*.
En þctta fæst aldrcí hjá þeim
sem stunda kaupskap sem prfvat-
atvinnu. Þar kemst allt af sá,
sem mikils má sín, að einhverjum
hlunnindum, sem lftilmagninn fær
við tjöldin, og fyrirmuna öðrum
þess að eitt gangi yfir þá og sig.
Þvf að eins eru menn að biðja
um þjóðeign, að þeir finna sffellt
til brýnnar þarfar á þvf að afstýra
þeim ójöfnuði, sem prfvat-manna
kaupskapurinn hefif allt af f för,
þrátt fyrir allt það bótaklastur,
sem hvert þingið eftir annað stag-
ar ofan f áður gildandi lög.
(F'ramh.)
bættu kjörum*.
flleðslupallarnir
ekki, og það eru þessar hlunninda-
og gjörir oft við því að það muni j veitingar, sem valda öllum fjár-
svara tuttugasta parti alls þess, j munalega ójöfnuðinum í vcröld-
sem bóndinn er með á vagni sfn-
um. Um þetta atriði er auðveld-
ast að metast f það óendanlega,
en allir sjá hverju megin við með-
alhófslínuna hættan er á að skekkj-
an tendi. Og svo er að sfðustu
um æði mikla tortryggni að ræða
hjá bændunum um hrein og bein
vigtarsvik, og sú tortryggni virð-
inni. Ýmist kaupandi cða selj-
andi kemst að einhverju svo köll-
uðu tækifæri mcð þvfað faraábak
! ur, sern við þessi kjör eiga að búa,
hafa cínmitt1 stundum ió centum meira fyrir
gjört nógu mikið gott til þess, að; hvcitibússjel heldur en sá, sem er
koma bændunum á bragðið, og núisvo fátækur að geta hvorki sætt j ist ekki ástæðulaus, þegar reynsla
I
vilja þcir bara fá meira. Þegar hlunnindum pallahleðslunnar nje j er á því fengin að menn fá bctri
pallarnir voru komnir, fói réynslan j orðið óskabarn hlöðueigendanna, j vigt á þvf, scrn þeir láta stjórnar-
* Ýmsir telja það merkingu þessa
orðs að allir cigi að ciga jafnan
auð, en gæta þess ekki að í því
væri ójöfnuður, sem enginn jafn-
aðarfús maður óskar eftir. Sum-
ir hlaupa mcð þetta af aulaskap,
en margir útbreiða þetta scm
grýlu, vitandi að þetta cr fals-
skýring.
S K Ý I Ð.
Ó, þú blóðrauða ský
jeg vil búa þjer í
bcrast trylltum frá veraldar glaum.
Mjer þar glóandi sól
rjettir gullbúinn stól
og grcmja snýst upp í inndælan
draum.
Ský, að sigla með þjcr
jcg veit unun það er,
aldrei strandarþinn gullbúinn knör.
Vcrtu vinur minn sæll,
þú vesall veraldarþræH,
jeg verð að fara og bæta mfn kjör.
Er þú Iftur um kvöld
loftsins litfögru tjöld
og lætur huga þinn hvarfiatil min.
Þú sjerð mig gullnum á stól
í rauðum, rósóttum kjól
renna augunum niður til þfn,
Stundum loftið er þykkt,
aldrei yndið cr tryggt.
eigi daglega röðulinn sjer.
Skýi vöknar um brár
á foldu fellir það tár,
þá finnurðu’ ef til vill tár eitt frá
ntjer.
R. J, Davíðson.
Lækmrinn : ‘Ó, þú hefir mis-
stigið þig, það cr ekki saknæmt,
að 3 vikum liðnum geturðu dansað*.
Sjúklingurinn : ‘Það er ánægju-
legt, þvf þá list hefi jeg aldrei
kunnað*.