Landið - 13.07.1917, Blaðsíða 3

L ANDIB
III
Píanó
þan er ég útvega eru
þau lang-beztu og ódýr-
ustu sem hingad flytjast.
JBoftur Suémunésson.
Smiðjustíg 11. Reykjavik.
Kjit, 0| RlllllTlsil
á 1 krónu % kgr,,
fæst 1KAUPANGI.
=ME
€

I
TAKIÐ BFTIR.
Þýðingarmikið nýmæli,
Lífsábyrg'ðarfélag’ið
„CARENTIA"
hefur nú ákveðið, að aðalumboðsmaður þess hér á landi
geti eftirleiðis gefið út bráðabyrgða-Iífsábyrgðarskírteini,
sem að öllu sé jafngild hinum reglulegu lífsábyrgðar-
skírteinum félagsins, sem út eru gefin á aðalskrifstofu
þess í Kaupmannahöfn.
Þetta er afar-þýðingarmikið nýmæli, því að í stað
þess, að þurfa að bíða eftir því, að úrskurðað verði í
Kaupmannahöfn, hvort umsækjendur fái sig líftrygða eða
ekki, geta menn nú fengið gott og gilt lífsábyrgðarskír-
teini strax sem læknisskoðun hefur farið fram, og land-
læknir G. Björnsson — sem er yfirlæknir félagsins hér á
landi — hefur úrskurðað, hvort umsækjandi er tækur til
lífsábyrgðar. Hingað til hefur ekkert Iífsábyrgðarfélag
trúað íslenzkum lækni fyrir því starfi, og engum
ísl. nmboðsmanni h.efu.i* verið veitt
slíh réttindi. Og ekkert annað Hfsábyrgðarfélag
býður þessi mikilsverðu hlunnindi.
Aðalumboðsmaður á íslandi:
Ó. G. Eyjólfsson, Reykjavík.
i
=M=
=M
=►€
=*
Mismunurinn eða umframgreiðsl-
an liggur í greiðslu samkvæmt lög-
um kr. 510,538, og í umframgreiðsl-
um á ýmsum liðum, og er hrað-
skeytasambandið þar þyngst á
metunum. Umframgreiðslan kr.
43.338,76.
Alls námu tekjurnar eins og áð-
ur er sagt .........kr. 3,237,052
en útgjöldin ........— 2,938,274
Tekjuafgangur . ... — 298,778
Lánað til verzlunar
1916 .............— 50,000
Afgangur 1916 ... — 348,778
Talið er að staðið hafi í verzl-
uninni frá 191Í—'15 kr. 449,333
-i- reikningshalla kr. 181,533 eða
kr. 267,800.
Tekjuafgangur allra þriggja ár-
anna ætti því að vera kr. 616,578.
Þar írá gengur dýrtíðaruppbót 1916,
sem greidd var 1917, um kr. 420
þús. Ætti þá að vera afgangs um
196,000 kr.
Verði fjáraukalögin 1916—'17
samþykt lfkt og þau komu frá
stjórninni, þá nema þau, að frá-
dregnu því, sem borgað er, um
kr. 232,000.
Þá vantar um kr. 36,000.
Annars er ekki hægt að segja
um fjárhaginn upp á hár, því að
ýmsar greiðslur, sem tilheyra árinu
1916, eru ekki enn komnar til
reiknings, og ef til vill ekki allar
tekjur heldur.
Má þó fremur búast við, að
ekki geti verið um neinn tekjuhalla
að ræða fyrir 3 síðustu árin.
Það er líklega erfiðara að segja
upp á hár um fjárhaginn vegna
þess að landssjóðsverzluninni hefur
verið blandað saman við lands-
reikningana, og hefur það valdið
skekkjum og óvissu í reiknings-
færslunni.
Eftir þessu á það að vera nokk-
urnveginn Ijóst að ekki cr hægt
að byggja á verulegum tekjuafgangi
umliðin 3 ár. Og ekki er hægt að
grípa til viðlagasjóðs, því að fé
hans er bundið.
Verði þau stjórnarfrumvörp, sem
baka landssjóði útgjöld samþykt á
þessu þingi, verður og taka tillit
til þeirra þegar endanlega verður
gengið frá fjárlögunum.
Eigi ber svo að skilja að allar
greiðslur 1914—16 hafa orðið að
eyðslufé. Ýmislegt er lagt til hliðar,
svo sem framlag til Eimskipafélags
íslands, ioo.ooo kr., í Landsbank-
anum 300,000 kr., svo og ýmsum
sjóðum allstórar upphæðir.
Verðbréýaeign landssjóðs:
Konungl. rikissk.br. kr. 315000,00
Bankevaxtabréf 2. fl.
veðdeild .............— 110000.00
Skuldabr. f. lánum — 1435726,00
Óveðb. bankav.bréf — 101130000
Samtals kr. 2872026,00
Hlutir í Eimskiél. 100 þús.
í Landsbankan. 300 — 400000,00
Samtals kr. 3272026,00
Skuldir landssj. 3V12 1916.
Frá 1908 (ritsímalán) eftir stend-
ur..................kr. 266666,66
— 1909 (bankavaxta-
bréf) .........kr. 1125000,00
— 1912 (do) eftir
stendur ......kr. 220833.33
— 1912 (Rvíkurhöfn)
eftir stendur . . kr. 366666,66
— I9i3(ritsímalán)— 474496,65
— 1916 (loftskeyta-
stöðin) ......kr. 100000,00
Samtals kr. 2553663,30
Verðbréfaeignin 31. des. 1916
kr. 718,362,70 fram yfir skuldir.
Við þessa rentuberandi eign bætast
svo aðrar rentuberandi eignir lands-
ins, svo sem:
Ritsíminn kr. 2,312,754
Ræktunarsjóður — 462,000
Fiskveiðasjóður — 304,000
Landhelgissj. — 84,388
o. fl.
Yfirlit yfir fjárhag lar.dsins verð-
ur ekki annað en bráðabirgðar-yfir-
lit, því að óvis an er svo mikil að
ekki er unt að gera neina skyn-
samlega áætlun. Búast má við, að
tekjurnar í ár verði minni en áætl-
að var; sömuleiðis árin 1918—19.
Stjórnin setti sér við samning fjár-
lagafrv. að áætla útgjöldin sem
lægst, með því að hún bjóst ekki
við, að árið 1917 gæti borið sín
útgjöld.
Væri nú friðartímar gæti fjárhag-
urinn talist góður, en eins og nú
stacda sakir má ekki mikið út af
bera. Ef svo færi að ófriðar-ástæð-
ur neyddu oss til að leita um lán
til annara þjóða en Dana, gæti það
orðið dýrkeypt, jafnvel svo að
frelsi landsins yrði að setja að
veði. Þetta stafar ekki af fátækt,
heldur því hvernig vér komum
eigum vorum og peningamálum fyrir.
Ráðuneytinu er Ijóst, að þarfirn-
ar eru margar og það sannar þafir.
En menn verða að sætta sig við
að bíða, er svo stendur á. Það er
eðlilegt að margar séu þarfirnar,
þar sem telja má að landið sé ó-
numið land, en nóg framleiðsluskil-
yrði ef fé er fyrir hendi og eðli-
lega er ekki hægt að koma stór-
stígum framkvæmdum á, nema með
stórlánum, eða mjög auknum skött-
um, eða hvorttveggja.
Frá alþingi.
Pjóðarvandræðin.
B. Jónsson f. Vogi, Sk. Thor.,
P. Ottesen og Ben. Sveinsson fluttu
svohljóðandi þingsályktunartillögu:
„Neðri deild alþingis ályktar, að
skipa 7 manna nefnd til þess að
íhuga þjóðarvandræði þau, er
af heimsstyrjöldinni leiðir, og gera
tillögur til bjargráða".
TiIIagan var samþykt og í nefnd-
ina kosnir: Einar Arnórsson, Bjarni
f. Vogi, Jör. Brynj., Pétur Jónsson,
Pétur Ottesen, Sig. Sigurðsson og
Þorst. Jónsson.
Samskonar nefnd hefur og verið
kosin í Ed. og hlutu þessir menn
kosningu: Jóh. Jóh, Guðj. Guðl.,
Sig- Eggerz, Karl Ein. og Guðm.
Ólafsson.
Sjálfstæðismálin.
10 þingmenn í Nd. fluttu þings-
ályktunartill. um að skipa 7 manna
nefnd „til þess að íhuga og koma
fram með tillögur um, hverjar ráð-
stafanir gera skuli til að ná sem
fyrst öllum vorum málum f vorar
hendur og fá viðurkenningu full-
veldis vors". — Var till. samþykt
í einu hljóði og í nefndina kosnir
þeir Ben. Sv., Bjarni f. V., Jón
JónJónsson, M. Guðm., Magn. Pét.,
Matth. ÓI. og Þórarinn Jónsson.
Stjórnarfromvörp
auk þeirra, er áður eru talin, eru
þessi:
Frv. til fjáraukalaga 1914 og 1915.
Frv. til fjáraukalaga 1916 og 1917.
Frv. til fjárlaga fyrir árin 1918
og 1919.
Frv. til laga um fiskiveiðasam-
þyktir og lendingasjóði.
Frv. til laga um viðauka við lög
nr. 24, 9. júlí 1909 um samþyktir
um kornforðabúr til skepnufóðurs.
Frv. til Iaga um fyrirhleðslu fyrir
Þverá og Markarfljót.
Frv. til laga um breytingu á lög-
um frá 22. nóv. 1902 um vegi.
Frv. til laga um húsaleigu í Rvík.
Frv. til laga um breyting og við-
auka við lög um heimild fyrir land-
stjórnina til ýmsra ráðstafana út
af Norðurálfuófriðnum.
Frv. til laga um framkvæmd
eignarnáms.
Frv. til laga um samþykt á lands-
reikningunum fyrir árin 1914 og
1915.
flóra skotin i kaj.
Sfmskeyti barst hingað á sunnu-
dagskvöldið, þess efnis, að Flóra
hefði verið skotin f kaf af þýzkum
kafbáti. Mannbjörg varð, en far-
angur sinn hafði að minsta kosti sá
mist er skeytið sendi, adjunkt
Böðvar Kristjánsson; var hann einn
af farþegum.
Flóra fór frá Seyðisfirði fyrra
þrd.kvöld, en skeytið sent á laugar-
dagsmorgun. Ekki er getið um,
hvaðan það sé sent.
K.ola«kipi söKt.
Stjórnarráðið fékk á þrd. sím-
skeyti þess efnis, að seglskipið
„Kodan", sem það hafði tekið á
leigu til kolaflutnings, hefði verið
skotið í kaf. Skipið bar 600 smál
Hafði lagt af stað frá Englandi á
laugardaginn.
Hjónabönd.
Ungfrú Ástríður Jónsdóttir og Sig-
urður Kjartansson rafmagnsfrædingur.
Ungfrú Halldóra Ólafsdóttir og Alex-
ander Jóhannesson stýrimaður.
Ungfrú Steinun Baldvinsdóttir frá
Hamraendum og Jón Bjarnason að
Sauðafelli í Dölum.
Ungfrú Elinborg Böðvarsdóttir (af
Akranesi) og Einar E. Kvaran stud.
med.
40 ncmendur
útskrifuðust úr Mentaskólanum 30.
júní, af þeim 11 utanskólanemeudur.
Er það hæsta stúdentatala, sem fyrir
hefur komið hér.
Búnaðarþingið.
Það hófst 28. júní og stóð yfir
í viku. Þessir voru fulltrúar á þing-
inu: Ágúst Helgason, Ásgeir Bjarna-
son, Benedikt Blöndal, Björn Bjarn-
arson, Eggert Briem, Guðjón Guð-
laugsson, Guðm. Helgason, Jón H.
Þorbergsson, Jón Jónatansson.Metú-
salem Stefánsson, Ólafur Briem og
Stefán Stefánsson.
Þessi voru helztu málin, sem
þingið tók ákvarðanir um:
Gróðurtilraunir. Út af erindi frá
Einari garðyrkjufræðingi Helgasyni
um að fá innan skamms mann,
sem annaðhvort yrði aðstoðarmað-
ur eða sjálfstæður forstöðumaður
við fóðurjurtatilraunir, sem gerðar
yrðu í Gróðrarstöðinni f Rvík, eða
í sambandi við hana, var samþykt,
að félagsstjórnin beittist fyrir því,
að valinn maður byggi sig undir
þennan starfa.
Um verðlag. Lagt til að skipuð
yrði sérstök verðlagsnefnd erverð-
leggi innlendar vörur, og útnefni
Búnaðarfélagið tvo menn í þá nefnd
og Fiskifélagið aðra tvo, en hag-
stofustjóri sé formaður.
lnnflutningur sauðfjár. Félags-
stjórninni falið að skora á lands-
stjórnina að leyfa innflutning á
sauðfé til blöndunartilrauna til
framleiðslu sláturlamba undir eft-
irliti og með ráði dýralækna. Jafn-
framt, að landssjóður beri þann
kostnað, er sóttkvíunin hefir í för
með sér.
Garnormaveiki. Að Búnaðarfé-
lagsstjórnin hlutist til um að dýra-
læknar rannsaki til hlítar, hver ráð
muni helst til þess að verjast garn-
ormaveiki í sauðfé.
Verkfœri. 1) Að afla sem beztra
upplýsinga um verkefni véla og
verktæra hér á landi til búnaðar-
starfa, og verkíæraþörf bænda al-
ment, og gefa bændum kost á sem
beztum leiðbeiningum í þeim efnum.
2) Að útvega til reynslu hér
þau erlend landbúnaðarverkfæri,
sem líkur eru til að hér megi að
HMT* Biðjið bóksala yðar
um hin TVÖ NÝJU lög
eftir Loft Guðmundsson,
„Vorþrá“ og „Freyjuspor”.