Breiðablik - 01.02.1913, Blaðsíða 14

142
BREIDABLIK
kvæmd. Allit þeir, er þakka vildu guö-
dóminum eitthvaö sérstakt, létu slátra
fórnardýri. Nokkur kjötstykki voru
brend upp, með kökum úr sýrðu degi, á
altarinu. En úr hinu var á þriðja degi
efnt til fórnarveizlu og vinum og vanda-
mönnum boðiö til. Svona gekk það til á
hæðunum. Og engin orð finnast Amos
nógu nöpur til að lýsa þeirri afmán. Þetta
er yðar yndi, ísraelsmanna! Það sem al-
ment er álitið hið mesta guðsþakkaverk,
finst honum synd og svívirðing. Má
nærri geta, að almenningsálitið í landinu
hafi dæmt s'íkan mann óalandi og ófer-
jandi. Ekkert eitt einstakt atriði er hon-
um sérstakt ásteytingarefni, hann finnur
stöðunum eða einstökum siðvenjum ekk-
ert sérstakt til foráttu.Það er alt jafn-óhaf-
andi í huga hans. Alt jafn-langt frá hinu
sanna. Honum finst einungis um tvent
að velja: Annaðhvort þessa helgi-
siði, e ð a sanna guðrækni. — Annars
vegar er lýðurinn með þessa auvirðilegu
útvortis guðsdýrkan. Hins vegar spá-
mennirnir með eldmóð trúarinnar í sálu
sinni. Djúp verður á milli, sem engin
brú liggur yfir. Hingað til höfðu trúar-
brögðin öll verið fólgin í að hafa um hönd
ytri siðvenjur. Upp frá þessu brýzt trú-
ræknin úr þeim böndum og verður eitt
og hið sama og ráðvendni eða siðgæði.
Fórnir voru samkvæmt skoðunum Amos-
ar og spámannanna ekkert annað en
mútur frá lýðnum til guðdómsins. Hann
var fús að láta múturnar vera háar, ef
Jahve að eins gæfi þeim leyfi til að halda
áfram í spilling og ranglæti, án þess að
hegna. Hér eftir varð skiftingin í landinu
þessi: Annars vegar guðræknir
m e n n, spámennirnir og þeir, er þeim
fylgdu. Hins vegar guðlausir
m e n n, sem álitu alt komið undir fórn-
færingum, bænasöngli, þulum og játn-
ingum. Var það nokkur furða,þó Ahazía,
prestur í Betel, sendi til Jeróbóams, ísra-
elskonungs, og léti segja: Amos kveikir
uppreisn gegn þér mitt í Ísraelsríki; land-
ið fær ekki þolað öll orð hans (710).
NÝÁRSSÖLIN.
Úr bréfi, dagsettu 1. jan. 1913.
Þá er okkur nú runnin upp nýárssól. En yfir
hvað skín hún? Blóðgan val á Balkanskaga
og blóðug tárekkna og föðurlausraástríðssvæð-
inu, — og hún skín á stórvelda-erindrekana, sem
sitja eins og hrafnar við að semja frið — frið,
sem gefi þeim færi á að auka ögn veldi sitt og
verzlan. Og hún skín als staðar á auðbundnar
eða aðalsfjötraðar stjórnir, sem veita þegnum
sínum sams konar frelsi og hagsmuni og við bú-
andkarlar veitum kúnum til þess þær mjólki.
Og blessuð sólin skín á ríkisstjórnina okkar
og andstæðinga hennar, sem sem nú eru að
safna nýjum kröftum í jólafríinu, til þess að
draga Kanada inn í herkostnaðar hringiðuna.
Þar vildi eg geta gefið öðrum flokknum dauðann,
hinnm d.....(þér fyrirgefið óvandað sveitamál).
Mér finst það mótsögn, þegar allur heimurinn
þykist vilja frið, stynur undir herkostnaðarfarg-
inu, að vera þá að gera Kanada-þjóðina að her
kostnaðar-þræl.
Og aumingja íslenzka þjóðin, dannebrogs
krossfesta, sýslumanna-sligaða þjóðin, sem er
að keppast við að komast í hernaðar-vernd
Dana. Aumingjanna, sem ekki geta varið sig,
og eru þarna í miðju gini stórveldanna.
Lengra út x þetta þori eg eigi. Eg er hrædd-
ur um, að þér álítið mig anarkista!! En það er
nú samt ekki. Eg held, að heimurinn, þrátt
fyrir alt, sé að batna, — eins og vestur-íslenzkan
þrátt fyrir hrognamál fjölda margra. Mín ástæða
fyrir því ar þessi: Stríðslöngunin, herkostnað-
urinn, er að fara í þær öfgar, að það lýkur upp
augum margra, er áður voru blindir. Alþjóðar-
augun eru að fá gleggri sjón á ofríki og auðvaldi,
og ófrelsisböndum. Það er að búa um sig í
heiminum aldn, sem skolar burt auðvaldi og ó-
eðlilegum böndum. Hún er orðin svo þroskuð,
að byrjað er að vinna, stefnan víða mörkuð,og
fet fyrir fet þokast í áttina. I því eruð þið
góðir liðsmenn, sem losa viljið kredduböndin
(vel sé ykkur fyrir það!) og gjöra trúna að verk-
um. En það tekur ár og aldur að hreinsa alt
illgresið. En ef haldið «r horfi meðan rétt stefn-
ir, þá tekst það. Það er mín trú og von. Því
eg trúi fast á veraldlega og eilífa framþróan. —