Lögrétta - 03.10.1906, Side 3

L 0 G R J E TjTA.
187
kenslunni uppi, hafa margir hverjir
ekki verið færir um það. Vinnan
hefur verið mikil og erfið, mörg-
um kennurum um megn, en laun-
in svo sorglega ljeleg. Lausamað-
ur, sem annars þarf að kosta ein-
hverju til sín að vetrinum, býðst til
að verða umferðakennari, — til þess
að fá „frítt fæði". Hann er tekinn,
þó að vitanlegt sje, að hann sje að
engu leyti færari í bóklegum fræð-
um en heimilisfólkið, eins og það
gerist almennast. —
Þeir sem þessu ráða tapa sjónar af
því, sem í fyrstu vakir fyrir mönn-
um, er farkenslan var byrjuð. Ger-
samlega ómentaður farkennari gerir
hvorki að hjálpa heimilinu til að
kenna, svo að nokkur hjálp sje í, nje
heldur hefur vekjandi áhrif á heimili,
sem ef til vill hefur meira vit á kenslu
og meira vakandi áhuga á barna-
fræðslu og barnauppeldi en hann
hefur sjálfur. Margir góðir hlutirog
fagrir hafa ljóta „úthverfu". Þetta
er úthverfan á farkennslunni.
Hún lítur alt öðruvísi út, þar sem
góðir og vel hæfir menn hafa starfað
að henni. Þar heyrist henni hrós-
að; þar hafa börnin lært nokkuð, og
heimilin grætt nokkuð andlega af
samvistinni við hinn góða kennara,
þó að hún hafi verið stutt. —
Jón Þórarinsson.
Gjöf Vestui-íslendinga
til samskotasjóðsins.
Landar vestan hafs hafa orðið miklir
styrktarmenn samskotasjóðsins, sem
efnað var til eftir mannskaðana miklu í
vor. Auk gjafa frá einstökum mönnum,
sem samskotalistinn hjeríblaðinuhefur
sýnt, sendi Hagyrðingafjelagiðí Winni-
pegsjóðnum i sumariookr. Þess hefur
áður verið getið hjer í blaðinu, að
fjelagið „Helgi magri" í Winnipeg
væri að safna gjöfum handa sjóðnum,
og hefur það nú sent honum 10,428
kr. 30 au. og fylgdi gjöfinni eftirfar-
andi brjef:
„Herra Geir Zoéga, R. af Dbr., Dbm.
Reykjavík.
Fjelag nokkurra Islendinga í Winni-
peg, er kaliar sig „Klúbburinn Helgi
magri", tók sjer það fyrir hendur í
sumar, eftir að frjettist um mann-
skaðann miklá af fiskiskipunum við
ísland snemma á þessu sumri, að
gangast fyrir samskotum til eftirlif-
andi barna og annars ættfólks manna
þeirra er fórust.
Samskotum þessum hefur verið svo
vel tekið meðal Vestur-íslendinga, að
vjer nú getum sent yður ávísun á
Landsbanka íslands, sem nemur kr.
10,428,30.
Nöfn gefendanna hafa verið birt í
blaðinu „Lögberg", við og við í sumar.
Fje þessu óskum vjer að verði
varið á sama hátt og útbýtt eftir
sömu reglum og samskotatje því, er
safnað hefur verið á Islandi og ann-
arstaðar í þessu augnamiði, og nefnd
sú, er þjer eruð fjehirðir fyrir, hefur
til umráða.
Guð blessi gamla ísland!
Winnipeg, 7. sept. 1906.
Ólafur S. Thorgeirsson,
forseti.
Aibert Johnson, J. W. Magnússon,
fjehiröir. skrifari.
Friðrik J. Bergmann. Sigtryggur
Jónasson. Wilh. H. Paulson. J. G.
Thorgeirsson. Jósep Thorgeirsson.
Jóhann Johnson. Kristján G. Johnson.
Kristján Albert. Sigfús Jóelsson. C.
B. Júlíus. Hannes S. Biöndal. Gísli
Goodman. P. H. Tærgesen. Hannes
Hannesson. Eiríkur H. Bergmann.
Jóhann Halldórsson. Lúðvík Laxdal.
Páll Magnússon. Steingrímur Jóns-
son. Ketill Sigurgeirsson.
Meðlimir klubbsins „Helgi Magri".
P. O. Box 32.
Winnipeg".
Þessu brjefi hefur samskotanefndin
hjer svarað svo:
»Reykjavík 27. september 1906.
Forseti og fjelagsmenn klúbbsins
„Helgi magri", Winnipeg.
Háttvirtu herrar!
Með brjefi 7 þ. m. hafið þjer sent
samskotanefndinni, sem safnar fje til
eftirlifandi vandamanna íslenskra sjó-
manna, er farist hata í hinum miklu
mannsköðum hjer við land þ. á.,
10,428 kr. 30 au. og meðundirritaður
fjehirðir samskotanefndarinnar hefur
veitt gjöfinni móttöku.
Vjer færum forgöngumönnunum
fyrir þessum samskotum meðal landa
vorra í Vesturheimi og getendunum
öllum vorar hjartfólgnustu þakkir fyrir
þessa höfðinglegu gjöf, sem bætir svo
mjög úr sárri þörf margra bágstaddra
og ber svo fagurlega vitni um kær-
leiksþel gefendanna til ættjarðarinnar
fornu og treystir bræðraböndin milli
Islendinganna vestan hafs og austan".
ísafjarðarálman.
Halvorsen verkfræðingur hefur, á-
samt Birni í Gröf, ferðast fram og
aftur um Vestfirði síðari hluta sum-
arsins til að leggja ráðin á um það,
hvar koma skuli landsímanum vestur
til ísafjarðar. Hafa þeir ferðast í
kring um ísafjarðardjúp og með Breiða-
firði norðanverðum. Upptökustaður
álmunnar er Borðeyri, og Halvorsen
mun þykja það tiltækilegast, að gera
þar lykkju á leiðinni yfir Laxárdals-
heiði að Búðardal við Hvammsfjörð.
til þess að koma Dölunum í sam-
bandið. Frá Búðardal um Svínadal
og Saurbæinn og fyrir Gilsfjarðar-
botn. Þaðan eftir Steinadal að Felli
í Kollafirði og yfir Heydalsfjall að
Hólmavík. Þaðan inn að Stað í
Steingrímsfirði og upp Staðardal og
yfir Steingrímsfjarðarheiði að Laugár-
bóli. Þá inn fyrir botn á ísafirði og
þá vestur um hálsa og firði og liggi
um Ögur. Stutta sæsímabúta þarf
yfir Mjóafjörð, Hestfjörð og Álftafjörð.
Frá ísafjarðarkaupstað er svo búist
við símalagningu suður um kaupstað-
ina Flateyri, Þingeyri og Bíldudal, alla
leið til Vatneyrar, eftir alfaravegunum
um heiðarnar, og yfir firðina með sæ-
þráðum.
ísland erlendis.
Frá Iíhöfn er skrifað 16. f. m.:
„Hjeðan er lítið, eða sama sem ekki
neitt, að frjetta úr nýlendunni. Fje-
lögin eru að rísa úr rotinu, en slíkt
er ekki með frjettum teljandi.
Það er gleðilegt að sjá hvað út-
lendar þjóðir eru altaf að fá meiri
smekk fyrir fyrir gömlu bókmentunum
okkar. Sem dæmi upp á það má meðal
annars benda á, að nú eru hjer við
Khafnarháskóla tvær ungar hollenskar
stúlkur, sem báðar leggja stund á ís-
lensku, og er önnur að búa undir
prentun útgáfu af nokkrum af „Forn-
aldarsögum Norðurlanda".
Dönsk blöð hafa flutt fregnir um
að Sameinaða gufuskipafjelagið, 0st-
asiatisk Kompagni og Thorefjelagið
sjeu að taka sig saman um nýtt fyrir-
komulag á skipaferðum milli íslands
og útlanda og milli hafna á Islandi.
Kvað eiga að láta miklu stærri far-
þegaskip, en nú tíðkast, ganga til út-
landa og tíðar en nú. Annars mun
ekki enn vera útkljáð um þetta, en
vafalaust fær alþýða manna eitthvað
að heyra nýstárlegt frá fjelögunum,
ef eitthvað verður úr þessu.
Prófessor Björn M. Olsen hefur verið
á ferð um Þýskaland og Svissland og
er búist við honum hingað til Khafnar
um þ. 20. þ. m. Hann ætlar heim til
íslands með „Lauru" þ. 28. þ. m.
Metúsaleni Stefánsson, einn af
hinum mörgu bræðrum Stefánssonum
prests Pjeturssonar, sem var á Hjalta-
stað, hefur tekið próf á búnaðarhá-
skólanum í Ási í Noregi, og verður í
vetur við framhaldsnám við skólann
og hefur Landsbúnaðarfjelagið heitið
honum 400 kr. styrk til þess.
Ragnhildur Pjetursdóttir frá Eng-
ey hefur þetta árið verið við hússtjórn-
arslcólanám í Noregi og heldur því á-
fram til næsta sumars, og nýtur nokk-
urs styrks frs Landsbúnaðarfjelaginu.
Búist er við því að hún muni taka
að sjer, ef þess er óskað, umferðar-
kenslu hjer sunnanlands á svipaðan
hátt og Jónína Sigurðardóttir hefur
undanfarið rekið nyrðra.
Við landhúnadariiáskólann í Höfn
hafa þeir tekið fyrra hluta prófsins í
sumar Hannes Jónsson fra Hva.rfi í
Bárðardal og Páll Jónsson frá Reyk-
kúsum í Eyjafirði og báðir staðist
prófið ágætlega. Landsbúnaðarfjelagið
veitir þeim hvorum 300 kr. styrk
hvort árið, 1906 og 1907.
fyrsta simskeytið
frá útlöndum fjekk „Lögrjetta" kl.
10V2 í dag og er það svo:
„Kaupmannahöfn 3. okt. ’oð, kl.
850" árd.
Formenn ríkisþingsins eru endur-
kosnir. Konungur sagði í þingsetn-
ingarræðu sinni, að hann ætlaði að
gera gangskör að því, að sinna ósk-
um íslendinga um endurbætur á lög-
gjöfirini um stjórnlagalega stöðu ís-
lands í ríkinu.
Fram komin tillaga (í ríkisþinginu)
um að styðja ráðaneytið.
Alþingismanna-heimboðið hefur
kostað (ríkissjóð) 85 þús. kr.“.
r
Utlendar frjettir.
Rússland.
Sífeldar óeirðir eru þar og verður
nánar skýrt frá þeim síðar. — Trep-
hofif var jarðaður 24. f. m. Keisari
ætlaði að vera við jarðarförina, en
þorði ekki er til kom. Það er nú
sagt, að Trephoff hafi verið drepinn
á eitri af þjónum sínum. — Rússar
eru að fala nýtt lán hjá Frökkum.
Síðustu liraðskeyti:
Slys varð 24. f. m. á járnbrautar-
lest, sem fer milli Lundúna og Skot-
lands; lestin hljóp út af sporinu og
fengu .13 menn bana, en 16 meiddust.
Enska stjórnin kvað hafa afráðið
að veita írum heimastjórn.
Hvirfilbylur gerði stórtjón í Kína
seint í f. m. Mörg skip fórust með
öllu, sem á var. Manntjón talið um
5000, en fjártjón metið um 2 milj.
pd. sterl.
Hvergi nema hjer
í Reykjavík hafa stjórnarandstæðing-
ar sneitt hjá að taka þátt í fagnaði
við opnun símans.
A Akureyri var fjölment samsæti
haldið, er ritsíminn tók til starfa. Þar
voru þeir ekki svo barnalegir að gera
þá samkomu að pólitísku ágreinings-
efni. Minnihlutamenn sátu og veisl-
una,t. d. Stefán kennari. Bæjarstjórnin
gekst fyrir samkvæminu þar sem
hjer (og bæjarfógetinn var við). Sím-
skeyti voru send konungi og ráð-
herra og konui kveðjur frá þeim aftur.
Þetta var tónað frá Akureyri kl. 11
í dag til eins af Lögrjettumönnum.
Símskeyti bæjarstjórnarinnar á Ak-
ureyri til ráðherrans 29. f. m. hljóð-
ar svo:
„Bæjarstjórn Akureyrarkaupstaðar
sendir ráðherra íslands virðingarfylstu
kveðju með óskum þess, að hið þýð-
ingarmikla stórvirki, sem fullgert er
í dag, verði vísir nýrra tíða, nýrra
framkvæmda og framfara, landi voru
til hagsældar og blessunar. Vjer árn-
um ráðherranum heilla og gæfu á
komandi tíð.
Fyrir bæjarstjórnina.
Gudl. Guðmundsson. “
A Seyðisfirði varð einskis flokka-
rígs vart, er síminn var opnaður þar.
En hjer vildu sumir bæjarfulltrúarnir,
og þar á meðal bæjarfógetinn, ekk-
ert af neinum fagnaði vita við opn-
un símans, tóku engan þátt í hon-
um, en sátu heima.
Reykjavík.
Síniinn og skipaferðiriiar. Sú
venja ætti að komast á, að skipin,
sem á íerð eru kring um Iandið, Ijetu
Pósthúsið hjer við og við vita, hvað
ferðinni liður, t. d. er þau koma til
Seyðisfjarðar, Akureyrar og Blöndu-
óss, og ætti svo að auglýsa þetta í
hvert sinn á pósthúsinu. Sama ættu
skipin að gera, sem hjeðan fara til
útlanda, þegar þau koma. þar til fyrstu
hafna.
Ávísanir með síma. Póstávisan-
ir á að vera hægt að senda með sím-
anum, og getur oft verið æskilegt fyr-
ir menn að koma þeim á þann hátt
fyr áleiðis en með póstum. Símskeyt-
in eru þá búin til og borguð á póst-
húsinu og send þaðan.
Farist hefur skip hjeðan úr Rvík
í stórviðrunum um miðjan síðastl.
mánuð, „Hjálmar", seglskip, er Thor
kaupm. Jensen átti og notaði til flutn-
inna hjer um Flóann. í þetta sinn
var það leigt Duusverslun og var á
heimleið sunnan úr Leiru. 5 menn
voru á skipinu og hafa farist með því:
Þorst. Ólafsson, skipstjóri, ættaður úr
Mýrdal, Hafliði Pálsson, stýrimaður,
sonur Páls skipstj. Hafliðasonar, Guð-
mundur .Jónsson og Arnfinnur Pálsson.
Þessir voru skipsmenn. En með þeim
var aðsunnanMagnús Jónss.frá Flanka-
stöðum þar syðra og lætur hann eftir
sig konu og mörg börn.
Símastöðin. Þar eru nú, auk síma-
stjórans, 5 menn, símritararnir Gísli
J. Ólaísson og Magnús Thorberg, tvær
stúlkur og sendisveinn. Mikið hefur
verið þar að gera siðan síminn var
opnaður. Fyrsta kvöldið sem opið var,
á laugardagskvöldið, komu inn á stöð-
inni 400 kr. í gærkvöld höfðu verið
send hjeðan um 150 skeyti, flest til
útlanda. Talsíminn um landið er mikið
notaður'
Af Akureyri er fónað: „Engin
síld, enginn afli“.
Ræjarstjórnin. Fundur var hald-
inn 20. f. m. Fullnaðarsamþ. var lögð
á fjárhagsáætlunina fyrir 1907 (sem
áður er prentuð hjer í blaðinu) með
óverulegum smábreytingum.
Samþ. kaup á 750 ferálna lóð af
Sv. Sveinssyni undir fyrirhugað torg
í Skólavörðuholti, og skal það heita
„Óðinstorg". Seljandi vill fá fyrir blett-
inn 1500 kr., en bæjarstj. vill kaupa
eftir mati. Samþ. að gefa 3 kr. fyrir
feralin í lóð Þorl. Jónssonar undir Bók-
hlóðustíg. Afsalað forkaupsrjetti að
500 ferálnum af erfðafestulandi Matth.
kaupm. Matthíassonar og „Þorsteins-
túni“, sem selt er fyrir 900 kr.
Kauplaus kensla veitt í barnaskól-
anum 99 börnum og 38 börnum veitt
hálf eftirgjöf áskólagjaldi, hvorttveggja
eftir tillögum skólanefndarinnar.
Kosnir í nefnd til þess að sjá um
hátíðarhald við opnun ritsímans ihjer
í bænum: Tr. Gunnarsson, Halldóv
Jónsson og Jón Magnússon. Þeirkusu
sjðan til aðstoðar sjer kaupmennina
Ásg. Sigurðsson og Kr. Ó. Þorgrímss.