Lögrétta - 14.03.1906, Blaðsíða 2

LOGRJETTA.
46
Lögrjetta kemur út á hverjum Miö-
vikudegi og auk þess aukablöð við og við,
minnst 60 blöð alls á ári. Verð: 3 kr.
érg. á íslandi, erlendis 4 kr. Gjalddagi
1. júli.
Skrifstofa opin kl, 10*/*—11 árd, og kl.
3—4 síðd. á hverjum virkum degi.
Innheimtu og afgreiðslu annast Arin-
björn Sveinl)jarnarson, Laugaveg 41.
á Gautl., Einars í Nesi, sr. Bene-
dikts í Múla, og er jeg viss um það,
að enginn fundarmanna hefur kent
þá við klíku-nafn.
Eins og rangfærslan með fund-
ardagana, þannig eru hinar aðrar
frásagnir í greininni, junist rang-
hermi eða þá sleggjudóinar.
Hvað segja nú annars heiðvirð-
ir menn og ritstjórar um svona
lagaðan rilhátt eða frjettaburð?
Er það ekki nóg að misþirma
mannorði þeirra, sein uppi standa,
þó að ekki sje farið að draga inn
í deilurnar minningu látinna merk-
ismanna, í þeim eina tilgangi, að
misbjóða henni líka ?
Rvík. 11. marz 1906.
Arni Jónsson.
Pjárkláðinn.
I hrjefi úr Steingrímsfirði, skrif-
uðu 21. f. m., segir svo:
»Hjeðan er ein frjett vond og hún
er sú, að fjárkláðinn er kominn með
krafti á 3 bæi á Selströnd, ef ekki
fleiri. Verið að skoða á Kleifum í
dag og það með þeim árangri, að
finna kláðavott á tveimur kindum,
en 10 kindur eru með kláða á næstu
bæjunum og honum mögnuðum í
sumum, svo að líf þeirra er í veði,
ef ekki er læknað. Enginn getur
gert nokkra grein fyrir, af hverju
kláði þessi stafi, svo framarlega sem
kenningar Myklestads sjeu rjettar.
Maðurinn, sem baðaði, er vand-
virkur, skynsamur og í alla staði
heiðarlegur maður, og allir bera
honum besta vitnisburð að því cr
þetta verk snertir. Hitt er nrjer
ekki eins kunnugt um, hvort bændur
þeir, sem kláðinn kom upp hjá, liafa
nákvæmlega fylgt fyrirskipuðum
reglum eflir baðanirnar. Þó ímynda
jeg mjer, að þar liafi ekki borið
meira út af leið en víða annars-
staðar, ef nokkuð hefur verið, sem
jeg veit ekkert um. Svo er þetta
með tímann. Það er baðað snemma
í desember 1904, en frá því og þar
til nú í febrúar 1906 finst enginn
kláði, og nú eru 10 kindur á tveim
bæjum, Hafnarhólmi ogGautshamri,
með verulegum kláða, er orðinn er
magnaður í sumum, og í dag finst
vottur í 1 eða 2 kindum á Kleifum.
Og allar þessar kindur eru lömh,
sem liafa fæðst eftir að allur kláða-
maur hefði átt að vera dauður eftir
kenningu kláðafræðinganna, og eng-
in kind, sem böðuð var, eða þá var
tii, hefur fundist með kláða. Það
liggur næst að halda, að húskof-
arnir geti smittað vetur eflir vetur,
en það stríðir víst á móti kláða-
fræðinni. — Von er á Birni Guð-
mundssyni baðstjóra og bíður hans
aðgerða um frekari ráðstafanir gegn
kláðanum, en baðmeðul eru hjer nú
hvergi nálæg«.
Þetta brjef hefur »Lögr.« sýnt hr.
Myklestad og beðist álits hans á
málinu.
Hann segir, að þótt lifandi maur
kynni að hittast þarna norður frá á
stöku kind, þá geti ekki komið til
nokkurra mála, að um reglulegan
ljárkláða geti verið að ræða í öllu því
Qe, sem brjefið talar um. Skýrslur,
sem nú sjeu komnar til stjórnar-
ráðsins frá fjárskoðuninni í desem-
ber, segi þarna engan kláða. Þar
sem sagt sje, að allar þessar sýktu
kindur sjeu lömb, sem fædd eru
nál. 6 inánuðum eftir að böðun fer
fram, sje það víst, að svo framar-
lega sem á þeim finnist reglulegur
kláði, þá hafi þau sýkst af full-
orðnu fje, sem illa hafi verið baðað,
og finnist það fje ekki nú, þá hafi
því verið slátrað í haust. Hann
þvertekur fyrir, að lömbin hafi getað
fengið á sig maur úr húsum eða
haga, því að í húsaveggjum geti
maurinn ekki lifað ncma i mesta
lagi 14 daga. Hann gat þess, að
útbrot í fje gætu líkst svo mjög
kláða, að erfitt væri fyrir óvana að
gera greinarmun þar á. Annars
kvaðst hann ekkert ákveðið geta
um þetta sagt fyr en hann fengi
fregnir frá Birni Guðmundssyni bað-
stjóra, sem nú er á leið norður.
Frjettir hafa einnig komið um,
að kláði hafi fundist í Lönguhlíð í
Skriðuhr. í Skagafjs., en ótiltekið í
hve mörgu fje, og á Þverá í Vind-
hælishr. í Húnavatnss., í 3 kindum.
Strandmannaskýli
Tliomsens konsúls.
Þær nánari upplýsingar hefur
»Lögr.« fengið hjá Thomsen kon-
súl um strandið 18. f. m., að kl.
5a/i um morguninn stóð skipið fast.
Það var hjer um bil 4x/2 mílu
frá strandmannaskýlinu. Mennirnir
komust ekki í land fyr en siðari
hluta dags; kl. 4 lögðu þeir á stað
til að leita skýlisins. Fæði höfðu
þeir ekkert með sjer. 6—8 stiga
frost var og hvass vindur. Urðu
þeir að vaða yfir nokkrar vatna-
kvíslar á sandinum og voru því
mjög votir. Ekki náðu þeir skýl-
inu um kvöldið og lágu því úti
um nóttina.
Húsið stendur á hæð og sáu þeir
það í U/2 mílu fjarlægð. Strax og
þeir komu þangað hituðu þeir te
og suðu kjötsúpu. Voru öll mat-
væli, sem Thomsen hafði lagt fyrir
í húsinu, þar vel geyind.
Nú á að flytja þangað nýjan
vistaforða og auk þess galv. járn
til að klæða þak og veggi, og á hús-
ið að verða rauðmálað, til þess að
það sjáist sem best álengdar. Vista-
forða á nú að leggja þar handa
15 mönnum í 15 daga.
t
Jónatan Þorláksson,
fyrrum bóndi á Þórðarstöðum í
Fnjóskadal, andaðist 9. febr. þ. á.
á Öngulstöðum í Eyjaíirði, hjá Jóni
bónda syni sinum, er þar býr, rúmra
80 ára að aldri.
Hann fæddist á Þórðarstöðum 3.
des. 1825 og dvaldi þar alla sína
löngu æfi, nema síðasta árið. Hann
var gáfumaðnr og fyrir nokkrn orð-
inn þjóðkunnur fyrir sagnafróðleik
sinn og ættfræði. Hafa stöku sinn-
um komið á prent sagnaþættir eftir
hann, en allmikið mun hann hafa
átt af handritum, einkum snertandi
ættfræði. — Bókasafn átti hann og
meira en bændur eiga að jafnaði til
sveita og allmargar fágætar bækur.
Hann hafði safnað nokkru af forn-
menjum og verndað frá glötun, með
því hann hafði yndi af öllum forn-
um fróðleik, enda var liann flest-
um betur að sjer í sögu lands
þessa og ættfræði.
Á ábýlisjörð hans er skógur mik-
ill, og hefur hann vaxið mjög um
hans daga, því hann Ijet sjer eink-
ar ant um hann, — svo ant, að
hann forðaðist að nota hann til
sauðtjárbeitar, hversu hart sem var
um jörð.
Hann var sannur ættjarðarvinur,
en einkum unni hann dalnum sín-
um, og lagt hafði hann fyrir, að
lík sitt yrði flutt til greftrunar að
sinni gömlu sóknarkirkju á Illuga-
stöðum.
Jónatan heitinn var mikill á velli,
fríður sýnum og liinn höfðingleg-
asti, bar sterka sál í sterkum lík-
ama. Svipur hans var hreinn og
göfugmannlegur, enda var hann
jafnan mjög vel látinn og þótti sómi
sveitar sinnar og stjettar.
Hann var tvíkvæntur og á 4 sonu
á lífi. Mynd af Jónatan og æfi-
ágrip hans er í »Sunnanfara« (II.
ári, 7. tbl.) Á. G.
Æfi Gapons prests.
Eftir sjálfan hann.
(Frh.). -----
Á leiðinni til höfuðstaðarins kom
jeg í hið fræga klaustur Troitsky-
Lavra, sem pílagrímar streyma til
frá öilum hjeniðum Rússlands. Stofn-
andi klaustursins var hinn heilagi
Sergíus frá Radónyesj, og eru líkams-
leyfar hans þar enn geymdar. Hafði
Illaríon biskup beðið mig að koma
þarna við og biðjast þar fyrir. Jeg
hafði reyndar, þegar hjer var komið,
mist alla trú á líkamsleyfum helgra
manna, en samt sem áður fann jeg
hjá mjer knýjandi löngun til þess að
falla á knje frammi fyrir þessum dýr-
lingi, því mjer fanst hann hafa lifað
samkvæint þeirri hugsjón sem jeg
elskaði mest. Hann hafði ávalt reynt
að breyta samkvæmt kenningu sinni.
Hann var ekki einn af þessum helgu
mönnum, sem einangra sigáafskekt-
um eyðimörkum. Kenning hans var
um elskuna til náungans. Sjálfur elsk-
aði hann mennina, gaf fátækum al-
eigu sina og lifði miög sparlega.
Hann prjedikaði fyrirgefning ogfyiir-
gaf sjálfur. Sannarlega var hann helg-
ur maður og einlægur föðurlandsvin-
ur. Fyrir hið síðarnefrida elskaði jeg
hann enn meir. Hann blessaði Di
mitrí Donskví, furstann mikla, áður
hann lagði nt í striðið til þess að
frelsa ættland sitt unda.n oki Tartara,
og hann fjokk furstanum til fylgdar
tvo af munkum sínum, er hann treysti
hest, og urðu þeir siðan báðir ein-
hverjir hinir mestu hernaðargarpar
þeirrar aldar.
Þarna í klaustrinu er klukka sú,
sem er allra klukkna stærst í Rúss-
landi. Þegar jeg nálgaðist það, heyrði
jeg óm hennar, og fanst mjer sem
jörðin Ijekiáþræði undir fótum mjer.
Jeg gekk inn í kirkuna fullur lotn-
inaar fyrir hvílustað hins ágæta manns,
ætlaði stiax að ná til skrínis hans
og kasta mjer þar á knje. En rjett
í því kom erkibiskupinn frá Moskvu,
Vladímír, inn i kirkjuna og fylgdi
honum mikil sveit. æðri og lægri
klerka. Biskupinn var blátt áfram,
en mjer hnikti við, er jeg sá, hve
prestarnir og munkarnir, sem fylgdu
honum, voru vambviðir og sællegir.
Biskupinn hóf nú kvöldmessu dýr-
lingnum til dýrðar, og prestarnir
hneigðu sig og signdu sig eftir þvi
sem við átti, en þess á milli sá jeg,
að þeir stungu saman nefjum, og
heyrði þá skjóta spurningum hvern
til annars. Helgiathöfnin hafði sýni-
lega enga þýðingu í þeirra augum.
Þetta hafði ill áhrif á mig, svo að
að jeg gat ekki beðið guðsþjónustuna
til enda og fór út úr kirkjunni, án
þess að falla til fóta dýrðlingnum, því
mjer fanst það guðlasti næst, að á-
varpa hann í augsýn þessara feitt-
brosandi Farisea.
Þegar jeg kom heim, beið min þar
fregnskeyti með þá tilkynning, að
uppeldisnefnd helgu synódunnar ætl-
aði að tveim dögum liðnum að taka
umsókn mína til athugunar og úr-
skurðar. Jeg varð því að flýta mjer.
Höfuðborgin reyndist mjer alt, öðru-
vísi á að lita en jeg hafði búist við.
Jpg hafði hugsað mjer, að jeg kæmi
inn í gríðarstóra verksmiðjuborg, fulla
af kolareyk, þoku og lyki; og íbú-
arnir hjelt jeg væru fölir, magrir og
ta'ugaveiklað'r a,f óeðlilegum lifnaði.
Jeg kom til borgarinnar á sólbjðrt-
um júlidegi, þegar götulífið er sem
glaðlegast og fjörmest. Það var síð-
ur en svo, að fólkið, sem jeg sá þarna
fyrsta daginn, liti út fyrir að vera
kúgað eða óánægt; það var þvert á
móti miklu glaðlegra og hraustlegra
en fólkið heima í Poltava. Húsin
þóttu mjer tilbreytingalitil og fanst
þau öll helst líkjast stórum her-
mannaskálum. Þeir eru þar7 lika ó-
fáir til og frá um borgina, og alls-
staðar var fult af hermönnum og
lögregluþjónum.
Heimboðið.
Um heimboð konungs og ríkis-
þingsins til alþingis, sem skýrt er
frá í fremstu greininni hjer í hlað-
inu, fer danska blaðið »Pólitíken«
þessum orðum:
—»Sú ráðagerð, að bjóða Al-
þingi íslendinga til heimsóknar í
Danmörku, hefur fengið fylgi allra
flokka í Ríkisþinginu. Væntan-
lega verður því tekið með sama
velvilja af öllum flokkum Alþingis
..... Samfundirnir gefa gott tæki-
færi til þess að ræða um, hvort
þörf sje enn á nýjum stjórnlaga-
breytingum, ogyfir höfuð, hvað gera
megi til þess að sambúðin nrilli
hinna fjarlægu ríkishluta verði sem
happasælust.
Sje það rjett, að Friðrik konung-
ur eigi sjálfur uppástunguna um
þetta, þá er full ástæða til þcss að
óska honum til hamingju með svo
góða hugmynd....... Krónan er
einmitt sambandsliðurinn milli Is-
lands og Danmerkur, og það er ekki
nema fagurt og eðlilegt, að sá sem
krónuna ber gangist fyrir samfund-
um hinna tveggja fulltrúaþinga rík-
isins.
Vera má, að fyrirmynd þessarar
heimsóknar frá íslandi sje að finna
í innbyrðis heimsóknum þingmanna
Frakka og Englendinga og Frakka
og Skandínava nú á síðustu tímum.
Það hefur margt fallegt verið sagt um
þessar innbvrðis heimsóknir. En
allar ástæður, sem mæla með slík-
um samfundum, verða enn veiga-
meiri þegar um er að ræða tvö full-
trúaþing, sein standa í eins nánu
sambandi og þing Dana og íslend-
inga. Menn gætu þvi jafnvel undr-
ast yfir, að hugmyndin skuli ekki
liafa komið fyr fram. En ein-
hverntíina verður alt fyrst — —«