Höfuðstaðurinn - 30.11.1916, Blaðsíða 4

HÖ^UÐST AÐURINN
fyrir honum uin drykkjuskap manns
síns. Hún hafði einn'g skýrt hon-
um frá öllum ástæöum og að
hrösun Maríu myndi valda að
maöur hennar byrjaði að drekka.
En þegar hún drap á það, hve
Konráð hefði farist ómannlega við
Maríu sagöi doktorinn blátt áfram,
að það hlyti að vera misskilning-
ur, Konráð væri enginn flagari,
hann væri sér kunaur frá barn-
æsku og þekti hann of vel til að
trúa slíku um hann. Hér væri eitt-
hvað en verra í efni.
Svo fór frú Iversen.
Skilyrðin fyrir varau-
iegum íriöi.
Þýtt úr Politiken.
Um það leyti sem ófriðurinn
hófst, voru vissulega margir, sem
trúðu því ekki að til óíriðar gæti
komið milli menningarþjóða norð-
urálfunnar, á þeim tíma var vant
að tilnefna hervæðingarnar sem ör-
uggastar varnir friðarins (voru þá
nokkrar öflugri varnir til?). Því
var það að ófriðurinn lékhaitlrúna
á sigur hins góða og réttláta hér í
heiminum, og ýmsir voru þeir sem
af þessu drógu þá ályktun að mann-
kynið muni aldrei í framtíðinni
losna við styrjaldirnar.
Smám saman urðu þeir þó fleiri
og fleiri — enda þótt þeir enn
séu ekki orðnir mjög margir —,
sem hafa fengið sína töpuðu trú
aftur, en aö vísu bygða á alt öðr-
um grundvelli en áður var. Þeir
eru þó töluvert fleiri, sem ala þá
von í brjósti að verið geti að þessi
styrjöld verði sú síðasta, enda þótt
þeir af mörgum og mikilvægum
ástæðum séu mjög efagjarnir í því
efni. En þeir menn munu ekki
vera margir, sem ekki hafa hernað
að atvinnu eða sem lifa líkt og
hýenur af hræjum ófriöarins, að
þeir ekki óski þess heitt og inni-
lega, ekki einungis að þessi styrjöld
endi bráölega, heldur einnig að
hún komi aldrei, aldrei oftar.
Romantik eldri tíma er nú með
öllu horfin af hernaði nútímans,
hvort sem hann er háður á eða í
vatni og jörðu eða upp í I oftinu.
Nú hefir hann ávalt ógnir og skelf-
ingu í för með sér, og það ekki
einungis í því víti, sem herlínurn-
ar og vígvellirn’r eru orðnir að,
heldur einnig langt, langt að baki
þeim, þar sem óbeinu áhrifin koma
með óseiganlegar kvalir og eymd.
Menn eru farnir að líta öðrum aug-
um á ófrið og mennirnir eru að
iwm

Skófatnaður
@sssS
er
@sssS
jjg ódýrastur í KAUPANGI.
Ql T. d, Verkmannaskór á kr. 11,50.
Piskverkunarstöð.
Sjávarborgarelgnin hér í bænum, með húsum,
stakkstæðum, bryggjum og öðrum mannvirkjum fæst
til leigu
frá 1. febrúar 1917.
Nánari upplýsingar fást hjá borgarstjóranum í Reykjavík, sem tek-
ið ámóti leigutilboðum til 9. desember 1916.
• TIL
HAPNARFJARÐAR
fer bifreið kl. 11, 2 og 6 frá Söluturninum eins og
að undanförnu.
Afgrelðsla I Hafnarfirði er flutt til AUÐUNS
NIELSSONAR.
Pantið far f síma 444 í Reykjavík og í Hafnar-
firði f síma 27.
M. Bjarnason.
sumu leyti orönir öðru vísi en þeir
voru áður. Nú er allstaðar nagandi j
þrá eftir friö, eftir þeim sólargeisla
er rjúfi þrumuskýið sem um lang-
ar aldir hefir grúft yfir jörðinni og
ekkert hefir varpað glætu á nema
óheiilaboðandi, háværar elding-
arnar.
Það er því hægt að reisa von
sína og trú um varanlegan frið á
öðrum sálfræðilegugj grundvelli en
áður var.
Það er sem sé að vakna friðar-
vilji sem sagan hefir ekki áður þekt.
En þegar þessi vilji er orðinn svo
almennur meðal þjóðann að Ieið-
togarnir veröi að lúta honum, þá
eru dagar friðarins komnir.
Eg á hér ekki við endatok þessa
ófriöar, með vopnuðum friö eins
og vér þektum hann áður og sem
ekki er til annars en þess að styrj-
aldirnar koma aftur og aftur í nýj-
um myndum og þjóðirnar geta
aldrei verið öruggar. En eg á hér
við sannan frið, að enginn hugsi
um né undirbúi ófrið framar.
»Fagrar óskir, hugarflug, ómögu-
!eiki«! mnnu flestir ennþá segja við
þá menn, sem tala þannig og fást
við það að undirbúa varanlegan
frið hér á jörðu — í þeirri skökku
skoöun að enda þótt menn æsktu
þess að losna við styrjaldirnar, þá
sé það handati við takmörk mögu-
leikans.
En vorir tímar hljófa þó að hafa
fært mönnum heim sanninn um
það að varasamt er að nota orðið
(Jtopi (ómöguleiki). Því að þótt
svo sé að menn hafi ekki fengið
styrkari trú á hið göfuga og góða
í manncðlinu, nú á þessum tímum
er menn hafa svo berháttað sið-
ferðisástand sitt, þá höfum vér samt
meöal síðustu kynslóða orðið þess
varir aö ef menn af alhuga vilja
eitthvað, þá geta þeir það oftast
nær, enda þótt til þess þurfi stund-
um tíma. Og komist þeir á ann-
að borð til fullrar vitundar um það
að ófriðurinn sé bölvun, jafnvel
þeim sem sigra, þá eiga þeir ekki
langt í land til þess að vilja frið-
inn,' enda þótt eina leiðin til þess
takmarks séu fórnir og lítillækkun,
þá gefur friðurinn, sá sanni^ og
varanlegi friður — ekki sújskrípa-
mynd friðarins sem fæst meö því
að skaka brandinn — orðið að
i veruleika. Og til allrar hamingju
■ þarf ekki aö byggja slíkan frið á
j auðri undirstöðu. Má vera að vér
séum nær honum en margan grunar.
Því að það er ekki nú fyrst að
menn séu farnir að hugsa um þá
hluti. Það er vel undirbúið mál.
Og nú vill svo vel til að allstaðar
þar sem unniö hefir verið fyrir
þetta málefni eru menn í öllu veru-
legu á einu máli um það á hvaða
grundvelli sannur og varanlegur
friður skuli nást.
Það eru hreint ekki skýjaglópar
og loftkastaiasmiðir einir sem tala
um, hafa áhuga á og starfa fyrir
þetta málefni, það eru auk þeirra
margir stjórnmálaskörungar og ríkja*
stjórnendur, frægir lögfræðingar,
hagfræðingar og heimspekingar,
áhrifamiklir málsmenn verzlunar,
iðnaðar, akuryrkju og annara atvinnu-
vega, vísmdamenn og skáld með
áhuga fyrir velferð manna — og
! auk allra þessara óteljandí óþektra
manna meðal vinnufélaga þjóðanna,
! konurnar, trúarleg félög og íriðar-
félög o. s. frv. um víða veröld.
Að vísu er það satt aö þessum
mönnum er nú ekki leyft að tala
annarsstaðar en í hlutlausum lönd-
um. En mættu allir taka til máls,
er ekki vafi á því að einkum og
sér í lagi mundi frá hernaðarþjóð-
unum heyrast þúsundrödduð krafan
um frið og um það að þurfa aldrei
framar að þola þær þrautir og
hörmungar sem styrjöldin yfirstand-
andi hefir leitt yfir þessar þjóðir.
Án þess að spá nokkru um það
hvað sagt veiði að óíriðnum lokn-
um, getur það verið nógu fróölegt
að líta lítillega á það hvað hinir
miklu spekingar, þjóðmálaskörungar
og friðarfélög hafa þegar sagt um
það hve æskilegt væri og hvað til
þess þurfi að fá varanlegan frið
ásamt nokkrum skýringum, sern að
nokkru Ieyti eru settar fram á eig-
in reikning.
Frh.
, Útgefandi Þ. Þ. Clemenlz
Prent9miöja Þ. Þ. Clementz. 1916.
á