Dagsbrún - 04.11.1917, Blaðsíða 1

DAGSBRÚ N
BLAÐ JAFNAÐARMANNA
GEFIÐ ÚT AF ALPÝÐUFLOKKNUM RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: ÓLAFUR FRIÐRIKSSON
fremjið ekki
RANGINDI
KKI I
iJ
36. tbl.
Reykjavlk, laugardaginn 4. nóvember.
1917.
*fferfilýðsmQnn!
Þér, sem enn eigi hafið gersl
kaupendur Dagsbrúnar, œttuð
þegar í stað að fara til afgreiðslu
blaðsins, sem er á Laugavegi k
í Bókabúðinnl (afgreiðslumað-
ur Guðm. Davíðsson) og skrifa
yður fyrir blaðinu.
Það er siðferðisleg skylda
hvers einasta manns í verklýðs-
jélögunum, að kaupa sitl eigið
blað, og takmarkið er, að blað-
ið sé keypt á heimili lwers ein-
usta verklýðsfélaga.
Sömuleiðis er skorað á þá
kaupendur blaðsins, er enn eiga
ógreitt andvirði þess, að greiða
það hið fyrsta.
Reykjavik, 19. okl. 1917.
Sljórn Alþýðuflokksins.
framkvæmd dýrtíðarlaganna,
Það er ástæða til þess að minn-
ast nú á framkvæmd laganna er
alþingi gerði í sumar, ,utn al-
dienna hjálp vegna dýrtíðar."
Enginn vafi er á því að alþingi
samþykti lögin til þess að koma
í veg fyrir, í fyrsta lagi: að nokk-
kr maður þyrfti að fara á sveitina,
°g missa borgaraleg i'óttindi sín
því ófriður geysar úti í löndum
(til þeps efu lánin, sem ekki á að
tara að borga aftur fyr en tveim
árum eftir að ófriðurinn hættir)
°g í öðru lagi er það bersýnilega
vilji alþingis að haldið sé uppi
viönu af hálfu hins opinbera, svo
aiöienningurinnn við sjóinn þurfi
ebga neyð að líða, þó stærstu
i’jóðir álfunnar reyni af hams-
iausri reiði að eyðileggja hvor aðra.
l»að er margoft búið að sýna
fram á það hér í þessu blaði hve
^'kil nauðsyn almenningi sé á
^v' að hið opinbera láti vinna,
°S skal ekki fjölyrt um það að
Þessu sinni. En hér er vert að
n3'''Ha á, að verði ekki farið að
v'"na strax, og unnið mikið, má
búust við að menn fari hundruð-
,1,r' saman á vonarvöl, og aðrir
Se'ú eitthvað lítið eiga, verði að
Se]ja það.
Qg hver verður svo afleiðingin
a£ því? Hún verður sú að fólk
ýtur svo hundruðum ef ekki svo
úsundum skiftir út úr landinu,
®ar stfíðinu linnir, og þarf varla
eýða mörgum orðum um það
v'líkt tjón slíkt er fyrir vort litla
-^^ka þjóðfélag1) ekki sízt þegar
a 1 kefir áður verið sýnt fram
fia (j kér f hlaðinu, að beina fjár-
eKa tjónið sem landið bíður við
Námsskeið
tyrir samvinnumenn
yerður haldið í Reykjavík
fi*sx 1. felbr. til 30. apríi 1918.
Námsgreinar verða þessar:
Almenn félagsfræði, verzlunarhagfræði, saga samvinnu-
hreyfingarinnar, bókfærsla og verzlunarreikningur,
verzlunarlandafræði, vörufræði, verzlunarbréf og
vélritun.
Keuslau er ólteypis.
Umsóknir sendist sem allra fyrst, og eigi
síðar en 31. des. þ. á., til skrifstofu Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga í Reykjavík, sem veitir allar
frekari upplýsingar um námsskeiðið.
, Ef illa stendur á skipaferðum getur verið að
námsskeiðið byrji á öðrum tíma. Verður það þá aug-
lýst nánar síðar.
það er athugað, að það þó að með-
altali eru framkvæmdasömustu
mennirnir sem rífa sig upp úr fá-
tæktinni, og flytja af landi burt.
Dýrtíðarlögin verða því, eins og
margbúið er að segja, tafarlaust
að koma til íramkvæmda, þar
með talin dýrtíðarlánin, því til hvers
er að heimildin sé fyrir þeim, ef
ómögulegt er að fá þau, fyrir þá
sem þurfa þeirra með, af því eng-
in reglugerð er til!
Kolin.
Það er nú liðinn eitthvað mán-
uður frá því hið fyrsta af kolum
landsstjórnarinnar kom í land, og
álíka langur timi er liðinn síðan
að landsstjórnin tilkynti að Rvíkur-
borg gætí fengið 1200 smálestir
af kolum á 125 kr. smálestina.
Þrátt fyrir það, að gengið hafa
miklir kuldar í haust, og fjöldi
fólks verið eldsneytislaust, hefir
verið dregið, og dregið og aftur
dregið, að taka endanlega ákvörðun
um úthlutun kolanna, og enn er
hvern fullhraustan mann sem það
missir, hvort það nú heldur er í sjó-
inn eða að hann flytur af landi burt,
nemur minst 60 púsnnd krónum.
óákveðið hverjir geta fengið kolin
og hvaö þau eiga að kosta.
Á skýrslu-eyðublöðum, sem út-
býtt hefir verið, stendur að eng-
inn fái kol, sem geíur skýrslu
seinna en 5. nóv. Margur rríun
spyrja hvað þessi flýtir um að
gefa skýrslur eigi að þýða, (borið
saman við hve seint gengur ann-
að viðvíkjandi þessum kolum), og
eru að geta til, að tilgangurinn
sé, ab sem fæstir fátœklingar nái
í kolin.
Bæjarstjórnin hefir ákveðið, að
hœkka meðalverð kolanna úr 125
kr. upp í 137 kr. 50 aura til þess
að geta selt kolin sér að skað-
lausu. En það er mjög vafasamt,
hvort hún hefir leyfi til þess, og
að minsta kosti er mjög óvið-
kunnanlegt, að sömu vöruna sem
landíð tekur á sig stóran kostnað
við að selja almenningi undir verði,
skuli bærinn ekki geta úthlutað
uema taka fulla borgun fyrir.
Karl
Niðurjöfnunarnefndarkosning
á Akureyri.
Niðuvjöfnunarnefndarkosning fór
fram í fyrri viku á Akureyri. Af
lista verkamanna komust fjórir
að af sjö sem kosnir voru.
Brauðgerð alþýðufélaganna.
Um síðustu helgi var haldinn
stofnfundur í því fyrirtæki, svo
sem auglýst hafði verið. Yoru lög
samþykt og kosnir tveir menn í
sfjórn: Jón Baldvinsson formaður,
Helgi Björnsson gjaldkeri.
Þriðji maðurinn hefir verið
kosinn í stjórnina af fulltrúum al-
þýðufélaganna, Guðm. Davíðsson
kennari.
Menn úr alþýðustéttunum ættu
að styðja „Brauðgerð alþýðufélag-
anna“ með því að skrifa sig fyrir
og greiða tillög til reksturskostn-
aðar fyrirtækisins; er það lífsspurs-
mál, að nægilegt fé fáist til rekst-
ursins, svo að hægt verði að sæta
betri kaupurn á eíni; gæti íéleysið
líka haft þau áhrif, að reka þyrfti
fyrirtækið í smærri stfl, heldur en
ef nóg fó væri fyrir hendi, og þann-
ig gert minna gagn en ella.
Allir þeir, sem enn ekki hafa
lagt fé í fyrirtækið, ættu að gera
það hið fyrsta. Áskriftarlistar
liggja frammi í Kaupfélagi verka-
manna á Laugavegi 7, Bókabúð-
inni á Laugav. 4 og hjá gjald-
kera félagsins á Laufásvegi 27. Á
þessum stöðum er tekið á móti
tillögum.
Búist er við að fyrirtækið muni
taka til starfa upp úr helginni.
Mannskaðarnir.
Skipið „Beautiful Star“ sem sent
var eftir kolum til Norðurlands er
talið af. Á því voru 6 menn og
láta flestir þeirra eftir sig ekkjur
og fjölda barna. Meðal skipverja
var Ketill Greipsson formaður Há-
setafélags Hafnarfjarðar, læturhann
eftir sig konu og fimm börn. Mun
hans síðar minst.
Sá orðrómur gengur um bæinn
að hvorki „Trausti" né „Beauti-
ful Star“ hafi verið í sjófæru standi
þegar þau lögðu af stað hóðan.
Nú er vitanlegt að oft ganga sög-
ur um bæinn sem enginn fótur
er fyrir, svo hér skal ekkert sagt
um hve hæft er í þessu, en þetta
mál þarf að rannsaka og ætti
eigendum þessara tveggja skipa
ekki síður að vera það áhugamál
en öðrum, að fá málið rannsakað,
ef orðrómur þessi á sór engan stað.
Leiði rannsókn hinsvegar í ijós,
að hinn umgetni orðrómur hafi
við rök að styðjast, er sjálfsagt að
láta þá sem hlut eiga, sæta fullri
ábyrgð.
Það á ekki að liðast að lands-
ins synir séu sendir út á sjóinn
á manndrápsfleytum.