Dagsbrún - 11.09.1915, Síða 3

DAGSBRÚN
39
Mannslííið.
Ritstjóri þessa blaðs hefir verið að
lesa mánaðarrit Fiskifélags íslands,
«Ægir“. Er alt efni greinar þeirrar, er
^ér fer á eftir, tekið þaðan.
Mánudaginn 1. Marz á þessu
hvarf vélabáturinn Haffari frá
Sandgerði. Hafði hann verið við
veiðar, og hafði sést til hans af
öðrum bátum. Gufuskip voru feng-
in til þess að leita að honum, og
í'imtudaginn 4. marz fann björg-
hnarskipið „Geir“ hann 50 sjó-
ttílur undan Reykjanesi. Yélin
hafði bilað og seglin rifnuðu svo
iyrstu nóttina, að þau urðu óbrúk-
ieg. Á bátnum voru 4 menn.
Lauslega eftir „Ægir“ nr. 3 1916.
Hinn 11. Júní s. 1. fór vélar-
báturinn „Báran", af Norðfirði, í
róður, og hefir ekki komið fram
síðan. Fjórir menn voru á bátn-
Um, og voru þrír þeirra fjölskildu-
menn. Hvernig slysið hefir viljað
«1, vita menn ekki, en sennilegt
er, að skipverjar hafi verið að
draga lóðina, hafi aflað, lúkur
opnar, og sjór gengið yfir bátinn.
ketta er að eins tilgáta, en van-
íaeksla sú, sem alkunnug er, um
frágang á lestaropinu á mótor-
bátum og þilskipum, kemur mörg-
Um til þess að halda þetta.
Lauslega eftir „Ægir“ nr. 6—7 1915.
Fimtudaginn 8. Apríl fórst bátur
í Grindavík með 10 mönnum.
Brukknuðu þeir allir. Formaður-
inn var nýkvæmtur.
Eftir „Ægir“ nr. 4 1915.
Hér kemur sögusögn tveggja trú-
verðugra manna.
Úr skýrslu ráðunaut Fiskifélags
íslands (hr. Matthíasar Ólafssonar
ulþm.) fyrir árið 1914:
„En auk þess sem bátarnir eru
°f smáir, eru þeir einnig allvíðast
í lélegu standi. Ýmislegt af því,
sem nauðsynlegt er að hafa með
frverjum bát, vantar algerlega, svo
Sem bjarghringi, árar, iýsisílát,
tekakkeri o. fl. Seglin á mörgum
ðátum eru í versta ástandi, lítil
og fúin.
Á mörgum bátum eru áttavitar
mjög ófullkomnir, eða þá vantar
með öllu."
„Þá er og það all-títt, að bát-
arnir fari á sjó án þess að hafa
með sér grunnfæri, og fjöldi* báta
fer kjölfestulaus á sjóinn. Hvort-
tveggja er þetta óverjandi. Á
mörgum bátum er svo illa búið
úm vélina, að hún getur á hvérri
®tundu orðið að grandi."
Eftir Ægir nr. 1 1915.
Úr ársskýrslu vélfræðings Fiski-
félags íslands (hr. Ólafs Sveins-
®onar) fyrir árið 1914:
„Útbúnaður á mótorbátum er
l>ví miður í töluverðu ólagi. Séð
hef ég þá báta, sem alls engar
áfar hafa haft; á öðrum léleg eða
ó°ýt segl (fúin), sumir lekir, svo
l*eir að mínu áliti voru alls eigi
sjófærir, slæm eða máske engin
Ijósker, lítil eða engin áhöld til
að gera við það nauðsynlegasta, ef
eitthvað fer aflaga við vélina.“
Eftir „Ægir“ nr. 1 1915.
„Hér vantar almenna skoðun á
bátum, og mann, sem hefir aðal-
umsjón með eftirlitinu, ekki mann
til að gefa skýrslur um ástandið
eingöngu, því þær stöðva ekki
leka á bát í snatri, heldur mann
sem ferðast um og sér um, að
það sé gert, sem gera þarf í þá
átt, að bátar séu það í lagi, að
bæði þeim og lífi manna, sem á
þeim eru, sé borgið, þótt eitthvað
sé að veðri. — Þessi maður ætti
að fara og koma þegar honum
svo sýndist, koma öllum að óvör-
um og líta eftir fleytum; hafa
vald til að útnefna skoðunarmenn
á staðnum, og vald til þess að
skipa, að gert sé að þeim bátum,
sem aðgerðar þyrftu. Að öllum
líkindum yrði slíkur maður að
vera skipaður af landstjórninni,
en ábyrgðarfélögin ættu að greiða
sinn skerf til þess að launa hann,
því þau mundu græða mest á
þessu, en væri hann landstjórnar-
innar maður, tel ég víst að hon-
um yrði meira ágengt. Þessi
maður yrði að vera vel launaður,
svo hann væri og yrði öllum ó-
háður; hann kemur á staðinn til
að framkvæma eitt hið þarfasta
verk, til að sjá um að fyrirskip-
unum sé hlýtt, en ekki til að
Þyggja góðgerðir; — ein bót, sett
í tíma á bát, getur orðið skips-
höfn til lífs — og hvert mannslíf
er dýrt pegar á alt er litið. —
Alþingi kemur nú saman í
sumar, og væri æskilegt, ef ein-
hver vildi hreyfa þessu máli þar,
ef það á þar heima.“
Ritstjórinn, hr. Sveinbjörn Egilsson,
í „Ægir“ nr. 6 1916.
Verkfallsbannlög.
Þingið er að búa til lög, sem
banna opinberum starfsmönnum
að gera verkfall, er leggur alt að
því fimni þíisund kr. sektir við
(því ekki hálshögg?). Eins og frv.
er nú, eftir að haía verið rætt í
báðum deildum, er það blátt áfram
hlægilegt, ekki sízt af því að þau
geta ekki, þrátt fyrir hin ströngu
sektarákvæði, hindrað að t. d.
símamenn leggi niður vinnuna
einn góðan veðurdag og segi (ef
félagsskapurinn er nógu góður):
„Við segjum hér með allir af okkur
starflnu og hættum vinnunni nú
þegar, en við erum til með að
taka við starfinu aftur, ef þetta
og þetta verður gert að ósk okkar".
Hvað gæti sú stjórn, er þá sæti
að völdum, gert ? Ekki neitt, bók-
stáflega ekkert, þrátt fyrir háu
sektarákvæðin. Hitt var aftur vit,
sem sumir þingmenn vildu, að
skylda opinbera starfsmenn til
þess að hiýta gerðardómi. Væri
hann til, mundu starfsmenn lands-
ins aldrei gera verkfall.
--- '■ ■ » I
Þetta og hitt.
Ósinn hans Faxa.
Faxi var suðureyskur og var á skipi
með Flóka Vilgerðarsyni, sem fann
ísland á eftir Naddað, og Garðari hin-
um sænska. Flóki gaf íslandi það kalda
nafn, er það síðan hefir borið. Hann
kom að suðaustur landinu og sigldi
vestur með því. Þegar þeir komu svo
langt vestur um Roykjanes, að þeir
sáu Snæfellsnes, þá sagði Faxi: „Þetta
mun vera mikit land er vér höfum
fundit; hér eru vatnföll stór“. Hann
hélt að bilið milli Snæfells- og Reykja-
ness væri einn afarmikill árós. Er trú-
legt að gríðarmikill hlátur hafi orðið
um skipið, er þeir sáu inn í flóann,
þvi þeir nefndu hann Faxa-ós; en sízt
mun skipverjum hafa dottið í hug að
þetta gaman þeirra yrði til þess sem
það varð: að halda á lofti nafni Faxa
meðan Iandið er bygt.
Símfregn.
Verkamannafélagið á Akureyri
hefir pantað kolafarm frá útlönd-
um, og verða kolin seld á 40 kr.
smálestin (skippundið á 6 kr. 40
aura) á bryggju. Kolakaupmenn á
Akureyri selja kolin á 55 kr.
smálestina.
Formaður verkamannafélagsins
er Jón Bergsveinsson síldarmats-
maður.
Silfurhjörðin.
(Frh.) ----
Hún sagði eitthvað á aleutsku
máli til stúlkunnar, og gaf Kon-
stantín merki um að draga sig í
hlé, og hurfu þau bæði út úr
herberginu.
„Okkur þykir vænt um að geta
þakkað yður fyrir hjálpina á isn-
um í dag“, sagði Emerson, „hefð-
um við vitað að þér áttuð hér
heima, hefðum við farið okkur
hægar — — —“, hann var í
vandræðum með hvað hann ætti
að segja.
„Kærið yður aldrei um það.
Ég hef átt von á ykkur nú í fleiri
klukkustundir. Svoleiðis var, að
lítill drengur, bróðir Konstantins,
hefir mislinga, og ég þurfti að
flýta mér þangað, sem hann er,
því ég vissi að annars yrði hann
látinn í gufubað, og á eftir út í
snjó. — Þeir nota þá lækningu
hér við öllum sjúkdómum. — Þess
vegna var mér ómögulegt að
stanza lengur á ísnum hjá ykkur".
„Ef faðir yðar----“. Konan
hristi höfuðið. „Ef maðurinn yðar
er viðlátinn, þætti mér vænt um
að geta talað við hann nú, um
að við fengjum að dvelja hér
nokkra daga. Viðvíkjandi borgun
_u
•
„Ég er maðurinn í húsinu hérna,
ég er húsbóndinn", sagði hún, „og
ykkur er velkomið að vera hér
eins lengi og þið viljið. Konstantín
er illa við að ég sýni gestrisni,
því hann er hræddur um að þið
séuð á vegum niðursuðufélagsins.
Úr því þið ekki voruð komnir
þegar fór að rökkva, þá hélt ég
að einhver varðmannanna hefði
hýst ykkur*.
„Við tókum í hnakkadrambið á
einum Svía og fleygðum honum á
dyr“, sagði Fraser og gerði sig
borginmannlegan, „hann hélt víst
að hann gæti boðið okkur alt“.
„Þeim hefir verið stranglega
bannað að hýsa nokkurn aðkomu-
mann, og hver sá þeirra, sem
hefði lofað ykkur að vera, hefði
mist atvinnuna við verksmiðj-
urnar. En gerið þið nú svo vel
og gerið ykkur heimakomna, Kon-
stantín skal sjá fyrir hundunum.
Maturinn verður bráðum til, og
þið gerið svo vel og borðið með
mér“. Hún brosti á ný vingjarn-
lega til þeirra.
„Þakka yður“, sagði Emerson;
það lá við að hann félli í stafi
yfir því sem fyrir hann bar: þessi
vel búna stúlka á þessum eyði-
stað. Hún var óvenju fríð, og
bar sig að sama skapi vel. Hver
var hún, og hvað hafði hún fyrir
stafni á þessum stað?
„Þetta er hr. Emerson", sagði
nú „ fingurvana “ -Fraser, „og ég
heiti French — ég er einn af
French-unum frá Virginiu. Þér
hafið máske heyrt þeirra getið?
Nei, ekki það — það er annars
fín ætt —“.
Hér tók Emerson fram í fyrir
honum, og sneri sér að stúlk-
unni: „Hann heitir ekki French,
hann heitir Fraser — fingurvana-
Fraser. Hann er mesti prakkari.
Ég lofaði honum að slást í för
með mér í Norðursundi, lögreglan
var á hælunum á honum þar“.
„Fógetinn var alls ekki að elta
mig“, sagði Fraser, „við erum
þvert á móti mestu mátar. Hann
ætlaði bara að sýna mér skjal —
það var alt og sumt“.
„Skjal? Já, handsömunarskipun
frá lögreglustjóranum!“
„Nei, nei, hvaða vitleysa!" hróp-
aði Fraser.
„Jæja þá, hvort þér nú heitið
French eða Fraser, þér skuluð
vera velkominn; en af tvennu til,
vildi ég heldur að þér væruð stroku-
maður, en vinur fógetans í Nome,
það stendur svoleiðis á því að ég
þekki þann mann*, sagði stúikan.
„Ja, við erum nú ekki beint
neinir perluvinir*, sagði Fraser,
„en við svona heilsumst, þegar
við mætumst“.
„Ég hefði átt að segja ykkur
nafn mitt fyr, ég er ungfrú
Cherry Malotte".
„Eruð þér —“, byrjaði Fraser,
en þagnaði skyndilega. — Stúlkan
sneri sér að Emerson og mælti:
„Þið munuð vera á leið til
Bandaríkjanna?"
„ Já, við ætlum að ná í póstskipið
í Katmai. Ég tek Fraser með mér,
til samlætis. Það er oft leiðinlegt
að vera einn. Hann er nokkuð
þreytandi, en stundum getur hann
verið nógu skemtilegur*.
„Já, það er víst og satt“, sagði
Fraser, „en ég er minnislaus á
nöfn. En ég get verið ákaflega
skemtilegur — ákeflega —“.
„Ónei, ekki ákaflega“, sagði
Emerson.
Þau fóru nú að spjalla um
veðrið, um hvort hægt mundi að
fá fylgdarmann yfir fjallið og fi-
Ungfrúin sagðist nú þurfa að fara