Höfuðstaðurinn - 11.10.1916, Blaðsíða 2

HÖFUÐSTAÐURINN
HÖPUÐSTAÐUPJM
kemur út daglega, ýmist heilt
blað árdegis eða hálft blað árdeg-
is og hálft síðdegis eftir því sem
ástæður eru með fréttir og mikils-
verðandi nýjungar,
HÖFUBSTABTJEOT §
hefir skrifstofu og afgreiðslu í
Þingholtsstræti 5.
» Opin daglega frá 8—8.
Útgefandmn til viðtals 2-3 og 5-6. ^
Ritstjórnar og afgr.-sími 575.
Prentsmiðjusími 27.
Pósthóif 285.
Höfuðstaðurinn
kostar 6 5 a u r a um
mánuðinn, fyrir fasta
kaupendur. — Pantið
blaðið í síma 5 7 5
---eða 2 7.---
Sttiáaug^svtigar
kosta 2 V2 eyrir orðið.
Skilist í prentsmiðjuna, Ingólfs-
stræti 2, sími 27, eða á afgr.
blaðsins t Þingholtsstræti 5,
sími 575.
Á við og dreif um
löggjöf vora.
Landsins stærsta úrval af
Rammalistum
er á Laugavegi 1.
Myndir innrammaöar fljótt og vel.
Hvergi eins ódýrtl
Þeir
sem kynnu að hafa húsnæði til leigu, handa fjölskyldum
J geta fengiö þaö auglýst ókeypis hér í blaðinu.
Pantið Höfuðstaðinn í síma 27 eða 575.
Magnús Björnsson
cand. phil.
Kárastfg 11,
kennir náttúrufræði, iandafræði o. fl. — Hentugt fyrirr þá
sem ætla að ganga undir gagnfræðapróf að vori, en lesa utan skóla í
vetur. — Heima kl. 7—9 á kvöldin.
Lögunum má jafna við girð-
ingar. Þau eru girðingar þær er
þjóðfélögin setja fyrir ástríður
manna og ágengni á hagsmuni
annara og réttindi.
A I d r e i lyftir menningin jarð-
arbúnm svo hátt að þeim verði
hleypt úr þessum girðingum.
A 1 d r e i kemst mannkynið á
slíkt þroskastig siðferðis að því
verði leyft að leika iausbeisluðu
um veröldina að þessu leyti, —
Friðsamt þjóðlíf í iagalausu landi
voeri fjarstæða fjarstæðanna. Sum-
ir kærleikspostular sem bjartsýn-
ir eru þykjast sjá fram á glæsi-
lega fullkomnun mannkynsins
þegar aldir líða, enginn þeirra
mun þó ala svo djarfan draum
að villihvatir og þrjótska mann-
eðlisins verði þannig tamin að
eigi verði einatt þörf á múrveggj-
um laganna til aðhalds.
Telja má að lögin eigi óend-
anlega mikinu þátt í framþróun
un og lífskjörum hverrar þjóðar.
Sú þjóð er býr við hagkvæma
og viturlega lagasetninga á ómet-
anlega góða eign og mun henni
jafnan vel farnast fram eftir göt
um hagsældar og þjóðþrifa. Það
skiftir eigi smárœðis máli hvernig
tekst um val löggjafanna með
hverri þjóð, hver nauðsyn er á
þeir menn séu stóru starfi vaxn-
ir, — vitsmuna og samvisku-
menn, — trúir menn Iandi og
lýð og sem bestum mannkost-
um búnir. Verður ekki brýnt sér-
staklega í þessari grein hver höf-
uðnauðsyn þjóð vorri er á því
að vanda sem besf val þeirra
manna, sem eiga að skapa henni
lög í framtíðinni.
Verður ekki að þessu sinni
vikið að þeim risavöxnu umbót-
um á vali löggjafanna sem fram-
tíðin hlýtur að færa oss, — um-
bótum frá núverandi ástandi, ef
þjóð vor er eigi stödd á glöt-
unar götum.
Til gamans má tilfæra hér of-
boð iítið sýnishorn af löggjafa-
afrekum síðustu ára. Það eru f
rauninni meinlaus lög en ofboð
skringileg og all-gott dæmi upp
á hugsunarhátt sumra hinna lús-
nötnu sjálfhagsýnu manna, er
þing hafa setið undanfarin ár og
hökta þar ávalt koppagötur eig-
inhagsmuna, fyrst og fremst.
Þingmaður einn, — sem í hér-
aöi sínu er mikill varpbóndi, —
hamraði fram þess efnis Iög, að
enginn varpbóndi mœtti gefa æð-
aregg burtu af bæ sínum. Þing-
garpi þessum er þann veg í sveit
komið, að talsvert fjölbygður
kaupstaður er eigi allfjærri heimili
hans og á hann þar gnótt kunn-
ingja, sem sjálfsagt gætu þegið
egg til nýmetis. — Lög þessi
þurfa engra skýringa við, svo
Ijós eru þau og öllum skiljan-
i le6-
Skal ekki dreginn hróður af
manni þessum, hann er talinn
einhver vitrasti og nýtasti!! þing-
maðurinn á löggjafarþingi íslend-
! inga! —
Vér höfum nú eignast óhémju-
mikinn lagaforða, en mjög er
hann flækjulegjur og glundroða-
kendur. Eigum vér íráleitt nokk-
urn þann Iögfræðing, er botni
til hálfs í þeirri grautargerð. Eru
og fjölda mörg lög vor ámóta
þörf og viturleg eins og framan-
nefnd egggjafabannlög.
Óþörf iög eða lög á litlu viti
bygð eru hverri þjóð hið mesta
skaðræði, eru þau jafnan að vett-
ugi virt og hundsuð af almenn-
ingi, en því fylgja aftur þær af-
leiðingar, að löggæzlan verður
örðug eða með öllu ókleif. Veik-
ist löggæzlan á einum stað, er
henni hætta búin víðar og eru
þarna upptök eins hins háska-
legasta átumeins, sem reynzlan
og sagan hafa sýnt að aldir þarf
til að græða. Því traust og ör-
ugg löggæzla er þjóðnauðsýn
svo mikilvæg að án hennar eru
löndin lagalaus þrátt fyrir lög-
bækur á hverju strái.
Bókbandsvinimstofa
Jónasar og Björns
er á Laugaveg 4.
Ungur og áreiðanlegur
maður óskar eftir herbergi nú þeg-
ar. A. v. á.
Kína.
Nl.
Juan-Shi-Kai var fæddur í Suður-
Kína árið 1879. Hann var af lág-
um stigum, og gat þvt ekki orðið
embættismaður, en varð að látasér
Iynda að gerast hermaður, en þeir
eru fremur lítils metnir í Kíia, —
Kínverskir hermenn þykja ónýtir,
en Juan-Si-Kai varð g ó ð u r her-
maður. Li-Hung Chang veitti hon-
um bráðlega eftirtekt og um 26
ára gamall varð hann höfuðsmaður
í Kóreuhernum. 1898 réði hann
yfir beztu herdeildum Kínaveldis,
og 1906 varð hann landshöfðingi í
Tshili-héruðunum og átti yfir að
ráða 50 þús. hermönnum. — Þá
varð hann ofjarl stjórnarinnar. Hon-
um var steypt úr völdum og rek-
inn á burt, en 1911 skall yfir stjórn-
ar byltingin og þá varð að kalla
hann heim aftur og þá varð hann
voldugastur allra Kínverja. Hann
var faginn á það að tvístra óvinum
sínum. Hann rak keisaraættina frá
völdum, en með hægð, Hann af-
vopnaði lýðveldismenn, með því að
látast aðhyllast allar þeirra kröfur,
en honum datt ekki í hug að efna
nokkurntíma þau loforð sín. Hann
kom á fót löggjafarþingi, sem engu
réði, og gerði sjálfan sig að for-
seta lýðveldisins. Óvinir hans lýndu
tölunni, sumir dóu af eitri, en aðrir
voru tehnir af. — Sagt.var að það
hefði oft komið fyrir, að þeir sem
þáðu heimboð hjá honum, hefðu
að heimboði enduðu, verið fluttir
heim til sfn í líkkistu. Langaði því
fáa til að sækja heimboð hans.
Árið 1915 lét hann krýna sig til
keisara í Kína. En það var í fyrsta
sinn að hann hafði hlaupið á sig.
Lýðveldismenn fyrirlitu og hötuðu
hann og keisarasinnar kölluðu hann
drottinssvikara, og alþýðan öfund-
aöi hann sárlega af að hafa hafist
upp í slíka tign og vegsemd.
Juan Shi-Kai varð að leggjaaftur
niður völdin. Ekki gekk á öðru
en sífeldum uppreisnum, og til að
fríða þjóðina, varð hann að lofa
því að, boða til þjóöfundar í Nan-
king.
En þegar þessi gauragangur stóð
sem hæst. lézt Juan-Shi-Kai. Sagt
er að 3 franskir og 3 kínverskir
læknar hafi stundað bann og hjúkr-
að honum hvorir á síua vísu, og er
þaö gott sýnishorn þess, hvernig
gamait og nýtt altaf togast á í Kína.