Gjallarhorn - 05.06.1903, Page 1

NR. 18. ^
GJALLARHORfJ.
Akureyri, 5. júní 1903. 1. ÁR.
NÝIR KAUPENDUR
að „Gjallarhorni“ geta fengið blaðið frá i.
júlí til ársloka
fyrir eina krónu.
NÁKVÆMAR ÞINGFRJETTIR
mun „Gjallarhorn“ flytja í sumar frá sjerstök-
um frjettaritara í Reykjavík.
AKUREYRARVÍSUR
munu birtast framvegis, eins og að undanförnu.
-- <-o<C0s?s»af5ín><><^
JVI YNDIR
frá íslandi og útlöndum á „Gjallarhom“ að
flytja við og við.
Hjermeð er skipseigendum og formönnum
þilskipa gefið til kynna, að jeg hef tekið að
mjer að hafa útsölu á SjÓkortum eptir nýj-
ustu mœlingum fyrir »Det kongelige danske So-
kort-Arkiv«. Með kortunum, sem ekki koma fyr
en í sumar, fæ jeg skýringu yfir kortin, kaup-
endum til leiðbeiningar.
Akureyri 26. maí 1903.
Frb. Steinsson.
♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦
Kosningarnar í Eyjafirði.
Pólitískir hringsnúningar Valíýsliða.
Hver sá, er veitt hefur kosningabaráttunni
hjer í Eyjafirði athygli nú í vetur og vor, hlýt-
ur að undrast yfir því, hvað hinir svokölluðu
Valtýsliðar hafa verið liðugir í snúningun-
um, með að hafa skoðanaskipti, og það á
stuttum tíma. Utanum fyrsta þingmann okk-
ar mun þeim öllum hafa komið saman að
fylkja sjer, en með hitt þingrnannsefnið voru
þeir óráðnir fram eptir vetrinum, því eng-
inn af Ágústarliðum mun liafa hugsað sjer
að halda tryggð við hann lengur en fram
yfir kjördaginn, enda munu þeir sein hann
kusu hafa neyðst til þess, svo þeir þyritu
ekki að kjósa annan þingmann okkar, sem
þá þótti í engu nýtur hjá þeim. Það var
því stungið upp á hinum og þessum þing-
mannsefnum úr þeirra flokki fram eptir vetr-
inum, en allt árangurslaust. Það var því
ekki lítill fögnuður í herbúðum þeirra, þá
hr. Quðm. Finnbogason kom til sögunnar,
til að bjóða sig fram, því heyrzt hafði, að
hann hefði verið tryggur fylgismaður Valtýs
í Höfn, og tneira þurfti ekki til að sannfæra
flokkinn um, að hjer væri um ágætt þing-
mannsefni að ræða.
Það var því óvenjulegt gleðiefni fyrir
flokkinn, þegar Quðm. kom hjer með fram-
boð sitt. Og það virtist svo sein rætast
mundi sú von, sem einn gáfaður kjósandi
hjer í Eyjafirði, úr valtýska flokknum, sagði
á fundi í vetur, að hann ætlaði sjer að bíða
með annað þinginannsefnið, ef ske kynni,
að Gabríel engill kæmi af himnum ofan.
Og vænta má, að hugboð fundarmannsins
hafi ræzt, og einhver bending hafi komið
til hans og flokksins frá Oabríel, að taka
þennan Guðm. upp á arrna sína, og koma
honum hjer að sem þingmanni. Því strax
eptir að Quðm. var búinn að halda fund-
ina hjer í Eyjafirði, voru á ferðinni ekki
færri en tíu „agitatorar", til að smala sam-
an atkvæðum handa honum, og var farið
fram um allan Eyjafjörð í þá smalamennsku.
Það flaug því fjöllunum hærra eptir þess-
um „agitatorum", að þeir væru búnir að
leggja hjeruðin undir sig handa Quðm. All-
ur Öngulstaðahreppur var upplagður, að sagt
var, og hinir hrepparnir tilleiðanlegir!
Það sjest nú seinna hvað hæft var í þessu.
Sem við mátti búast, þá var fyrsta þing-
manni okkar, Kl. Jónssyni, haldið fram tneð
Quðm., en H. Hafstein fundið allt til foráttu,
og lesin upp óspart upptuggan um hann
úr „Norðurl." m. m. Öðrum þingmanni okk-
ar, St. Stefánssyni, var þá útheiglað á allar
lundir, og sagt að enginn hugsandi maður
gæti sent annan eins sauð á þing.
Þá svona var í pottinn búið, mátti vænta
eptir miklum árangri, af fylgi svo margra
góðra manna og að Guðm. væri borgið
með að komast inn á þingið, því ekki var
sparað að hæla honum á hvert reipi og
sumum mun hafa fundizt, að farið væri full-
langt í þær sakir, með alveg óþekktan mann,
og dottið í hug vísan: „Af oflofi teymdur
á eyrum hann var," o. s. frv.
„En skamma stund breytist veður í lopti,"
því þrátt fyrir allt þetta stímabrak af hendi
Valtýinga og þeirra liða, þá varð áratigur-
inn sáralítill með að koma Guðm. hjer að.
Það voru því góð ráð dýr fyrir flokkinn,
enda voru þeir þá ekki lengi að kúvenda.
Þá var annar leiðangurinn hafinn hjer um
fjörðinn, og sendlarnir sendir um allar áttir.
En þá var ekki „agiterað" fyrir Ouðm.,
heldur fyrir St. Stefánssyni. Sömu menn-
irnir, sem fyrir fáum dögum höfðu útluiðað
honum sem mest, taka nú til að hæla hon-
um og telja mönnum trú um að kjósa hann,
sömu mennirnir, sem aldrei hafa kosið hann
og voru búnir að láta það uppi í heyranda
hljóði, að þeir ætluðu aldrei að kjósa hann,
eru nú einna æstastir með lionum. Öll
„Norðurlandsútgjörðin" er allt í einu orðin
samhuga með St. St., en snýr bakinu við
Quðm., þrátt fyrir það þó hann auglýsi í
málgagni þeirra, að það sje tilhæfulaust að
hann sje búinn að taka framboð sitt aptur.
Öllu ódrengilegri aðferð er varla hægt að
hugsa sjer við frambjóðanda, sein barizt
hefur verið fyrir af jafnmiklu kappi fáuin
dögum áður af flokknum.
En er við betra að búast? Eptir fram-
komu flokksins bæði í stjórnarskrár- og
bankamálinu, þá er aðferð þessi ekki nema
eðlileg. Það er hægt að lesa hverja blað-
síðuna eptir aðra, sem er full af mótsögn-
um og hringlandaskap og sem lýsa valtýska
flokknum þannig, að enginn hugsandi mað-
ur getur nokkuð botnað í framkomu hans.
Til frekari skýringar að hjer sje farið með
rjetta lýsingu á flokknum, set jeg hjer orð-
rjettan kafla úr „Norðurlandi" 7. júní síð-
astl., eptir kosningarnar í fyrra, sem hljóðar
þannig:
»Því miöur tókst ekki l þetta sinn að fá nema einn
þimrmann fyrir Eyjafjarðarsýslu, sem kjördœmið er sœmt
af i tvegun á öðru þingmannsefni fór í handaskolum,
en enginn vafi á því, að það hefði getað tckizt, að fá
kosinn þingmann, sem kjördœmið og landið hefði haft
gagn af, ef unnið hefði verið að því í tíma og með
röggsemi. Oremjan át af árstlitum kosninganna er
rnjög mikil í kjördœminu. Fjöldi þeirra manna sem
kjörfund sótti greiddu ekki atkvœði, þar á meðal meir
en helmingur kjósenda af Akureyri. St. St. voru þeir
að sjálfsögðu fráhverfir; en Ágúst Þorsteinsson var
ekki til muna kunnur alþýðu rnanna og gjörði ekki
kost á sjer fyr en á kjörfundi, si'O ekki var við þvl að
búast, að kjósendur fylktu sjer um hann. Eptir því,
sem hugsun manna er háttað eptir þessa kynlegu
kosningarslysni, sem áreiðanlega er eins mikið óá-
nœgjuefni mörgum sem St. St. kusu eins og hinum,
virðist mega ganga að því vísu, að þetta kjördœmi
sendi hann eigi optar á þing.«
Þannig farast nú ritst. „Norðurl." orð, og
eptir þeim að dæma hefði mátt búast við,
að „Norðurlands"-liðið færi ekki nú að berj-
ast fyrir því með hnúum og hnefum, að
koma þeim manninum hjer að »sem landið
og kjördœmið hefði ekki gagn af« og einnig
að reynt hefði verið að bæta svo úr hinni
»kynlegu kosningarslysni« í fyrra, að ekki yrði
nú reynt af flokknum að bæta gráu ofan á
svart, mcð að mæla svo öfluglega með þeim
manninum, sem var þeim svo mikill þyrnir
í augum við síðustu kosningar.
Eln geta menn vænzt eptir betra af flokkn-
uin og málgagni þess? Dæmin eru deginum
ljósari, að ísafoldardilkurinn og hans fylgi-
fiskar skirrast ekki að hafa hausavíxl á hlut-
unum; lasta það í dag, sem er lofað á
morgun. Fyrir tæpu ári er sagt: »Að ganga
megi að því vísu, að þetta kjördærni sendi ekki
St. St. optar á þing<, en nú mælir flokkur-
inn sterklega með að hann komist inn á
þingið. í sumar átti enginn, sem kosinn
yrði á þing, „að vera svo djarfur að hagga
við stjórnarskrárfrumvarpi síðasta þings", en
nú mælir ísafold, og þá náttúrlega dilkur-
inn, öfluglega meó Jóni Jenssyni sem þing-
manni, sem opinberlega er þó búinn að
láta í ljós, að hann muni ekki samþykkja
frumvarpið óbreytt. Þegar maður rekur sig
svona óþyrmilega á mótsagnir og hring-
snúninginn í pólitíkinni hjá Valtýingunum,
þá er ekki að undra, þó manni blöskri að-
farirnar.
En til hvers er þessi skollaleikur háður
hjer í Eyjafirði? Svarið liggur ljóst fyrir.
Valtýsflokkurinn treystir sjer betur að hafa
tök á þeim manninum, „sem ekki er gagn
að", en hinum, sem er einna mesti hæfi-