Höfuðstaðurinn - 03.12.1916, Blaðsíða 4

og hlúði að henni sem best. —
Hvernig iíður þér nú, spurði
hann, þegar Matthildur var gengin
út aftur.
— Vel, hvíslaði hún. Þetta kom
einhvern veginn svo undarlega yfir
mlg — eg held eg deyji.
— Nei, ne>, þú mátt ekki deyja
strax. Eg skal reyna alt sem eg get
og ðll meðul sem líkur eru til að
geti hjálpað.
— Eg held það sé þýðingar-
laust. Eg vildi gjarnan deyja nú —
eg er svo sæl,
Doktor Jordan beygði sig niður
að henni og hlustaði eftir andar-
drættinum. ísköldum angistarsvita
sló át um hann. Bertha hafði rétt
fyrir sér. Hún átti skamt eftir ólifaö.
Hann fór inn fyrir til Matthild-
ar og sagði henni hvernig ástatt
vrri. Hún fór að gráta, því þótt
systir hennar hefði oft verið henni
erfið viðfangs og valdið henni
áhyggju og sorg, þótti henni þó
iunilega vænt um hana, og tók það
sárt að nú skyldi hún verða að
deyja.
Bókbindarinn kom nú með með-
uiin og doktor Jordan gaf Berthu
inn, og réð henni til að reyna að
sofna.
— Nei, eg get ekki sofnað, sagði
hún. Sittu hérna hjá mér nokkra
stund enn, Jordan.
— Eg skal vera hjá þér það
sem eftir er.
— Eg get ekki annað en hugs-
að um Járnvilja, sagði hún svo,
hann er nokkuð harðlyndur og
uppstökkur, drengurinn, alveg eins
og eg var. Guð veit hvort hann er
enn á lífi.
Skilyrðin fyrir varan-
legum íriði
Þýtt úr Politiken.
---- Frh.
IV.
Vfðtæki og þýðing hinna ein-
stöku atriöa í Iágmarkssternuskrá
þeirri sem áöur var nefnd, er svo
umfangsmikil, að ekki er unt að
taka það til ítarlegrar íhugunar f
dagblaði, og því verð eg að láta
mér nægja að benda á nokkur
meginatriði.
1. greinin : Þjóðernismálið eða
undirokun landshluta, sem sögu-
lega heyrði áöur ððrum ríkjum til,
hefir á öllum öldum verið orsðkin
til styrjalda, og sagan er full af
frásögum um ofríki og kúgun, sem
þjóðir þær og lönd hafa átt við
að búa, sem unnin hafa verið^neö
HÖFUÐSTAÐURINN
Umdæmisstúkan nr. 1
I /
| boðar hér með til reglulegs fundar sem byrjar mlðvlku-
dagskvöldiö 6. desember kl. 81/* í félagi við stúkuna Ein-
ingin nr. 14. (Fundurinn heldur, ef með þarf, áfram á stúku-
fundum þar tii störfum er lokið).
Skfrtelnanefndln tekur móti stlgbelðnum og kjör-
' bréfum fyrir fund og í fundarbyrjun, og er í þvf skini viðstödd í
Q.-T.-húsinu frá ki. 8 síðd. Kosning í auð sxti umdæmisfulltrúa
mega fara fram í stúkunum fyrirvaralaust fram að stig-
veltlngu, sem verður framkvæmd þegar st. Elnlngin
hefir lokið sínum störfum.
Umdæmlsstúkan starfar jafnan á umdæmisstigi og á-
minnast fulltrúar og umdæmls stlgmenn hér með um að
I sækja þennan fund þar sem áhugamál allra templara verða
rædd og ráðið til lykta eftir megni.
Rvík 30. nóv. 1916.
Páll Jónsson u. æ« t.
_____________
Guðgeir Jónsson u. r.
I
Mikið niðursett verð!
1
Afgreiðsla Landsjóðsvaranna selur næstu daga
með niðursettu verði, það sem eftir var af
Br enni
því, sem kom með g.s. B i s p.
tll að rýma fyrir öðrum vörum.
Skrifstofa Afgreiðslunnar,
Bankastræli II.
Opln 10—12 og 2-6.
ófriði. Þar nægir að benda á Pól-
land, Suöur-Jótland, Elsass-Loth-
ringen, Balkanþjóðirnar (undir stjórn
Tyrkja) o. s. frv. En kröfurnar á
þessu sviöi eru þannig sniön-
ar að fult tillit er fekið til þess að
það ekki eigi að skiljast þannig,
sem hver þjóð eigi að vera ríki
út af fyrir sig, því að það er al-
kunna að ýmsar þjóðir geta mæta-
vel sameinast um þaö að vera sam-
an í einni ríkisheild. Þar má benda
á sem dæmi Sviss, Norður-Ame-
riku, Belgíu o. fl.
Það er einnig auðsætt að oft
væri það^harla óhyggilegt og jafn-
velf ómögulegt að skilja þær þjóðir,
sem eru hvor innan um aðra í
sama iandinu, enda yrði að taka
tillit til allra staðhátta, ef aðskiln-
aður færi fraro. Það gæti því vel
farið svo, að einfalt þjóðaratkvæði
reyndist harla óréttlátt til handa
minni hlutanum. Heimastjórnar-
máiið írska bendir glögt á þess-
háttar erfiðleika. En þessi hætta
minkar mikillega, mundi oft verða
að engu, fyrir ákvæðið um borgara-
jafnrétti, trúfrelsi og fult frelsi til
þess að nota móðurmálið. £Svo að
þó svo færi að ekki yrðu allir
jafnmiklum rétti beittir, þá mundi
þó virðingin fyrir rétti þjóðernis-
ins vafalaust hafa þau áhrif, að á-
standið yrði ómetanlega miklu
betra en það að úr öllu sé skorið
með hervaldi, sem oftast hlýtur að
hafa enn meira ranglæli í för- með
sér.
2, greinin : Þjr er lýst yfir því,
að reglan, dyrnar opnar, eigi að
gilda um allar nýlendur og vernd-
arlönd, en með því er kipt fótnn-
um undan þeirri óheppilegu og
yfirgangssömu nýlendupólitík, sem
fremur öllu öðru hefir vakið deilur
milli stórveldanna og hefir einnig
áttrmikinn þátt í ófriðnum yfir-
standandi. Þessi nýlendupóiitík er
þó ekki annað en brögð ogblekk-

| ingar, er venjulega til einskis hagn-
aðar fyrir þjóðina í »móðurland-
inu«, og ei því oftastnær til byröi.
Það eru einstakir menn (oft stjórn-
málamenn), bankar, félög o. fl. er
með einkaleyfum og einokun auðga
sig á kostnað bæði íbúanna og
sinna eigin landa.
Eg vil benda á það að venju-
lega hafa nýlendurnar ekkert gildi
í þá átt að taka við mönnum er
of þéttbýlt er orðiö heima fyrir,
eða opna nýja markaði og því um
líkt, þótt þessu sé ávalt borið við
til þess að beuda á nauðsyn þess,
að ná í nýjar nýlendur, og ávalt
eykur það á byröar þegnanna með
því að þá verður að auka herinn
til þess að sigra og halda þvf sigr*
aða. Verzlunin er eftir eðli sínu
fullkomlega alþjóðleg og hefir eng-
an hagnað af vernd né einokun.
Því er það að hún blómgast bezt
f þeim nýlendum þar sem »opnu
dyrnar* eru viðurkendar og í frjáls-
um löndum, þau gætu útilokað
önnur lönd frá verzlun við sig,
enda þótt ólíklegt sé að nokkurt
land geri það nokkurn tíma framar.
Samt sem áður er vafasamt hvort
unt væri að fylgja þessari megin-
reglu í öllum atriðum. Það gæti
þannig farið svo aö hún riði í bág
við góða og göfuga viöleitni f. d,
til þess að vernda lítt þroskaða
fbúa líkt og á sér stað um Græn-
lendinga, Þvf væri það vafaiaust
að taka yrði mikið tillit til þess
hvernig til hagaði í hvorum stað.
I Aðalatriðiö er að nýlendupólitíkin
sé dregin út úr þeirri þoku af blekk-
ingum um »lífsspursmálc og því
um líkt sem hún til þessa heíir
verið hjúpuð í og að með íbúana
f nýlendunum verði farið á annan
hátt en sem féþúfur.
Stúfasirsið!
Enn þá er dálítið eftir af því sem
selst fyrir
hálfvirði.
Qott í fóðurl
Laugavegi 63.
Draumur Jóns Jóhanns-
sonar fæst í Bókabúðinni á Lauga-
veg 4.
Útgefandi Þ. Þ. Clementz
Prentsmiðja Þ. Þ. Ciementz. 1916.