Lögrétta - 01.05.1909, Qupperneq 1

Aígreiðslu- og innlieimiuin.:
ARINBJ. SVEINBJARNARSON,
J .au*zftven >4-1.
Talsími 74.
LOGRJETTA
Ritstj óri!
fORSTE NN GISLASON,
Piuglioltsstrseti 17.
Talsimi 178.
M
Augnlækning ókeypis i. og 3. þrd. í mán-
kl. 2—3 á pítalanum.
Lækning ók. í læknask. þrd. og fsd. 12—1.
Tannlækning ók. (í Pólthússtr. 14) i.<bg 3-
md. í mán. 11—1.
Landakotsspítali opinn f. sjúkravitj. 107*
—12 og 4—5.
Hlutabankinn opinn 10—21/. og 5V*—7.
Landsbankinn 101/.—2r/a. Bnkstj. við 12—1.
Lagaskólinn ók. leiðbeining 1. og 3. ld. í
mán. 7—8 e. m.
Landsbókasafnið opið hv. virkan dag kl.
i—3 og 5—8.
* WAc
^ HThAThömsen-
HAT4íA«STR' 17 18 1920 2122-KOLAS 12- LÆKJAKTI-2
• REYKJAVIK»
kom núna mjög mikið úrval af
allskonar vörum í
Fataefui, nýjasta tíska.
Tilbíiin föt, allar stærðir.
Regnkápnr, sterkar og ódýrar.
Maeratnaöur allskonar.
Ilattar, harðir og linir.
Ilufur, enskar. og kaskeiti.
Stráliattar handa drengjum og
og fullorðnum.
8KÓFATIAÐIJR, haldgóður
og smekklegur.
Alt vandadar vörur, en afar
ódýrar.
f
JSárus €&jelésteé
Yflrr jettarmálafærelumaOur.
Lækjargata 2.
Heima kl. 101/^— 12^/a og 4-5.
Duglegur unglingur
getur fengið úrsvlst bjfi
Daníel Bernhöft.
yerður leikin í Iðnaðarmanna
húsinn sunnnd. 2. maí
kl. 8 Biðd.
Líklega í þetta eina »Uin.
Reykjavík 1. maí 1909
IV. ár<r.
gankauppþotið.
Ábijrgd stjórnarflokksins.
Engin minsta ástæða er til þess
fyrir þá, sem fje eiga inni í Lands-
bankanum, að vera hræddir um
það vegna ransóknarinnar, sem
frá var sagt í siðasta blaði. Nefnd-
arskipunarráðstöfunráðherrahafði
við engin rök að styðjast í þá átt,
eins og hann hefur nú orðið að
lýsa yfir. Nokkuð kvað þó hafa
verið að því gert, að heimta fje
út úr bankanum síðastl. daga,
vegna hræðslu, sem við þessa
ráðstöfun skapaðist. En fyrir
slíkt ætti algerlega að taka nú,
er hið rjetta samanhengi má vera
öllum ljóst. Samt er glapræði
ráðherra hið sama eftir sem áð-
ur og óafsakanlegt með öllu.
Kunnugir menn hafa líka, eins
ogsjálfsagt var, gert sjer að skyldu,
að kæfa óttann niður og sýna
fram á, að hann væri ástæðulaus.
Þar á meðal er Lögr. kunnugt
um, að stjórn íslandsbanka hefur
tekið þannig í málið við alla, sem
leitað hafa þar upplýsinga.
Blaðið »Rvík« hefur birt nefnd-
arskipunarskjalið og er það svo-
hljóðandi:
„Stjórnarráðið heflr í dag ritað skrif-
stofustjóra Indriða Einarssyni á þessa
leið:
Stjórnarráðið folur yður, herra skrif-
stofustjóri Indriði Einarsson, ásamt
aðstoðarmanni cand. jur, Karli Einars-
syni og kennara við kennaraskólann
Ólafl Daníelssyni, samkvæmt fyrir-
mœlum 26. gr. í lögum 18. sept. 1885,
að rannsaka nú þegar allan
hag Landsbaukans og eruð þór for-
maður þeirrar rannsóknarnefndar.
Nefudinnier falið sjerdaklega aö gæta
seðlafúlgu bankans, þar á meðal, að
hve miklu leyti gömlu seðlarnir hafl
verið dregnir inn og hve mikið hefir
veiið geflð út af nýjum seðlum; að
aðgæta þær skuldbindingar, víxla,
skuldabrjefo.fi., sem bankinn hefur í
höndum, eða veðdeild bankans og gera
sjer greinfyrir gildi þeirra; að rann-
saka, hvort viðlagasjóður bankans og
varasjóður sparisjóðsins er trygður að
lögum, og sannreyna, hvort sjóður
bankans er fyrir hend'; að aðgæta,
hveijar og hve miklar skuldbindingar
bsmkans eru, bæði við þá, sem iagt
hafa fje í sparisjóð bankans og hina,
sera eiga fje hjá bankatium á annan
hátt.
Þér getið lagt fyritspuinir fyrir
bankastjórnina eða sjerstaka menn úr
henni, sem skylt er að svava, kraflst
að yfirfara bækur bankans ogheimta
yður sýrtd öll þau skjöl, verðbrjef,
skuldabrjef, vixla eða skuldbindingar,
setn bankinn hefur i höndum, og sömu-
leiðis heimtað, að yður sé sýndir og
afhentir til gagnskoðunar allir reikn-
ingar, sem bankann snerta eða ein-
hverja grein hans, eins þótt þeir sjeu
í síðasta blaði, út af þessu rnáli,
mintur á, hve vandamilda ábyrgð
hann tæki á sig með því, að skilj-
ast nú, er þingi slítur, við þenn-
an ráðherra í valdastólnum, ettir
þá raun, sem nú þegar væri þar
á honum orðin. Þessi ábyrgð
verður eigi nógsamlega brýnd
fyrir flokknum. Hann getur ekki
tekið sjer hana ljett. Hún hvílir
á honum siðferðislega.
í þetta sinn var þingið við hlið
ráðherra og gat strax tekið í
taumana. En hver veit, hvað úr
þessu kynni að hafa orðið, ef
hann hefði verið einn um hituna?
Sambanðsmálið.
Úrslitin í neðri deild í gær.
Flestur ósómi, sem til var hjer
á landinu, steðjaði saman móti
þessu máli, þegar það kom fram,
til þess að blekkja þjóðina og
spilla fyrir því. Valdafiknin og
hefnigirnin hervæddust. Lymsk-
an og lýgin fengu atvinnu, því
þetta var mál, sem almenningur
átli örðugt með að átta sig á. Og
vofur frá liðnum ólánsöldum risu
upp og veittu þessu andlega ill-
þýði lið.
Nú ern úrslitin orðin þau í
neðri deild, að sambandslaga-
uppkastið, með þeim breytingum,
sem minni hlutinn bar fram og
fullvrti, að fáanlegar væru, er fall-
ið, en samþyktar þær breytingar,
sem öllum þingmönnum hlýtur
að vera ljóst, að til einskis eru
gerðar. Og svo á að senda út
með þetta mann, sem fyrir fram
hefur heitið Danastjórn að gera
sig ánægðan með það ástand, sem
1 nú er.
Þetta er ljótur leikur og óþing-
legur.
Hið glæsilega tilboð, sem fyrir
lá í byrjun þessa þings í sam-
bandslagafrumvarpinu og stjórn-
arskrárbreytingunum, sem fyrver-
andi stjórn lagði fyrir þingið sam-
hliða þvi, er nú eyðilagt, og í stað
þess á alt að sitja við það, sem
nú er.
Og þó ekki einu sinni það. Því
fyrir öllum horfum sambands-
málsins í framtíðinni hefur ráð-
herrann og stjórnarflokkurinn spilt
með framkomu sinni.
Stjórnarskrárbreytingarnar hafa
ekki einu sinni verið teknir til
meðferðar í nefnd. Nú er ekki
um annað hugsað en það, af Birni
Jónssyni, að varna þingrofi.
Margar ágætar ræður hafa verið
fluttar af frumvarpsmönnum um
málið í neðri deild. Það var þartil
síðustu up’ræðu í gær.
Ymsar af þessum ræðum verða
síðar birtar hjer í blaðinu.
j'íýlenöuvöruöeilðin
íjekk mjög miklar birgðir af vörum með s/s »Vestu«:
ikinke,
Ost, margar teg.,
Jlarstariniö alþekta,
8trausykur o. m. fl.
Best verð eftir gæðum, hvort keypt er í smáum eða
stórum stíl.
^tlarslunin fiéinBorg^.
Mjuskeyti til I. Msteins
fyrv. ráðherra.
Úr Greröalii*eppi í apríl ’og:
Fijrv. ráðherra H. Hafstein!
Kœra þökk jyrir a/relc yðar /yrir
land og lýð, þau fimni ár, er þjer
stýrðuð málurn vorum. Störf yðar
hin miklu og ógleymanlegii end-
uðu sorglega fljótl fyrir skaðlegar
tilviljanir, og er það einlœg ósk
vor og von, að fósturjörðinniauðnist
að njóta sem lengst, þó síðar
verði, gðar óvanalega mildu hœfi-
leika sem stjórnanda. Guð blessi
yður ásamt konu og börnum.
Guðrmmdur Björnsson, Eiríkur Þor-
steinsson, Guðm. Þórðarson, Magnús
Jónsson (handsalað), Jón Sigurðsson,
Sveinbjörn Ingimundarson, Mattíasjóns-
son, Þorsteinn ívarsson, Jón Finnsson
(h.), Þorfinnur Gunnarsson, Guðlaugur
Jónsson, Eyjólfur Þorsteinsson (h.), Sig-
urgeir Ólafsson, Sigurður Magnússon,
Sigurður Kjartansson, Arni Arnason,
Helgi Nikulásson, Guðjón S. Magnússon,
Guðmundar Guðjónsson, SigurðurBjarna-
son, Ólafur Gíslason, Guðmundur Jóns-
son, Lárus Lárusson, Ingimundur Guð-
jónsson, Þórarinn Jónsson (h.), Þórður
Þórðarson, Magnús Sigurðsson (h.), Kle-
niens Þórðarson, Auðunn Eiríksson, Sig-
urður Guðlaugsson, Magnús Magnússon,
Hannes Hannesson, Stefán Einarsson,
Guðnnindur Einaisson, Ólafur Sæmunds-
son (h.), Eiríkur Guðlaugsson, Einar
Matthíasson, Guðmundur Arnason, Bjarni
Bjarnason, Ólafur Bjarnason, ísak Sig-
urðsson, Elías Palsson, Jón Eirtksson,
ísak Þorgeirsson, Eiríkur Guðmundsson,
Guðmundur Helgason, Þorkell Jónsson,
Vigfús Þorkelsson, Benedikt Sæmunds-
son, Jón Guðmundsson, Þorsteinn Gísla-
son, Jón Ásmundsson, Gísli Þorsteinsson,
Isak Bjarnason, Bjarni Sveinsson, Guð-
mundur Símonarson, Jón Bjarnason,
Guðtnundur Pjetursson, Eyjólfur Eyjóifs-
son, Björn Eggertsson, Þorsteinn Egg-
ertsson, Sigurjón Arnlaugsson, Björn Sig-
urðsson, Bjarni Sveinsson, Sveinbjörn
Ivarsson, Guðmundur Gíslason.
Ur A.-Eyj af j allalu'. í mars'09:
Pjer hafið verið i orðsins eigin-
legu merkingu 1. ráðherra íslands
á íslandi. Pjer liafið staðið 1. vakt,
og vjer segjum: Geri Björn bróðir
betur, og er þá til mikils mœlst.
Vjer vonum að þjer eigið eftir
ennþá að starfa mikið til heilla og
framfara þjóð vorri og á henni
sannist i yðar garð hið fornkveðna,
að enginn veit hvað átt hefur fyr
en mist hefar.
Hamingjan fylgi ijður og þjóð
vorri.
Sæmundur Oddsson, Jóhann P. Þor-
kelsson, Kristján Böðvarsson, Sigurður
Gíslason, Páll Árnason, Jón Jónsson,
Ólafur Magnússon, Jón Jónsson (hs.),
Ingimundur Hannesson, Sveinn Árnason
(hs.), Jón Jónsson, Þorvarður Sigurðsson,
Ólafur Jónasson, Filippus Hróbjartsson,
Erlendur Jónsson, Ólafur Jónsson, Gísli
Gunnarsson, Jón Jónsson (hs.), Guðjón
Jóngeirsson, Sigurður Sighvatsson, Gunn-
ar Jónsson, Lárus Bjarnarson, Kristján
Jónsson, Ólafur Þórðarson, Steinn Guð-
mundsson, Magnús Bjarnason, Sigurður
Guðmundsson.
Reykj avík.
Leibar á Austurvelli. Það er
t áðgert, að á morgun safnist ungir menn
satnan á Austurvelli kl. 2 og haldi
þar leika, hlaup, bændaglímu, kaðla-
tog, hafnarleik o. fl. leika.
Borgarstjóri hefur lánað völlinn
Erá útlöndum er nýkominn Ás-
geir Sigurðsson konsúll, Chr. Nielsen
verslunaragent o. fl.
I. C. Poestion. Hann var sæmd-
ur á stjórnarafmæli Franz Jósefs keis-
ara siðastl. vetur einni af hinum virð-
ingarmeiri orðum Austurríkis (Eiserne
Krone) í viðurkenningarskyni fyrir
bókenntastörf sín, sjerstaklega þau,
frá umliðr. um árum.
Að loknu verki geflð þjer fjelagar
ráðherra íslands skýrslu um gerðir
yðar.
Þetta birtist hinni háttvirtu stjórn-
arnefnd hjer með til leiðbeiningar".
Skjalið er stýlað til stjórnar Lands-
bankans.
Þess var getið í síðasta blaði,
að ráðherra hefði verið látinn
klóra eitthvað yfir þessa ráðstöf-
un sína, er fundur var settur i
n. d. alþingis á miðvikudaginn
var. Sú yiirlýsing var fest hjer
upp á götunum að tilhlutun stjórn-
arflokksins og, að því er Þjóð-
ólfur segir, símuð viðskiftastofn-
unum bankans erlendis.
En stjórnarflokkuriim var lika
jaUaiindinn ti
Míiéi
Dáin er á Akureyri 28. f. m. úr
brjósttæringu frk. Guðlaug Guðmunds-
dóttir bæjarfógeta Guðmundssonar,
25 ára. Hun var heitmey Gísla
Sveinssonar stud. jur. í Khöín.
Húsbrnui. Aðfaranótt 28. þ. m.
brann til kaldra kola íbúðarhús úr
timbri á B ttðt i Fljótum. Fólk bj rg-
aðist, en nær ekkert a* inn n tokks-
munum. Pre'tunnn þar, -jera Jon-
mundur Halldór'son, var eigi heima,
hafði farið til Akureyrar. Húsið og
innanstokksmunir v,.r vatrygt. Óirjett
um upptök eldsins.
Til Hannesar Hafsteins, Regkjavík!
Hryggilegt tjón jyrir Ísland að þjer
hafið farið úr ráðherrasœti.
Pökkum það sem unnið er.
Heill og heiður þessa lands bíða
eftir yður.
Komið bráblega aftur í sœtið.
Bárður Bergsson, Einar Sigvaldason,
Eiríkur Gunnarsson, Brynjólfur Tómas-
son, Brandur Ingimarsson, Pjetur Hró-
bjartsson.
Iivedjíi iii* auistri (ur Hvolhreppi
í A Skfsýslu), yfir símalausar leiðir í
mars '09:
Ráherra Iiannes Hafstein! Vjer
þökkum yður jyrir alt, sem þjer
hafið »óvitavert« gert fgrir land og
þjóð, en það eru verk yðar öll.
1
er að Norðurlöndum lúta.
Hollandsdrotning. Símað er frá
Khöfn í gær, að Hollandsdrotning
hafi eignast dóttur.
Ráðherrainyndir. í brjefi frá
Khöfn hjer í blaðinu er getið um
myndir af ráðherra okkar í „Klods
Hans", sem er háðblað í Khöfn.
Myndirnar eru tvær. Yfir annari
stendur: „Á íslandi'* og er B. J. þar
í ræðustólnum með steytta hnefa og
á að vera að eggja landa sína. En
yfir hinni myndinni stendur: „I Dan-
mörku" og hneigir B. J. sig þar
„meira en hálfa leið til jarðar", en
kjólskaut hans standa aftur af hon-
um eins og skott.