Dagsbrún - 27.08.1919, Blaðsíða 2

Dagsbrún - 27.08.1919, Blaðsíða 2
98 DAGSBKÚN fulltrúa um að þar „deildi litur kosti" að líkindum. Nú er sú skoð- un okkar breytt. Einn góðan veð- urdag fundum við meistarann og bárum upp erindi okkar við hann. Kvað hann úr vöndu að ráða eins og stæði. Væri verkfall hafið hjá smiðunum út af kröfu um kaup- hækkun og óvíst hvenær yfir lyki. Gæti hann engu um þetta ráðið fyrst um sinn, en kvaðst mundi gera okkur aðvart sfðar, hvort staðúr yrði til handa féiaga mín- um hjá sér eða ekki. í þessu ástandi biðum við í þrjár vikur þar til síðast að játun kom frá meistaranum um að félagi minn mætti koma, sem hann og þáði með þökkum. Vænti ég hins bezta af veru hans þar og bjóst við að saman mundi ganga þegar til samninga yrði gengið um námið. Þremur vikum síðar grenslaðist ég eftir hverjír kostirnir mundu verða og ætlaði mér að fá ein- hverja fræðslu um hvað félaga míns biði, en fékk ekkert ákveðið svar — ekkert nema vífilengjur. Þótti mér það slæmt, því nú stóð svo á að ég þurfti að fara héðan um stundarsakir og gat vel farið svo að ég þar af leiðandi yrði ekki við samningana riðinn, sem mér þó var áhugamál. Nú var ég burtu nær 3 mánuði, og þegar ég kom aftur voru reynzlumánuðirnir am garð gengnir, en engir samn- ingar enn gerðir. Spyr ég því meistarann hvort ekki sé tfmi til kominn að gera samninginn milli félaga míns og hans. Þá kemur upp úr kafinu að hann segist enga skriflega samninga vera vanur að gera við nemendur sína, og kom mér það kynlega fyrir, því með slíku fyrirkomulagi á nemandinn alt upp á náð og góðgirni meist- ara síns, sem getur verið eins breytileg og tíðarfarið, og því lítt undir henni eigandi. Félagi minn var búinn að eyða 400—500 kr. f fæði og aðhlynningu frá þeim tíma að hann fyrst bað um inn- töku og til þessa dags að ég fékk þetta skemtilega svar hjá meistar- anum. Upp í þetta hafði hann fengið 18 aura á hverja klst. eftir reynslutímann eða alls kr. 41,32. Unnið jafnaðarlegast um 10 klt. á dag og vissi ég ekki til að meistari hans hefði neitt út á hann að setja, þótt hann ekki virti verk hans meira en þetta. Ég hripaði nú upp helstu skil- yrði mfn tii samningsgerðar og setti námstímann 3 ár, en ætlað- ist til að nemandi legði sér alt til sjálfur og hefði lærimeistari hvorki veg né vanda af þótt hann sýktist og yrði frá verkum. Kaupgjald ákvað ég þetta: Tyrstu 3 mán. e. reynzlut. 35 au. á klt. Seinni 6 — af 1. námsár. 40 —----- Annað skólaárið........50 — - — Þriðja — ......60 — - — Miðaði ég við að nú hefir full- kominn smiður kr. 1,00—1*15 á klt., og þykir það ekkert ofborg- að. En þegar til lærimeistarans kom, urðu kostirnir þessir: Fyrstu 3 mán. e. reynzlut. t8 au. á klt. Aðra 3 — — — 20 —------- Naestu 3 — — — 25—-------- Annað árið.............30 — - — Þriðja —...............35--------- Með þessu móti hefði félagi minn getað nuriað saman ca. 2400 kr. allan námstímann með því að sleppa ekki neinni stund, en lít- um svo á kostnaðarhliðina. r o: £ uí 3 _ 1» O 0» oxj c ►t £ ** cr. 71 r* o o o o jo* rn N o-' £ W 2 J4j ft 2!« 10 ^ o\ *> 7? KJ\ O 8 •o n = b B P c Qfi P 'ö O o VQ c sr n> ►V cr CD •t VQ 8 B B>N s M 0\ -Þ- Vn O 0000 0000 0000 to 00 00 o o o Eftir þessu átti hann að borga ca. 2000,00 kr. fyrir það að mega vera hjá meistaranum og vinna eins og þræll í þrjú árl Ég bað félaga minn að kveðja herrann og gerði hann það. Ætla ég nú öðrum að dæma um hvernig inn- ræti sá maður hefir sem breytir líkt og meistarinn við okkur; en vekja vildi ég athygli manna á „spekulationinni" sem felst inni í því að draga nemendur sína langinn með samninga. Lofa þeim að eyða fé .til reynzlu* og gera þeirn að sfðustu ómögulegt lífið með nánasarskap og neyðarkjör- um. Gerum aldrei ráð fyrir að fé- lagi minn hefði orðið' meira en hálfdrættingur til jafnaðar um námstímann á við hina smiðina, eða unnið fyrir um kr. 5,00 á dag. Þá hefði ágóði lærimeistarans ald- rei orðið undir kr. 2000,00 og eru það meiri kenslulaun en tíðk- ast við nokkurn skóla hér á landi Að félagi minn hefði unnið fyrir þessari upphæð, efast ég ekki um, því meistarinn og verkstæði hans kann fullkomlega að meta verk sitt til peninga. Hefi ég það til dærnis að hér um daginn varð ég þess var að munnsöfnuður höf- uðstaðarbúa var öllu lakari frá morgni til kvölds en hann er þó vanur að verá. Reyndist orsökín sú að þann dag voru bornir út reikningar frá Jóni Halldórssyni & Co., og þóttu tölurnar fullháar 'eftir ástæðuml! Jæja. Nú stendur einn hefilbekk- ur auður hjá meistaranum. Hver vill verða til að taka hann, án þess að láta leika á sig? Rvík, 15. apríl 1919. Guðm. Gunnlaugsson bóndi í Ærlækjarseli Axarfirði. Óski hr. Jón Halldórsson að svara þessu, mun rúm fást til þess hér í blaðinu. Ritstj. Frá Svíum. íslandsTÍnnrinB Ragnar Lundborg (frb. lunnborj) kom hingað til Rvíkur með Botníu síðast, ásamt konu og tveim dætr- um ungum. Hann fer aftur með íslandi, og þegar hann er farinn munu menn verða samdóma um að það hafi nú verið skömm að halda honum ekki samsæti. Yísindamaðnr látinn. Sænski prófessorinn G. Retzius (anatóm) er iátinn, 76 ára að aldri. 30 jafnaðarmannaforingjar í Svíþjóð hafa sent út áskorun til sænskra verkamanna um sam- skot til friðanninnisvarða, er verk- lýðurinn sænski ætlar að reisa í Stokkhólmi. Folkets Dagblad Poiitiken heitir stórt dagblað sem sænskir Bolsivíkar, oftast kallaðir .Vinstri socialistar”, gefa út. Nýlega var ritstjóri þess Grimlund, dæmdur í 6 mánaða fangelsi fyrir greinar um ríkisstjóra Finnlands, Manner- heim (sem nú er farinn frá). Dagsbrún hefir verið nokkuð á eftir tíman- um upp á síðkastið, og er orsök- in vöntun á setjurum í prentsiðj- unni, Með næsta biaði sem kemur á laugardaginn nú í vikunni, byrj- ar hún aftur að koma á ákveðnum tfma. Umræðurnar um hvíldarlögin. Þrír þingmenn mæltu eindregiö með lagasetningu um hvíldartím- ann á botnvörpuskipum: Sveinn í Firði, Jörundur Brynjólfsson og Jón Magnússon, og verða ræður þeirra eða útdráttur, birtar seinna. En eindregið á móti töluðu Matt- hías Ólafsson, Björn Kristjánsson, Björn Stefánsson og Sigurður í Vigur. Enn íremur tóku til máls Bjarni frá Vogi og Gísli Sveinsson, og var ekki vel greinilegt, hverju megin þeir voru, en Bjarni greiddi atkvæði með lögunum, svo sem sjá má annarstaðar hér íblaðinu; en Gísli greiddi fyrst atkvæði með því, að vísa málinu frá, síðan með 6 stunda hvíldartíma, og þegar sú breytingartillaga var fallin, greiddi hann atkvæði á móti frum- varpinu. Nákvæmlega sömu aðferð hafði Þórarinn á Hjaltabakka. Matthías Ólafsson var framsögu- maður meiri hlutans. Hélt hann langa ræðu, og var auðséð, að hann hafði aðallega sett sig inn í málið með því, að lesa greinar .Morgunblaðsins", en bætti þó ýmsu við frá sér sjálfum. Það kom í Ijós í ræðu hans, að hann hafði í tvö sumur tekið að sér, að vísa amerískum fiskimönnum á helztu heilagfiskismiðin, og að honum hafi tekist það furðu vel, má ráða af því, að það tók alveg fyrir heilagfiskisveiðina við Vest- firði. Sagðist Matthías einu sinni, þegar hann var við þessa veiði, hafa vakað í þrjá sólarhringa og- sagðist einskis meins hafa kent , sér, og því ekki sjá neina ástæðu til þess, að vera að setja lög við vökum. öll bar ræða hans vott þess, að hann væri að tala á móti sannfæringu sinni, mátti til dæmis sjá það á því, að hann ók hvað eftir annað í hring. M. a. sagði hann, að það væri engin þörf fyrir þessi lög, og að hásetarnir kærðu sig alls ekki um, að svona lög yrðu samþykt. En seinna í ræð- unni sagði hann, að ef þetta yrði samþykt, þá myndu hásetar á þil— skipum og mótorskipum koma á eftir og heimta lög! Fyrst segir hann, að togarahásetar vilji ekki lög um þetta, og svo segir hann á eftir, að ekki einungis munu þeir vilja svona lög, heldur allir hásetar! Seinast sneri hann svo við málinu, að hann lalaði um átta tíma hvíldina, sem einungis átta tíma vinnu, og spurði, hvernig ætti að fara að á róðrarbátum, ef vinnu- tíminn væri úti, og menn staddir úti á rúmsjó! Með þannig löguð- um smá-útúrsnúningum reyndi hann að fegra málstað sinn, en illa tókst það, og mun flestum sem við voru hafa virzt, sem að asnaeyru yfirdrepskaparins hafi staðið upp úr Ijónshúðinni sann- leikans, er hann hafði varpað yfir sig, því kunnugt er um hvernig sannfæringu Matthíasar er varið, frá þeim tímum, að hann flutti frumvarp, sem bannaði sölu á skipum út úr landinu, en greiddi svo sjálfur atkvæöi á móti, þegar þeir, sem sannfæringu hans áttu, voru búnir að .sannfæra" hann. Ræða Björns Kristjánssonar i málinu var viðlíka skynsöm og ræða Matthíasar, nema hvað hún verður að skoðast þeim mun vit- lausari, sem Björn er skynsamari maður en Matthías. Björn sagðist hafa róið þrjár vertíðir á Alftanesi, þegar hann var unglingur. Sagðist hafa farið matarlaus á sjóinn af því hann hefði verið sjóveikur og engan mat haft með sér (það var Ijóta sjóveikin, sem byrjaði með lystar- Jeysi áöur en hann fór á sjóinn!). Stundum hefðu þeir verið heilan sólarhring í róðri, en hann sagð- ist vera nú kominn á sjötugs- aldur(!) en ekki hafa orðið var við, að hann hefði neitt spilt heilsu sinni við þetta. En þegar hann settist niður, stundi hann hátt eins og hv^lur á grynningunum fram undan silfurbergsnámunum á Hornafirði, bara af áreynslunni við að halda á lofti sínum eigin búk, og bendir það ekki á, að heilsan sé góð, enda fékk hann lausn frá bankastarfinu í fyrra með 4000 kr. eftirlaunum „sök- um heilubrests", og var þó ekki nema sextugur. (Frh.).

x

Dagsbrún

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagsbrún
https://timarit.is/publication/173

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.