Dagsbrún - 28.08.1915, Blaðsíða 3

30
DAGSBRÚN
menn gefa fyrir þessari skyndi-
legu breytingu.
Sjálfsagt er í rauninni óþarft,
að færa miklar sannanir fyrir því,
að verðhækkun hafi átt sér stað,
því að engin sveit eða kauptún á
landinu munu hafa orðið þar út-
undan. En til frekari stuðnings
máli mínu, vil ég þó nefna nokk-
ur dæmi frá helztu kaupstöðun-
um alt í kring um land. Nöfn
verða ekki nefnd, af því ekki er
verið að ráðast á neinn einstakan
mann, heldur reynt að skýra yfir-
gripsmikla hreyfingu. Það skiftir
litlu máli, hvort kaupmaðurinn,
sem færði nauðsynjavörur upp um
100 °/e, heitir Pétur eða Páll. Yerk
hans: verðhækkunin, er aðalat-
riðið. Þó skal þess getið, að öll
dæmin, sem hér verða tilfærð, eru
eftir heimildum sjónarvotta, er
aftur hafa sagt mér frá. Sumir
sögumenn mínir hafa jafnvel verið
starfsmenn í þjónustu þeirra kaup-
manna, sem hér er lýst.
OOOOOOOiOiCOO
OCiO^OOOO^(M(MxOO
rH r—I H r—i
Ö
Ö
1 I I I II II I I I
JS
OOOOOOOOiOOOO
oooooococqooo
OO^COÖÖOtHIOOO
COOOt^íO^xO fO CO (O
I
I
00
s
ö
o
o o o o o o
o o o o o o
ö (M (M ö Ö xo ö
<M CO CO (N <M (M
xo
Ö
æ
o o o o
o O vo O
ö oo Ö (M
CM h CO
c3
P
fl
Ö
o
1 F
“I
'Zj cð
« a
a
xo
cs
m
o,
Ö
n
s
60
bh ®
^ s
s
bfi
‘Ö
XO
ö
c3
O
ÖJD
O 'O
-14
(MCO^XOÖI^CO lOO
Hér eru taldar fáeinar þær vöru-
tegundir, sem ætla má að fólk
neyðist til að kaupa, hvað sem
þær kosta. Að færa þær upp, fram
úr hófi, er því bersýnilega að nota
sér neyð þjóðarinnar, til að safna
sem mestu í eigin vasa.
Ekki er kunnugt um að neitt
pöntunarfélag hafi tekið þennan
leik upp eftir káupmönnum, sem
varla er heldur von til, eftir eðli
málsins. Og þó að eitthvert kaup-
félag hafi hækkað verðið eitthvað,
til að forðast of mikla aðsókn í
bili, þá hefir sú fjárhæð komið í
vasa félagsmanna, nú um ára-
mótin, þegar skift var ársarðinum.
Sumstaðar sáust bein áhrif
kaupfélaganna í því, að kaupmenn
urðu að hætta við verðhækkun,
þeirra vegna. Kaupfélagsstjórnin í
N. hefir sagt þessa sögu: Fyrstu
dagana í Ágúst kemur helzti
kaupmaður þorpsins í kaupfélags-
búðina og vill fá verð á kolum
hækkað úr 5 kr. (skippundið) upp
í 12 kr. (140 °/o). En þegar ekki
var við það komandi, að eiga
slíka samvinnu við félagið, þá
reyndi kaupmaðurinn að afla sér
vina með því að selja sín kol öll
á 4 kr. skipp. og þóttist með því
sýna göfuglyndi sitt.
* *
«
Það er auðvitað erfitt að gera
sér grein fyrir því, nema af lík-
um, hve miklar vörur hafa verið
til í landinu, þegar stríðið byrjaði.
Enn fremur var hækkunin mjög
mismunandi, t. d. í Reykjavík
fremur lítil, að fólki virtist. Þó
hækkuðu sumir sanngjörnustu
kaupmennirnir mjöipundið um 2
aura og nemur það að minsta
kosti 20 °/o. En mönnum hættir
til að líta eingöngu á pundsverðið
en ekki á hundraðshlutann. Það
er vafasamt, hvort til væri nokk-
ur kaupmaður í landinu, ef allir
kaupendur gerðu sér grein fyrir
þeim gífurlegu okurrentum, sem
þeir borga kaupmönnum af veltu-
fé þeirra. Hugsum okkur kaup-
mann í Reykjavík, sem selur fyrir
peninga eingöngu, og að hann
geti notað sama peninginn 12
sinnum á ári, sem er enginn
vandi, og lagt þó ekki sé nema
20 °/o á, í hvert sinn, fram yfir
nauðsynlegan kostnað, þá hefir
sú króna gefið eigandanum 240 °/o
í auka-ársarð.
Ég vil gera að yfirleitt hafi
verið til í landinu mánaðarforði
af erlendri matvöru og eldsneyti
í byrjun ófriðarins. Þetta er mjög
lág áætlun, þvi þó að sumir verzl-
unarstaðir, sem hafa greiðar sam-
göngur við útlönd, eins og t. d.
Reykjavík og Akureyri, séu að
jafnaði ekki mjög birgir á þeim
tíma árs, þegar vorkauptíð er liðin,
þá er þess að gæta, að á mjög
mörgum stöðum eiga kaupmenn
mjög miklar byrgðir frá vorinu,
fram á haust, og jafnvel fram á
næsta vor. Svo var t. d. um eina
stórverzlun, sem hefir í höndum
sér mestöll viðskifti í heilli sýslu.
Af líkum, og eftir afurðum, sem
eru fluttar út frá því kauptúni,
má gera ráð fyrir, að þessi eina
stórverzlun hafi haft fyrirliggjandi
200.000 kr. virði í matvörum,
kolum og salti, og að hún hafi
lagt á til jafnaðar 50 °/o fram yfir
venjulegan kostnað, þá hefir lands-
mönnum, í þeirri einu sýslu, verið
íþyngt með að mista kosti 100
þús. kr. herskatti í tilefni af fyrir-
sjáanlegri neyð þjóðarinnar. Þegar
menn athuga að ýms dæmi eru
til alveg samskonar, þá ætti það
fuilkomlega að vega á móti þeim
halla, sem kemur af því, að sumir
verzlunarstaðir voru ekki birgir til
mánaðar, og að kaupíélögin og
einstaka, en þó sárfáir, kaupmenn
settu ekki upp varning, sem kom-
inn var til landsins fyrir Ágúst
1914. Með þessu móti er alt gert
til þess að halla ekki máli gagn-
vart kaupmönnum, svo að áætl-
unin verði fremur of lág en of há.
(Frh.)
Leiðrétting. í kvœðinu eftir Trausta
Reykdal í 2. tbl. hefir misprentast í
síðustu vísunni, síðasta orðið í fyrstu
hendingunni, það stendur „ættland vort“
á að vera „ættland ort“.
Rökkurdraumar
hugsjóna minna.
Eftir jafnaðarmann.
Ég var á ferð um dagsetur.
Tunglið óð í skýjum og jörð al-
hvít.
Áhrif mánans voru mér svo
köld í þetta skifti að mér fanst
hann ekki veita mér neina ánægja
eða ijós. Enda var mér birtan
skammvinn, því eftir litla stund
var komið él og myrkur.
Nú var ekkert er mér gæti
glapið hugarsjónir. Myrkrið og
þögnin svæfði veruleikann.
Rökkurdraumarnir fóru nú að
svífa fyrir sálarsjónir mínar, en
sökum efnishyggju og andríkis-
vöntunar voru draumar þessir svo
sundurslitnir og ógeðfeldir og þess
vegna set ég ekki nema nokkra
þeirra hér.
Fyrsti draumurinn, er fyrir mig
bar, var af akri.
Yið akurinn stóð merkisspjald
sem á var letrað með hönd rétt-
lætisins:
Hér eru ávextir náttúrunnar,
þeir eru eign al-lífsins, og eiga að
berast á borð þess sameinaða lífs
en ekki einstaklingsins. *
Af því mér þótti yfirskriftin há
og fögur, þá fór ég að skoða mig
um á akrinum, en þá varð ég
fyrir vonbrigðum.
Á miðjum akrinum stóð valds-
maður mikill með leðursprota í
hendi, segjandi: Þið þrælar, mín
er uppskeran. É’r andliti þessa
manns mátti lesa drottnunargirni,
sjálfselsku, hroka, eigingirni og
ískalda heimselsku.
Við nánari eftirtekt komst eg
að því að fjöldinn lifði við skort
og þrældóm, ofþjakaðir af byrði
lífsins, með sljófgaða sál og glat-
aðar sjálfstæðishugsjónir.
Ég fór að spyrja sjálfan mig:
Hvað verður af afurðum akursins,
geta þær ekki framfleitt öllum sem
á akrinum standa? Jú, það hefðu
þær vel getað gert, en orsökin var
sú að þær voru fluttar í forðabúr
einstaklingsins. Og önnur orsökin
var, að þar unnu flestir augna-
þjónustu, sjálfstæðisbaráttan var
horfin úr hugskotum þeirra, en í
staðinn var komin þessi sorgiega
og illa hugsun, sem alt lamar: Ég
ber það sama úr bítum hvort ég
vinn vel eða illa. Ég er þræll. —
Og þess vegna engin ástæða til
unna þeim auðsins sem enga hafa
þrældómsfjötrana.
Hvort er réttara, letrið á spjald-
inu eða starfrækslan á akrinum?
Annar draumurinn er fyrir mig
bar, var af manni, sem átti fjölda
barna. Hann var að upplagi bjart-
sýnn og léttlyndur, en áhrif lífs-
ins voru búin að draga kulda-
blæju fátæktar og kærleiksleysis
fyrir sál trúar og vonar, svo að
hálfrökkið var orðið.
Eftir að hafa ekki getað veitt
konu og börnum mat eða drykk í
hálfan annan sólarhring, tekur
hann sér byssu í hönd, og gengur
út með sjó. Það var þungt yfir
huga hans. — Hann spyr sjálfan?
sig: Hvað er lífið? Hvers virði er
það? — Hann stansar ósjálfrátt„
og horfir í gaupnir sér. Hann
vaknar við þyt af fugli, sem kom
fljúgandi austan úr fjöllum, er þar
út ungaður og uppvaxinn; hann
sest á stein skamt frá manninum
til þess að hvíla sig eftir flugið^
Maðurinn, sem var á takmörk-
um Iífs og dauða, hugsar nú tií
máltækisins: Þegar neyðin er
stærst er hjálpin næst. — Hér er
guð að rétta mér hjálparhönd. —
Setur hann nú byssuna við kinn
sér og miðar á fuglinn.
„Hœgan!" er hrópað í fjarska_
„Það er öllum bannað að skjóta i
minni landareign; ég á fuglinn".
Sá er bannaði var jarðareig-
andinn. Fuglinn flaug burtu við
hávaðann, og hefir ekki sést þar,
hvorki fyr né síðar.
Ea maðurinn, sem enn varð
fyrir vonbrigðum, studdist fram
á byssuhlaupið og spurði: Hvað
er lífið?
En inn í kauptúninu heyrðit
menn skot.
Hver var afteiðing skoisins?
Hver átti fuglinn? (Frh.).
D. K.
----—M ----
Hér og erlendis.
Að gera framleiðslutækin (eða þaw
af þeim, sem mikilvægust eru) að opin-
berri eign, er í öllum löndum og álf-
um það markmið, sem jafnaðarmenn
hafa sett sér, af því það er eina ráðið>
til þess að útrýma fátæktinni og koma
á svo almennri velmegun, að hvert
mannsbarn, sem fœðisl, hafi tœkifœri
til pess að proska og fullkomna alla
góða og fagra meðfœdda hœftleika,
og iýsa þessar síðustu setningar þeim
jöfnuði, sem stefnt er að.
En opinbera eign nefnum við eigi
að ein9 landssjóðs-, sýslu- og hrepps-
eignir, heldur einnig eignir samvinnu-
félaga.
Á þingi sem alþjóðasamband jafnað-
armanna hélt í Khöfn haustið 1910
var samþykt að koma á samvinnu-
félagsskap (cooperation) sem þriðja
aðalvopninu í jafnaðarbaráttunni. Hin
tvö vopnin, sem aðallega hafði áður
verið beitt, eru verkmannafélög og,
kosningarrétlurinn.
Hinar ýmsu þjóðir eiga við mjög ó-
lík innri kjör og staðhætti að búa, ogr
eru því stefnuskrár jafnaðarmanna í
hinum ýmsu löndum elcki eins, þó al-
staðar sé stefnt að sama takmarkinu,
alveg eins, að sínu leyti, eins og ef
allir íslendingar hefðu mælt sér mót
á Hveravöllum, og því allir stefndu
þangað, þá yrði slefnan ekki sú sama
lijá öllum, því sumir yrðu að fara í
norður, til þess að ná takmarkinu, aðrir
í suður, austur eða vestur, eftir því
hvar þeir væru á landinu. Þess vegna
er stefnuskrá íslenzkra jafnaðarmanna
önnur en t. d. stefnuskrá skoðana-
bræðra þeirra á Englandi, þó hvorir-
tveggja stefni að því sama. Á Eng-
landi er baráttan aðallega háð gegn
auðvaldinu, en þrátt fyrir viðleitni
bankanna hér á landi við að gera
muninn á ríkum og fátækum sem
mestan, með því einknm að lána fé til
stórra fyrirtækja, þá má auðvaldið sín
einskis hér á landi ef verkamenn og
aðrir alpýðumenn halda saman, og
berjast sameinaðir fyrir rélti sínum.
Starf íslenzkra jafnaðarmanna verður
því, er fram líða stundir, einkum bar-
átta við stundum erfiða náttúru lands-
ins, því við viljum nú þegar reisa rönd
DAGSBRÚN
31
^ð því að auðvaldið nái að vaða uppi
G á landi, eins og það gerir erlendis.
að má aldrei verða magnaðra en
það þegar er orðið!

Hvað kom honum til?
I ’Visi 25. þ. m. er grein um
ritstjóra „Dagsbrúnar", og hvað
honum hafi komið til, að vera á
móti þvi, að tekið væri af einni
alþýðustétt landsins — bændun-
Um 411 Þess að embættismenn
og kaupmenn gætu í haust feI)gið
ódýrara kjöt en ella (því með því
Veisem nií er á öðrum nauð-
synjum, getur almenningur í kaup-
s ö um ekki haft nema sáralitið
gan^s til kjötkaupa, jafnvel þó
a ^ostaði ekki nema 35 aura).
a’ hyað skyldi ritstjóranum
aía komið til, að hann skyldi
1 viiJa breyta einkunnarorðum
jafnaðarstefnunnar „alþýðumeun
a ra landa, eflið bræðralag" í „al-
týðumenn í kaupstöðum, berjist á
móti alþýðumönnum í sveitum,
0 ^anprnenn og efnaðri em-
ættismenn geti fengið eina aðal-
æðu sina ódýrar en ella“? Eða
hvað skyldi ritstjóranum hafa
°m’ð ti]) að vilja afnema tollana,
sein þyngst hvíla á alþýðunni, og
1 stað þess koma á ófriðarskatti,
eni nokkru á stór-bænd-
nXn’ ,en einkum á stór-útgerð-
^ní)nnum ? Hvað kom ritsjóran-
nm til? Hvað?
Skyldi þetta ekki vera annað-
,lr«rt ’’hlnn ottarlegi leyndardóm-
eöa „leyndarmálið sem allir
V1SSU ’ allir nema greinarhöfund-
urmn í Visi?
Greinarhöf. undirskrifar sig
gamall verkamaður; hvort hann
61 verkamaður skal látið ósagt,
en að hann sé gamall, efast víst
enginn um, því auðsjáanlega er
ann genginn í barndóm.
Máilverkasýning
t'nai Jóiisdóttnr og Guðmniidnr
Thorsteinsson.
0o,S^nmgin er vel úr garði gerð
Eftir 6'rn ha^um mikils sóma.
verk ^11Stmu eru einkum mál-
finst °g mörg) að því er mór
j afbragðsgóð, þau, er sérstak-
Sa skara fram
úr, eru sumar
Vvatnsmyndirnar og sólarlags-
fa„ri í-yjafirði. Litirnir eru
íagnr og aflmiklir.
bæði ð™TUl illorstemsson hefir
Tr ,«« teikn-
‘) t- fl- af Sankti Pétri 0g
mynd’ °S ál£k°nUUnÍ (í Þeirri
o. fl ^ ,regluleg ^stemning)
skrúðuga" '1' hanS 6rU mjög fjö1’
Biöðm ætStuagfar margar-
menn að f«i , að reyna að hæna
en Þau gem u 1ÍStasýningunum,
Þess. Yísir(i ÞV1 miður lítið tn
haídi nú sýninlT ^ RíkarÖUr
þessum ™ , g’ og bætir við
mJbg hátíðiegu orðum *
c,»:oik,lB6t a8
hZ höiu5
4'»«„,ngor h;ðu;a
!•
sé ekki neitt fyrir sig, að eins
þeir hafi unun af að sækja sýn-
ingarnar, sem hafi einhverja sér-
staka þekkingu á list, og kemur
þess vegna ekki. Á. Á.
Fyrir ærna peninga
eru þýzk, ensk, dönsk og mörg
önnur þjóðlistasöfn nú að kaupa
málverk, og önnur listaverk, sem
seld voru, af þeim, sem þau hafði
gert, fyrir lítið verð 20—40 árum
áður.
Nú virðist sem flestir hér á
landi séu samdóma um, að ís-
lenzkir listamenn eigi heimting á
nokkrum stuðningi af hálfu hins
opinbera, af því að hér á landi
vantar miljónarana, sem sakir
fordildar halda uppi listunum er-
lendis, með fé sínu. Væri þá ekki
bezta ráðið til þess að stiðja list-
ina, að verja dálitlu landsjóðsfé
árlega til listaverkakaupa? Er ekki
jafn gott að kaupa fyrir 1—2
hundruð króna málverk núna, sem
Hið ístenzka málverkasafn yrði
að kaupa árið 1950 á nokkur
þúsund kr., en fengi þó færri af
þeim, en vildi? Jón Skýri.
Reykjavík.
Ingólfsstræti.
Gróðrarmoldin liggur þar enn,
og líkist austurhluti þess meir
sáðgarði en nokkru öðru, og sízt
af öllu borgarstræti.
Listasýningarnar.
Sýning Ríkarðar var lokuð með
Sunnudeginum er var, en fyrir
beiðni nokkurra blaðamanna verð-
ur hún opnuð aftur Sunnud. 29.
þessa mán., en verður að eins
opin þann eina dag. Sýning ung-
frú Kristínar og Guðm. Thor-
steinsson er líka opin. Inngangs-
eyrir er á báðum stöðum sá sami,
ekki nema 50 aurar.
Verbfall
gera íslenzkir símamenn fái þeir
ekki 30 °/o launahækkun.
Silfurhjörðin.
---- (Frh.)
„Ekki get ég lesið hugsanir
manna; ef til vill heflr hann
brugðið sér til Seattle (eru það
nema 1000 mílur?) til þess að
sækja lögregluna og fógetaúrskurð,
eða kannske hann hafi] fariðifctil
þess að sækja hóp af löndum sín-
um, það er einmitt messutími hjá
Svíum núna“.
Emerson svaraði engu, en gekk
að hurðinni að innra herberginu,
opnaði hana og kallaði til Indí-
ánakonunnar:
„Gefið okkur kaffi".
„Kaffi", tók Fraser fram í íyrir
honum, „því ekki fá okkur hér
almennilega máltíð? Ég er svo
svangur að ég gæti étið hvað sem
er, nema ósýrt brauð og gráða-
ost“.
„Nei“, svaraði hinn, „ég vil
ekki að við gerum meira ónæði
en nauðsynlegt er“.
„Jæja þá, en við skulum þá
láta á sleðann það sem við kom-
um á hann; hér er nógur forði".
„Ég er enginn þjófur".
„Nú — nei — —“. Fraser
þagnaði, það hljóp sem snöggvast
■ hundur í hann. Konan fór að hita
kaffið við eldstóna.
Nokkru seinna sagði Emerson:
„Hamingjan má vita hvernig stóð
á því að maðurinn skyldi láta
eins og hann lét.“
„Hann þurfti að fara eftir því,
sem honum var fyrirskipað, sagði
hann. En ætti ég hlýan kofa,
nægan vistarforða og indíánakonu,
þá hefði ég gaman af að sjá
framan í þann mann, sem ég
léti skipa mér“, svaraði Fraser.
Fötin þeirra voru nú orðin þur,
og þeir fóru að fara í þau aftur.
Þegar Emerson tók að reyra sam-
an svefnpokana, sagði Fraser:
„Hvað er þetta, við förum þó
varla að halda lengra í dag!“
„Jú, við skulum reyna að ná
háttum á annari niðursuðuverk-
smiðju“, svaraði Emerson án þess
að líta upp.
„Já, en ég er sárfættur! “
„Hvað — nú aftur?" Emerson
brosti vantrúarbrosi. „Þú verður
þá að ganga ofurlítið á höndun-
um! “
„Og það er farið að dimma!"
„Það er sama — það er ekki
svo langt".
Þeir drukku nú kaffið. Emerson
reyndi að spyrja konuna til vegar,
en hún svaraði ekki einu orði.
Emerson lét 2 dollara á borðið,
sem borgun fyrir greiðann, og
fóru þeir síðan úr húsinu án þess
að kveðja neinn.
Það var farið að dimma þegar
þeir komu að verksmiðjunni sem
næst var. Ljós skein út um
glugga úr híbýli varðarins. Þeir
börðu að dyrum.
„Við erum langferðamenn og
dauðþreyttir", sagði Emerson, „og
við viljum borga ríflega nætur-
greiða".
„Þið getið ekki verið hér“, svar-
aði maðurinn, sem til dyranna
kom, hranalega.
„Því ekki?“
„Ég hefi ekkert húsrúm“.
„Er engin greiðasala hér í
nándinni?"
„Það veit ég ekki; reynið í
næsta húsi!“ svaraði maðurinn
og skelti hurðinni í lás ng tvílok-
aði; en er hann hafði gert það
kallaði hann út til þeirra: „Ef
fólkið þar, lieldur ekki vill lofa
ykkur að vera, þá reynið hjá
prestinum, hann er vís með að
hýsa ykkur“.
„Það er ekki svo að sjá, sem'
þessi góða borg, Kalvík, sé sér-
lega fegin komu okkar; hvað
finst þér?“
En hinn svaraði honum engu,
og af þögn hans réði hann, hve
afskaplega reiður hann var.
Þeim var einnig úthýst við
næsta hús, og vísað á prestinn.
Nú tala þeir um þaö
e ð a
skrafið í búðinni.
Sjónleikur. Ritað hefir Jón Söngur.
Kaupmaður: Hvernig þótti þér
svarið hans Sv. Bj. í ísafold.
Verkamaður: O, svona svipað
á bragðið og vatnsblandan, sem
við Reykvíkingar höfum uppnefnt,
og köllum mjólk.
Kaupmaður: Sveinn kláraði sig
skú gott!
Verkamaður: Kláraði sig? O,
nú skil ég! Þú átt við að nú
fyrst • hafi hann alveg drepið það!
Sjómaður: Það hefði átt að
prenta svarið frá honum í heilu
lagi í blaðinu okkar, svo menn
sæju með eigin augum hve veiga-
mikið það var.
Verkamaður: Nei, blessaður,
það þarf ekki til, ritstjóranum er
víst líka illa við að slíkt léttmeti
komi í blaðið!
Kaupmaður: Léttmeti! Hvern
fjandann billið þið ykkur inn.
Haldið þið að þið, alveg óment-
aðir menn, getið dæmt um gerðir
Sv. Bj. Ég get fullvissað ykkur
um, að greinin hans í ísafold er
ekki verri en margt annað, sem
hann hefir skrifað.
Verkamaður: Ég er alveg á
sama máli, greinin var svo sem
ekki verri en svo margt, t. d.
dýrtíðarfrumvarpið góða!
Kaupmaður: Það getur verið
stór-hættulegt að tala svona, það
getur orðið til þess að spilla sam-
komulaginu um þetta mál, meðal
þingmanna.
Verkamaður: Spilla samkomu-
laginu! Ja — það segir þú satt.
Létu allir, sem eru óánægðir, álit
sitt eins berlega í Ijósi og ég, þá
er hætt við að það færi að spill-
ast samkomulagið meðal þing-
mannanna um að gera ekki neitt
við dýrtíðinni, humma bara alt
fram af sér.
Sjómaðux: Heyr! Það getur
verið að þú trúir því, kaupmaður
góður, að það geti skaðað málið,
að það sé talað um það með
fullri einurð, ,en við alþýðumenn
látum aðra eins vitleysu og þetta
eins og vind um eyrun þjóta.
Sumarauki.
(Frh.) ---
7. Ágræðsla.
Svo nefnist aðferð til þess, að
bæta tegundir ræktjurta, og er í
því fólgin, að sproti eða blað-
hnappur (óbrostinn) er gróðursett-
ur á stofni annarar tegundar,
vanalega þannig, að rótin er
einnar tegundar, en það sem upp
vex, annarar. Aðferð þessi er ná-
lega eingöngu notuð við trjá-
kendar plöntur, og hepnast eigi
nema á skyldum tegundum, og
verður sú planta, sem á annar-
legri rót vex, varla jafn gömul og
ella. Viðkvæmar tegundir má láta
vaxa í lélegri jarðvegi, og kaldara
loftslagi, en þær eiga að venjast,