Ingólfur - 18.06.1905, Blaðsíða 3

[18. júní 1905.]
INGOLFUR.
94
Réttarfarið í landinu. Samþ. mcð
öllam etkvæðum:
Fandarinn skorar á elþ. að rannsaka,
cða láta ranripaka, hvernig stjórnin hefir
gætt réttarfarsins í landinu, sérstaklega
með hliðsjón af þvi, sem á siðustu tímum
heíir gjörst í Snæfelisness- og Hnappadals-
sýsiu og í Dalasýslu.
Alls rædd á fuudinum 10 mál.
Húnavatnssýsla.
Þar var haldinn þingmálafundur afnýju
9. þ. m., miklu fjölmennari en sá í vor
(28. aprii), kosningabærir fundrmenn
60—70; og voru þar samþykt'.r þessar
ályktanir, allar með öilum atkvæðum, að
skrifað er þ&ðan,nema sú um þegnskyídu-
vinnuna „mcð flestum atkvæðum11 :
„Fundurinn iýsir yfir óánægju sinni með
undirskrift undir skipun raðherr&ns og
skorar á þingið að gjöra sitt tii að slíkt
komi eigi oftar fyrir.
Fundurinn skorar á þingið að samþýkkja
ekki lög um þegnskylduvinnu.
Fundurinn skorar á þingið að Játa sem
,fyrst rannsaka réttarfar í Snæfellsnessýslu.
Fundurinn visar til samþyktar þeirrar
í ritsímamálinu, er gerð var á þingmála-
fundi á Blönduósi 28. apríl þ. á., en með
þvi að ýrnsar þýðingarmiklar upplýsingar í
því máli hafa komið fram síðan, er benda
á óhagsýni og óvarkárni ráðherrans, þá
lýsir hann yfir vantrausti sínu á núver-
andi stjórn til þess að leiða það mál
farsællega tii lykta.
Einnig skorar fundurinn á þingmenn
kjördæmisins, að gjöra sitt ýtrasta til að
fá þeim samningi hrundið, sem ráðherrann
hefir, íslands vegna, gert við ritsímafélag-
ið danska, og gæta í því efai frelsis og
sóma þjóðarinnar; leggi ella þegar
niður þingmannsumboð sitt.
Eitt af mörgu.
Samkvæmt ritsimasamDÍngnum íræga,
er svo ákveðið að „stóra norræná félagið
leggi fram 300 þúsund kr. í eitt skifti
fyrir öll, „í notum" þess, að það fæi að
leggja símann á land á Austfjörðum, í
stað þess að ienda honum í námunda við
Reykjavík.
Stjórnarmönnunum hefir orðið heidur en
ekki rnatur úr þessum 300 þúsundum,
enda gera þeir ekki minna úr en unt er,
þar sem þeir þrítelja þetta tillag ritsíma-
félagsins, þegar þeir eru að gera upp reikn-
ingana og gylla samninginn fyrir al-
þýðu og ieiða hana á giapstigu eftir ráð-
herranum í þessu máli.
Ótrúlegt er þetta, en satt er það samt.
Það er í augum uppi hverjum þoim, er
heyrt hefir og séð varnarviðleitni stjórnar-
manna í ræðu og riti.
Hér skal það nú sýut svart á hvítu.
Ráðherrablöðiu hafa hvað oftir annað
8tagast á því, að rétt væri að skoða þess-
ar 300 þúsundir tillag til sœsímans — og
hafa þeir svo hispurslaust dregið þaS frá
því tillagi, sem landssjóði er ætlað til hans
að greiða. Á þennan hátt h&fa þeir fært
niður tiiiágið frá lamlssjóði ti! sæsímans
það som þessari upphæð svaraði.
IÞessu til sönnuuar nægir að vitsia í
„Reykjavík“ 14. okt. f. í. 45 tbl. 183 bls.
Þar etendur: „Ritsímasambandið kostar
oss aðeins 13,000 kr. á ári í 20 ár“. —
Hér er tiilag félagsins dregið fiá kostn-
aðinum við sæsímann. S ima h&fa „Reykja-
vík“ og „Þjóðólfur" gert í vo>\
En svo þegar sagt cr \ið sömu rnenn
að landsjöður borgi þá einn allan land-
símann, þá segja þeir: „Nei, vitið þið
ekki, peyjarnir ykkar, að norræna félagið
borgar til hans 300 þúsund hrímur? !-í.
Þá teija þðir tiliagið í annað sinn.
Loks þegar tilrætt verður um það, að
landssjóður fær ekkert endurgjald fyrir
hraðskeyti með iandsímanum, sem send
eru eftir honura til eða frá útiöndum, þótt
Isngmest notkun hans verði í því fólgin,
þá aegja stjórnarherrarnir:
„Satt mun þetta vera, en við fáum líka
þessar 300 þúsundir frá félaginu til land-
síinans einmitt sem borgun í eitt shifti
fyrir öll fyrir það að flytju útlendu sheyt-
in eftir símanum!u
Þar moð er sama upphæðia talin í
þriðja sinn iaadinu til iuntekta.
Svona fast er róðurinn sóttur á hendur
þjóðinni til þess að tæla hana út í óbotn-
andi fégiæfrar og undir ok ritsímafélags-
ins daneka.
Sönn heim&stjóni, sem ræv þann leið-
angnrinn ?
Á sjó og landi.
Druknun. Drengur fjögra ára, er Ein-
ar hét, son Hjalta bónda á Giisstöðum í
Steingrímsfirði, druknaði þar í á nærri
bænum seint í maí. Hafði dottið niður
um snjóbrú á ánni.
Botnvörpungar sektaðir. Hokia náði
tveimur bötnvörpuskipum að veiðum í
landhelgi á leið sinni fyrir Vestfjörðum
um daginn; öðru undan Dýrafiiði, hinu
við Aðalvík. Flutti Hekia bæði skipin
til ísafjasðarkaupstaðar og sektaði hið
fyrra um 75 pund sterling; afli og veið
arfæri upptækt.
Sigfús Einarsson hefir i votur og það
sem er af þessu ári stundað sönglist og
söngfræði í Khöfn; er hann nú væutan-
legur með „Tryggya konungi“ 20 þ. m.
og ætiar liaau að halda hér samsöngva,
einn eða fleiri. Verða þar sungin ný söng-
lög eftir hann, og gjörir það frk. Valborg
Hellemann, uug söagmær dönsk. Eftir
því sem kunnugir herma, er henni eins
iétt að syagja á ísleczku eem á öðrum
tungumálum og mun það þykja vel gjört
af dönskum. Af sönglögum Sigfúaar má
nefna: „Svanirnir“, „Augun bláu“,
„Taktu sorg mína svala haf“, „Drauma-
landið“ o. fl. o. fl. og fær fólkið nú að
heyra.
Undirskriftarmálið og Akreyriugar.
Guðraundur iæknir Hannessoa flutti eink-
ar-merkilegar ræður um höfuðmál þjóðar
vorrar tvö kvöld litiu fyrir kosninguna á
Akureyri í vor. Umræður urðu á eftir
bæði kvöldin, og var mikið rætt um út,-
nefningu ráðherrans og landsréttindin. í
því máli var bomi cpp þe?si tillsga:
„Fundnrina iítur svo á, að undirskrift
forsætisráðherrans danska undir slcipun
ráðherra vors geíi haft ískyggiíegar af-
leiðingar fyrir sjálfstæði vort, ondakemur
hún algerieg: í bigi við yfirlýstan vilja
og skoðanir tíð ssta slþingis, sem gekk að
því sera sjáiftögðn, að hann (o: ráðhcrr-
ann) yrði skipaður af ráðherra ísbnds, og
samþyhti stjörnarshrárbreytinguna í fullu
trausti þess að svo yrði gert.
Af þeasum ástæðura skorar fundurinn
á ilþingi, að það taki mál þetta til ítar-
legrar athngunar og samþykki urn það þá
áiyktun, er vcrði tíi þess að veita fulla
tryggingu fyrir því, að réttindi og sjálf*
slæði latdshiQ sé framvegis að fullu borgið“.
Samþykt með atk. 36 kjósenda gegn
einum.
Flufningur á smjöri. Þrí hefir verið
veitt eftirtekt, að islezkt smjö;- hefir stund-
um dregið i sig dám sf saitfiski, er það
hefir verið flutt til útlanda innanum fisk
eða í eama farmrúmi sem hanu. Þetta
hefir orðið til þess að hnekkja smjörinu á
Englandi, Hr. Guðjón Guðmundsson beuti
á þessa hættu í blaðinu „Frey“ í fyrra.
Nú hefir „sameinaða félagið“ lofað um-
bótum á smjörflutningnum eftir tilmælum
landstjórnarinnar, eftií tilmælum Land-
búnaðarfélagsius, eftir tilmælum Guðjóns
Guðmundesonar. — Kveðst það hafa ákveð-
ið að láta Botníu fara þrjár ferðir í sum-
ar milli Reykjavíkur og Leith (úr Rv. 2.
og 22. júlí og 8. ágúst) og verði þá nægi-
legt rúm í skipinu handa íslenzku smjöri;
muni í&rmrúmunum verða haldið svölum
með kælitólum skipsins.
Frá útlöndum.
í gær komu hingað blöð frá útlöndum
frá 12. þ. m.
Friðarumleitun. Roosevolt forsoti
Bandaríkjanna hefir leitað um sættir með
Rússum og Japönum.
Japanar gera þessar friðarkröfur:
1. Rússar greiði í herkostaað 130 milj-
ónir punda sterling (= 2,366,000,000 kr.).
2. Afhendi Kínverjum Mandsjúríu og
verði iandið undir vernd Japaaa.
3. Japsnar hafi yfirráð í Kóreu.
4. Japanar fái Port Arthur.
5. Japanar hafi full umráð yfir rúss-
nesku járnbrautinni í Mandsjúríu.
6. Siberska járnbrautiu takist á hendur
flutninga fyrir alþjóða-viðskiíti.
7. Rússar leggi niður víggirðingar við
Wladivostok.
8. Japanar eiguiat eyna Sakhalín.
9. Japanar eignist öll rússnesk herskip,
sem leitað haía hafna hjá hiutlausum
þjóðum meðan á ófriði stóð.
10. Rússar hafi ekki neinn flota í Aust-
urhöfum um næstu 25 ár. — (Meira næst).
Höfuðborgin.
Lygasögur. Stjórnarmenn hafa lagt
ímyndunarafl sitt í bleyti síðustu vikurn-
ar til þeas að búa til lygasögur um Marc-
oni-erindrekann og störf hans. Fyrst sögðu