Ingólfur - 30.04.1910, Síða 3

INGÓLFUR
67
ítarfpæksla landssimans 1909.
Tekjur.
Símskeyti innanlands 21090,46 (10951,66)
— til útlanda 11426,37 (11026,22)
— frá útlöndum 5312,78 (5350,88)
Símasamtöl......................................
Talsímanotendagjald, einkaleyfisgjald o. fl. . . .
Aðrar tekjur (aímnefni, vextir, seid efni o. fl.)
Tekjur alla
Kr. 37829 61 (27328,76)
— 39949,53 (27885.20)
— 10409,79 (6973,61)
— 4249,21___(3857,84)
Kr. 92438,14 (66045,41)
Gjöld.
Laun starfsmanna (hér eru meðaltalin laun lands-
símaatjóran*), þóknun til landstöðva, laun til
sendiboða o. fl........................... . Kr. 29571,19 (24859,91)
Viðhald símanna.................................. . — 7991,23 (7433,95)
Eyðublöð, prentkostnaður, ritföng...................— 3362,82 (3045,91)
Önnur gjöld (húsaleiga, símatæki, ljós og eidiviður,
átramhaldsgjald, farmgjald og flutningur,
ferðakostnaður, alþjóðaskrifstofan í Berne o. fl. — 13016,71 (10567,01)
— 53941,95 (45906,78)
Tekjuafgangur Kr. 38496,19 (20138,63)
Beykjavík 26. apríl 1910.
Tölurnar, sem í svigum standa, eru fyrir 1908.
Úr sijórnarráðinu.
Yegna aðfara ráðherra í bankamál-
inu munu margir auðtrúa menn halda
að í stjórnarráðinu — þar sem ráð-
herra ríkir og ber ábyrgðina — sé allt
í fyrirmyndar reglu, hver hlutur *é á
sínum stað og aldrei sé þar hlaupið á
sig. Þeir sem betur þekkja til munu
iikiega öiiu heldur segja að að vísu
séu starfsmenn stjórnarráðsins dugandi
menn, en eins og öðrum dauðlegum
mönnum geti þeim orðið á að gjöra
skissur og þess séu auðvitað mörg
dæmi að svo hafi orðið.
Þegar ég las i „ísafold“ að bókari
Landsbankans hefði gleymt að þingiýsa
einu veðskuldabréfl og sá sigurdans
ritstjórans yfir þessu með tilheyrandi
tveggja dálka sprænu á baukastjórnina
gömlu, sem auðvitað var gefln sök á
„ólaginu14, datt mér í hug óþægileg
skissa sem ráðherranum varð á í fyrra
sumar. Eins og kunnugt er á ráðherr-
ann að sjá um að öll íslenzk lög séu
þýdd á dönsku og prentuð í stjórnar-
tiðindunum og ber haun ábyrgð á þýð-
ingunni; hæsti réttur hefur rétt til að
fara eftir þessari þýðingu og er ekki
skyldur til að fara eftir neinum öðrum
texta. Þessi þýðing er á lögum nr. 30
frá 9. júlí 1909 (í mínu eintaki af
Stj.tíð. 1909. A. bls. 169) þannig af
hendi leyst a$ „lög um stækkun verzl-
unarlóðarinnar í ísafjarðarkaupstað11 er
þýdd með „Forslag til Lovu o. s. frv.
Ef þetta er prentað eins í eintaki
hæstaréttar virðist mér hann, ef til
komur, hljóta að láta þetta „Forslag"
liggja og dæma eftir eldri lögum.
Manni verður á að bera saman:
Eftir langs tima lúsaleit í bankanum
■em nær yflr 16 ár flnnst eitt óþing-
lesiö verðbréf og yflr því er haflð upp
■iguróp. Leitarlaust tinnst fyrnefndur
stórgalli á eins árs stjórnartíð. Mér
finnst ráðherra hefði átt fyrst að ná
bjálkanum úr sínu auga áður en hann
■etti allt í uppnám til þess að ná flis-
inni úr bankans auga.
Bjálki? Nei, ég verð að segja að
þótt það að vísu sé leitt að slíkir gallar
komi fyrir sem þessi galii íþýðingunni
þá er hart að kenna ráðherra um;
hann hefur auðvitað í mörgu að snúast
og má oft ekki vera að að „leiðrétta
stíla“ ; hann verður oft að treysta starfs-
mönnum sínum, sem svo auðvitað bera
fulla ábyrgð á verkum sínum. Alveg
eins og bankastjórnin.
Jánatan.
Fyrirspurn tii bannmanna.
Ingólfur hefnr haldið því fram, að
bannlögin geti ekki gengið í gildi,
nema því að eins að landssjóði séjafn-
framt bættur sá halli, sem hann verður
fyrir við að missa víntollinn. Þess
vegna verði að fresta framkvæmd bann-
laganna, ef skattalöggjöfinni verði
frestað.
„Norðurland" langar til að ^hrekja
þetta, en getur ekki. í því stendur 8.
þ. m. um þessa hárréttu athugun Ing-
ólfs: Eu þetta er barnaleg ályktun.
Þenna halla má bæta upp með mörgu
móti til bráðabirgða, þangað til skatta-
löggjöfin verður fullsamin.
Eu vér eigum allir heimtingu á að
fá að vita, hverir þessir mörgu mögu-
leikar eru, sem ritstjóri Norðurlanda
stöðugt japlar á, en vill ekki kveða
upp úr með. Er honum — þótt öllu
hans mikla mannviti sé tildreift —
ómögulegt að fluna nokkra fjárgötu út
úr þessum ógöngum, sem hann og hans
nótar eru í kornnir? Og ber hann sig
svona borginmannlega til þess að reyna
að breiða yfir, hve litla fyrirhyggju
bannmenn hafa sýnt í þessu mali og
að þeir enn sjá enga leið til þess að
bæta landssjóði tekjumissinn svona rétt
„til bráðabirgða?“
Bannmenn! — Hvernig á að bæta
landssjóði hallann „til bráðabirgða,'þang-
að til skattalöggjöfin verður fullsamin?“
Er það með nefskatti — 7 krónum á
hvert nef í landinu, eða 35 krónum á
hvert meðalheimili — eða hver er áð-
ferðin ?
Og hvernig ætlið þér að fylla skarðið
til langframa?
Er það mögulegt, án þess að leggja
háa tolla á innflutta nauðsynjavöru?
Landsbókasafuið.
Ég fékk bók lánaða- » Landsbóka-
safninu í vetur, og gleymdi að skila
henni á réttum tíma; — slíkt kemur
oft fyrir; en þetta er eina bókin, sem
ég hefl fengið þar að láni síðustu 8
áriu og var mér því ókunnugt um
venjur þar á safninu, um innheimtu
bóka o. fl.
í dag kom sendill að sækja bókina
og krafði mig jafnframt um 50 aura,
þvi hann kvaðst hafa komið til mín í
gær í sömu erindum, og hefði ég þá
eigi verið heima, en hver sendiferð
kostaði tuttuguogfimmeyring.
Ég brást illa við, og kvaðst þegar
mundu hafa skilað bókinni, ef mér
hefði verið gjört aðvart um, að sá tími
væri útrunninn, er ég mætti hafa hana.
En endirinn varð auðvitað sá, að ég
borgaði, og þakkaði mínum sæla, að
sleppa svona vel; því sendillinn gat
hafa komið þrisvar á dag síðasta mán-
uðinn án þess að hitta mig heima. Þá
hefði ég skuldað safninu þrefalt verð
bókarinnar.
Ætli það væri eigi heppileg nýbreytni,
að stjórn Landsbókasafnsins léti prenta
smáeyðublöð til þess að rita á aðvar-
anir 'til þeirra manna, sem gleyma að
skila bókunum í tæka tíð; og bóka;_
smalinn notaði þan, er hann hittir ekki
hlutaðeigendur að máli. Það sparaði
notendum safnsins óþörf smáútgjöid,
og myndu þeir verða þakklátir fyrir
þá hugulsemi.
Þá virðist og, að 10 aurar væru
nægileg sekt fyrir hvern skiladag eftir
að aðvarað hefur verið.
*«/* ’IO
Víkverji.
Jón Ólafsson v
f
Og
franski konsúllinn.
Ingiinundur vandar urn við
alþingismanninn.
Dað er mörgum manni undruuarefni, aö Jön
Ólafsson, jafn orðvar maður og stilltur, og hann
& að sér að vera, nft siðustu dagana’ lætur svo
bersýnilega í ljósi gremju sína og geðvouzku,
bæði heima fyrir og i „Reykjavikinni11, og að
hann jaínvel er orðinn svo geðstirður, að hann
lætur reiði sína bitna á öðrum eins sóma- og
snyrtimanni og hinum ágæta jurisdiktionskonsúl
hinnar traustu og göfugu frakknesku þjóðar
Monsieur Jean-Paul Brillouin.
Hvernig víkur þessu við?
Er nokkuð til i sögunni, sem nft um hríð hefur
gengið mann frá manni um allan bæiun, og
sem ég heft ekki getað komist hjá að heyra,
enda þótt mér sé óljftft að leggja hlustirnar
við sliku; sögunni, sem segir, að reiöi Jóns
stafi af því, að honum var afdráttarlaust synjað
um dyravarðarstöðuna við franska bankann til-
vonandi, og að honum var jafnvel ekki gefinn
kostur á að verða fttvörður?
Er hftn sönn þessi sága?
Spyr sá sem ekki veit.
Eða er nokkur fótur fyrir þeirri frétt, sem
nft er sem óðast verið að bera ftt um bæinn,
og ‘ sem ég nú læt á prent, svo að Jón geti
hið bráðasta andmælt henni; er nokkur fótur
fyrir því, segi ég, að gremja hans hafi þá náð
hámarkinu, er honum var synjað um að verða
skrifstofustjóri nýbyrjuðu pólitísku skrifstofunnar
hér í bæ?
Er þetta rétt ?
Eða er eins og sumir monn segja, að öll
reiði Jóns Bé sprottin af því, að ráðgjafinn ekki
sinnti skriflegri beiðni hans um ríflegan ferða-
styrk af landsins fé til þess að halda þingmála-
fund moð Sunnmýlingum, kjósendum sínum, svo
að þeim gæfist kostur á að krefjast aukaþings,
og að það sé þessi pólitíska hlutdrægni og of-
sókn, sem hafi gjört honum svona þungt innan-
brjósts?
Er hún rétt tilgáta þessara manna?
Spyr sá, sem ekki veit.
Almenningur biður með óþreyju eftir svari
Jðns, og vona ég, Ingimundur, að hann sendi
mér það sem fyrst.
-----*-------En af því að alþýðu manna er
ókunnugt um, i hverju konsúlsjurisdiktion er
fólgin, ætla ég nft að skýra frá þvi með fáum
orðum, svo menn sjái, hve þakklátir vér megum
vera Brillouin konsftl, að hann beitir valdi sínu
jafn stillilega, og hve fávíslegt það er af Jóni
að veita honum ákftrur og ef til vill reita bann
til reiði.
Fyrirskipun sft, er alþingismaðurinn fárast
yfir, var ósköp blátt áfram og hispurslaus, og
var upphaf hennar þetta:
Vér Brillouiu, af guðs og franska forsetans
náð jurisdiktionskonsftll yfir öllu íslandi með
þar til heyrandi eyjum, skipum og ordinernm
eins og vér hér með skipum og ordínerum, að
öll bréf til franskra manna hér á landi send-
ist 088 sjálfum til frekari fyrirgreiðslu o. s. frv.
o. s. trv.
Þetta hneykslar Jón; þessu hamast og óskap-
ast hann á móti.
Er maðurinn alveg genginn af göflunum ?
Spyr sá, Bem ekki veit.
Eins og konsftllinn megi ekki sjálfnr bera
ftt bréfin, ef hann hefur gaman af því.
Er honum Jóni ókunnugt um, að jurisdiktions-
konsftil hefnr vald til að varpa mönnum í
fangelsi án dóms og laga, að láta handleggs-
brjóta, fótbrjóta, lærbrjóta, hálsbrjóta, hrygg-
brjóta og hausbrjóta hvern þaun mann á vald-
sviði sínu, sem honum þóknast?
Að Brillouin getur látið hengja bæði sjálfan
hann og Jón Jensson á hæðsta gálga og gefið
ftlfum hræin, detti honum slíkt í hug, sem von-
andi aldrei kemur fyrir?
Að hann getur skipað að færa sér konur og
dætur bæjarmanna og getur gjört þær að
ambáttum sinum, vilji hann svo lítið láta?
Hefur Jón gjört sér grein fyrir þessu?
Tæplega.
Þá hefði hann varla sett „Svívirðing“
sína i Reykjavikina, og hlýt ég að áminna hann
alvarlega að láta slíkt eigi koma fyrir fram-
vegis, þar eð vel mætti svo fara, að ver hlytist
af. ----------------
Og það er eigi lakara fyrir Jón að eiga enn
þá skammbyssuna, sem hann fékk sér hérna á
árunum, því hann má vera við öllu búinn, ef
hann heldur uppteknum hætti.
Að endingu vil ég fyrir hönd íslenzku þjóð-
arinnar, þakka Monaieur Brillouin alla hans
dæmafáu lipurð við oss, alla hans hæversklegu
látlausu framkomu viö bvern, sem í hlut á, alla
haus velvild í vorn garð og góðverk oss auð-
sýnd, er aldrei verða nógsamlega lofuð.
Eða eru ekki aliir samdóma mér í þessu?
• Spyr sá sem ekki veit.
ýjip kaupendur
fá
Fatæktina, krónubók,
skemtilegustu sögu,
og
Þjóðsögur
Þorsteins Erliugssonar,
• meöan þær bækur endast.
Af því að litið er eftir orðið af báð-
um þessum bókum ættu þeir að hraða
sér, sem ant er um að ná í þær. Verða
látnar meðan hrekkur. Hvorug fæst
lijá bóksölum og ekki heldur í lausa-
kanpum.
ágætar
Ritvélar
ddýrar
til sölu
hjá (j. (jíslason & Hay
Keykjavík.