Huginn - 09.01.1908, Blaðsíða 1

Huginn - 09.01.1908, Blaðsíða 1
tl>l II. árg-. Reykjavík 9. jan. 190!^. m $ Umboðsverzlun v p r \ Blöndahl # Einarsson, | p I Lœkjargata 6. Reykjavík. / m mmíz. p. I mmsM ^ Húsgagnaverzlun I Jóitans Porsteii 1 Laugjavegi 31. Talsími OT. iSs. K Slœrsta og ódýrasta úrval af allslwnar M Hl\ liHBnKnri it m . Frétti r. Fréttabréf frá fréttaritara Hugins í Kaupmannahöfn. 22. des. 1907. í Portúgal virðist ástandið ekki eins ísk yss* legt cins og áður. Menn urðu léttbrýnni þegar sú fregn varð hljóðbær, að stjórnin ætlaði að hallast að þinginu aftur og efna til nýx-ra kosninga. Er nú eigi ósennilegt, að alt geti lagast, enda er tvístringur mik- ill og ósamlyndi innan andstæðingaflokksins. Kem- ur það vitanlega stjórninni að góðu haldi. Pýzkaland. Pólverjar eru mjög gramir, sem von er út af eignarnámsfrumvarpinu. í Rússlandí og Galizíu hafa þeir svarað með því að hælta að kaupa þýzkar vörur. í Warschau var fundur hald- inn og þar stofnað félag til þess að hressa við inn- lendan iðnað. Innan þessa félags verður og nefnd selt, er rannsaka á, hvar kaupa megi vélar og áhöld öll án þess að leita til Þýzkalands. Eignarnámsfrumvarpið er mjög rætl í úllend- um blöðum víðsvegar um Evrópu og' er því hvar- vctna illa tckið. Annað þýzkt lagafrumvarp vekur og mikla at- hygli. Það er hin svonefndu sambandslög. í 7. gr. laga þessara er svo ákveðið, að þýzku megi eingöngu lala á öllum opinberum mannfundum í þýzka rík- inu nema með sérstöku leyfi. Stjórnin kveðst gera þetta til þess að koma í veg fyrir almenningssundr- ung og alríkishættu. Suður-Jótar, íbúar Eystrasaltslandanna o. II. eru æfir. Persland. Stjórnarbylting. Þar er nú alt í upp- námi. Shahinn eða keisarinn, Muhamed Ali, er tók við ríki sínu í fyrra, vill afnema þingið, er á pers- nesku nefnist Madjlis. Fjárhagsástandið í landinu er óglæsilegt. Innlendar skuldir nema (fyrir 4 mán- uðum) um 11 milj. kr., herinn er svikinn um málann og embættismenriirnir eiga inni laun sín frá löngum tírna, landbúnaðurinn er í stórri afturför, skatta og tolla er hætt að leggja á og krefja inn, verzlunin er í dauðamóki og peningasláttan lokuð. Ráðaneytis- forsetinn Nasir-el-mulk, innanríkisráðgjafinn oglands- höfðinginn í Schiras eru liöndum teknir. Osamlyndið milli þings og stjórnar er magnað og sagt er, að uppreistarmenn hafi sliahinn að bakhjalli. Hann lofar öllu fögru, en búist er við, að honum verði vikið úr völdum þá og og þegar. Nóbelsverðláunin. Svo fór sem spáð var um þau, nema um friðarlaunin. Þau fengu þeir Ernesto Moneta í Milano og Louis Renault í París. Annars kom það mörgum á óvart, að þessir menn skyldu »höndla« linossið, því að þeir þykja eigi hafa unnið sér margt til frægðar. Nóbelslaunum var úlbýtt í fyrsta sinn 1901. Mönnum til athugunar og hægðarauka eru þeir hér taldir upp, sem hlotið hafa launin á 7 undanfarandi árum : F r i ð a r 1 a u n i n: 1901 Henri Dunant í Sviss, Frederik Passy á Frakklandi. 1902 Elise Ducomnim, A. Gobat, hæði í Sviss. 1903 W. Itandall Cremer á Englandi. 1904 Alþjóðadómstóls-félagið á Frakklandi. 1905 Bertha v. Suttner. 1900 Roosevelt, Randaríkjaforscti. 1907 Ernesto Moneta í Milano, Louis Renautt í París. INGÓLFUR I.AN’DNÁMSMAÐUU. Hér sér á hœgri lHiöina á líkneski Ingólís, sem gcrt liefir Einar Jónsson frá Galtafelli og getið var i Huginn I. ár, 12. tbl. og II. ár, 1. tbl. Ilann styðst við öndvegissúlu sína. Er á hana niarkaður Oðinn í a.*sku og sitja lirafnar hans Huginn og Mun- inn sinn á livorri öxl A hlið við Oóinn er súlan skorin að is- lenzkuni sið. Eru þar efsl þessi orð rist i riinum: „Sjálfr leið þú sjálfan þik“) Þar undir er askr Yggdrasils : Hjörtr bitr ofan, cn á liliðu fúnar, gnagar Níðhöggr neðan. Og fleira cr þar rist á. A stallanum er Ilagnarökkr. R ó k m e n t i r: 1901 Sully Prudhomme, skáld á Frakklandi, 1902 Th. Mommsen, próf., sagnaritari á Þýzkal. 1903 Björnstjerne Björnson. 1904 José Echegaray, leikskáld á Spáui, Frederik Mistral, ljóðskáld á Frakklandi. 1905 H. Sienkiewitz. 1906 Giosne Carducci, skáld á Ítalíu. 1907 Rudyard Kipling. L.æ knisfræði: 1901 v. Behring, próf. á Þýzkalandi. 1902 Ross, á Englandi. 1903 Niels R. Finseu. 1904 Pvwlow, próf. á Rússlandi. 1905 Robert Koch, próf. á Þýzkalandi. 1906 Camillo Golgi, próf. á Ítalíu, Ramoa y Cajal, próf. á Spáni. 1907 Ch. Laveran, próf. í París. E f n a f r æ ð i: 1901 J. Ií. van Hoff, próf. á Hollandi. 1902 Emil Fischer, próf. á Þýzkalandi. 1903 Sv. Arrhenius, próf. 1904 William Ramsay, á Englandi. 1905 1906 1907 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 Adotf v. Baeyer, próf. Henry Moissan, á Frakklandi. Edvard Ruchner, próf. í Rerlín. E ð 1 i s f r æ ð i: Röntgen, próf. á Þýzkalandi. H. A. Lorentz P. Zeemann Cíi/'ie-hjónin próf. á Hollandi. ,, , ,„ , á Frakklandi. Bequerel, prof. Raleigh, lávarður á Englandi. Philip Lenard, dr. á Þýzkalandi. J. J. Thomsen, próf. á Englandi. A. Michetson, próf. í Cliicago. Roosevelt hefir lýst yfir því nýlega, að hann vilji losna við að vera í kjöri við forsetakosninguna næst. Fari svo, að liann neiti algerlega að taka við kosningu, þykir Taft, sem nú er hermálaráðgjaíi lík- legaslui' eftirmaðui' hans. Fljótsdalshérað. Þú hefir heðið mig »Huginn« sæll, að senda þér fréttapistla al' Héraði. — Eg veit nú ekki hvar lielzt skal byrja og hvar enda — eftir þinu höfði — en afræð, að láta íyrsta pistil minn vera um landið sjálft. Fljótsdalshérað er eiginlega dalur, breiður og víðlendur, sem gengur inn í landið upp af Héraðs- llóa. En ekki er lionum langt farið, áður liann þen- ur sig út til hliðanna, einkum til suðausturs og skift- ist jafnframt í ýmsa þrengri daji, sem þó eru all- stórir, sumir lieilir hreppar. Yzt í dalnum, áður hann skiftist, er þrísett lu epparöð. Nyrzt er Hlíðarlireppur (Jökulsárhlíð), þá Tunguhreppur og Hjaltastaðalirepp- ur og ytri hluli Eiðalirepps. Þegar fyrir Tunguhrepp kemur klýfur langur og allbréiður fjallrani — svo nefnd Fljótsdalsheiði — dalinn og skilur Jökuldalinn frá Suður-Héraðinu. Jökuldalurinn er 1 lireppur. 1 syðra dalnum, sem enn er allhreiður, er tvíselt hreppa- röð og eru þar Fellahreppur norðan Lagarfljóts og framhluti Eiðahrepps og Vallahreppur sunnan fljóts- ins. En þegar fram undir hreppamót Vallahrepps hins fremri dregur, ldofnar syðri dalurinn aftur í tvent um svonefndan Hallormsstaðarháls og skiftisl nú í Fljótsdal og Skriðdal, sem hvor um sig er 1 hreppur, samnefndur dalnum. Ræði Skriðdalur og Fljótsdalur skiftast aftur í tvo bygða dali livor, scm nefndir eru í báðum stöðum Suður- og Norðurdalur, og í livorum tveggja dalanna skilja afdalina fjöll, er Múlar lieita. Suðvestur úr Jökuldal gengur aftur Hrafnkelsdalur. Ut úr ýmsum þessara dala liggja smærri dalir í ýmsar átlir, en flestir lítt eða ekki bj^gðir. Þrjú aðal-vatnsföll renna um dali þessa: Jökulsá á brú nyrzt, þá Lagaríljót og austast Grímsá, sem þó fellur í Lagarfljót nálægt miðju Vallahrepps. Hérað þetta er fjöllum girt á alla vegu nema lil norðausturs, þar sem dalsmynnið liggur fyrir botni Héraðsflóa. En af því að þar eru hafnleysur, eyðisandar og signauðandi brim, má hartnær svo telja, að Héraðið sé á þá liliðina engu nær sjónum, en þótt þar væri einn versti fjallgarðurinn. Á einum slað er Héraðið tengt við sjóinn með sléttum og fögruin dal, sem náttúran virðist hafa ætlað því fyrir sjávargötu. Dalur þessi er Fagridalur og liggur frá miðdepli Héraðsins að hotni Reyðarfjarðar. — Og loks nú á 20. öldinni hafa mennirnir skilið þessa undrasmíð náttúrunnar í gegnum liin hrikalegu fjöll, og viðurkent gildi liennar fyrir Héraðið, eins og drep- ið mun á síðar. — Önnur greið og auðsótt leið ligg- ur og milli Héraðs og Reyðarfjarðar, »Þórdalsheiði«, sem í rauninni að eins er dalur gegnum fjöllin, en að öllu verri þó en Fagridalur, nema vegalengd. Auk jicss sem hún liggur til enda Héraðsins (til Skrið- dals) eru dalirnir víða þröngir og skriðuhættir og all-illur þröskuldur milli dala, svo að ekki ei þar um annað að ræða en allgóðan lestaveg. — Að öðru leyli verður ekki komist milli Héraðs og sjávar (fjarða) öðruvísi en að klöngrast yfir fjöll og firnindi. Eins og sjá má á þessari stuttu landslýsingu,

x

Huginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Huginn
https://timarit.is/publication/187

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.