Gimlungur - 07.12.1910, Blaðsíða 2

1 5
GIMLUXGUR 1. ÁR.
Nr. 37.
(3ímlungur.
Er gefin út nvern miðvikudag að
Gxmli, Manitoba.
ÚTOEFENDUR:
AtAFLE LEAF PRINTING 6 SUFPLY Co.,Ltd
Giml -- Man.
Arpranprur blaðsins kostar í Ameríkuíl.OO op: er
svo til aétlast, að áskriftar gjaldið sé borgað fyrir
fram. Einstök númer af blaðinu kosta 5 cent.
Gísli P. Magnússon,
Ritstjóri og ráðsmaður.
Jóhannes Vigfússon,
prentari.
Auglysingar,
sem eiga að birtast í blnðinu þurfa að vera komn-
ar inn á skrifstofu blaðsins í seinasta lagi föstu-
dagskveld svo þœr nái til að koma út í næsta
blaði þar á eftir. >að sama er með allar tíreyting-
ar á standandi auglýsingum í blaðinu.
Verð á smá auglýsingum er 25 cents fyrir hvern
þumlungdálkslengdar eða 75 cts., Ufn mánuðinn.
Á stœrri auglýsingum.eða auglýsingum, sem eiga
að birtast í blaðinu fyrir lengri tíma, er afsláttur
gefinn eftir samningum.
Viðvíkjandi pöntun, borgun og allri afgreiðslu
blaðsins eru menn beðnir aö snúa sér til ráðs-
mannsins.
Kaupendur erju vinsainlega beðnir að gera 'að-
vart ef þeir skifta um bústað og gefa sína fyr\’er-
andi áritun ásamt þeirri nýju.
Áritun til blaðsins er:
GIMLUNGUR.
P. O. BOX 02,
Gimli, Man.
Midvikudaginn 7. Des. 1910.
Leo Tolstoy.
Hinn fra'gi rússneáki rithöfundur
og fræðimaður, perri allir um Jiinn
mentaða heim Jrekkja í gegnum
JiauH ritverk, andaðist {>ann 20. nó*
vcmber síðastliðinn í [>orpinu Asta-
pova á Rússlandi.
Lyov Nikolaycvieli Tolsto.y (svo
er lians rétta nafn), var fæddur
pann 28. ágúst árið 1S28, í Jiörpinu
Yasnaya Polyana á Rússlandi.
Harin óJst upp Jijá skyldmönnum
föður síns, gamalli piparmey, er
Tolstoy síðarmeir tilcinkar nokkrar
Jtlaðsíður af riti sínu, sem hann
kallar “Reminiscences“. Dessi
frænka hans Jieiddist [>ess á dánar-
d.ugri sínu, að ycra tekin tjurt úr
JierJtergi [>ví, sem liún lá í, ogflutt
[>angað, sem fáir liefðu umgangum,
svo liún ekki skemdi og,vanhelgaði
herbergið fyrir [>á, sem kynnu að
lifa í }>ví eftir sinn dag, með hugs-
unarhætti sínum, sem var nokkuð
einkennilegur til samanburðar við
]>ær trúarbragðalegu hugsanir, sem
um [>ann tíma ríktu alment lijá
iandsbúum.
Tolstoy naut rnentunar í sarnfé-
lagi við bræður sína [>rjá og eina
systur. Bræður sína misti hann
alla á unga aldri, og [>ó systir lians
sé enn[>á á iífi, er iiún sem dáin, að
}>ví er snertir opinbert líf.
Á barndóms árum sínum var
Tolstoy, sem ómögulegur unglingur
fyrir leti og liugsunarleisi á livers-
dags pörfum. Frá æsku fann hann
til f>ess, að sála hans var gagntekin
tveim öflum, er hann gat engu
tauti við komið, en sem liann barð-
ist harðlega mót alia sína ævi, en
sem honum [>ó um síðir tókst að
yfirvinna að nokkru leyti p>á síðustu
daga, sem liann lifði; annað þetta
afl er gagntók hann, var, að hans
eigin sögn, sjálfselska, og liitt, ótti
fyrir dauðanum. Ottinn fyrir dauð-
anum hertók sálu Jians í barndómi,
í fyrsta skifti sem hann sá manns-
lík lagt í iíkkistu. Dað greip liann
f>á einhver kvíði og ónot, sern hann
aldrei sjálfur á sínum fullorðins ár-
um, gat verulega gert sér full-ljósa
grein fyrir. Við yfirvegun gathann
f>ó aidrei séð neitt óttalegt við dauð-
ann, en á sarna tíma gat hann f>ó
ekki losað burt úr huga sínum f>ann
ótta fyrir honum, sem grdip ha.nn í
barndómi. Gamli maðurinn liefir
sjálfur komist svo að orði á einum
stað, að dauðinn væri ekki annað
en svefn, sem engirin ]>yrfti að ótt-
'aist, en samt gat hann ekki umflúið
[>ann ótta í sínum eigin iiuga.
Hina fyrstu mentun sína hlaut
Tolstoy í skóla, heima í [xirpi f>vf
sem hann ólst upp í, en síðarmeir
var hann iátinn fara til Moscow,
[>ar sem liann hiaut sína hærri
mentun. Snemma bar á einkenni-
iegum gáfum hjá honum, og var
sem hugur hans gæti ekki hneigst
að f>eim námsgreinum, sem kendar
voru í skólanum. Hugur hans
virtist stefna í ait aðra átt.
Eitt sinn, [>egar frakkneskur
fræðimaður. var að lesa yfir ritverk
eitt, er Tolstoy hafði njfloga lokið
við, segjr iiann: “Llér er einkenni-
ieg en stór-mikil hugsun“.
Þegar Toistoy utskrifaðist úr
skólanum í Moscow, íór liann til
Kazan pg lióf göngu í háskólann
[>ar. Dau tvö ár sem hann var í
Kázan, er sagt að hann iiafi iifað
hinu lakasta slark-lífi, cn var samt
allajafna boðinn og sjálfsagður í öll-
urn samsaitum ‘ ‘heldra fólksins ‘.
Svo kom stór breyting á lifriaðar-
háttu lians, sem hann sjálfur gat
enga grein gert sér fyrir ástæðuna
til. Honum fanst, sem alt [>að, er
hann hafði gert fram á f>ann tíma
væri einskis nytt, og í alia staði ó-
fært, og svo, sem afíeiöirig af [>ess-
um hugsunarhætti hans, skildi hann
við háskóiann og fluttist heim aftur
tii átthaganna, }>ar sem hann ætlaði
að byrja nytt líf; líf sælunnar og
friðarins út á hinni kyrru lands-
bygð. Hann hugsaði sér að njóta
f>ar sjálfsmentunar eftir beztu föng-
um, og athuga liinar veruiegu lilið-
ar lífsins í næði.
Ekki var hann samt lengi ánægð-
úr með petta líf, tók sig [>ví upp og
fór til Caucasus og gerðist meðlim-
ur lierdeildar par, er elzti bróSir
hans veitti forstöðu. Þar er sagt
að hann liafi eytt tímanum til vín-
nautnar, spiianiensku og í skulda-
flækjur, svo og, að koma stúlkunum
til að lítast vel á sig.
Bráðlega preyttist Tolstoy á [>essu
líferni einnig, fékk' f>ví lausn frá
hcrnurn ogfór til Tiflis, höfuðborg-
ar Caueasus, en [>ar eð hann var nú
skuldum vafinn, varð hann að lifa
eins ódyru iífi og unt var, leigði
hann p>ví herbergi í útjaðri borgar-
innar, er hann borgaði fimm rubis
fyrir mánaðarlega. Darna lifði
hann, sem nokkurs konar fangi, en
til að stjTtta tímann, gaf hann sig
mikið að skriftum, og f>arna í ein-
veru sinni ritaði hann söguna
“Bernskan“, er hann síðarmeir
varð frægur fyrir.
Þegar Crimean orustan hyrjaði,
var Toistoy sendur f>angað, ekki
sem réttur og sléttur hermaður,
heldur sem emhættismaður. Gaf
f>að honum tækifæri til að rita, og
ritaði iiann f>á margar sögur og æf-
intýri af bardaganum. Þegar [>essi
æfmt/ri svo komu fyrir sjónir Alex-
anders II., f>á fanst honum svo mik-
ið um J>au, að hann gaf út J>ær
skipanir, að passa Tolstoy, að iiann
lenti ekki í neinum liættum svo
hans mætti njóta við sem allra
lengst, við f>að verk sem hann gæti
leyst svo dásamlega af hendi, —
ritverk.
Eftir að Tolstoy komásín efri ár,
gat hann aldrei imgsað um æfiferi!
sinn í æsku, nema með grátstafi.
Hann kvaðst ekkert geta skilið í
hvernig sér hefði verið varið á'þeim
tímum.
Þegar Crimean orustan liætti,
sagði Tolstoy sig úr liernum og tók
sér bólfestu í St. Petersburg. og gaí
sig eingöngu að ritstörfum. Að
[>essu vann liann fyrir nokkur ár.
Á þeimtíma tók hann sér tvö ferða-
lög á Iiendur, annað til París, [>ar
sem liann var viðstaddur aítöku
eins glæpamanns, og segir hann svo
sjálfur frá, að sú Sjón haíi gefið sér
l'yililega Juigmynd um grimd mann-
anna, sern komi fram í embættis-
valdi
Eftir [m sem Tolstoy ritaði mcira,
>g íleira af [>ví kom fyrir almenn
ings sjónir sem hann samdi, ávann
liann sér æ meiri og meiri orðstír
.hjá fólkinn, [>ó [>að væri mest iijá
aiji/ðufólkinu, en frægastur mun
liann samt hafa orðið fyrir söguna
“Stríð og friður“, og eftir útgáfu
hennar safnaðist lionunr töluverður
auður, [>ó hann yrði aldrei ríkur
maður.
Árið 1861 gekk hann að eiga
Sopliie Berg, er varð horium ástrík
eiginkona og góð móðir. Börn
feirra hjóna voru öil cfnileg, og
voru f>au mikið gleðicfni fyrir hann.
Oft lrugsaði Tolstoy uin [>að, [>eg-
ar hann var í einrúmi, til hvers iífið
væri; hann gat ekki gert sér full-
komlega grein fyrir [>ví, hvað mað-
ur hefði að lifa fyrir í raun ogveru,
f>ar sem allra líf, hvernig sem [>að
var lifað, cndaði á sama hátt fyr
eða síðar. Þessi hugsun lians rénaði
H 1» TERGESEN
Selur alls konar bygrgintraefni af beztu tegund.
FömuleiCis allar al^engrar vörutegfundir.
Sanngjarnt verð. Fljót afgreiösla.
GIMLI.-----MAN.
f>ó, er hann giftist og er liann leit
börn sín. Honum fanst eftir f>að,
tilvera sín ekki veraeins lítils virði,
er hann liafði [>á ábyrgð á herðum
sér, að sjá konu sinrii og börnum
fyrir lífs viðurværi. Þá segist hann
hafa hætt f>eim sið, að bera skot-
vopn á sér, eins og hann hafði alla-
jafna gert fram að [>eim tíma.
Eins og getið liefir verið um hér
að framan, [>á fékk Tolstoy mikið
lof fyrir söguna “bernskan“, en
næst henni, af ritverkum hans, hefir
[>ótt sagan “Anna Karenina“.
Stuttu eftir að hin síðarnefnda saga
var gefin út á prenti, breyttist hugs-
unarháttur lians eitt sinn enn, og
fanst Jionum nú allar sínar sögur og
allar annara sögur oinskis n/ta.r, og
íireytti [>ví til og for að rita um sið-
ferði og trúarbrögð. Andlegt á-
stand pjóðféiagsins fanst honum
purfa endurbótar við; honum fanst
siðferðisiegt og trúarbragðalegt á-
sigkomulag fólksins, vera í hörmu-
legu ástandi, iagði [>ví kapp raikið
á, að reyna tilað bætapað mcð [>ví,
að benda [>jóðinni á galiana, sem
honum fanst að ættu sérstað; en
[>að gerði liann í gcgmim ritverk
sín. Um ]?að lcyti, scm Tolstoy
var að byrja ]>etta n/ja starf sitt, lá
Turgenev, annar mikill rússneskur
rithöfundur, fyrir dauðanum. Hann
hafði fyrir eina tíð verið mikill vin-
ur Tolstoys, cn fyrir einhvcrjar á-
stæðnr var hánn nú orðinn honum
andvígur, og Tolstoy kallaði hann
óvin sinn. En á dánardicgri sínu
ritar Turgenev I>róf til Tolstoy, ' og
biður liann að liaida áfram [>ví göf-
uga og goða verki er hann nú hafi
byrjað á, og segir, að ekkert sé [>að
til, sem veiti sér jafn mikinn styrk
í dauðanum, sem [>að, ef hann
ma tti eiga von á, að ]>essi sín síð-
asta ósk yrði uppfylt.
Framliald.
Rcynsla er fengin fyrir pví, að
bczt cr að k/r standi geldar að
minsta kostiGvikur áður en pær bera,