Landið - 23.02.1917, Síða 4

32
L A NDIÐ
„Bandalag íiorrænna kyenna“
Stofnfundur þess var haldinn í Stokkhólmi io. og n. nóv. 1916.
Voru þar fulltrúar frá kvenfélögum í Fmnlandi, Danmörku, íslandi,
Noregi og Svíþjóð.
Frá íslandi voru þær viðstaddar frú Björg Þ. Blöndal og frú
Bríet Bjarnhéðinsdóttir.
Líkir fundir hafa verið haldnir í Kristjaníu (1902) og Kaup-
mannahöfn (1914).
Á myndinni sjást 4 þátttakendur. Efst ungfrú K. Hesselgren
(Svíþjóð), til vinstri frú B. Kjelsberg (Noregur), f miðið ungfrú A.
Furuhielm (Finnland) og til hægri ungfrú Forchammer (Danmörk).
í vinstra horni að ofan sést Grand Hotel í Stokkhólmi, þar sem
lokafundurinn var haldinn, og til hægri ráðhúsið í Stokkhólmi.
Sögur Jóns Trausta.
Hr. Kristján Albertsson hefur í
13. tbl. ísafoldar þ. á. ritað all-
langan og grimman ritdóm um
Tvcer gamlar s'ógur eftir Jón
Trausta. Veitist hann þar snarp-
lega að þeim, er ritað hafa um
sögur þessar, dr. Alex. Jóhannes-
syni, próf Ágúst H. Bjarnasyni og
ritstjóra þessa blaðs.
Lfnur þessar eiga ekki að vera
nein vörn — hennar finst mér
engin þörf. En láta vildi ég höf-
undinn vita, að lesið hefði grein
hans.
Um sögurnar sagði ég það, er
mér fanst helzt við eiga, í stuttu
máli, og get eigi fundið mér það
til, þótt hr. Kr. Alb. sé þar á
nokkuð öðru máli. Hitt er satt,
að ritdómur minn var ekki svo
ýtarlegur eða nákvæmur, sem grein
hans. Til þess hafði ég hvorki
tíma né tækifæri. Og ég er að
halda, að ef til vill hafi það eigi
skaðað, þótt ég eyddi ekki mörg-
um dögum til þess að rýna með
smásjá f galla þá, er á bókinni
kunna að finnast, úr því mér á
annað borð fanst hún þess verð
að vera lesin.
Margt segir hr. Kr. Alb. smellið
og hefur auðsjáanlega farið af stað
af einlægri gremju yfir því, er
„Landið*4
kemur út einu sinni f viku
og kostar 3,00 kr árgang-
urinn, ef fyrirfram er greitt,
en 4,00 kr ef greitt er eftir á.
í kaupstöðum má borga á
hverjum árstjórðungi. Utgef-
andi: Félag í Reykjavík.
Afgreiðslan er á Hvetfisg.
18. Opin á hverjum degi
kl. 1—4. Pósthólf 353.
Sími 596. Um alt sem að
henni lýtur, eru menn beðn-
ir að snúa sér til afgreiðslu-
mannsins.
Ritstjóri og ábyrgðar-
maður: Jakob Jóh. Smári,
mag. art., Stýrimannastfg 8
B. Venjulega heima kl 4—5
e. h. Talsími 574
Vér viljnm
vekja athygli lesendanna á
öllum auglýsingum, sem í
blaðinu standa.
honum fanst ábótavant. Er slíkt
lofsvert og í einu réttur og skylda
ungra manna, að þora að opna
munninn, ef þeir hafa eitthvað á
hjarta. Og vei þeirri æsku, er ekk
ert hefur á hjartal
En hitt er og eðlilegt, að ung-
æðisbragur nokkur verði á gagn-
rýning þeirra og meiri leit gerð
að því, sem skilur, en því, sem
sameinar — meiri áherzla lögð á
andstöðuna, en samræmið. Svona
höfum við flestir verið — sem
betur fer — og skyldi þvf enginn
fást um, þótt ungir menn og gáf-
aðir gerist djarfmæltir. Það eru þeir
oftast, ef nokkur veigur er í þeim.
Og hvenær eiga menn að tala
djarft og hátt, með eldmóði, ef
þeir eru kararkerlingar, þegar Iífið
blasir við þeim, eins og ónumið
lokkandi landf
Vil ég svo enda línur þessar
með vinsemdarkveðju til hr. Krist-
jáns Albertssonar.
Ritstj.
Saltkjjöt
fæst í
Kaupangi.
Ktrkja hjá Verdun, skotin í rústir. Altarið er hægra
megin á myndinni.
Landið
er ágætt auglýsingablað.
Reynið,
Nýir kaupendur
að þessum árgangi
hvort ekki er satt!
12
13
14
eftir ódauðlegar fyrirmyndir, en trygð vor og
rækt er mjög af skornum skamti. Fer þá
skörin að færast upp í bekkinn. Því að tung-
unni og hinum fornu bókmentum eigum vér
það að þakka, að vér teljumst meðal siðaðra
þjóða og njótum nokkurrar virðingar. Hefð-
im vér verið án þeirra eða glatað þeim, þá
hefði engi linkind fengist á illum kjörum
vorum og vér mundum nú vera sem skræl-
ingjarnir á Grænlandi. En hyggja menn þá
að það verði þjóðinni til viðhalds, að af-
rækja þessa dýrgripi sem engin þjóð á slíka?
Það skulu menn vita fyrir víst, að þær
frændþjóðir vorar, sem glatað hafa hinni
fornu tungu, þær mundu gefa til þess hund-
ruð eða þúsundir millióna að hafa slíka þráð-
beina gagnvegi til fortíðar sinnar, sem vér
höfum frá barnæsku.
Hið fjórða tel ég fórnfýsi við föðurlandið, víg-
fúsa, starffúsa og sigurfúsa ættjarðarást. Þetta
hefur ætíð verið hér af skornum skamti og er
enn. Nesjakonungarnir norsku sitja hér enn.
Hið fimta tel ég samheldni, því að sam-
einaðir standa menn, en sundraðir falla þeir.
Hér á landi hefur einstaklingurinn oftar verið
ríkinu til hættu en til stuðnings, og sam-
heldni varla þekst. Jafnvel eru dæmin fleiri
um fjandskap og róg, þótt erlendis væri, en
um samheldni. Það má heita einstakt í sinni
röð, er íslendingar í Niðarósi gerðu sig lík-
lega til að halda saman undir forustu Kjart-
ans Ólafssonar, eða þegar þeir tóku Gils 111-
ugason úr varðhaldi hjá Magnúsi konungi
undir forustu Teits Gizurarsonar biskups.
Og ekki eru mörg dæmi til, er sanni að
sönn hafi reynst um oss þessi fögru orð:
„íslendingar viljum vér allir vera“.
Höfuðdygðir til viðhalds þjóðunum tel ég
þessar þrjár: dugandina, stjórnsemina og
þjóðrœJcnina svo skýrðar sem ég hefi gert
hér að framan.
II,
7. Ég hef nú talið helztu viðhaldsdygðirn-
ar, er varðveita þjóðirnar, og látið þess getið
um leið, hversu ábóta vant oss er í flestum
þeirra. En nú mun ég nefna til dæmis tvær
þjóðir, aðra úr fornöld, hina úr nútið, þær
er bezt hafa verið búnar þessum kostum.
Til þess nefni ég Rómverja á gullöld þeirra
og Þjóðverja nú á dögum.
A. RÓMVERJAR.
8. Ég fylgi hér sömu röð sem í inngang-
inum, er ég segi frá því, hversu háttað var
þessum viðhaldsdygðum hjá Rómverjum.
Dugandina nefndu þeir virtus (karlmensku,
hreysti, dygð) og mun engi svo fáfróður um
sögu heimsins, að hann viti eigi að þol og
þrautseigja Rómverja er haft að orðtaki.
Hreysti þeirra og hugprýði í hernaði er
og alkunn. En þótt fátt sé sagt frá vopna-
burði rómverskra foringja, mega menn eigi
villast á því og álykta þar af að þeir hafi
verið litlir hreystimeun. Þeir gengu eigi fram
til víga fyr en í síðustu lög, heldur gáfu
gætur að orustunni, hvar helzt þyrfti liðs
við eða hjálpar. En er komið var í tvísýnu,
þá gengu þeir og í höggorustu. Cæsar gekk
til dæmis einu sinni í Gallíu fram fyrir íylk-
ingar, tók sverð og skjöld af einum manna
sinna, og sótti sem harðast að óvinum sín-
um. Rétti hann með því bardagann, því að
menn hans vildu eigi láta þá skömm spyrj-
ast að þeir fylgdi eigi foringja sínum. Mörg
fleiri dæmi mætti telja, en þess er eigi þörf.
Atorka og áræði til framkvæmda var mjög
mikið hjá Rómverjum. Nægir þar til sönn-
unar að nefna uppruna þeirra og uppgang.
Upphaf Rómverja var lítið þorp, sem bygt
var af tveim göfugum bræðrum, er hótu
Romulus og Remus, og af flokki ungra
hjarðmanna og ýmsum landshornamönnum.
Þorp þetta lá langt frá sjó. En Rómverjar
urðu þó síðar mesta flotaþjóð og siglinga-
1917
ættu að gefa sig fram
sem allra fyrst.
Afgreiðsla
Landsins
er flutt
á Hverfisgötu 18.
Opin kl. 1-4 daglega. Sími 596.
Prentsmiðjan Gutenberg.