Dagsbrún - 19.02.1916, Qupperneq 3

DAGSBRÚN
25
skarð, sem kæmi í landsjóðs-
tekjurnar, við afnám farmgjalds-
ins og útflutningsgjaldsins.
Hvað segja nú leiðandi stjórn-
málamennirnir, sem fara að
bugsa um skattmálin og láta þau
skifta flokkunum? Það dugar
að minsta kosti ekki lengi, að
framlengja skatta á skalta ofan
til næsta og næsta þings. Það
má ekki líðast stjórn og þingi
ár eftir ár, að humma fram af
sér að hugsa um skaltmálin,
en framlengja stöðtigt skattaá-
lögur, sem flestir eru óánægðir
með (nema einstakir menn, sem
þó llestir hafa fyrir fáum að sjá,
og fá því litið af ranglætinu að
segja).
En það hafa þó síðustu þing-
in gert.
Um skattmálin þyrftu því að
myndast ákveðnar stefnur sem
fyrst, svo menn gætu sem bezt
hugsað þau fyrir næstu kosn-
ingar.
Aths. Þess skal gelið að rit-
stjórn Dagsbrúnar er ekki að
öllu leyti samþykk því er stend-
ur í pistlum þessum.
Togarakaup.
A bæjarstjórnarfundi nú í
vikunni bar Þorv. Þorvarðsson
fram tillögu um að nefnd yrði
skipuð til þess að athuga, hvort
tiltækilegt væri að bærinn
keypti og starfrækti togara,
Nefndin var kosin, og hlutu
sæti í henni: Þorv. Þorv.,
Kristján V. Guðmundss., Hann-
es Haíliðason, Thor Jensen og
borgarstjóri.
Gjafir og fátækt.
Ekki kann eg við skoðun þá
sem kemur fram í »Morgunbl.«
að alþýðumenn séu ekki frjálsir
að nota atkvæðisrétt sinn svo
sem þeir vilja. Eftir skoðun
»Morgunbl.« er það, að fara eftir
sinum eigin vilja, að stuðla til
stéltarígs.
Einungis »fagfróðir« menn og
»lærðir« — álítur það — eiga
að sitja við stýrið, alt á að vera
við það sama — alþýðan eymdar-
Qiynd, gjöfum hreytt til hennar
frá þeim vel settu.
Með þessa skoðun sína má
^il-helm Fin-sen fara miljón
kilómetra niður fyrir Hetvíti.
(Landveg, sjóveg, í loftinu eða
^eðanjarðar — never mind:
^ilhelm vanur að ferðast).
Eg ætla ekki að rengja það,
að af góðum liug sé gert, að
§efa alþýðu. En ekki munu allir
a*Þýðumenn rifna af þakklæti
Þegar þeir sjá að stétt þeirra er
Þurfandi ölmusumaður.
Sjálfs-tilfinningin má sin meira.
Elestir munu vilja knýja það
fratn, að alþýðustéttin eflist, verði
ekki aumlegri en aðrar stéttir,
minsta kosti að hún sé ekki
ölmusugrey. Það er lofsvert að
menn vinni að sjálfstœði alþýð-
unnar, hvort alþýðumenn eru
eða ekki, en öruggast mun það
vera að þeir bjargi sér sem mest
sjálíir — beiti sínum mönnum
fyrir málefnum sínum.
Þessa skoðun má »Morgunbl.«
kalla »stéttaríg«. Haldi það bara
áfram að rita um »Samverja«
o. s. frv.
Kær kveðja til allra vina
verkamanna, einnig til Jakobs
Möllers fyrir upplýsingarnar um
að vinnuveitendur í Hafnarfirði
haíi borgað vinnulaun!
Pórður Magnússon.
Góðgerðasemi og hreppapólitík.
Pað er haldin höfuðdygö
liimneskum á stofni bygð:
Hugga’ eg gleðja hreldan mann
hressa’ og seðja fátækan,
hylja sekt, neyð og nekt,
nafnið pekt er göfuglegt,
ef ekki stjórnar ráðarík
hin ræmda hreppapólitík.
Líknarfélög lifa pörf
lofa göfug peirra störf
allir sem á einhvern hátt
unnið hafa peirra mátt.
Nokkrum pó var um og ó
peir áttu ilóg og lifðu’ í ró.
Ágirnd blygðun yfir sté
pá að sér drógu gjafafé.
Hjálpar-takmark muna má
' — mannkærleikans stefnuskrá —
ef pú hefir unniö sveit
að pér streymir náðin heit.
Ella má mola smá,
maður sá er raunir pjá,
ekki fá sem fórna má
fáir sjá pá aumir á.
Svo hann verði’ ei sveitfastur
— segir fjöldinn heitastur —
cnginn rétti hjálparhönd
hreppurinn sér um málin vönd..
Kærleiksglóð, kólnar góð
hjá kjarna pjóð í guðamóð
að ekki létti’ á öðrum hrepp]
aumkva_ber ei pennan grepp. ““
Aumkva ber ei aðra’ en pá
sem okkur væri skylt að sjá ^
fyrir hjálp í hverri nauð
hjúkra’ og gefa daglegt brauð.
Iiinir pá horfa á
hjálparskrá, en ekkert fá,j
ef peir bjarga’ ei sjálfum sér
sveitin peirra réttur er.
Og pó er nefndin eflaust ein
undanskyld í peirri grein
að gleynii hún pessum göfuglynd
grátleg — að segja væri synd.
Hefir ráð uin lög og láð
líta’ í náð á fóikið hrjáð
og binda’ ei pyngri bagga neinn
en borið getur hver og einn.
Hörkutól við hæstu völd
hreppapólitíkin köld,
eyðir mannúð, ást og dygð
eykur sanna viðurstygð.
Eltir pann auma mann
ógæfan sem lama vann,
fellir hann í síðsta sinn,
sjálfsvörn bannar harðleikinn.
Ilrafn.
»Kvittun««
grein frá hr. G. Sv., verður
því miður að bíða næsta blaðs,
ásamt ýmsum öðrum greinum.
Blöðin og verkfallið.
Einkennilega lítið minnast
blöðin á verkfallið i Hafnar-
firði; vanalega flytja þau um
það jafnmargar línur, og um,
hvað það hafi nú komið af
heldri mönnum til bæjarins
með þvi og því skipinu — eða
verið með þvi á ferð til út-
tanda.
í blaðinu »Landið«, sem
þingmaður Hafnfirðinga, hr.
bankastjóri Björn Kristjánsson,
ekki á einn eyrír í, er minst
á verkfallið (í 5. tbl.) með 10
línum. Stendur meðal annars
þetta:
— — Reynslan frá útlönd-
um ætti að sýna, að vinnu-
veitendur reisa sér hurðarás
um öxl, er þeir vilja banna
verkamannafélög, enda virðist
það litil sanngirni. Hitt er
annað, hvaða kaup þeir tre}rst-
ast til að borga.
I fljótu bragði virðist máske
einhverjum að hér sé frekar
tekinn taumur verkamanna,
en það er þvert á móti, þó
viðurkendur sé sá sannleikur,
sem þýðingarlaust er að vera
að bera á móti. En engum,
sem óvilhalt litur á þetta verk-
fallsmál, getur dulist, að at-
vinnurekendum í Hafnarf., get-
ur eski verið erfiðara, að borga
kaup það, sem verkamanna-
félagið fer fram á, en atvinnu-
rekendur hér í Rvík, sem hafa
orðið að sælta sig við að borga
þetta kaup.
Þau blöð, sem vegna auglýs.
eða af öðrum ástæðum, vilja
smjaðra fyriratvinnurekendum,
ættu því að athuga, að þegar
þau gefa í skyn, að atvinnu-
rekendur í Hafnarfirði muni
ekki »treysta« sér til þess að
borga sömu launin og borguð
eru í Reykjavík, þá eru þau
í einfeldni sinni að bera örg-
ustu peningagræðgi á þessa
hálfguði sina.
Fréttir úr Hafnarfirði.
Það má heita að verkfallinu
sé lokið í firðinum, hvað karl-
mönnum viðvíkur, þar eð at-
vinnurekendur borga 40 aura
timakaup við alla vinnu, sem
unnin er.
Kvenfólki eru atvinnurek-
endur aftur á móti ekki farnir
að gjalda það kaup, sem verk-
m.fél. fer fram á, svo verkfall-
ið er ekki búið ennþá. En alt
bendir á, að kvenfólkið muni
fá það kaup, sem það fer fram
á (enda er það sanngjarnt).
Eftirspurnin eftir vinnukrafti
er að verða afar mikil, og sjálf-
sagt verður mjög mikla atvinnu
að fá á þessu ári, bæði fyrir
karla og konur.
Þetta verkfall í Hafnarfirði
ætli að verða til þess, að i fé-
lagið gangi það verkafólk, sem
enn kann að vera utanfélags
því nú nýtur það einnig góðs
af kauphækkun félagsins. Úr
félaginu má ekki nokkur mann-
eskja ganga.
Konráð og Kláus.
Eftir Jón Söng.
Konráð ráðagóði: Déskoti er
það hátt, húsið þarna í Banka-
stræti, bara að það hrynji nú
ekki.
Kláus ríki: Já, eins og brúin
þarna norður á Sléttu--------
Konráð: Já, eg ætlaði nú að
segja eins og stýflan í Glerá
við Akureyri.
Kláus: Nú, hrundi hún?
Konráð: Já, áin fór með
hana. En húsið þa’ ’arna, það
hrynur ekki, það veit eg.
Kláus: Nei, auðvitað hrynur
það ekki, því hann á húsið
sjálfur, en hitt var upp á
landssjóðinn!
Konráð: Já, þú ert beiskur
út i hann, af því að þú vilt
að við tökum Sveinbjörnsson
á arma okkar. En eg á bátt
með að trúa því, að framfara-
flokkurinn »Aftur« fari, hans
vegna, að hafna slíkum manni
og Þorlákur er.
Kláus: Ha, slikum manni!
Konráð: Já, eg segi slikum
manni. Því hann ber höfuðið
yfir flesta, sem við pólitík hafa
verið riðnir hér á landi — ber
höfuðið yfir fjöldann--------
Kláus: Ha, ha, ha, já, nú er
eg alveg á sama máli og þú.
Hann ber höfuðið yfir flesta,
það er að segja þegar hann
stendur upp á koforti, ekki
sizt ef það væri fult af
járnbrautar-útreikningum svo
rammskökkum, að hver vel
gefinn maður, sem er, sem
tæki sig til þess, gæti rekið þá
öfuga í hann aftur!
Úr eigin herbúðum.
Terkmannafélag EsbiQarðar.
Eftir því sem Jón Kr. Jóns-
son (frá Garðshúsi), sem hér
var á ferð með »Flóru«, skýrði
ritstjóranum frá, munu nú vera
milli 90 og 100 manns, í verka-
mannafélaginu á Eskilirði.
Hásetafélag Ilafnarfjarðar.
Meðlimir þar nú 93.
Hásetafélag ísaQarðar
er nú stofnað. Meðlimir hátt
á annað hundrað. Formaður
er Eirikur Einarsson.
Verkm fél. Hlíf Hafnarfirði.
Meðlimir þar um 500.
Verkraannafélag Fáskrúðsfj.
er nú stofnað. Um stjórní
eða meðlimafjölda hefir ekki
heyrst ennþá.
Sambandslaganefndin
heíir nú lokið við lagafrum-
varp sitt, og mun ekki halda